Dit jaar doe ik examen op de havo. Volgend jaar trouwens ook. Weet ik dan nu al dat ik ga zakken? Nope: ik heb er bewust voor gekozen om mijn diploma in twee jaar te halen. Iets waar ik eerst niet aan moest denken maar waar ik uiteindelijk wel de voordelen van inzag. Hier leg ik uit waarom ik niet wil spreken van een 'verloren jaar', maar van een 'gewonnen jaar'.
Vorig jaar deed ik al eindexamen vmbo-TL. Mijn eindcijfers waren zo goed dat ik de keuzemogelijkheid kreeg om het jaar daarna een volledig havo-examen af te leggen. In een snelle ruk door naar dat laatste papiertje lijkt ideaal, maar toch zit ik nu wat meer aan de zijlijn terwijl mijn klasgenoten lesstof van acht of meer vakken in hun hoofd proberen te stampen.
Van haasten naar extra tijd
Dat plekje aan de zijlijn bevalt me overigens veel beter dan ik van tevoren had gedacht. Het resultaat ervan is elke week te zien in mijn agenda: die is een stuk minder vol dan die van andere havo-eindexamenkandidaten. Rustige weekenden kende ik vorig jaar helemaal niet. Voor het afgelopen examen zat mijn schema namelijk tjokvol met het leren van stof, huiswerk maken en examentraining volgen. Daarnaast probeerde ik tussendoor ook nog naar feestjes te gaan, te werken en mijn nachtrust te pakken.
In theorie paste het allemaal net, maar in de praktijk merkte ik dat ik vlak voor het examen al doodmoe was maar nog geen stap in die gymzaal had gezet. De stress zorgde ervoor dat er van slapen niets kwam en ik soms meer tijd aan het plannen dan aan het leren was. Het kwam ook meer dan eens voor dat ik een bepaald onderwerp van bijvoorbeeld wiskunde nog niet 100% begreep maar ik geen tijd meer over had om naar een docent te stappen voor uitleg. Zonde, want het feit dat ik soms met slaapgebrek, een hoge dosis stress en de gedachten aan de andere examens die er nog aan zaten te komen het examen ging maken, zorgden ervoor dat ik niet alles eruit haalde wat erin zat.
In vergelijking met vorig jaar lijkt dit jaar wel een oase van rust: ik slaap goed, heb een ruimere planning en als ik iets niet gelijk snap, kan ik het boek even wegleggen en er later weer naar kijken. Mijn hersenen draaien geen overuren en krijgen de tijd om lesstof te verwerken. Het voelt alsof ik veel bewuster bezig ben met de examenstof en aan het leren in plaats van aan het stampen ben. Ook heb ik nu meer tijd om te werken of af te spreken met vrienden.
Mogelijkheid gespreid examen moet er komen
Het volgen van een deeltijdstudie op het HBO of de universiteit is al vrij lang een mogelijkheid, maar op de middelbare school is het, met uitzondering van het vavo, geen optie om een deel van je examen door te schuiven naar een tweede jaar. Ik vind dat jammer, want hoewel de meeste scholieren gewoon in één jaar examen doen, is dat niet voor iedereen perfect. Het invoeren van een mogelijkheid tot gespreid examen doen voorkomt zoals ik zelf ervaren heb een hoop stress en in sommige gevallen, uitval of een burn-out in het examenjaar.
Twee jaar over je examen doen is niet lui of iets wat voor vertraging in je leven zorgt, want je wint er soms veel meer mee dan je zou denken. Een extra examenjaar is geen 'verloren jaar' en niet alleen leerlingen maar ook de scholen zelf moeten dat in gaan zien.
