Hugo Claus

1. Hoofdstuk 1 Hugo Claus Hugo Claus is geboren op 5 april in 1929. Zijn volledige naam is: Hugo Maurice Julien Claus. Zijn ouders waren Jozef Claus, een drukker, en Germaine Virginie Vanderlinden. Zij woonden in Kortrijk maar gingen voor de geboorte van Hugo naar een ziekenhuis in Brugge, omdat 1 van de zusters daar familie is. Toen Hugo 18 maanden was werd hij ondergebracht in een kostschool in Eke . Dat gebeurde omdat zijn moeder opnieuw zwanger was. Het tweede zoontje dat geboren wordt in 1931 heet Guido. Na Guido krijgen ze nog 2 zoontjes: Odo werd geboren in 1934 en Johan in 1938. Tot de zomer in 1939 bleef Hugo op de kostschool. In september 1933 ging hij van de kostschool in Eke naar de kostschool Saint-Joseph van de Zusters van Liefde in Aalbeke vlakbij. In september 1939 werd hij ingeschreven bij het Sint-Amandscollege in Kortrijk en in september 1941 aan het Koninklijk Atheneum in ook in Kortrijk. Tot de zomer van 1944 volgde hij er Grieks en Latijn. In de volgende paar jaar bezocht hij vijf verschillende scholen, waaronder de Academie voor Schone Kunsten en het Provinciaal Handels0 en Taalinstituut, beide in Gent. Op zijn zestiende stopte hij met school en ging op zichzelf wonen. Met de schilder Antoon de Clerck woonde hij een tijdje op een hoeven in Sint-Martens-Leerne en hij verbleef ook vaak bij zijn oma in Astenze. Hij schreef en schilderde (dat schilderen werd geïnspireerd door Roger Raveel) en hij verdiende door te werken als gevelschilder, leidekker en letterzetter. Toen hij zeventien was liet hij bij de drukkerij Aurora van zijn vader het gedichtenbundeltje Kleine reeks verschijnen, dit was zijn eerste publicatie. Van oktober tot december 1947 werkte hij als seizoenarbeider in een suikerfabriek in Chevrières een plaatsje ergens in Noord-Frankrijk. Met het geld dat hij in de suikerfabriek had verdiend verbleef hij in december 1947 een paar dagen in Parijs. In 1948 trok hij in op de bovenste etage van het Hôtel de Londres. Op de dijk van Oostende waar hij ongeveer 3 jaar zou blijven wonen. De eigenaar van die hij had leren kennen via diens vrouw (die kort daarvoor zelfmoord had gepleegd), bood hem gratis onderdak aan, in ruil voor avondlijke gesprekken over poëzie en kunst. In Oostende ontmoette hij Claus Elly Overzier, de dochter van een Nederlandse reder (iemand die schepen in de haven legt). Van januari 1949 tot maart 1959 vervulde Claus zijn dienstplicht. Het grootste gedeelte daarvan was hij als redacteur betrokken bij Soldatenpost, het weekblad voor dienstplichtige soldaten. Met de Belgische leden van de Cobra (Copenhague-Bruxelles-Amsterdam), een internationale beweging die de vernieuwing van de kunst nastreefde, kwam hij in november 1949 in contact. Dat gebeurde nadat Christian Dotremont, stichter-secretaris van de groep, zijn tekeningen had opgemerkt tijdens een tentoonstelling ervan in de boekhandel van Henri Vandeputte in Oostende. Soms nam Claus deel aan de activiteiten van Cobra, onder meer aan een tentoonstelling van 8 tot 15 april 1950 in de Brusselse galerie Appolo. In april 1950 vertrok Claus met Elly naar Parijs waar zij onder de naam Elly Norden carrière wilde maken in de wereld van film en theater. In parijs had hij niet alleen veel contact met schilders van de Cobrabeweging als Corneille, Karel Appel en Asger Jorn maar ook met de Nederlandse experimenteledichters. In 1953 volgde hij Elly naar