I have a dream that one day…, is een zin die velen van ons kennen. De droom dat één dag alles anders zal zijn, de droom voor mij dat één dag mijn droomonderwijs werkelijkheid wordt. De meesten zullen meteen al denken aan geen huiswerk, geen boeken en geen toetsen, maar dat is niet de verandering van mijn droom.

Lisanne Vriens, een 16-jarige vwo-scholier uit Bergen op Zoom, geeft in drie gastblogs op Scholieren.com haar visie op het huidige onderwijs. Wat is er mis, en wat kan er beter? Vandaag deel 2.

Persoonlijk vind ik dat een leerling ruimte moet krijgen om zich te ontwikkelen binnen het onderwijssysteem. Je moet je eigen talent verder kunnen ontwikkelen en daarvoor gewaardeerd worden. Dat scholen zich focussen op de dingen die je wel kunt in plaats van de dingen die je niet kunt, of nog niet goed genoeg.

Out of the box

Nu hoor ik je denken: 'wat is dan sportklas, cultuurklas, tweetalig onderwijs?' Ja, dat zijn specialisatie mogelijkheden, en dat is zeker een begin. Maar dit valt nog steeds binnen de kaders van ons onderwijssysteem, waarin maar een enkele gedachtegang en beredenering wordt ondersteund. En in dat systeem is nog altijd weinig ruimte voor out of the box-denken. Laat staan dat daar naar gehandeld wordt.

Mijn droom: we gaan zelf kiezen welke vakken we buiten het standaard curriculum willen, denk aan fotografie of architectuur. En we kunnen zelf invulling geven aan de vakken in het standaard curriculum. Dan komen we ook meteen uit bij het huiswerk, de boeken en toetsen.

Leuker huiswerk

Huiswerk zal (helaas) echt niet verdwijnen, maar het kan leuker worden doordat je lessen in projectvorm gaat inrichten. Denk bijvoorbeeld aan een docent die aan het begin van de week een theorie of instructie geeft, en hier een creatieve opdracht aan koppelt. Zo krijgt ook de leraar vrijheid om jou op zijn manier iets bij te brengen.

Jij kiest hoe jij de opdracht omtrent het vak doet. Ga je een literair onderzoek doen of ga je helemaal zelf proefjes en experimenten doen om over een vak te leren? Dit moet natuurlijk wel van een bepaald niveau zijn, maar dat kan de docent met jou afstemmen. Kijkend naar wat je al wél kan en welke vaardigheden je wilt ontwikkelen.

Een echte leerschool

Deze vrijheid kan jou als leerling weer prikkelen en motiveren om verder te gaan. En zo creëren we een echte leerschool. Laat leerlingen een echte leerling zijn binnen hun eigen leerschool, en niet binnen het huidige onderwijssysteem. Op deze manier kies jij zelf hoe je wilt leren, door denken of door doen.

En waar blijven de toetsen dan?

Toetsen zijn ooit in het leven geroepen als een leerlingvolgsysteem. Dus om te kijken of je wat hebt opgestoken en vaardigheden hebt ontwikkeld. Deze vaardigheden zullen getoetst blijven worden, maar wat je hebt geleerd kan jij met jouw talent laten zien binnen school. Ben jij goed in presenteren, dan houd je een presentatie. Of je maakt een film om te laten zien wat je hebt geleerd. Maar ook dit zal niet voor iedereen passen, want sommigen vinden het inderdaad fijn om een verslag te maken of vragen van een docent te verwerken, dus dat blijven ook mogelijkheden.

Maar de druk die op toetsen zit moet er volgens mij van af, want niet iedereen kan op hetzelfde moment uitblinken. Iedereen heeft zijn eigen tijd nodig en iedereen ontwikkelt op zijn eigen manier. Toetsen zullen waarschijnlijk altijd blijven, maar het is beter als er naar de uitkomsten van een leerling door de jaren heen gekeken wordt. En dus niet hoe goed je scoort ten opzichte van je klasgenoten.

Examen afschaffen?

In mijn droom zou ook het Centraal Eindexamen in de huidige vorm drastisch aangepast moeten worden. Misschien zelfs wel afgeschaft. Een vorm van eindtoetsing zal blijven, want dit geeft waarde aan je diploma.

Hierdoor zullen we onszelf af moeten vragen of niveaus (vwo, havo, vmbo) nog wel nodig zijn. Je zou namelijk ook kunnen denken aan 'ontwikkeling-niveaus'. Je gaat dan over naar de volgende klas aan de hand van je ontwikkeling en vaardigheden.

Nu zul je je misschien afvragen of mijn droom niet onrealistisch is. Ik denk van niet. Een nieuw systeem kan dichterbij zijn dan je denkt. In mijn volgende blog ga ik dan ook in op de vraag: 'Hoe komen we daar?'