Terwijl het buiten steeds zonniger wordt komt de maand mei steeds dichter bij: de eindexamenmaand. Scholieren.com probeert de stress te verlichten en je te helpen bij de voorbereidingen met superhandige examentips voor elk vak. Prent ze in je hoofd en je loopt straks vol zelfvertrouwen die sporthal in!

In dit blog geeft docent natuurkunde Tim Baart een aantal handige tips zodat jij je examen iets chiller in kunt gaan. Hij geeft ook eindexamencursussen die worden georganiseerd door de Universiteit Leiden en de Stichting Studiebegeleiding Leiden (SSL).

Tip 1: Gebruiken van grafieken

Op het examen natuurkunde komen grafieken standaard voor. Ze staan er niet om de examenopgaven wat mooier te maken, maar moeten echt gebruikt worden. "Als je je uitwerkingen inlevert zonder alle grafieken gebruikt te hebben, dan weet je zeker dat je ergens een paar punten hebt laten liggen," vertelt Tim.

Hoe weet je nou wanneer je wat moet doen met een grafiek? Tim geeft ons een voorbeeld en een overzichtje. "Vraag je eerst af: welke eenheid zoek ik om de vraag te beantwoorden? Wordt er bijvoorbeeld naar versnelling gevraagd, dan wil je dus de eenheid m/s^2 uit de grafiek zien te halen."

• Aflezen mag als de gevraagde eenheid al op een van de assen staat. Bij de v/t grafiek uit het voorbeeld kun je alleen de tijd en de snelheid aflezen. Meer niet!
• De helling bepalen mag als de gevraagde eenheid gelijk is aan de eenheid op de y-as gedeeld door de eenheid op de x-as. Bij het voorbeeld levert m/s gedeeld door s de eenheid m/s^2 op. Anders gezegd: met het bepalen van de helling met een raaklijn kun je hier de versnelling bepalen.
• De oppervlakte bepalen mag als de gevraagde eenheid gelijk is aan de eenheid op de y-as vermenigvuldigd met de eenheid op de x-as. In het voorbeeld volgt daaruit dat m/s keer s gelijk is aan m. Door hokjes te tellen vind je dus de afgelegde weg.

Tip 2: Let op het eerste woord in de examenvraag

"Het eerste woord uit een examenvraag verklapt vaak al vrij veel over wat er van je wordt verwacht," legt Tim uit. "Zo kan dit woord je al direct vertellen of je bijvoorbeeld een grafiek moet gebruiken of iets moet opmeten." Dat klinkt goed! Hoe werkt het? 

Als het eerste woord is:

• Bereken: kun je aan de slag met de formules die bij het specifieke onderwerp horen.
• Toon aan: gebruik je dezelfde aanpak als bij bereken, alleen is het eindantwoord al bekend en werk je daar naar toe.
• Bepaal: moet je het plaatje, de foto of de grafiek bij de tekening gebruiken en soms combineren met formules. Je zult dus moeten meten, aflezen, de helling bepalen etc. om het antwoord te vinden.
• Leg uit: is aanpak bijna hetzelfde als bij bereken. Alleen hoef je nu vaak geen getallen in te vullen.

Tip 3: Check bij een vraag de punten die je kan scoren

Bij elke vraag kun je een ander aantal punten scoren. Je moet dus niet aan elke vraag even veel tijd besteden, want dan kom je in tijdnood. Het mooie is dat het aantal punten al veel vertelt over wat het Cito van je antwoord verwacht. Handig!

2 punten: er is één formule of argument nodig voor het beantwoorden van de vraag.
3 punten: je hebt een formule en een conclusie nodig voor het antwoord.
4 punten: er moeten meerdere formules gecombineerd worden.
5 punten: ook hier moet je meerdere formules combineren. Alleen zitten er nu ook vervelende eenheden bij zoals kWh en pk die je moet omrekenen.

Tim: "Gebruik je voor een tweepuntsvraag drie formules om antwoord te geven? Dan heb je waarschijnlijk te moeilijk gedacht en is er een eenvoudiger antwoord mogelijk. Andersom geldt natuurlijk ook!"

Let dus op het aantal punten dat je kunt halen en kijk nog eens goed naar het eerste woord van de vraag. Als je dan ook je grafieken op de juiste manier gebruikt, dan komt het helemaal goed met je examen natuurkunde. 

O en wil je nog extra oefenen met oude examens? Check dan de filmpjes van ExamentrainingExact. Zij leggen een aantal opgaven van oude examens haarfijn aan je uit. Je vindt ze hier:

Natuurkunde - Havo + Vwo

Voorafgaand aan de eindexamens publiceert Scholieren.com drie keer per week examentips op Scholieren.com. De tips zijn voor zowel het havo- als vwo-examen te gebruiken. Meer eindexamentips en artikelen? Klik hier!