de filmstad Rome. In dat jaar regisseerde hij, in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel, voor het eerst een toneelstuk, de eenakter De getuigen die hij geschreven had voor het door Jan Walravens en Bert Parloor opgerichte gezelschap Het Kamertoneel. In 1955 was hij met Elly naar Vlaanderen teruggekeerd en had zich in Gent gevestigd. Op 26 mei 1955 trouwt hij met Elly. Eind jaren vijftig, begin jaren zestig maakte hij een aantal reizen onder meer naar de Verenigde Staten, Mexico, Cuba, Ibiza, Griekenland en Turkije. Nadat hij de tekst vier keer had herschreven, verscheen in 1962 de roman De verwodering. In 1963, het jaar dat zijn Thomas (zijn zoontje) op 6 oktober wordt geboren, verscheen Omtrent Deedee, een veel toegankelijker roman dan De verwondering, zoals later op Schaamte (1972), eveneens een “moeilijke” roman, Het jaar van de kreeft (1972) zou volgen. In 1964 stelde Claus zich kandidaat voor de functie van de Koninklijke Nederlandse Schouwburg in Gent. Hij speelde ondermeer het idee bepaalde stukken twee keer te laten opvoeren, een keer in klassieke vorm en een keer in een radicale beweging door een klein gezelschap. In Amsterdam, in de stadsschouwburg, vond op 15 november 1961 de première plaats van zijn toneelstuk Vrijdag. In juni 1970 verhuisde Claus van Nukerke naar Amsterdam. Begin 1972 ontmoette hij Sylvia Kristel bij het filmen van Niet voor de poesen. In 1977 verhuisde hij alleen terug naar Gent.In 1983 verscheen zin roman Het verdriet van België.In 1986 werd hem de driejaarlijkse prijs der Nederlandse Letteren die hem in Paleis Noordeinde in Den Haag werd overhandigd door koningin Beatrix. In 1987 en in 1988 schreef hij het boeken week geschenk voor Vlaanderen en Nederland. Van het Boekenweekgeschenk verscheen in een oplage meer dan 500000 exemplaren. Zo’n oplage was vanzelfsprekend niet weggelegd voor het in 1988 verschenen boek De zwaardvis. In mei 1990 verhuisde hij naar de Provence, waar hij met Veerle de Wit (met wie hij op 12 juni 1993 is getrouwd) in de zomer van 1993 een auto-ongeluk kreeg. Zij was ongedeerd, maar hij lag enige tijd met ernstige verwondingen aan aangezicht en ruggewervel op de intensive care van het ziekenhuis in het stadje Apt. 2. Werken Dit zijn de werken van Hugo Claus die ik heb gevonden: Poëzie: · Kleine reeks (1947) · Registreren (1948) · Zonder vorm van proces (1950) · Vierendelen (met Hans Andreus, Remco Campert en Simon Vinkenoog) (1951) · De blijde en onvoorziene week (met illustratie van Karel Appel) (1951) · Tancredo infrasonic (1952) · Een huis dat tussen nacht en morgen staat (1953) · De Oostakkerse gedichten (1955) · Paal en perk (bij tekeningen van Corneille) (1955) · De geverfde ruiter (1961) · Het teken van de hamster (1963) · Oog om oog (1964) · Gedichten 1948-1963 (1965) · Relikwie (bij tekeningen van Paul Joostens) (1967) · Genesis (1969) · Heer Everzwijn (1970) · Van horen zeggen (1970) · Dag, jij (1971) · Figuratief (1973) · De wangebeden (verzamelbundel) (1974) · Het Jansenisme (1976) · Emblemata (1977) · Het graf van Pernath (1978) · Zwart (met illustraties van Karel Appel en P. Alechinsky) (1979) · Van de koude grond (1979) · Antiphon (bij etsen van D. van Severen) (1979) · Claustrum (1979) · Gedichten 1969-1979 (1979) · Fuga (1981) · Fiesta (1981) · Jan de Lichte (1982) · Almanak (verzamelbundel) (1982) · Alibi (1985) · De dief van liefde (1985) · Gevulde contouren (1985) · Mijn honderd gedichten (1986) · Sporen (1987) · Sonnetten (1987) · Perte Totale (1989) · Steeds/Cité (1990) · Tien manieren om naar P.B.S. te kijkrn (bibliofiele uitgave) (1993) · Gedichten 1948-1993 (1994) · Oktober 43 (1998) · Het huis van de liefde (bloemlezing door Suzanne Holtzer) (1999) · Wreed geluk (1999) · De groeten (2002) · Ik schrijf je neer (2002) · Herbarium (2002) Proza: · De Metsiers (1951) · De hondsdagen (1952) · Natuurgetrouw (verhalen) (1954) · De koele minnaar (1956) · De zwarte keizer (verhalen) (1958) · De verwondering (1962) · Omtrent Deedee (1963) · De vijanden (cinéroman) (1967) · De avonturen van Belgman 1 (met tekeningen van HugoKé) (1967) · Natuurgetrouwer (verhalen, vermeerderde druk van 'Natuurgetrouw') (1969) · Dorothea van Male, Schola nostra (1971) · Schaamte (1972) · Gebed om geweld (verhalen) (1972) · Het jaar van de kreeft (1972) · De groene ridder in het Wilde Westen (verhalen) (1974) · De groene ridder aan de evenaar (verhalen) (1974) · De groene ridder en de paladijnen (verhalen) (1974) · Jessica! (1977) · De vluchtende Atalanta (verhalen) (1977) · Het verlangen (1978) · De pen gaat waar het hart niet kan (1980) · De verzoeking (1981) · Het verdriet van België (1983) · De mensen hiernaast (verhalen) (1985) · Château Migraine (1987) · Een zachte vernieling (1988) · De zwaardvis (boekenweekgeschenk 1989) · Belladonna (1994) · De geruchten (1996) · Onvoltooid verleden (1998) · Het laatste bed (1998) · Verhalen (1999) · Een slaapwandeling (2000) · Een andere keer (bloemlezing 50 verhalen) (2000) · De schrijver. Een literaire estafette (met Harry Mulisch, Gerrit Komrij, Adriaan van Dis, Maarten 't Hart, Remco Campert, Marga Minco, Joost Zwagerman) (2000) En de moraal? De moraal van alle boeken of stukken die ik schrijf is: laat andere mensen met rust. Dring niet je eigen moraal op. (Hugo Claus in een interview met Ischa Meijer, in: De interviewer, blz. 48) Vertalingen: · Dylan Thomas, Onder het melkwoud · Georg Buchner, Dantons Tod · Pierre Alechinsky, De andere hand (met Freddy de Vree) (1987) Toneel: · Een bruid in de morgen (1955) · Het lied van de moordenaar (1957) · Suiker (1958) · Mama, kijk, zonder handen! (1959) · De dans van de reiger (1962) · De legende en de heldhaftige, vrolijke en roemrijke avonturen van Uilenspiegel en van Lamme goedzak in Vlaanderen en elders (massa- en openluchtspel) (1965) · Thyestes (naar Seneca) (1966) · Acht toneelstukken (1966) · De vijanden (1967) · Het Goudland (1967) · Morituri (Libretto) (1968) · Wrraaak! (naar 'The revenger's tragedy' van C. Tourneur) (1968) · Masscheroen (naar 'Mariken van Nieumeghen') (1968) · Vrijdag (1969) · De Spaanse hoer (naar 'La celestina' van De Rojas) (1970) · Tand om tand (1970) · Het leven en de werken van Leopold II (1970) · Oedipus (naar Seneca) (1971) · Interieur (1971) (is een bewerking van 'Omtent Deedee') · De vossejacht (naar 'Volpone' van Ben Johnson) (1972) · Pas de deux (1973) · Blauw blauw (naar N. Coward) (1973) · Thuis (1975) · Oedipus/Thyestes (1975) · De vossejacht/De spaanse hoer/Wrraaak! (1975) · Het Goudland/Uilensiegel/Masscherroen (1975) · Orestes (1976) · Jessica (1977) · Het huis van Labdakos (1977) · Phaedra (naar Seneca) (1980) · Jan zonder vrees (1980) · Een hooglied (1981) · Het jaar van de hond (1982) · Lysistrata (naar Aristophanes) (1982) · Serenade (1984) · Blindeman (1985) · Georg Faust (Libretto) (1985) · Oidipoes in Kolonos (naar Sofokles)(1986) · In kolonos (1986) · Gilles (1988) · Het schommelpaard (1988) · Toneel I (1988) · Gilles en de nacht (1989) · Toneel II (1989) · Toneel III (1991) · Richard Everzwijn (naar Shakespeare Richard III) (1991) · Zomernacht (1991) · Toneel IV (1993) · Onder de torens (1993) · De eieren van de kaaiman (1996) · De verlossing (1996) · Visite & Winteravond (1996) · Borgerocco of De dood in het Borgerhout (operalibretto) (1998) · Phaedra (gespeeld door 'Het Vervolg', begin 1999) · Toneel (alle toneelstukken, 2 delen) (1999) Films: · Het mes (scenario) (1960) · De vijanden (1967) · Mira of De teloorgang van de Waterhoek (naar Stijn Streuvels) (1971) · Dorp aan de rivier (naar Antoon Coolen) · De leeuw van Vlaanderen (naar Conscience) (1984) · 'Vrijdag' werd in 1981 verfilmd door Hugo Claus zelf. · Het Sakrament (naar 'Omtrent Deedee') (1989) · De verlossing (2001) Dit is een gedicht van Hugo Claus: Dag

Een morgen als altijd uw huis staat leeg
Men telt en een voor een
Treden de dagen in de kooi
Men ziet ik zie gij ziet
De verborgene dieren in de spiegel zien
Zo zal het blijven onderhuids
Het mes roest het bloed dat stolt
De stenen poreus en de melk verschaald
Men zegt gij zegt
Met een verblinde stem met een versteend gebaar
Dag
Dag lieve kinderen
Dit zijn vier werken van Hugo Claus die ik summier beschrijf: Het verdriet van België De elfjarige Louis Seynaeve zit op het nonneninternaat te Haarbeke en is stichter en leider van de vier Aposteken. Zij beheren heimelijk een aantal verboden boeken op de kostschool. Op een dag in 1939 krijgt hij op het internaat bezoek van zijn vader die vertelt dat zijn moeder van de trap is gevallen, maar in werkelijkheid is ze zwanger en wordt ze naar het ziekenhuis gebracht om te bevallen. Vlak voor de vakantie komt zijn opa naar school om te vertellen dat zijn moeder een miskraam heeft gehad. Omdat er oorlog in de lucht hangt haalt zijn vader hem van school. Als de Tweede Wereldoorlog echt begint, moet de vader van Louis tijdelijk naar Frankrijk vluchten omdat hij verdacht wordt van Duitse sympathieën en Vijfde-Colonne-activiteiten (wat dat is weet ik niet) Louis wordt naar de oorlog leerling-drukker. Louis doet mee aan een novelle-prijsvraag van Het Laatste Nieuws. Zijn eerste poging wordt door zijn moeder belachelijk gemaakt als zij zijn tekst voorleest. Hij krijgt een bloedneus en begint opnieuw. Louis rond zijn novelle in november 1947 af en wint de eerste prijs. Het is dan 1958 en Louis wordt binnen gehaald als iemand die aan het begin van een veelbelovende schrijverscarrière staat. Suiker De stof voor suiker (1958) ontleende hij aan zijn eigen ervaringen. In suiker wordt het leven geschetst van een Vlaamse seizoenarbeiders in Frankrijk. In de jaren dat Vlaanderen nog gebukt ging onder de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog. Suiker speelt zich af in de barakken van en het sproeihok van een suikerfabriek in Verrières. Claus plaatst twee groepen tegenover elkaar: er zijn de handelende personages die verstrikt raken in een driehoeksverhouding. Tegenover staat een passieve groep Vlaamse arbeiders, bestaande uit de gebroeders Minne en Jager, een oud-kampioen uit de wielersport. Zij dienen vooral om het sociale milieu te schilderen. Het handelend trio bestaat uit Max, Kilo en Malou. Het stuk schrijft hoe de gedweeë Kilo zich losmaakt uit de greep van Max.
