Vulkaan de Etna

VULKAAN ETNA
De laatste dagen van Oktober lag Sicilië er nog heel zonnig bij. Geen wolkje te zien op de satellietfoto's, alleen een vuilbruine rookpluim afkomstig uit vulkaan, de Etna. Jullie weten denk ik allemaal wel dat de Italiaanse vulkaan Etna sinds Zondag 22 Oktober weer actief is. De erupties gingen gepaard met een aantal aardbevingen. De zwaarste had een kracht van 4,4 op de schaal van Richter. In het plaatje Santa Verina dat ten zuidoosten van Etna ligt leidde de aardschokken tot paniek. Honderden huizen, winkels en de plaatselijke kerk raakte beschadigd. Meer dan duizenden mensen zijn dakloos geworden. Gelukkig vormden de lavastromen geen direct gevaar voor de dorpen rond de etna. De vulkanische activiteit lijkt in de hele streek toe te nemen. Vlakbij Sicilië is nog een eilandje met een vulkaan, Stromboli. Deze spuwde ook rookluimen. De uitbarsting van de Etna was de tweede in een jaar tijd. Doordat de Etna altijd om een bepaalde tijd uitbarstte was de vulkaan niet echt gevaarlijk omdat ze hem konden voorspellen. Door de regelmaat in uitbarstingen kwam het magma nooit onder grote druk te staan. In tegenstelling tot de Vesuvius. Een vulkaan in de buurt van Napels. Deze vulkaan heeft de neiging tot exploderen en dat kan rampzalige gevolgen hebben. De uitbarstingen van de Etna hebben ertoe geleid dat grote delen van de noordkant van de vulkaan een meter richting zee geschoven zijn. Nu al zijn honderden mensen dakloos geworden door bevingen maar als de vulkaan nog meer gaat schuiven is er echte een ramp mogelijk. Dat is zo’n 3000 tot 10.000 jaar geleden ook al gebeurd. Volgens vulkanogen, mensen die veel verstand van vulkanen hebben, wordt de Etna ook steeds gevaarlijker. Ze zeggen dat de vulkaan steeds geweldadiger wordt. De aard van het vulkanisme van de Etna lijkt de laatste jaren te veranderen. De Etna bevindt zich niet ver van de plek waar de Afrikaanse plaat op de Europese plaat botst en ligt ook nog eens bovenop een kruispunt van onderaardse breuklijnen. De Franse onderzoekers hebben lavalagen bestudeerd die de Etna gedurende de afgelopen half miljoen jaar heeft uitgespuwd. Uit de samenstelling van het gestolde gesteente maken zij op dat de Etna van karakter aan het veranderen is. We moeten er van uitgaan dat de uitbarstingen van de Etna de komende jaren steeds explosiever zullen worden. De Etna op Sicilië is de grootste en actiefste vulkaan van Europa en de tiende op de wereldranglijst. Haar oppervlakte is ongeveer 60 bij 40 kilometer en heeft een omtrek van 130 km! Dat is dus groter dan heel de provincie Utrecht! De naam Etna komt van het griekse woord “aitho” wat brandende vlam betekent. De Etna is een kegelvulkaan. Tot 2700 m hoogte is de kegel zeer vlak, daarna steil. Naast aswolken komen er ook lavastromen uit de vulkaan.Ook wordt er gas geproduceerd. Dit gas bestaat uit waterdamp, kooldioxide, koolmonoxide, waterstof, zoutzuurgas, zwavelstof, stikstof en nog veel meer andere stoffen. Doordat de vulkaan nu zo hoog is moet de lava ook veel hoger stijgen. Daarom kiest de lava ook wel eens voor andere uitweg. Zo ontstaan er op de vulkaan meerdere kraters. Ook nu is de Etna actief en stroomt er lava uit de zogenaamde adventiefkraters. Adventiefkraters zijn dus de kleinere kraters op de Etna. De Etna wordt nog voortdurend veranderd en vervormd. Je kan het vergelijken met een kind, het blijft maar groeien en veranderen. Wanneer de Etna precies ontstaan is weet niemand precies. Er zit ongeveer 500.000 jaar tussen de eerste uitbarsting op de oceaanbodem en nu. Er zijn vier bijna altijd actieve kraters op de Etna, allemaal bij de top: De Centrale krater is de oudste, daarna komt de Noord-oost krater, gevormd in 1911, vervolgens de Bocca Nuova, deze is ontstaan in 1968, en de zuidoostelijke krater is het jongste: van 1971; de laatste uitbarstingen kwamen door deze krater. De Etna is een jonge vulkaan. Volgens wetenschappers geeft ze ook de typische onrust van een jonge vulkaan. Haar duidelijkste recente manifestaties zijn de erupties, die in de laatste 350 jaar, ongeveer bijna elke 8 a 9 jaar plaatsvinden. Deze kunnen een paar dagen duren, maar ook jaren, zelfs 10 jaar, zoals bijvoorbeeld de uitbarsting die in 1614 begon, en dan met een paar tussenpauzes, pas eindigde in 1624. De uitbarsting van 1634 duurde ongeveer vier jaar, terwijl laatst de uitbarsting van 1979 in vier dagen een lavastroom heeft veroorzaakt van 6,5 kilometer, van 2850 m hoogte tot 870 m boven zeeniveau. Vulkaanuitbarstingen worden meestel voorafgegaan met aardbevingen. Deze worden veroorzaakt door omhoogkomende magma die in zijtakken van de krater niet meer verder kan. Dit kan een grote schok geven. Ook kunnen deze worden deze schokken worden veroorzaakt door uit de vulkaan spuitende gassen. In het donker ziet dat er heel mooi uit. Die gassen zijn zeg maar rood en in het donker geven ze dan een soort van rood licht. Door de stromende magma in de vulkaan zijn er ook allerlei grotten ontstaan. Er zijn zo ongeveer 150 grotten in de vulkaan. Een grot bestaat uit lange tunnels waar de nog vloeibare magma doorheen heeft gestroomd. Sommige grotten zijn gevuld met water. Deze waterbronnen dienden ervoor dat vee en mensen daar konden drinken. De mens heeft op een of andere manier altijd geprobeerd om de lavastroom af te remmen of af te buigen. De eerste poging uit de geschiedenis om een lavastroom af te buigen, was in 1669, toen een 50-tal moedige mannen en een priester, beschermd door dierenvellen, probeerden om de lavastroom, die van Belpasso richting Catania ging, met lange ijzeren palen om te buigen. In 1983 daarentegen werd 'n natuurlijke dijk gebouwd en werden 500 kg. explosieven gebruikt om de lavastroom te remmen, en om te voorkomen dat de woonkernen op de zuidhelling bereikt werden. Dit was kei duur en het heeft allemaal niet geholpen. In 1992 heeft men op nog heftigere wijze ingegrepen om de lavastromen tegen te houden, hierdoor werd het dorp wel gered. In 1866 werd een lavastroom op een wonderbaarlijke manier tegengehouden. Hoe wist niemand precies maar de lavastroom stopte op enkele meters afstand van het dorp. De grond die de Etna maakt is ook zeer vruchtbaar. Dit is ook de reden waarom veel boeren besluiten om op de Etna te gaan wonen terwijl het toh een gevaarlijke woonplek kan zijn als de vulkaan, zoals nu, actief wordt. Veel vruchten worden op deze bodem gekweekt en verkocht aan restaurants. Als de etna je erg aanspreekt kun je de haar ook van dichtbij gaan bewonderen. Je moet er dan wel een lange toch voor maken maar het is de moeite waard. Je kan dan het beste ‘s nachts gaan. Neem wel genoeg eten en drinken mee en goed beschermende kleding want het waait daarboven heel hard en het kan er zelfs vriezen als het beneden gewoon 20 graden is. Neem dan ook licht mee een slaapzak en een helm. Het is verboden om onvoorbereid te Etna te beklimmen omdat het dan levensgevaarlijk is kan zijn! Ga in gezelschap van iemand met ervaring, die het terrein en de gevaren kent, bij voorkeur met een berggids! Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik erg geïnteresseerd ben in de natuur. Ik heb echt iets met vulkanen enzo. Ze zijn gewoon prachtig en ik zou er zelf ook best eens heen willen, vandaar ook dat stukje van als je er naartoe wilt. Ik hoop ook dat jullie mijn spreekbeurt interessant vonden en er misschien wel iets van geleerd hebben.