Beschouwing: dure medicijnen

De prijs van ziek zijn

De driejarige Kyano Koppelmans uit Eindhoven lijdt aan de gevaarlijke stofwisselingsziekte Morquio A, waarbij ernstige vergroeiingen van het skelet en organen ontstaan. De ziekte is ongeneeslijk maar de symptomen zijn wel te beperken met medicatie. Vorig jaar werd de medicatie nog vergoed door de verzekeraar maar sinds kort is het medicijn alleen nog tegen betaling verkrijgbaar, gemiddeld zo’n half miljoen euro per jaar. Volgens ZIN, het zorginstituut Nederland, zijn de effecten van het medicijn onvoldoende bewezen maar over de echtheid van deze uitspraak wordt getwijfeld door de familie Koppelmans. Volgens hen is dit besluit vooral genomen met het oog op de hoge kosten. Zo reageert ook Hanka Dekker, directeur van de patiëntenorganisatie voor mensen met een stofwisselingsziekte, op de uitspraak van het ZIN: ‘’Het medicijn heeft onvoldoende de kans gekregen om zich te bewijzen. Juist bij een jonge patiënt als Kyano zou het interessant zijn om er nog een paar jaar mee door te gaan.’’ Er zijn meerdere oorzaken voor het stijgen van de kosten van geneesmiddelen maar een punt van discussie blijft: mogen farmaceuten wel een eigen prijs bepalen voor hun geneesmiddelen?

Farmaceuten stellen veel te hoge prijzen voor hun producten. Enerzijds is de farmaceutische industrie een vakgebied dat altijd in beweging is. Constant doen zich ontwikkelingen voor die de maatschappij ten goede zouden moeten komen. Anderzijds gaat het hier om een oorlogsveld waar bedrijven concurreren om het meest winstgevende bedrijf op de markt te zijn. Dat is dan ook de reden dat bedrijven constant willen uitblinken in hun brede scala aan geneesmiddelen. In de farmaceutische industrie is ‘’winst’’ het sleutelwoord. Immers, het bedrijf dat de meeste winst maakt kan onderzoek doen naar nieuwe geneesmiddelen, om zo hun scala aan geneesmiddelen uit te kunnen breiden. Op deze manier kom je in een soort vicieuze cirkel terecht. Zonder winst ben je nergens.

Daarnaast zijn bedrijven die aan de top van de farmaceutische markt staan bevoorrecht. Wanneer je het enige bedrijf bent dat een bepaald geneesmiddel op de markt aanbiedt, ben je vrij om te bepalen voor welke prijs je je producten aanbiedt en dat weten deze bedrijven maar al te goed. Klanten voelen zich opgelicht en onder patiënten heerst onbegrip. Bruno Bruins, minister voor medische zorg, geeft aan dat klanten zich meer op hun gemak zullen voelen wanneer fabrikanten enige transparantie bieden, met betrekking tot de hoge prijzen van hun producten. Volgens Bruins blijft het een lastige kwestie want het effect van niet betalen, is dat een patiënt zijn geneesmiddel niet krijgt en dat moet voorkomen zien te worden. De VIG, Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen, reageert op Bruins door aan te geven dat ze zich graag willen inzetten voor het bieden van transparantie, als dat bijdraagt aan het begrip voor de kosten en prijzen van medicijnen. Volgens de VIG is het wel een feit dat niet alles naar buiten mag komen, met betrekking tot de productie van medicijnen en dat hierover strikte regels bestaan.

Natuurlijk spelen de kosten die gemaakt worden bij de productie van medicijnen ook een rol. Ziektes worden steeds complexer en het doen van onderzoek wordt duurder. Ook kunnen ziekteverwekkers resistent worden tegen bepaalde soorten antibiotica waardoor weer opnieuw onderzoek gedaan moet worden naar een alternatief geneesmiddel. Al deze onvoorziene omstandigheden moeten in acht worden genomen, wanneer we kijken naar de oorzaken van de stijgende prijzen van medicijnen. We geven geld uit om onderzoek te doen naar geneesmiddelen. Ziekteverwekkers worden resistent waardoor een specifiek medicijn niet meer werkt, waardoor we weer geld zullen moeten uitgeven om onderzoek te doen naar alternatieven. Ook hier kom je in een vicieuze cirkel terecht.

Tot slot speelt marketing een grote rol in de stijging van de prijs van medicijnen. Bedrijven zijn constant aan het concurreren om de top van de markt te bereiken en daarvoor wordt vaak alles uit de kast getrokken. Er wordt reclame gemaakt en geadverteerd met geneesmiddelen. Opvallend is wel dat het hier altijd gaat om producten waarvan wordt beweerd dat het verbeteringen zijn van bestaande geneesmiddelen. Er wordt bijvoorbeeld nooit geadverteerd met de reguliere paracetamoltabletten of de bloedverdunners die hart- en vaatziekten tegen gaan. Ook hier wordt het duidelijk dat farmaceutische bedrijven vooral uit zijn op winst en daarbij vaak het welzijn van de maatschappij verwaarlozen.

Er zijn dus eigenlijk veel oorzaken die leiden tot de stijging van de prijs van medicijnen. Bedrijven concurreren om de top van de farmaceutische markt te bereiken, zodat ze zelf beslissingen kunnen maken, met betrekking tot de verkoop van hun producten. Door toename van de complexiteit van ziektes zullen de productiekosten van medicijnen aanzienlijk stijgen en het krijgen van naamsbekendheid door middel van marketing is een groot aspect binnen de farmaceutische markt. Ik denk dat het duidelijk mag zijn dat medicijnen steeds duurder worden maar of onze maatschappij daarmee gemoeid is blijft een discussiepunt.