Hoofdstuk 4: Industriële samenleving

H4
Nederland in puin door wo 2. Naoorlogse periode is wederopbouw!!
Wat opbouwen: wegen, bruggen, spoor etc.
Hoe kon dat hersteld worden?
1. Marshallplanhulp
2. Geleide loonpolitiek
3. Europese samenwerking
4. Industrialisatie (schaalvergroting en automatisering)
VS leent geld niet zomaar. Ze stellen eisen aan de hulp. Het moet met rente terug betaald worden en Nederland moet zich terug trekken uit Indië. Bovendien moeten Europese landen gaan samenwerken. Toch kan NL veel lenen.
Geleide loonpolitiek zijn afspraken tussen werkgevers en werknemers om lonen voorlopig laag te houden.
De lage lonen, tot 1954, leiden tot lage arbeidskosten dus tot goedkopere producten en tot hogere export en meer winst dus. De samenwerking werkgevers, werknemers en overheid noemde men het Harmoniemodel.
Europese (economische )samenwerking begon met BeNeLux, na de tweede wereldoorlog kwamen Frankrijk, West-Duitsland en Italië erbij en vormden Europese gemeenschap Kolen en Staal (EGKS).
Dat werd achtereenvolgens de EEG, de EG en nu dan de EU. De samenwerking was niet alleen maar economisch maar ook militair, verkeer, milieu etc. Een gemeenschappelijke munt werd in 2001 ingevoerd, mensen mochten binnen de EU overal werken, wonen en studeren. Importbelemmeringen werden opgeheven, geen douane meer.
In 1964 volgt dan een loonexplosie. Hogere lonen leiden tot hogere consumptie. Er ontstaat een consumptiemaatschappij. Iedereen kan kopen wat hij wil.
In deze maatschappij werd steeds meer aandacht geschonken aan onderwijs. Leerlingen konden dankzij de Mammoetwet langer doorleren. Er ontstonden mavo, havo en vwo. Bovendien kwamen studiebeurzen.
De maatschappij werd ook individualistischer. Snel was er een gebrek aan arbeiders met een lage opleiding voor werk op t land en in de fabriek. Arbeiders uit andere landen werden uitgenodigd hier te komen werken; gastarbeiders.
Ìn de 19e eeuw kwamen ook vrouwen steeds meer op voor hun rechten
1e feministische golf (Aletta Jacobs, Wilhelmina Drucker) vooral voor recht op stemmen, Vereniging voor vrouwen kiesrecht (Vvvk), pas in 1919 vrouwenkiesrecht, vrouwen blijven officieel handelingsonbekwaam tot 1967.
In de jaren 70 kwam de 2e feministische golf richtte zich meer op gelijke mogelijkheden voor vrouwen, voorbeeld de Dolle mina’s; zij wilden via ludieke acties dus met humor de aandacht op een probleem richtten. Zij wilden recht op abortus, pil in ziekenfondspakket, dus baas in eigen buik.
Mensen gaan minder naar de kerk, wat zijn daar de oorzaken van?
- Komst vd auto, mensen gaan reizen, komen zo in aanraking met andere culturen, gedachtes, geloven
- Komst vd tv, ze zien dat andere zuilen, culturen niet zo slecht zijn. Bovendien vermaak.
- Meer vrije tijd, mensen gaan liever een dagje weg op zondag dan naar de kerk
- Kerk als financiële hulp valt weg, overheid neemt het over
- Mensen gaan naar de stad verhuizen of werken daar, stadslucht maakt vrij, minder invloed vd kerk