De gemeenteraadsverkiezingen zitten er weer op. Als je achttien jaar of ouder bent, is de kans groot dat je je woensdag in het stemhokje bevond om het vakje van je favoriete kandidaat-raadslid rood te kleuren. Maar woensdag was het dubbel feest. Er was namelijk ook een raadgevend referendum over de WIV, beter bekend als de Sleepwet. Nu de uitslag bekend is, nemen we het stemgedrag van jongeren onder de loep.

De gemeenteraadsverkiezingen

ProDemos heeft afgelopen week onofficiële verkiezingen voor scholieren georganiseerd. 28.140 jongeren van middelbare scholen en MBO’s hebben hun stem uitgebracht bij deze verkiezingen. De VVD kwam hier als grootste partij uit de bus, met 19% van de stemmen. Opvallend is dat GroenLinks 17% van de stemmen heeft gekregen, terwijl de partij in 2014 maar 7% binnen haalde. Verder waren de lokale partijen met 17% en D66 met 15% ook populair. 

Deze resultaten komen overeen met het stemgedrag van jongeren tijdens de echte gemeenteraadsverkiezingen.  Als het aan de leeftijdsgroep 18-24 jaar lag, zou D66 de grootste partij zijn. 9% van de jongeren in deze categorie gaf zijn stem aan deze partij. GroenLinks en VVD volgen D66 op de voet, beide met 6% van de stemmen. Opvallend is dat maar 2% van jongeren voor de PvdA heeft gestemd, een partij die op dit moment vooral veel steun van ouderen ontvangt. 34% van de jongeren is niet naar de stembus gegaan en heeft zijn stem niet benut.

Wat houdt het referendum eigenlijk in?

Zoals gezegd: ook kon er gestemd worden voor het referendum. Eerst een korte uitleg, want wat is zo'n referendinges nou eigenlijk? Een raadgevend referendum is een stemming waar burgers voor of tegen een wet of besluit van de Tweede Kamer kunnen stemmen. De Tweede Kamer hoeft niet naar de uitslag te handelen, omdat het alleen raadgevend is. Het referendum van woensdag ging over de WIV, (Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten). Deze wet gaat over de bevoegdheden van de AIVD, de Nederlandse geheime dienst. De wet komt uit de jaren negentig, toen de meeste communicatie via de ether (de lucht) ging. Tegenwoordig gaat de meeste communicatie via de kabel, maar daar mag de AIVD niks mee doen. Voorstanders van de nieuwe wet menen daarom dat aanpassingen nodig zijn om de AIVD hun werk te kunnen laten doen.

Tegenstanders van de nieuwe WIV noemen de WIV veelal ‘de Sleepwet’. Dit komt omdat een onderdeel in de wet werkt als een sleepnet. Als er in een wijk een mogelijke terrorist woont, mag de AIVD volgens de nieuwe wet, de hele wijk afluisteren. Op grote schaal kan er informatie worden getapt van onschuldige mensen. Dit is de reden dat deze wet een hoop tegenstand krijgt. De privacy van een hoop mensen zijn in het geding zijn. Daarom is er een raadgevend referendum georganiseerd.

Op het nippertje

Goed nieuws voor het tegenkamp: er lijken meer mensen tegen, dan voor de WIV te zijn. 48,7 om 47,3% van de stemmen, 4% stemde blanco. Premier Mark Rutte zei van tevoren dat de wet andermaal gewogen zou moeten worden bij een 'tegen'.

Opvallend is dat de winst voor het tegenkamp voornamelijk aan de jongeren te danken is. Slechts 37% van de groep 18-34 jaar heeft voor de wet gestemd. Dit staat tegenover 57% voorstemmers in de groep 65+. Er is een echte generatiekloof merkbaar bij de discussie over de Sleepwet.

Met het stemmen voor of tegen de Sleepwet, hebben we afscheid  genemen van het raadgevend referendum. De Tweede Kamer heeft namelijk in februari besloten dat ze het raadgevend referendum af gaan schaffen. Dit was het tweede en laatste raadgevend referendum. 

Snapchatvrienden

Op Snapchat hebben we gevraagd op wie jullie gestemd hebben. Dit zijn een aantal van de reacties:

Luuk de koning heeft PvdA gestemd en tegen bij het referendum. "PvdA omdat ik een rood, sociaal hart heb en omdat de desbetreffende kandidaat, Jocko Rensen, zich inzet voor LGBT-jongeren, mensen met een beperking en voor mensen die het wat moeilijker hebben. Ik heb tegen de wet gestemd omdat ik vind dat de wet nog flink verbeterd kan worden. Wel ben ik tegen referenda."

Kimberley heeft voor gestemd bij het referendum. "Ik vind dat veiligheid boven privacy gaat. Door de WIV zullen misdadigers sneller en effectiever opgepakt kunnen worden. Daarnaast moeten de opsporingsdiensten altijd een goede reden geven wanneer ze een wijk/huizenblok willen aftappen, dus ze zullen niet ‘zomaar’ mensen aftappen."

Annique heeft op het CDA gestemd en tegen de Sleepwet. "Ik heb op het CDA gestemd, omdat zij in mijn gemeente het meeste doen voor jongvolwassenen. Zij willen bijvoorbeeld meer sociale huurwoningen. Ik vind dit belangrijk omdat de kans op een huis voor mij nu heel klein is, waardoor ik thuis moet blijven wonen. Ik hoop dat daar verandering in komt."