1. Praktische gegevens
a) Titel & auteur: De avonden, geschreven door Gerard Reve. b) Plaats & jaar van uitgave: Utrecht, 1987. c) Geleding: Het boek heeft tien hoofdstukken en 224 bladzijden. d) Datum boekverslag: Eerste les na de herfstvakantie. e) Datum eerste druk: 1947. f) Er zijn geen illustraties. g) Er is geen echt motto, maar er staat wel iets bij het begin van het boek: Elke gelijkenis van figuren of voorvallen in dit verhaal
Met werkelijke personen of gebeurtenissen is toevallig
Dit is min of meer een aanwijzing dat het wel zo is, aangezien Reve heeft toegegeven dat het boek op zijn eigen leven is gebaseerd.
2. Inhoud en opbouw
a) Genre: Het boek is een autobiografie. Dit wordt niet meteen duidelijk in het boek, maar na speurwerk is dit wel het geval. Het gaat over het eigen leven van Gerard Reve. Reve zelf is de eerste geweest om toe te geven dat er in het boek geen woord gelogen is. Als er één woord gelogen is
dan is dat wel het laatste woord van de zin voor in de roman: ‘Elke gelijkenis van figuren of voorvallen in dit verhaal met werkelijke personen of gebeurtenissen is toevallig.’ De kracht van het boek is niet zozeer dat het daarin beschrevene zoveel gemeen heeft met een aantal werkelijke gebeurtenissen uit Amsterdam in 1946, maar dat er zoveel lezers zijn die er hun ‘gelijkenis in figuren en voorvallen’ in herkennen. Dit is te verklaren, omdat Reve in het boek eigenlijk zijn geest bloot geeft. Hij heeft De avonden geschreven op aanraden van zijn psychiater. b) Samenvatting: De samenvatting heb ik bijgevoegd. c) Tijd: De gebeurtenissen volgen elkaar chronologisch op met hier en daar een terugblik naar een droom of naar iets wat op een bepaalde dag eerder gebeurd is. De volgorde van de tijd van de hoofdstukken is gelijk aan het aantal dagen dat het verhaal zich afspeelt. Er zijn tien hoofdstukken, die elk een dag vertegenwoordigen. De verhaaltijd is dus ook tien dagen. De leestijd is ongeveer vier uur. Er is een belangrijke vertraging te vinden op blz. 17. Hier is een eerste beeld van de verveling van Frits en de angst voor volwassen worden en het verval (kaalheid) die hem parten speelt. Ook zit Frits in deze passage aan tafel met zijn ouders en blijkt hun afstandelijke relatie. Verder zijn de dromen van Frits natuurlijk belangrijke vertragingen, waar steeds weer de angst van Frits voor van alles terugkomt. Versnellingen zijn er haast niet, ook wel logisch in verband met het thema, verveling. d) Ruimte: Het verhaal speelt zich af in een Nederlandse stad. De handelingen spelen zich af in een aantal 1
verschillende ruimtes. Het meest in het huis van de familie van Egters. Verder wandelt Frits nog een aantal keer langs de grachten en zit hij in huizen van vrienden. Eén keer gaat hij naar zijn oude school voor een reünie en twee keer naar een voorstelling of film. Al deze verschillende ruimten benadrukken volgens mij nog meer de leegte en de eenzaamheid van het leven van Frits. De belangenruimte omvat dus eigenlijk de hele sfeer van eenvoud, verveling, en grauwheid, kenmerkend voor de naoorlogse periode. e) Personen: Frits van Egters: is een jongen van in de twintig die op een kantoor werkt. Hij is iemand die zijn omgeving en zichzelf altijd heel scherp observeert. Bij deze waarnemingen ziet hij altijd alleen de gebreken en onvolmaaktheid van mensen. Dit verklaart ook zijn manie met betrekking tot kaalheid. Hij stelt hele hoge eisen aan mensen, omdat hij overgevoelig is. Hij weet niet hoe hij zijn gevoelens moet uiten en verkeert dan ook in een isolement. Hij zit vol met angsten voor dood en verval, wetenschap, wanorde en slordigheid. Hij heeft een hekel aan de tijd omdat die hem inhaalt. Hij heeft een neurotische persoonlijkheid. Hij houdt er bovendien van om mensen in de maling te nemen om zo zijn eigen angsten te verbergen. Ouders: de ouders van Frits zijn zeer simpel en eenvoudig. Ze zijn ongemanierd en de moeder heeft de overhand. Ze gaan heel afstandelijk met Frits om. Frits probeert buiten hen om te leven, wat natuurlijk niet helemaal mogelijk is. Ze worden door Frits gezien als onopgeleide zielen. Ze vertegenwoordigen de mislukking. De vriendenkring: die bestaat uit Jaap en Joosje, Frits’ broer Joop en Ina, Louis en Bep ,Viktor en Maurits. Het hele groepje mannen spreekt min of meer hetzelfde taaltje, waar de vrouwen vaak een hekel aan hebben. Ze houden van sadistische verhalen en vullen daar vaak hun tijd mee. Ze hebben allemaal verschillende relaties met Frits. Zo is Louis een voorbeeld voor Frits, aangezien Louis nooit angst heeft. Ook stoort Louis zich niet aan allerlei regels. Hij staat dus in contrast met Frits. Viktor begrijpt de neurose van Frits wel, en ze hebben dan ook een goed contact. Viktor vertegenwoordigt het goede en hiertegenover staat Maurits, die het slechte weerspiegelt. Frits heeft van beide iets in zich. Jaap en Joop zijn wat volwassener, maar doen nog wel graag mee met het groepje. Maar een echt goed contact heeft Frits niet met deze twee. De vrouwenfiguren krijgen niet echt veel aandacht. Schematisch overzicht: Ouders Joop Ina Frits
Jaap Joosje Louis Bep Viktor Maurits 2
f) Perspectief: Het geheel is geschreven in de personale hij-vorm, in de vorm van de verborgen ik0vorm. De verteller kent al de gedachten en gevoelens van de hoofdpersoon. g) Structuur: Het boek heeft een opening-in-het-verhaal. Het boek begint meteen met een droom van Frits, zonder dat er iets bekend is over de personen of de situatie. Het einde is gesloten. Frits beseft dat hij niet met angst moet leven en sluit de periode waar het in het boek over ging af om verder te gaan met leven. 3. Thema, motieven en taalgebruik
a) Thema: De angsten en verveling van een 23-jarige man in het naoorlogse Nederland brengen hem in een geïsoleerde positie. Motieven: -Angsten: blz. 25 regel 10 t/m regel 32, blz. 42 regel 14 t/m regel 2 op blz. 43, blz. 100 regel 11 t/m regel 21, blz. 189 regel 31 t/m regel 17 op blz. 191. -Verveling: blz. 13 helemaal, blz. 110 regel 5 t/m regel 37. -Geïsoleerde positie: blz. 40 regel 23 t/m regel 17 op blz. 41, blz. 96 regel 5 t/m regel 6 op blz. 97, blz. 164 regel 16 t/m regel 15 op blz. 165. b) Verklaring van de titel: De avonden is een titel die ik echt bij het boek vind passen. ‘s Avonds komen Frits’ eenzaamheid en wanhoop het meest naar buiten. Hij vindt het belangrijk dat de avond ‘slaagt’. Bijna iedere avond bezoekt hij een vriend. Als hij een avond niets doet of het is niet gezellig met zijn vrienden, komt hij chagrijnig thuis. Het is geen geslaagde avond geweest. Bovendien worden grotendeels de belevenissen ‘s avonds van Frits beschreven. Wat hij overdag op kantoor meemaakt (het zal niet veel zijn) wordt achterwege gelaten. De ondertitel Een winterverhaal lijkt me duidelijk. De gebeurtenissen spelen
zich af in de winter van 1946. c) Stijl: Ongeveer 80% van het boek bestaat uit hetzij dialoog tussen Frits en zijn vrienden/ouders hetzij met zichzelf. Reve zelf heeft zo’n beetje een eigen taalwereld (als je hem hoort spreken in bijvoorbeeld een interview). Het is deze zelfde vaak geheten ‘stadhuistaal’ die Frits van
Egters samen met zijn vrienden hanteert en aangezien 80% van het boek daaruit bestaat, bepaalt dit taalgebruik het boek in hoge mate. Reve zal dit niet zomaar gedaan hebben. Je merkt bijvoorbeeld dat het een groepstaal is, het is een taal die bindt en scheidt. Frits’ouders vallen er buiten, ze begrijpen hun zoon vaak ook niet. Eigenlijk kan hij net zo goed wartaal
praten, en dat doet hij dan ook soms. Er komt veel humor en cynisme in voor. De zinnen zijn niet langdradig en goed te lezen. De vrienden spreken elkaars taal, waar de vrouwen (Bep, Joosje) zich van
tijd tot tijd aan ergeren, omdat ze zich buitengesloten voelen.
3
4. Persoonlijke mening
a) De avonden is overeenkomstig met het onderwerp niet leerzaam of verrassend voor mij geweest. Het enige wat mij verraste was het feit dat het een autobiografie was. Dit maakt het verhaal in één ruk heel werkelijk. Het is onvoorstelbaar dat iemand zo’n leven kan hebben. Maar behalve de uitwerking die nog best aardig was, ging het eigenlijk nergens over. b) Ik heb wat moeite gehad om het karakter van Frits te begrijpen. Hij wordt op zo veel manieren beschreven dat het moeilijk is om onderscheid te maken tussen zijn werkelijke karakter of een schijnvertoning naar de buitenwereld. Ook had het wel iets minder dialoog mogen zijn, want er zaten nog al wat zinloze passages tussen, wat misschien ook wel weer kenmerkend is voor de verveling. c) De avonden was voor mij geen boek om in een ruk uit te lezen. De manier waarop Frits over de zin van het leven nadenkt is voor mij denk ik iets te zwaar. Ik heb niet dat gevoel van Frits dat ik grip wil krijgen op mijn leven. Ik bevind me niet in leegte en wanhoop. De dagelijkse realiteit herken ik wel. Niet alleen vanuit mijn leven, maar ook vanuit dat van anderen. Maar me echt identificeren met Frits kan ik niet echt. Ook het verhaal is wat magertjes Er gebeurt niks. Er is geen sprake van een spannende verhaallijn. Wat betreft de personen heb ik wel genoten van hun humoristische/cynische denken en de daarbij passende uitspraken. Dit is volgens mij typerend voor die tijd. Ik zal niet zeggen dat het een slecht boek is. Integendeel. Ik kan best wat punten verzinnen die ik toch wel leuk vond aan het boek. Zoals bijvoorbeeld bepaalde zinnetjes van Frits en zijn vrienden. De gebruikte taal is opmerkelijk. ‘Het is gezien, het is niet onopgemerkt gebleven,’ of ‘Wat een drukte, de bel staat gewoonweg geen ogenblik stil.’ Dit soort uitspraken kan ik wel waarderen. Ook kan ik begrijpen dat ander mensen het boek prachtig vinden. Misschien dat ik als ik het over een paar jaar herlees er wel hetzelfde over denk, maar op het moment ben ik meer in voor een avontuurlijker boek. Het is dus niet echt aan te raden voor een mondeling, maar wel om gewoon eens voor je plezier te lezen. 4
Samenvatting: Het verhaal begint met één van Frits' bizarre dromen. Na het ontwaken doet hij niets speciaals en hangt hij thuis wat rond. Op die zondagavond komt Frits' oudere broer langs, Joop. Na dit bezoek gaat Frits naar zijn vriend Louis, die in een schildersatelier woont, een babbeltje doen. Als hij rond negen uur thuis komt, is hij zeer vermoeid en gaat hij vroeg naar bed. De vol- gende ochtend gaan Frits' ouders naar Haarlem. Frits gaat met Joop en Ina naar een feest ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van zijn vroegere school. Op deze veredelde reünie verveelt hij zich enorm. Thuis gekomen heeft hij alweer een nachtmerrie, nu over een alsmaar groter wordende zwaan die poogt hem te doden. De volgende avond gaat Frits op bezoek bij zijn vrienden Jaap en Joosje, omdat hun zoontje Hansje één jaar wordt. Hij brengt natuurlijk een (uiterst goedkoop) cadeautje mee, maar Jaap is niet thuis en Frits zit zich bij Joosje en twee andere oude dames al snel duchtig te vervelen. Dit heeft tot gevolg dat hij het die avond al snel voor bekeken houdt, en er niet al te lang blijft. Thuis treft hij zijn liefhebbende moeder aan die net een zware zenuwaanval heeft gehad. Op Eerste Kerstdag komt een andere vriend van Frits (Lande) langs die een zekere Maurits Duivenis er van verdenkt geld van hem te hebben gestolen. Verder praten ze over hoe Frits vroeger op de meest gruwelijke manieren dieren mishandelde, later die avond gaan ze naar de bioscoop. Deze nacht heeft Frits voor de zoveelste keer een droom die op zijn minst beangstigend kan worden genoemd. Hij wordt wakker en durft pas terug te gaan slapen als het weer licht is. Op Tweede Kerstdag gaan Frits' ouders weg. Frits luistert naar muziek op de radio en voelt zich op dat moment even compleet gelukkig. Als hij de stad in trekt, komt hij Maurits Duivenis tegen die aan hem bekent dat hij 200 gulden heeft gestolen van Lande. Maurits is een echte dief en vertelt Frits in geuren en kleuren over alle dingen die hij ooit gestolen heeft en de manier waarop hij dat heeft verwezenlijkt. Op diezelfde koude dag gaat Frits naar Viktor, een student klassieke talen. Hij voert met deze man een vrij nutteloos gesprek over onder andere het volgens Frits grote probleem van kaalhoofdigheid. De volgende dag gaat Frits met Jaap, Joosje en Viktor naar een café. Frits zeurt de hele avond over onbelangrijke dingen en komt net als Jaap stom- dronken thuis. Zowel Viktor als Joosje houden zich ietwat afzijdig. Frits wordt na een korte nachtrust met een zware kater wakker en gaat in de namiddag langs bij de vader van zijn schoonzus Ina en 's avonds gaat hij naar Bep Spanjaard. Van deze vrouw leent hij een speel- goedkonijn, wat vrij snel zijn troeteldier wordt. Thuis hebben ma en pa van Egters hun zoveelste luidruchtige ruzie, Frits probeert dit voorval in de mate van het mogelijke te ne- geren. Frits gaat de volgende dag met Jaap, Joosje, Bep en Eduard Hoogkamp naar de religieuze negerfilm "De Groene Weiden". Voordat ze naar deze nachtvoorstelling gaan, praten ze eerst nog enkele uren over onder andere begrafenissen (Frits is als het ware gefascineerd door begrafenissen). Deze film maakt een grote indruk op Frits. Na afloop gaat hij alleen naar huis (hij wil niet meer over de film napraten met zijn vrienden en is zichtbaar door de film aangedaan). Hij slaapt snel in waarna hij een droom heeft over twee mannen die bij hem thuis een pakket komen afzetten, in dit pakket blijkt een morsdode soldaat verpakt te zijn. Oudejaarsdag. Frits krijgt om twee uur vrij op kantoor. Hij gaat thuis naar boven en slaapt in. Als hij terug in de woonkamer komt, heeft hij woorden met zijn moeder omdat hij geen kolen wil halen op zolder, hij heeft immers een grote angst voor het donker. Tijdens het eten neemt hij aanstoot aan de onbeschofte eetgewoonten van zijn ouders. Zijn moeder heeft zich in de plaats van wijn, vruchtensap laten aansmeren, dit heeft tot gevolg dat Frits zich compleet ontredderd voelt. Als het nieuwe jaar is ingegaan, gaat hij naar z'n vrienden. Maar zowel Louis, Viktor als Jaap zijn niet thuis. Wanhopig smeekt hij God om zijn blik op zijn ouders te vestigen en hen te zien in hun nood. Als Frits later zijn bed in stapt is hij gelukkig. Wat hem ook zal overkomen, hij is blij dat hij leeft. Hij heeft nu afgerekend met het verleden (de oorlog!) en kan vanaf nu eindelijk verder gaan met zijn leven.
a) Titel & auteur: De avonden, geschreven door Gerard Reve. b) Plaats & jaar van uitgave: Utrecht, 1987. c) Geleding: Het boek heeft tien hoofdstukken en 224 bladzijden. d) Datum boekverslag: Eerste les na de herfstvakantie. e) Datum eerste druk: 1947. f) Er zijn geen illustraties. g) Er is geen echt motto, maar er staat wel iets bij het begin van het boek: Elke gelijkenis van figuren of voorvallen in dit verhaal
Met werkelijke personen of gebeurtenissen is toevallig
a) Genre: Het boek is een autobiografie. Dit wordt niet meteen duidelijk in het boek, maar na speurwerk is dit wel het geval. Het gaat over het eigen leven van Gerard Reve. Reve zelf is de eerste geweest om toe te geven dat er in het boek geen woord gelogen is. Als er één woord gelogen is
dan is dat wel het laatste woord van de zin voor in de roman: ‘Elke gelijkenis van figuren of voorvallen in dit verhaal met werkelijke personen of gebeurtenissen is toevallig.’ De kracht van het boek is niet zozeer dat het daarin beschrevene zoveel gemeen heeft met een aantal werkelijke gebeurtenissen uit Amsterdam in 1946, maar dat er zoveel lezers zijn die er hun ‘gelijkenis in figuren en voorvallen’ in herkennen. Dit is te verklaren, omdat Reve in het boek eigenlijk zijn geest bloot geeft. Hij heeft De avonden geschreven op aanraden van zijn psychiater. b) Samenvatting: De samenvatting heb ik bijgevoegd. c) Tijd: De gebeurtenissen volgen elkaar chronologisch op met hier en daar een terugblik naar een droom of naar iets wat op een bepaalde dag eerder gebeurd is. De volgorde van de tijd van de hoofdstukken is gelijk aan het aantal dagen dat het verhaal zich afspeelt. Er zijn tien hoofdstukken, die elk een dag vertegenwoordigen. De verhaaltijd is dus ook tien dagen. De leestijd is ongeveer vier uur. Er is een belangrijke vertraging te vinden op blz. 17. Hier is een eerste beeld van de verveling van Frits en de angst voor volwassen worden en het verval (kaalheid) die hem parten speelt. Ook zit Frits in deze passage aan tafel met zijn ouders en blijkt hun afstandelijke relatie. Verder zijn de dromen van Frits natuurlijk belangrijke vertragingen, waar steeds weer de angst van Frits voor van alles terugkomt. Versnellingen zijn er haast niet, ook wel logisch in verband met het thema, verveling. d) Ruimte: Het verhaal speelt zich af in een Nederlandse stad. De handelingen spelen zich af in een aantal 1
verschillende ruimtes. Het meest in het huis van de familie van Egters. Verder wandelt Frits nog een aantal keer langs de grachten en zit hij in huizen van vrienden. Eén keer gaat hij naar zijn oude school voor een reünie en twee keer naar een voorstelling of film. Al deze verschillende ruimten benadrukken volgens mij nog meer de leegte en de eenzaamheid van het leven van Frits. De belangenruimte omvat dus eigenlijk de hele sfeer van eenvoud, verveling, en grauwheid, kenmerkend voor de naoorlogse periode. e) Personen: Frits van Egters: is een jongen van in de twintig die op een kantoor werkt. Hij is iemand die zijn omgeving en zichzelf altijd heel scherp observeert. Bij deze waarnemingen ziet hij altijd alleen de gebreken en onvolmaaktheid van mensen. Dit verklaart ook zijn manie met betrekking tot kaalheid. Hij stelt hele hoge eisen aan mensen, omdat hij overgevoelig is. Hij weet niet hoe hij zijn gevoelens moet uiten en verkeert dan ook in een isolement. Hij zit vol met angsten voor dood en verval, wetenschap, wanorde en slordigheid. Hij heeft een hekel aan de tijd omdat die hem inhaalt. Hij heeft een neurotische persoonlijkheid. Hij houdt er bovendien van om mensen in de maling te nemen om zo zijn eigen angsten te verbergen. Ouders: de ouders van Frits zijn zeer simpel en eenvoudig. Ze zijn ongemanierd en de moeder heeft de overhand. Ze gaan heel afstandelijk met Frits om. Frits probeert buiten hen om te leven, wat natuurlijk niet helemaal mogelijk is. Ze worden door Frits gezien als onopgeleide zielen. Ze vertegenwoordigen de mislukking. De vriendenkring: die bestaat uit Jaap en Joosje, Frits’ broer Joop en Ina, Louis en Bep ,Viktor en Maurits. Het hele groepje mannen spreekt min of meer hetzelfde taaltje, waar de vrouwen vaak een hekel aan hebben. Ze houden van sadistische verhalen en vullen daar vaak hun tijd mee. Ze hebben allemaal verschillende relaties met Frits. Zo is Louis een voorbeeld voor Frits, aangezien Louis nooit angst heeft. Ook stoort Louis zich niet aan allerlei regels. Hij staat dus in contrast met Frits. Viktor begrijpt de neurose van Frits wel, en ze hebben dan ook een goed contact. Viktor vertegenwoordigt het goede en hiertegenover staat Maurits, die het slechte weerspiegelt. Frits heeft van beide iets in zich. Jaap en Joop zijn wat volwassener, maar doen nog wel graag mee met het groepje. Maar een echt goed contact heeft Frits niet met deze twee. De vrouwenfiguren krijgen niet echt veel aandacht. Schematisch overzicht: Ouders Joop Ina Frits
Jaap Joosje Louis Bep Viktor Maurits 2
f) Perspectief: Het geheel is geschreven in de personale hij-vorm, in de vorm van de verborgen ik0vorm. De verteller kent al de gedachten en gevoelens van de hoofdpersoon. g) Structuur: Het boek heeft een opening-in-het-verhaal. Het boek begint meteen met een droom van Frits, zonder dat er iets bekend is over de personen of de situatie. Het einde is gesloten. Frits beseft dat hij niet met angst moet leven en sluit de periode waar het in het boek over ging af om verder te gaan met leven. 3. Thema, motieven en taalgebruik
a) Thema: De angsten en verveling van een 23-jarige man in het naoorlogse Nederland brengen hem in een geïsoleerde positie. Motieven: -Angsten: blz. 25 regel 10 t/m regel 32, blz. 42 regel 14 t/m regel 2 op blz. 43, blz. 100 regel 11 t/m regel 21, blz. 189 regel 31 t/m regel 17 op blz. 191. -Verveling: blz. 13 helemaal, blz. 110 regel 5 t/m regel 37. -Geïsoleerde positie: blz. 40 regel 23 t/m regel 17 op blz. 41, blz. 96 regel 5 t/m regel 6 op blz. 97, blz. 164 regel 16 t/m regel 15 op blz. 165. b) Verklaring van de titel: De avonden is een titel die ik echt bij het boek vind passen. ‘s Avonds komen Frits’ eenzaamheid en wanhoop het meest naar buiten. Hij vindt het belangrijk dat de avond ‘slaagt’. Bijna iedere avond bezoekt hij een vriend. Als hij een avond niets doet of het is niet gezellig met zijn vrienden, komt hij chagrijnig thuis. Het is geen geslaagde avond geweest. Bovendien worden grotendeels de belevenissen ‘s avonds van Frits beschreven. Wat hij overdag op kantoor meemaakt (het zal niet veel zijn) wordt achterwege gelaten. De ondertitel Een winterverhaal lijkt me duidelijk. De gebeurtenissen spelen
zich af in de winter van 1946. c) Stijl: Ongeveer 80% van het boek bestaat uit hetzij dialoog tussen Frits en zijn vrienden/ouders hetzij met zichzelf. Reve zelf heeft zo’n beetje een eigen taalwereld (als je hem hoort spreken in bijvoorbeeld een interview). Het is deze zelfde vaak geheten ‘stadhuistaal’ die Frits van
Egters samen met zijn vrienden hanteert en aangezien 80% van het boek daaruit bestaat, bepaalt dit taalgebruik het boek in hoge mate. Reve zal dit niet zomaar gedaan hebben. Je merkt bijvoorbeeld dat het een groepstaal is, het is een taal die bindt en scheidt. Frits’ouders vallen er buiten, ze begrijpen hun zoon vaak ook niet. Eigenlijk kan hij net zo goed wartaal
praten, en dat doet hij dan ook soms. Er komt veel humor en cynisme in voor. De zinnen zijn niet langdradig en goed te lezen. De vrienden spreken elkaars taal, waar de vrouwen (Bep, Joosje) zich van
4. Persoonlijke mening
a) De avonden is overeenkomstig met het onderwerp niet leerzaam of verrassend voor mij geweest. Het enige wat mij verraste was het feit dat het een autobiografie was. Dit maakt het verhaal in één ruk heel werkelijk. Het is onvoorstelbaar dat iemand zo’n leven kan hebben. Maar behalve de uitwerking die nog best aardig was, ging het eigenlijk nergens over. b) Ik heb wat moeite gehad om het karakter van Frits te begrijpen. Hij wordt op zo veel manieren beschreven dat het moeilijk is om onderscheid te maken tussen zijn werkelijke karakter of een schijnvertoning naar de buitenwereld. Ook had het wel iets minder dialoog mogen zijn, want er zaten nog al wat zinloze passages tussen, wat misschien ook wel weer kenmerkend is voor de verveling. c) De avonden was voor mij geen boek om in een ruk uit te lezen. De manier waarop Frits over de zin van het leven nadenkt is voor mij denk ik iets te zwaar. Ik heb niet dat gevoel van Frits dat ik grip wil krijgen op mijn leven. Ik bevind me niet in leegte en wanhoop. De dagelijkse realiteit herken ik wel. Niet alleen vanuit mijn leven, maar ook vanuit dat van anderen. Maar me echt identificeren met Frits kan ik niet echt. Ook het verhaal is wat magertjes Er gebeurt niks. Er is geen sprake van een spannende verhaallijn. Wat betreft de personen heb ik wel genoten van hun humoristische/cynische denken en de daarbij passende uitspraken. Dit is volgens mij typerend voor die tijd. Ik zal niet zeggen dat het een slecht boek is. Integendeel. Ik kan best wat punten verzinnen die ik toch wel leuk vond aan het boek. Zoals bijvoorbeeld bepaalde zinnetjes van Frits en zijn vrienden. De gebruikte taal is opmerkelijk. ‘Het is gezien, het is niet onopgemerkt gebleven,’ of ‘Wat een drukte, de bel staat gewoonweg geen ogenblik stil.’ Dit soort uitspraken kan ik wel waarderen. Ook kan ik begrijpen dat ander mensen het boek prachtig vinden. Misschien dat ik als ik het over een paar jaar herlees er wel hetzelfde over denk, maar op het moment ben ik meer in voor een avontuurlijker boek. Het is dus niet echt aan te raden voor een mondeling, maar wel om gewoon eens voor je plezier te lezen. 4
Samenvatting: Het verhaal begint met één van Frits' bizarre dromen. Na het ontwaken doet hij niets speciaals en hangt hij thuis wat rond. Op die zondagavond komt Frits' oudere broer langs, Joop. Na dit bezoek gaat Frits naar zijn vriend Louis, die in een schildersatelier woont, een babbeltje doen. Als hij rond negen uur thuis komt, is hij zeer vermoeid en gaat hij vroeg naar bed. De vol- gende ochtend gaan Frits' ouders naar Haarlem. Frits gaat met Joop en Ina naar een feest ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van zijn vroegere school. Op deze veredelde reünie verveelt hij zich enorm. Thuis gekomen heeft hij alweer een nachtmerrie, nu over een alsmaar groter wordende zwaan die poogt hem te doden. De volgende avond gaat Frits op bezoek bij zijn vrienden Jaap en Joosje, omdat hun zoontje Hansje één jaar wordt. Hij brengt natuurlijk een (uiterst goedkoop) cadeautje mee, maar Jaap is niet thuis en Frits zit zich bij Joosje en twee andere oude dames al snel duchtig te vervelen. Dit heeft tot gevolg dat hij het die avond al snel voor bekeken houdt, en er niet al te lang blijft. Thuis treft hij zijn liefhebbende moeder aan die net een zware zenuwaanval heeft gehad. Op Eerste Kerstdag komt een andere vriend van Frits (Lande) langs die een zekere Maurits Duivenis er van verdenkt geld van hem te hebben gestolen. Verder praten ze over hoe Frits vroeger op de meest gruwelijke manieren dieren mishandelde, later die avond gaan ze naar de bioscoop. Deze nacht heeft Frits voor de zoveelste keer een droom die op zijn minst beangstigend kan worden genoemd. Hij wordt wakker en durft pas terug te gaan slapen als het weer licht is. Op Tweede Kerstdag gaan Frits' ouders weg. Frits luistert naar muziek op de radio en voelt zich op dat moment even compleet gelukkig. Als hij de stad in trekt, komt hij Maurits Duivenis tegen die aan hem bekent dat hij 200 gulden heeft gestolen van Lande. Maurits is een echte dief en vertelt Frits in geuren en kleuren over alle dingen die hij ooit gestolen heeft en de manier waarop hij dat heeft verwezenlijkt. Op diezelfde koude dag gaat Frits naar Viktor, een student klassieke talen. Hij voert met deze man een vrij nutteloos gesprek over onder andere het volgens Frits grote probleem van kaalhoofdigheid. De volgende dag gaat Frits met Jaap, Joosje en Viktor naar een café. Frits zeurt de hele avond over onbelangrijke dingen en komt net als Jaap stom- dronken thuis. Zowel Viktor als Joosje houden zich ietwat afzijdig. Frits wordt na een korte nachtrust met een zware kater wakker en gaat in de namiddag langs bij de vader van zijn schoonzus Ina en 's avonds gaat hij naar Bep Spanjaard. Van deze vrouw leent hij een speel- goedkonijn, wat vrij snel zijn troeteldier wordt. Thuis hebben ma en pa van Egters hun zoveelste luidruchtige ruzie, Frits probeert dit voorval in de mate van het mogelijke te ne- geren. Frits gaat de volgende dag met Jaap, Joosje, Bep en Eduard Hoogkamp naar de religieuze negerfilm "De Groene Weiden". Voordat ze naar deze nachtvoorstelling gaan, praten ze eerst nog enkele uren over onder andere begrafenissen (Frits is als het ware gefascineerd door begrafenissen). Deze film maakt een grote indruk op Frits. Na afloop gaat hij alleen naar huis (hij wil niet meer over de film napraten met zijn vrienden en is zichtbaar door de film aangedaan). Hij slaapt snel in waarna hij een droom heeft over twee mannen die bij hem thuis een pakket komen afzetten, in dit pakket blijkt een morsdode soldaat verpakt te zijn. Oudejaarsdag. Frits krijgt om twee uur vrij op kantoor. Hij gaat thuis naar boven en slaapt in. Als hij terug in de woonkamer komt, heeft hij woorden met zijn moeder omdat hij geen kolen wil halen op zolder, hij heeft immers een grote angst voor het donker. Tijdens het eten neemt hij aanstoot aan de onbeschofte eetgewoonten van zijn ouders. Zijn moeder heeft zich in de plaats van wijn, vruchtensap laten aansmeren, dit heeft tot gevolg dat Frits zich compleet ontredderd voelt. Als het nieuwe jaar is ingegaan, gaat hij naar z'n vrienden. Maar zowel Louis, Viktor als Jaap zijn niet thuis. Wanhopig smeekt hij God om zijn blik op zijn ouders te vestigen en hen te zien in hun nood. Als Frits later zijn bed in stapt is hij gelukkig. Wat hem ook zal overkomen, hij is blij dat hij leeft. Hij heeft nu afgerekend met het verleden (de oorlog!) en kan vanaf nu eindelijk verder gaan met zijn leven.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden