Voorzichtig probeerde ik het licht trillen van mijn handen te verbergen terwijl ik op het punt stond te speechen over milieukwesties voor een zaal leeftijdsgenoten en twee nors kijkende vijftigplussers. Dit was mijn zaterdagmiddag bij de Max Havelaar speechwedstrijd in Leiden. Voor de wedstrijd kregen we een aantal korte cursussen over hoe wij onze speeches konden voorbereiden en hoe wij onszelf moesten presenteren. Informatie die niet alleen handig is voor een saai praatje over het milieu, maar ook voor een presentatie in de klas. Behulpzaam als ik ben zal ik mijn ervaringen met jullie delen.

Voordat je houterig voor de klas gaat staan, moet je eerst beginnen met het schrijven van je presentatie. Wanneer je zelf het onderwerp mag kiezen is het belangrijk een onderwerp te kiezen dat je aanspreekt. Dit maakt het schrijven niet alleen leuker, het maakt het spreken ook nog eens een stuk gemakkelijker. Mag dit niet, roei dan met de riemen die je hebt door je presentatie toch zoveel mogelijk eigen te maken.

Een goede opbouw redt levens
Niet iedereen heeft de luxe om mooie woorden en krachtige catchphrases uit zijn mouw te schudden. Dat geeft helemaal niks. Dure woorden en stijlfiguren zijn uiteindelijk maar de smaakmakers van je presentatie. De harde kern bestaat uit een goede opbouw met duidelijke argumenten. Schrijf eerst al je spreekpunten los van elkaar op totdat je tevreden bent en zet ze daarna in een logische volgorde. Om je presentatie tot een lopend geheel te maken plak je de losse delen aan elkaar met signaalwoorden en voilà je hebt een presentatie van wereldformaat.

Opening en slot
Naast een goede opbouw zijn je opening en je slot ook van groot belang. In je opening pak je de aandacht van je publiek door het onderwerp aan jezelf te verbinden. In het slot sluit je je presentatie af met een pakkende eindzin. Een zogenoemd cirkelslot kan je hierbij van dienst zijn: een slot waarbij je aan het einde van je presentatie refereert naar het begin van je presentatie.

Houding is het halve werk
Een groot deel van je presentatie is niet wat je zegt, maar de manier waarop je iets zegt. Sta rechtop voor de klas, houd je handen ter hoogte van je middel en wees vooral niet bang ze te gebruiken: handgebaren helpen vaak je boodschap beter over te brengen. Tijdens je presentatie is je stem je beste vriend. Gebruik hem ten goede. Verhef bijvoorbeeld bij de belangrijke delen je stem.

Wanneer je even niet spreekt omdat je je tekst kwijt bent, kan je dit ten goede gebruiken: Stiltes wekken nieuwsgierigheid op en geven je publiek de tijd om te verwerken wat je zojuist allemaal hebt gezegd.

Verspreken is niet erg
Het spreken en plein public kan erg spannend zijn. Een kamer vol met mensen die letten op ieder woord dat je uitspreekt en je keihard uitlachen als je je verspreekt. Toch? Het valt allemaal wel mee eigenlijk. Omdat jij je woorden zorgvuldig kiest en er actief bij nadenkt lijkt een verspreking of even je woorden vergeten erg, maar in werkelijkheid valt het nauwelijks op. Hoe meer aandacht jij aan een verspreking schenkt, hoe meer aandacht je publiek er aan schenkt.

Met een beetje vaardigheid en voldoende voorbereiding kun je met deze tips een heel eind komen. Zo wordt die helse presentatie toch een stukje dragelijker.