Doodstraf

Beschouwing over de doodstraf

Dood of een nieuw leven voor de doodstraf?

In Nederland wordt de doodstraf niet meer toegepast, maar er is een debat ontstaan over de herinvoering van deze straf. In dit artikel worden de voor- en tegenargumenten aan de kaak gesteld.

De doodstraf in Nederland
Tot de 18e eeuw werd de doodstraf regelmatig uitgevoerd, vooral heksen, ketters, misdadigers en opstandelingen waren het slachttoffer. De laatste burgerlijke executie vond plaats in Dordrecht in 1845 waar vier mensen werden opgehangen, omdat ze tijdens een inbraak iemand hadden vermoord. In 1870 werd de doodstraf uiteindelijk afgeschaft, met uitzondering van het militair recht.
In 1952 is in Nederland de laatste executie voltrokken, dit was na aanleiding van misdrijven tijdens de tweede wereld oorlog Er zijn toen 190 doodvonnissen uitgesproken, waarvan er 40 zijn voltrokken. Door een grondwetswijzing in 1983 werd de doodstraf in zijn geheel afgeschaft.


Argumenten vóór de herinvoering van de doodstraf
Er zijn verschillende argumenten voor de herinvoering van de doodstraf. Een veelgebruikt argument voor de doodstraf is dat deze afschrikwekkender is dan enige andere straf, en daarmee een preventieve werking heeft tegen criminaliteit. Als je de doodstraf op moord zet, denkt iemand wel twee keer na voordat hij iemand vermoordt.
Een tweede argument is dat de levenslange gevangenisstraf veel geld kost. Het voltrekken van een doodstraf kost dan wel 20.000 euro, maar een gevangenisstraf voor een zware delinquent kost ongeveer 2 ton per jaar. Bij 20 jaar komt dit dus al neer op 4 miljoen. Dat geld is wel beter te besteden.
Een ander veelgehoord argument is dat de doodstraf de enige manier is om moordenaars en verkrachters definitief onschadelijk te maken. Als je dood bent kan je immers niet opnieuw een misdaad begaan.
Een derde argument is dat alleen de doodstraf de juiste straf is in hele zware misdrijven. Als iemand twintig moorden heeft gepleegd, moet hij ook de doodstraf krijgen.

Argumenten tegen de herinvoering van de doodstraf
Er zijn verschillende argumenten tegen de herinvoering van de doodstraf. De belangrijkste reden is dat je met de doodstraf één van de belangrijkste mensenrechten schendt, het recht op leven. “Een ieder heeft recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van zijn persoon.’ Daarnaast is er nog een recht dat rechtstreeks geschonden wordt als men de doodstraf zou invoeren: artikel vijf. In dit artikel staat: ‘Niemand zal onderworpen worden aan folteringen, noch aan een wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing.’
“Maar dat is veel te duur!” zeggen voorstanders van de doodstraf. Wat dacht je dat een executie kost? Uit betrouwbaar onderzoek in Amerika is gebleken dat een executie even duur zoniet duurder is dan levenslange opsluiting.
Een voor de hand liggend argument tegen de doodstraf is dat de straf onomkeerbaar is. Altijd bestaat het risico dat een onschuldige wordt geëxecuteerd. In de Verenigde Staten zijn sinds 1973 honderddertien personen uit de dodencel vrijgelaten nadat was gebleken dat zij ten onrechte de doodstraf hadden gekregen. In 23 zaken in de twintigste eeuw kwam deze vaststelling pas nadat ze waren terechtgesteld.
Daarnaast blijkt de doodstraf onevenredig vaak zwakkere groepen in de samenleving te treffen. Zo wordt in de VS veel vaker de doodstraf geëist tegen een zwarte dan tegen een blanke dader. Een recent onderzoek toonde aan dat in Philadelphia (VS) de kans op de doodstraf vier keer hoger is voor een zwarte verdachte dan voor een blanke. En terwijl het aantal zwarte en blanke slachtoffers van moord in de VS ongeveer even hoog is, was 82 procent van alle geëxecuteerden sinds 1977 veroordeeld voor moord op een blanke.

Als je de doodstraf weer wettelijk toestaat, tref je ook onschuldige mensen, zoals familie van de dader.

Conclusie
Het debat over de herinvoering van de doodstraf is nog in volle gang bezig. Op dit moment is 52% van de Nederlanders voorstander van de doodstraf, maar het lijkt er niet op dat de doodstraf binnenkort wordt ingevoerd. Er is geen meerderheid in het parlement voor.