Engels als voertaal op universiteiten

Wil je in de wetenschap echt iets bereiken, dan biedt de internationale arbeidsmarkt de grootste mogelijkheden. Nederlandse wetenschappers moeten vaak naar het buitenland treden om zich hoorbaar te maken; er is anders simpelweg te veel concurrentie. Maar hierdoor ontstaat voor velen een groot probleem: op het westelijke halfrond is de taal van de wetenschap Engels.

Op verschillende universiteiten zijn er al opleidingen die volledig in het Engels worden gegeven. Ook op middelbare scholen worden al tweetalige opleidingen aangeboden. Engels als voertaal brengt een aantal voordelen met zich mee, zowel voor universiteiten als voor leerlingen. Toch zijn er ook mensen tegen deze ontwikkeling. Nu is de vraag: wat zijn de voordelen hiervan? Zijn er ook negatieve effecten aan de invoering van Engels als voertaal verbonden? Wie zijn voor? En wie tegen? Kortom: moet de Engelse taal ingevoerd worden als voertaal op universiteiten?

Om te beginnen is het voordeliger om je studie in het Engels te volgen. Op deze manier leer je vanaf begin af aan alle termen die je gebruikt wanneer je een internationale lezing moet geven of een artikel publiceert in een Engels blad. Zo beweren Filosoof Floris van den Berg en UCU-onderwijsdirecteur Fried Keesen dat veel disciplines uit de wetenschap Engelstalig zijn. Dus het zou dan ook raar zijn om het onderwijs zelf in het Nederlands te geven (bron 3). Als je tegenwoordig iets wilt bereiken, zul je veel concurrentie moeten overwinnen; er zijn immers meer mogelijkheden op de internationale arbeidsmarkt. Ook sociaalwetenschapper Peter Selten ziet in dat studenten voorbereiden op een internationaal georiënteerde praktijk van de wetenschap een aanvaardbaar doel is (bron 3).

Bovendien is het goed voor de concurrentiepositie en de internationalisering van de universiteiten van Nederland. Door middel van international class rooms worden  buitenlandse studenten aangetrokken, waardoor de kwaliteit van onderzoeken en onderwijs verbetert (bron 2). Bestuurssecretaris van Sociale Wetenschappen Henk van Rinsum voegt daar aan toe dat zowel studenten als docenten van verschillende afkomst door met elkaar te discussiëren van elkaar kunnen leren (bron 3). Er worden tenslotte andersdenkende, buitenlandse studenten aangetrokken, wat kan leiden tot een hoger niveau van de opleiding. Hoogleraar Johan Jeuring: “Als we door vakken in het Engels aan te bieden meer buitenlandse studenten binnenhalen, dan wil ik zelfs de stelling verdedigen dat Engels de kwaliteit van het onderwijs verhoogt.” (bron 3).

Aan de andere kant zijn er ook mensen die ervoor pleiten het Engels niet in te voeren, zoals onderwijsdeskundige Casper Hulshof. Hulshof heeft opgemerkt dat discussies en debatten moeizamer verlopen in het Engels (bron 3). Dit is natuurlijk te verklaren door de drempel die ontstaat als studenten buiten hun comfort zone moeten treden om een andere taal te praten. Ook kan het problemen opleveren als de studenten de taal simpelweg niet onder de knie hebben. Er zullen bijvoorbeeld technici zijn die heel kundig zijn, maar de Engelse taal niet goed beheersen. In dit geval kunnen zij ervoor kiezen niet verder te studeren en blijven er vaardigheden onbenut, wat uiteraard zonde zou zijn. Ten slotte is het zinloos om studies die niks met de internationale markt te maken hebben en echt gericht zijn op ons eigen land, zoals een rechtenstudie die vooral gericht is op de Nederlandse grondwet, in een andere taal te laten leren volgens Masterstudent Tycho Wassenaar (bron 3).

Het moge duidelijk zijn dat er een goede afweging moet worden gemaakt of de Engelse taal als voertaal moet worden ingevoerd op universitaire studies. Enerzijds wordt het aantrekkelijk voor buitenlandse studenten om in Nederland een opleiding te volgen. Het zal ons land veel kennis opleveren, wat zal leiden tot een hoger niveau. Anderzijds is het de vraag of de studenten zich wel zullen mengen in de discussies en de verrijking er daadwerkelijk zal zijn.