Een bruid in de morgen De moeder treft maatregelen om de problemen rond haar zoon en dochter op te lossen. Het plan is eenvoudig: ze heeft Hilda, een rijke, ongetrouwde nicht van achtendertig jaar bereid gevonden om met Thomas te trouwen. Thomas is pas negentien. Het leeftijdsverschil speelt voor de moeder geen rol. De combinatie van fatsoen en geld maken de nicht tot een ideale huwelijkskandidaat. Bij de eerste ontmoeting tussen Thomas en Hilda gooit de moeder enkele morele regels overboord. Ze gedraagt zich als een brutale koppelaarster. Ze heeft er zelfs geen bezwaar tegen dat haar zoon onmiddellijk een nacht met haar doorbrengt. Voor de moeder is de keuze tussen incest en samen slapen voor het huwelijk – in een periode dat dit nog taboe was- eenvoudig. Om de eer van de familie te redden is ze tot alles bereid. De moeder wordt afgeschilderd als de zwarte engel van hypocrisie. De getuige De getuige gaat over dat een groep wachtende mannen weet dat er een vrouw achter een raam staat dat gedurende het hele stuk onzichtbaar is. De vrouw is zowel ‘de mooiste van de stad’, als ‘een beest’. Ze noemen haar “de grootste hoer van de stad’. De mannen durven haar niet te benaderen, maar ze hopen dat hun ‘aanbidding’ ooit zo onweerstaanbaar zal zijn, dat Lorna hen als minnaar zal aanvaarden. Ze maken zichzelf wijs dat hun sociale status hun tegen houdt om gewoon naar binnen te gaan; zij zijn maar arme stumperds en de mooie vrouw is voor een rijke man. Dat sociale status geen rol speelt wordt duidelijk als de jonge Spaanse arbeider Juan ten tonele verschijnt. De tegenstelling tussen jong en oud blijkt belangrijker dan het verschil tussen rijk en arm. 3. Sociaal-historische achtergrond Dit is er gebeurd rond de tijd dat Hugo Claus leefd: - de Tweede Wereldoorlog - en de Koude Oorlog - ik werd geboren - de millennium viering Mijn eigen mening Over Hugo Claus zelf. Het leek mij wel een sympathieke man. Maar ik vind het wel raar dat hij op zijn drieënzestigste opnieuw trouwt, maar ach als hij er gelukkig mee is…………. Ik vind dat hij het ver geschopt heeft. Ik bedoel hij heeft veel geschreven. Hugo Claus heeft veel verschillende dingen gedaan. Hij lijkt mij ook wel creatief. Over zijn werk: Hij heeft veel dingen geschreven dat waren dan vooral dingen die werden ‘opgelost’ doordat iemand verliefd werd op iemand. Ik vond dat zijn stukken en verhalen e.d vooral over de liefde gingen. Veel toneelstukken van hem lijken mij wel leuk, bijvoorbeeld die van de bruid in de morgen. Sommige lijken mij ook minder leuk bijvoorbeeld het toneelstuk suiker. Boekenlijst -Hugo Claus “Wat bekommert zich de leeuw om de vlooien in zijn vacht”. Geschreven door: Georges Wildermeesch en Gwennie Debergh. - Het teken van de ram (jaarboek voor de Clausstudie 1) Geschreven o.l.v. Georges Wildermeesch. - Het teken van de ram (jaarboek voor de Claustudie 2) Geschreven o.l.v. Georges Wildermeesch. - Het verdriet van België. Geschreven door Hugo Claus. - Het paard Begeerte. Geschreven door Johan Thielemans. - Hugo Claus. Geschreven o.l.v Johan Decavele