Ludwig van Beethoven

Ludwig van Beethoven Hij leefde van 1770 tot 1827. In de tijd van de Franse revolutie was hij dus 19 en woonde in Bonn, Noord-Duitsland. Daarvoor was hij dienst. Maar dit bleek niets voor hem te zijn, Beethoven wilde niet afhankelijk zijn. Hij wilde in de leer bij zijn grote voorbeeld Wolfgang Amadeus Mozart. En zo trok hij op 16-jarige leeftijd richting Wenen om deze droom te verwezenlijken. Maar juist als hij zijn nieuwe meester gevonden heeft komt van thuis het bericht dat zijn moeder op sterven ligt en moet hij voor onbepaalde tijd terug naar huis. Als Beethoven pas in 1792 de kans krijgt terug te keren is Mozart reeds overleden. Beethoven blijft in wenen. Hij is 22 en valt op door zijn politieke overtuigingen en muzikale uiting die hoogst waarschijnlijk met elkaar verbonden waren. Hij doet veel mee aan improvisatiewedstrijden en weet daarmee een enthousiast publiek voor zich te winnen. Al snel heeft hij zich voorgoed in wenen gevestigd en naam gemaakt, hij werkt zelfstandig voor diverse opdrachtgevers wat voor die tijd niet gebruikelijk was. In 1802 wordt hij langzaam doof. Maar hoewel het gehoor toch het belangrijkste zintuig voor een musicus zou moeten zijn weerhoudt dit hem er niet van nog steeds meesterlijke stukken te schrijven. Men zegt dat Beethoven zijn beroemde 5e symfonie componeerde toen hij bemerkte dat hij doof werd. De dreiging hiervan is ook terug te horen in het stuk. Om die reden werden de 4 bekende noten, het thema, later in de morsecode als de letter V gebruikt, van victorie. De geheime code voor de invasie in 1944. Maar dit terzijde, Beethoven zou als componist natuurlijk minder serieus genomen worden als bekend werd dat hij doof was. Daarom hield hij het angstvallig verborgen voor de buitenwereld Ook voor naaste vrienden en familie. Wel constateert hij het in het zogenaamde ‘Heiligenstadt testament’ uit 1802. Hierin schrijft hij een soort lange brief aan zichzelf. Eerst wanhopig, zich afvragend wat hij verder nog aan het leven heeft. Maar gaandeweg besluit hij door te gaan. Hij besluit actief de muziek te blijven bedrijven. “Ik heb een heleboel te zeggen in mijn muziek.” Dit blijkt in zijn laatste symfonie, als hij inmiddels stokdoof is, haalt hij de vrijheidskreten van de Franse revolutie nogmaals aan. “Alle menschen werden bruder!” Hij blijft dus idealistisch en ook vergeet hij zijn politieke overtuigingen niet. Ondanks zijn doofheid weet hij in zijn muziek deze idealen steeds weer naar voren te laten komen. Ondertussen is Beethoven in deze tijd in wenen niet erg geliefd als mens. Hij is niet bepaald vriendelijk, wat deels te maken had met zijn doofheid, altijd een beetje argwanend naar vreemden, en trouwens ook naar bekenden. Beethoven stond altijd open voor ideeën, niet voor mensen. Op deze manier bleef hij wel altijd heel erg bij zichzelf. Zo werd hij eens uitgenodigd door een vriend of kennis (daar maakte men in hogere kringen weinig onderscheid tussen). Op dat moment had het voltallige leger van Napoleon zijn kamp opgeslagen voor de poorten van Wenen, klaar voor een inval. De officieren werden uitgenodigd voor een banket met de nodige muziek. Deze muziek zou Beethoven komen maken. Maar op het moment dat hij daadwerkelijk binnen kwam en al deze Franse officieren ziet zitten schud hij zijn hoofd en weigert voor deze mensen te spelen. Na een doodse stilte zegt hij rustig, maar in alle ernst: “Je denkt toch niet dat ik ooit voor deze mensen zal spelen? Ik ben Ludwig van Beethoven, en ik ben mijzelf. Jullie zijn allen maar de rol en positie die jullie hebben verkregen door niet te zijn wie je bent.” Hij draait zich om en laat de aanwezigen achter met iets om over na te denken. In deze tijd krijgt hij geldproblemen. En om te overleven leent hij geld van zijn broer, die zijn zaken en mensen beter voor elkaar heeft. Op een goed moment wil deze dan ook zijn geld terug. Er ontstaat een briefwisseling die door broer Beethoven ondertekent word door “Goederenbezitter.” Waarop hij een brief terugkrijgt met “Ludwig van Beethoven, Hersenbezitter.” Dit illustreert weer hoe hij zijn idealen probeerde na te leven. Over zijn liefdes en relaties is aanvankelijk weinig bekend. Speculaties. In 1827 sterft hij als een eenzame man. En hoewel hij niet veel vrienden had gemaakt in zijn leven, lag bij zijn begrafenis het hele openbare leven in Wenen stil, uit respect voor zijn muziek.