Kristien Hemmerechts

Curriculum vitae
Kristien Hemmerechts (°1955) studeerde Germaanse filologie aan de Universitaire Faculteiten Sint-Aloysius (thans Katholieke Universiteit Brussel) en aan de Katholieke Universiteit van Leuven. Zij volgde het eerste gedeelte van de doctorale studie aan het Instituut voor Algemene Literatuurwetenschap, Universiteit van Amsterdam. Na een verblijf in het buitenland werd zij assistente Engelse literatuur en Engelse taal aan UFSAL, thans K.U. Brussel. Op 15 januari 1986 promoveerde zij met een studie over het werk van de schrijfster Jean Rhys. Sinds oktober 1992 is zij hoofddocente Engelse literatuur aan de K.U. Brussel. In 1986-1987 (tweede semester) en 1987-1988 (tweede semester) was zij als vrije assistente aan de K.U. Leuven verantwoordelijk voor een seminarie over feminisme en literatuur (binnen de afdeling Engelse literatuur). In 1988-1989 was zij als gastdocente aan de UIA verantwoordelijk voor de cursus feministische literatuurtheorie. Zij verbleef als gastschrijfster aan de Universiteit van Kaapstad (UCT), aan de universiteit van Leiden (RUL) en aan de Universiteit van Berlijn. Sinds februari 1999 doceert zij ook wereldliteratuur aan de studenten drama van het conservatorium Antwerpen en Studio Herman Teirlinck (Hogeschool Anwerpen).
Kristien Hemmerechts schrijft al jaren regelmatig recensies over Engelstalige literatuur voor Vlaamse en Nederlandse kranten (De Morgen, HP/De Tijd, Vrij Nederland, De Standaard, Nieuw Wereldtijdschrift). In de periode september 1995 - juni 2000 schreef zij om de twee weken een column voor de krant De Morgen. Zij is ook de auteur van een aantal romans verhalen, reisverhalen en essays, die verschenen zijn bij de uitgeverijen Houtekiet, De Arbeiderspers en Atlas. Zij geeft regelmatig lezingen en voordrachten over haar eigen werk en over literatuur in het algemeen. Verder heeft ze een aantal scenario's geschreven voor korte films (die verfilmd zijn), en de roman Anna Karenina bewerkt voor toneel (in opdracht van het Ro-theater, Rotterdam). Zij heeft verschillende Engelstalige auteurs geïnterviewd voor de krant of de televisie. Romans van haar zijn vertaald in het Duits, het Frans en het Russisch. Long Ago is een verhaal van haar dat voor The Literary Review in het Engels werd vertaald.


Onderwijs
Kristien Hemmerechts doceert aan de K.U. Brussel Geschiedenis Engelse literatuur I (1e kandidatuur Germaanse talen) en Engelse auteurs II (2e kandidatuur). Binnen het VAO-programma Cultuur en Communicatie begeleidde ze tot in 2001 het onderdeel Creatief schrijven: proza.

Werk:
Kristien Hemmerechts begon in 1987 proza te publiceren en heeft in de loop der jaren een breed publiek bereikt met romans en verhalenbundels als: Brede heupen, Kerst en andere verhalen, Veel vrouwen, af en toe een man, Kort kort lang en Margot en de engelen.
In haar romans en verhalen roept Hemmerechts een beklemmende wereld op. Ondanks de heftige aantrekkingskracht tussen mannen en vrouwen zijn haar personages onmachtig om hun werkelijke verlangens te bevredigen. Een belangrijk handelsmerk van haar werk is vrijmoedige, taboedoorbrekende manier waarop ze over seks schrijft, voor Hemmerechts een metafoor van het onvermogen tussen de seksen.
Hemmerechts is een schrijfster die bij veel lezers vragen oproept over het autobiografische gehalte van haar werk. Al die soms verregaande seksuele uitspattingen, zou ze die allemaal zelf hebben meegemaakt? Zelf zei Hemmerechts eens in een interview: "Schrijven is voor mij een vorm van acteren. Ik vind het plezierig om me al schrijvende even te laten gaan. Even die andere vrouw te zijn."

Proza:
- Een zuil van zout (1987)
- Weerberichten (verhalen) (1988)
- Brede heupen (1989)
- 's Nachts (verhalen) (1989)
- Zonder grenzen (1991)
- Amsterdam retour (reisverhalen) (1991)
- Kerst- en andere liefdesverhalen (1992)
- Zegt zij, zegt hij (bloemlezing uit haar verhalen) (1992)
- Wit zand (1993)
- Lang geleden (verhalen) (1994)
- Veel vrouwen, af en toe een man (1995)
- Patatten ophalen (1995)
- Kort kort lang (verhalen) ( (1996)
- Anna, Esther, Suzanne en de anderen (1997)

- Margot en de engelen (1997)
- Taal zonder mij (1998)
- De tuin der onschuldigen (1998)
- De kinderen van Arthur (2000)
- O, toen alles nog voorbij kon gaan (bibliofiel) (2000)
- Donderdagmiddag. Half vier (2002)

Essays:
- A Plausible Story and A Plausible Way of Telling It: A Structuralist Analysis of Jean Rhys's Novels (proefschrift) (1987)
- Altijd met uw gezever, gij (1996)
- Anna, Esther, Suzanne en de anderen (tekst lezing) (1997)

Toneel:
- Op verzoek van Guy Cassiers bewerkten Carel Alphenaar en Kristien Hemmerechts 'Anna Karenina' van Tolstoj. Alphenaar vanuit het personage Lewin en Hemmerechts vanuit Anna. Cassiers schoof het daarna weer in elkaar tot een toneeluitvoering van vier uur die werd gespeeld in 1999.

Bloemlezingen:
- 1 verhaal 'Zusters' in 'Goed gebundeld 1988' samengesteld door Chris van der Heijden (1988)

- 1 verhaal: 'Bloembakken' in 'Goed gebundeld 1989' (1989)
- 1 verhaal: 'Brede heupen' in 'Elle, literaire verhalenspecial', samenstelling Elma Drayer (1991)
- 1 verhaal: 'Weekendzusjes' in 'Goed gebundeld' (1993), - 1 verhaal: 'Papa' in 'Onze vaders' (1993)
- 1 verhaal: 'Papa', in 'Goed Gebundeld 1994', samengesteld door Marijke Hilhorst (1994)
- 1 fragment uit 'Atlas nr. 5' in 'Vrouwenlevens. Honderd jaar vrouwen over hun leven', samengsteld door Margot de Waal (1995)
- 1 verhaal: 'Achttien korte stukjes over Australië' in 'Van huis' (1996)
- 1 verhaal: 'Een huwelijk' in 'Goed gebundeld 1996' samengesteld door Jinke Obbema (1996)
- 1 verhaal: 'Eiland' in : 'Een eiland in de zon, eilandverhalen van bekende auteurs' (1998)
- 1 verhaal: 'Eiland' in 'Zomertijd. Zonnige verhalen' (1999)
- 1 verhaal: 'Eiland' in 'Een man voor één zomer. Zonnige liefdesverhalen' (2000)
- 1 verhaal in 'In voor- & tegenspoed', samenstelling Annemarie Oster (2001)

- Kristien Hemmerechts debuteerde in 1986 met drie Engelse verhalen in de bundel 'First fictions, Introduction 9'.
- In 1987 publiceerde Kristien Hemmerechts een essay in 'De Brakke hond' dat veel stof deed opwaaien. Ze stelde het doodzwijgen van de vrouwelijke stem in de literatuur in Vlaanderen aan de kaak: 'Schrijven gebeurt in dit land met een fallus. Wie een vulva heeft, behoort te zwijgen.'

- Kristien Hemmerechts publiceerde o.a. in 'Atlas', 'Hollands Maandblad', 'Dietsche Warande & Belfort', 'Kreatief', 'Yang', 'Nieuw Wereldtijdschrift', 'Maatstaf', 'De Revisor' en in 'Kunst en Cultuur'.
- Kristien Hemmerechts schrijft recensies voor 'Vrij Nederland'.
- Kristien Hemmerechts schrijft een column voor 'De Morgen'.

- De Engelse verhalen van Kristien Hemmerechts die verschenen in 'First fictions' werden door Geert van Istendael in het Nederlands vertaald. Ze werden opgenomen in 'Weerberichten'.
- 1 verhaal: 'Mütter' in 'Frauen in den Niederlanden. Erzählungen' (1992)
- In Duitsland verschenen 'Trümmer' (1993) en 'Strandgut' (1994)

- Uitgeverij Atlas gaf een CD uit waarop 4 schrijfsters voorlezen uit eigen werk. Kristien Hemmerechts leest hierop voor uit 'Kort kort lang'.
- Een interview met Kristien Hemmerechts in: Elisabeth Lockhorn, 'Geletterde vrouwen, interviews' (1996)
- 'Zonder grenzen' verscheen in 1997 in de 'Grote lijster'-serie.
- Kristien Hemmerechts schreef op verzoek van regisseuse Heddy Honigmann het scenario voor de tv-film 'De juiste maat'. De film werd uitgezonden in december 1998.
- Kristien Hemmerechts poseerde naakt voor het 'Nieuw Wereld Tijdschrift' (februari 2000). De recordoplage van 8000 exemplaren was totaal uitverkocht. Het betrof een themanummer over erotiek.
- Kristien Hemmerechts was in de zomer van 2000 één van VPRO's 'Zomergasten', waarbij ze een hele zondagavond geïnterviewd werd door Adriaan van Dis en zelf de uit te zenden fragmenten mocht uitkiezen.

Literaire prijzen:
- Prijs van de provincie Brabant 1986 voor 'Een zuil van zout'.
- Driejaarlijkse Staatsprijs voor Verhalend Proza 1990
- Frans Kellendonk-prijs 1993 voor haar gehele oeuvre.
- Zonder grenzen werd genomineerd voor de Prix Jean Monnet de Litérature Européenne 1999.

- Kristien Hemmerechts werd geboren in Brussel. Ze groeide op in Stroombeek-Bever, een gemeente aan de rand van Brussel. Ze woonde hier tot haar twintigste.
- Kristien Hemmerechts ging naar school (kleuterschool, lager onderwijs en middelbaar onderwijs) in Laken.
- Haar vader was journalist, haar moeder lerares Latijn.

Mijn moeder is een grensgeval: Haar vader kwam uit Wervik, haar moeder uit Menen, gemeenten in West-Vlaanderen bij de grens met Frankrijk, waar - ik citeer mijn moeder - niet werd gewerkt maar gesmokkeld, gespeculeerd en gehoereerd. Haar familie uitgezonderd, natuurlijk. Hoewel.
(Kristien Hemmerechts, Amsterdam retour, blz. 11)

Mijn vader gaf vroeger taaltips op de radio, volgens het geijkte zeg niet -, zeg wel-patroon.
(Kristien Hemmerechts, Amsterdam retour, blz. 16)

- Kristien Hemmerechts studeerde Germaanse filologie in Brussel (1973-1975) en in Leuven (1975-1977). Ze promoveerde in 1986 met een proefschrift over de schrijfster Jean Rhys.
- Instituut voor Literatuurwetenschap.
- Kristien Hemmerechts trouwde in mei 1978 met Steve, een Welshman. Ze gingen in Londen wonen, waar ze typiste werd. Ook leidden ze een half jaar een jeugdherberg in Dover.
- Uit Kristien Hemmerechts eerste huwelijk werden drie kinderen geboren. De oudste was een meisje, Kathy. Het tweede en derde kind waren jongetjes die beiden als baby overleden (in 1983 en 1984). De verwerking hiervan kostte haar haar huwelijk. Ze schrijft hierover: 'Ik zit in een diepe put en hij zit in een diepe put. Als we allebei uit onze put zijn geklauterd, kunnen we elkaar een hand geven. Het is niet mogelijk om van mijn put een tunnel naar zijn put te graven. Er staan geen ladders tegen de rand van de put.'
- Kristien Hemmerechts doceert (twee dagen) Engels op de universiteit en één dag op een hogeschool.
- Tot februari 1982 - ze was toen 26 jaar - had ze nooit geschreven. In de trein - op 9 februari 1982 - begon ze aan een verhaal in het Engels.
- Kristien Hemmerechts debuteerde in 1986 met drie Engelse verhalen in de bundel 'First fictions, Introduction 9'.
- De meestal vrouwelijke hoofdfiguren van Kristien Hemmerechts komen vaak labiel over. In een zakelijke (zelfs wat onderkoelde) stijl schetst ze de worsteling van de hoofdfiguren in hun relaties (met mannen, maar ook vrouwen onderling).
- Kristien Hemmerechts is sinds 1990 voorzitter van de Anna Bijnsstichting Vlaanderen.
- Herman de Coninck kreeg op straat - op weg naar een literaire manifestatie in Lissabon - een hartaanval, in aanwezigheid van Nederlandse en Vlaamse collega's. Anna Enquist ving hem op, maar hij overleed ter plekke. Kristien Hemmerechts had een kwartier daarvoor nog een fax van hem gehad.
- Kristien Hemmerechts was voor de tweede keer getrouwd met de dichter Herman de Coninck. Na zijn overlijden in 1997 schreef ze het boek 'Taal zonder mij' over hem. Dit werd wisselend ontvangen. Piet Gerbrandy schreef in de Volkskrant (27-11-98): 'Levende en stervende dichters! Probeer Hugo Brems zover te krijgen dat hij uw nalatenschap bezorgt. Maar laat tegelijkertijd uw weduwe een contract tekenen waarin ze belooft nooit een boek over u te zullen schrijven'.

- Ze woont in Antwerpen-Berchem.

Anderen over Kristien Hemmerechts:
- Kristien Hemmerechts is niet een schrijfster die het bestaan lichtvaardig opvat. In haar romans en verhalen regeert een somber noodlot, dat voor royale porties ziekte, pijn en gemis zorgt. Haar personages lijden aan de wereld en aan elkaar. (Arnold Heumakers, Volkskrant, 29-03-1991)
- Mensen die betaald worden om daar een mening over te hebben, zeggen dat Hemmerechts stilistisch vakkundige, maar sombere boeken schrijft. Meestal vanuit het standpunt van een vrouwelijk personage heeft ze het over mensen die er maar niet in lijken te slagen hun gevoelens en verlangens op elkaar af te stemmen, over relaties die bijna altijd iets problematisch blijken te hebben. (Jo van Damme, HP/De Tijd, 05-02-1993)
- Toch is dat de kracht van Hemmerechts: haar boeken zijn spiegels voor vrouwen en vensters voor mannen. (Ronald Giphart, Opzij, 1996)