Over een tijdje is het weer zover: de eindexamens komen eraan. Menig kandidaat schiet al in de stress bij alleen al het horen van dat woord, laat staan het beginnen met de echte voorbereidingen. Daar komt de reddende engel Scholieren.com, met slimme examentips voor elk vak.
In dit blog geeft docent wiskunde Rob Arts een aantal handige tips zodat jij je examen iets chiller in kunt gaan. Hij geeft ook eindexamencursussen die worden georganiseerd door de Universiteit Leiden en de Stichting Studiebegeleiding Leiden (SSL).
Tip 1: Let op bereken, exact en algebraïsch!
Bij het examen wiskunde veroorzaken deze drie begrippen veel verwarring, want wat is nou het verschil tussen 'exact' en 'algebraïsch'? Mag je bij 'bereken' je grafische rekenmachine (GR) gebruiken? Rob geeft een overzicht: "Een vraag met de woorden 'bereken exact' moet je beantwoorden zonder daarbij je grafische rekenmachine (GR) te gebruiken. Het antwoord dat deze berekening oplevert, mag je niet benaderen. Kommagetallen zijn dus uit den boze! Wortels, breuken en logaritmen worden dus niet uitgerekend, maar blijven gewoon in het antwoord staan."
Ook bij bereken algebraïsch moet je aan het werk zonder GR. Er is wel een belangrijk verschil, vertelt Rob. "Zo nodig mag het antwoord wel benaderd mag worden. Kommagetallen mogen dus wel. Bijvoorbeeld: het huis is niet 3·√5 meter hoog, maar 6,7 meter." Als er alleen bereken staat kun je wel aan de slag met je GR. Het is dan ook niet aan te raden om zo'n vraag alsnog algebraïsch op te lossen, want dat kost extra tijd en je maakt veel sneller fouten.
Rob: "Nog een mogelijke variant is een zinsnede als: 'bereken met behulp van differentiëren'. Dit wil zeggen dat je eerst moet differentiëren (zonder de GR te gebruiken), en daarna de rest van de vergelijking wel met de GR mag oplossen."
Tip 2: Rechthoekige driehoek en bijzondere stellingen
Het moeilijkste bij meetkunde is vooral hoe je moet beginnen met een opgave. Omdat de vragen bij Havo en VWO erg verschillen heeft Rob voor beide niveaus een tip.
Op het Havo-examen moet je bij meetkunde vaak een lengte uitrekenen. De lengte is soms het antwoord op de vraag, maar vaker heb je hem nodig om zaken als de inhoud of de omtrek te berekenen.
Rob: "Vrijwel altijd heb je de stelling van Pythagoras nodig bij het berekenen van deze lengte. Ga dus op zoek naar een rechthoekige driehoek, waarin je de gevraagde lengte kunt berekenen met behulp van de stelling van Pythagoras. Als je deze driehoek eenmaal hebt gevonden, verloopt het beantwoorden van de vraag vaak erg soepel."
Op het VWO is bewijzen het belangrijkste meetkundige onderwerp. De kunst is daar om op zoek te gaan naar de bijzonderste stelling, vertelt Rob. Vaak is er in de figuur namelijk iets bijzonders gegeven. Zo is een gegeven middellijn een signaal om de stelling van Thales te gebruiken in het antwoord. Rob: "Bovendien kun je onthouden dat cirkelstellingen specialer zijn dan stellingen over (drie)hoeken. Dus probeer eerst de stelling van de constante hoek toe te passen, voordat je met overstaande hoeken aan de slag gaat!"
Tip 3: Formuleblad voor gonio
Bij opgaves waarbij je goniometrische functies moet omschrijven probeer je eerst de standaardformules toe te passen (sin(2x)=... of cos(2x)=... of sin^2 + cos^2 = 1) en alle getallen uit te rekenen. Als dit niet leidt tot een antwoord is het formuleblad in de bijlage van het examen je redmiddel. Het kiezen van de juiste formule is niet moeilijk, vertelt Rob: "Meestal kun je simpelweg maar één formule toepassen. Kun je er meerdere toepassen, dan maakt het meestal niet uit welke je kiest: beide zullen tot het goede antwoord leiden."
Dit soort opgaves hebben vaak een uitgebreide uitwerking. Als je alles op een klein stukje papier propt, wordt het een zooitje en dat werkt niet relaxed. Zorg dus dat je genoeg ruimte vrij hebt, of neem een nieuw blaadje. Dan komt het allemaal goed. Succes met punten scoren!
Voorafgaand aan de eindexamens publiceert Scholieren.com twee keer per week examentips op Scholieren.com. Voor elk van de 14 populairste vakken komt een examendocent van de Stichting Studiebegeleiding Leiden aan het woord. De tips zijn voor zowel het havo- als vwo-examen te gebruiken. Meer eindexamentips en artikelen? Klik hier!
Op dinsdag 7 mei van 15-16u kun je chatten met een docent biologie en al je last-minute vragen nog even stellen. Handig!
