Veel leerkrachten hebben het liever over Duits of wiskunde dan over radicalisering. Daarom ging vorige week Jihad de Voorstelling in première. Tienduizend scholieren gaan het theaterstuk dit jaar zien. En erover praten.

Door 7Days/Bouwien Jansen

Hoofddoekjes, blonde knotjes, petjes en paarse pieken. Theater de Meervaart in Amsterdam stroomt langzaam vol met scholieren. Iedereen is druk met zijn smartphone. Of met elkaar. Totdat acteurs Saman Amini, Majd Mardo en Chems Eddine Amar het podium oplopen. "Willen jullie je mobieltjes én je mond uitdoen?"

Inshallah

Terwijl de acteurs veranderen in de gamende, bankhangende vrienden Ben, Ismaël en Reda uit Almere, wordt het doodstil in de zaal.

"Heb je de auto verkocht?"
"Soort van."
"Wat soort van? Is-ie verkocht of niet?"
"Inshallah."
"Jaja, inshallah, weet je, dat betekent ook: ik doe niet echt mijn best en als het niet lukt geef ik God de schuld. Als jij die auto niet verkoopt, hebben we geen geld voor tickets."

Kefirs afknallen

Die tickets hebben de drie hard nodig. Want ze voelen zich geen van allen thuis in Nederland. "Als een werkgever moet kiezen tussen Ruud en Reda, wordt het altijd Ruud", zegt de fanatiek gelovige Ben. Ze willen naar Syrië. Om kefirs (ongelovigen) af te knallen. "Maar eh… hoe herken je die eigenlijk?" vraagt twijfelaar Ismaël zich af.

Wat volgt is een hilarische ("Het lijkt wel of ik met fokking circus Renz op pad ben!") en tegelijk trieste tocht naar Syrisch oorlogsgebied. In de zaal wordt keihard gelachen, gejoeld en, tijdens het heftige slot, oorverdovend gezwegen. Na afloop krijgen de acteurs een enorm applaus.

Een kleurtje

Dan stapt Karim Amghar het podium op. De Rotterdamse docent omgangskunde gaat napraten met de leerlingen. Als hij vraagt wie zich, net als Reda, Ben en Ismaël, niét thuis voelt in Nederland, wordt er onrustig heen en weer geschoven. Een stuk of tien mensen staan een beetje aarzelend op. "Ik voel me gediscrimineerd omdat ik een kleurtje heb", zegt een jongen. "Dat vind ik jammer. Waarom kunnen we niet samen één zijn?" Gejuich in de zaal.

"Dit soort gesprekken zijn geweldig", vertelt Amghar na de voorstelling. "Het geeft jongeren de ruimte om gehoord te worden. Dat zorgt ervoor dat ze minder snel radicaliseren." Volgens de docent wordt er op school te weinig gepraat over onderwerpen als radicalisering. "Ik heb van collega’s gehoord dat ze het lastig vinden om over te beginnen. Sommigen melden zich zelfs ziek als er een aanslag gepleegd is. Terwijl praten toch echt de enige oplossing is."

Jihad de Voorstelling is geschreven door Ismaël Saidi, een Belgische theatermaker van Marokkaanse afkomst. Hij werd zelf ooit geronseld voor de jihad en schreef er later een toneelstuk over. Dat werd een groot succes: in 2014 hebben tienduizenden Belgische jongeren de voorstelling gezien. In Nederland heeft de overheid geld in het project gestopt, zodat honderden scholen dit jaar gratis toegang en een lespakket krijgen.

Bekijk hieronder de trailer van de voorstelling: