Titel Twee vrouwen 1 Harry Mulisch, twee vrouwen. Eerste druk in 1975. Op de kaft is de Pont d'Avignon in Frankrijk te zien. Dit symboliseert waarschijnlijk het feit dat de moeder van Laura (de hoofdpersoon) in Frankrijk (Nice) is overleden en hier ook begraven wil worden. De kleuren zijn bloedrood en blauw. Het rode stelt waarschijnlijk de slechte momenten in het boek voor, zoals de moord op Sylvia (veel bloed) en het blauwe stelt de rustige momenten voor, de koelere delen. 2 Laura Tinhuizen is alweer een paar jaar gescheiden van haar man Alfred. Op een dag komt zij een meisje tegen, en ze wordt verliefd op haar. Eerst vindt ze het vreemd, maar later raakt ze vertrouwd met het feit dat ze iets met een vrouw heeft. Ze doen allerlei gezellige dingen, en er komt op een moment ter sprake, dat ze eigenlijk een kind willen hebben. Ze bezoeken ook de zieke moeder van Laura, in Nice (Frankrijk). Op een dag zegt Sylvia (de vriendin van Laura) dat ze een poosje bij haar ouders wil zijn. Na een paar dagen wil Laura er iets van weten. Het blijkt zo te zijn dat Sylvia er met de ex-man van Laura vandoor is. Er komt een soort van verwerkingsproces van Laura en na een tijdje is Sylvia ineens terug. Ze wilde graag zwanger worden, wat ze nu is, zodat zij samen met Laura een kind hadden om op te voeden. Ze was gewoon weggegaan bij de ex-man van Laura. Hij belt op om te zeggen dat hij er over wil praten. Sylvia stemt toe en Laura gaat naar haar werk. Ze krijgt dan te horen dat Sylvia vermoord is. Haar moeder overlijdt ook een paar dagen later. Ze gaat gelijk naar Frankrijk om afscheid van haar te nemen. Ze wil in een stuk doorrijden en raakt hierdoor oververmoeid. Ze krijgt steeds flashbacks en ze raakt een keer bewusteloos in een wegrestaurant. Ze moet naar twee begrafenissen, die van haar moeder, en naar die van haar grote liefde Sylvia. Het is een gesloten eind, want het eindigt met het feit dat Sylvia dood aangetroffen wordt door Laura, en dat haar ex-man in de cel zit. Er komt een kering in het verhaal wanneer Sylvia zomaar weggaat. Laura is ineens veel serieuzer en kan geen afstand van haar nemen.
3 Het feit dat Laura, wanneer ze onderweg is naar Nice, het gevoel heeft dat zij het middelpunt is van alles en dat de aarde zich om haar heen beweegt, is een duidelijk verhaalmotief. Ik vind dit omdat dit echt iets zegt over de toestand waarin de hoofdrolspeler zich bevindt. De liefde is een algemeen motief, en het uitelkaargaan, weer samenkomen, en weer uitelkaar gaan is ook een algemeen motief. De titel twee vrouwen vind ik goed gekozen voor een boek waarin duidelijk wordt gemaakt hoe twee lesbische vrouwen met elkaar omgaan. Het beschrijft het leven van een vrouw, waar een tweede vrouw bijkomt. 4 Het verhaal is altijd vanuit de "ik" persoon geschreven, maar soms kijk je ook van bovenaf. Het is niet altijd direct vanuit de ogen van Laura geschreven. Je ziet nooit wat Sylvia bijvoorbeeld doet als Laura er niet bij is. Dat is soms best irritant omdat je dan denkt van, wat doet die persoon op dit moment eigenlijk? Maar soms geeft het wel een bepaalde sfeer dat het verhaal ten goede komt. 5 Het verhaal is totaal niet chronologisch verteld. Het begint op het moment dat Laura duidelijk wordt gemaakt dat haar moeder is overleden. Sylvia is dan dus al dood. Terwijl ze in de auto zit krijg je het hele verhaal d.m.v. flashbacks te lezen. Dit vergeet je helemaal en dus wordt er af en toe weer een stukje verteld dat ze in de auto zit en op weg is. Of dat ze bijvoorbeeld in een wegrestaurant stopt en waar ze bewusteloos raakt van vermoeidheid. Er wordt je op die manier van flashbacks duidelijk gemaakt waarom ze zo vermoeid is en waarom ze zo'n haast heeft. Het is hierdoor ook duidelijk waarom ze aan Sylvia denkt. Het verhaal is dus een opvolging van herinneringen, waarin je af en toe even een beeld krijgt van hoe en wat ze op dit moment doet. Het verhaal eindigt op het moment dat Sylvia net is vermoord en dat Laura bij het lijk aanwezig is en aan de politie vertelt wie de vermoedelijke dader is en wie de ouders van het meisje zijn. 6 Als Laura op een bepaald moment, als Sylvia met de ex-man van Laura omgaat, de twee bespiedt, regent het en is het donker. Dit kan op de gevoelens van Laura duiden of het is gewoon toeval. Het ouderlijk huis van Sylvia ligt in Petten bij de zee. Tussen haar huis en het strand is een grote dijk, een muur gebouwd. Dit kan de afgezonderdheid van Sylvia, waaruit ze heel graag wilde ontsnappen, betekenen. Dit werd verholpen doordat ze een vriendin, Laura, ontmoette. Het feit dat de moeder van Laura in Nice woonde, in een opvangtehuis, symboliseert dat de moeder van Laura en zij zelf op een grote afstand van elkaar leefden. Letterlijk en figuurlijk. Ze hadden ook geen goede band met elkaar. De moeder was het er namelijk niet mee eens dat haar dochter met een andere vrouw omging. Ze had gehoopt dat ze gewoon met haar ex-man samen was blijven wonen. 7 Laura, dit is een round character. Ze is in het begin heel erg vaag, maar later kom je achter steeds meer emoties. Dan worden haar gedachten ook steeds duidelijker en is het boek gemakkelijker om te lezen. Sylvia, dit is een flat character. Zij en Laura ontmoeten elkaar en ze gaan veel met elkaar om. Toch kom je helemaal niet achter haar emoties, gedachtegangen en reacties. Het is een soort bijfiguur. Ze is belangrijk in het verhaal, maar het is niet nodig om er heel veel over te weten. De moeder van Laura is het er totaal niet mee eens dat haar dochter met een vrouw gaat. Dit laat zij dan ook duidelijk merken, maar verder zijn er niet veel duidelijke dingen over haar te vertellen. Het is daarom een flat character. De ex-man van Laura is een type, hij lijkt eerst heel onschuldig, maar is niet wat hij lijkt. Hij vermoordt namelijk Sylvia.
8 Harry Mulisch is een schrijver die in zijn boeken altijd dubbele bodems, raadsels en symbolen heeft. Hij heeft dit verhaal goed verzonnen en vooral het einde vond ik zeer sterk. Het feit dat de grote liefde van de hoofdpersoon wordt vermoord verwacht niemand. Toen ik het boek uithad, zat ik namelijk een kwartier na te denken over dat slot. Heel goed!