ZAKELIJKE GEGEVENS Auteur: Friedman, Carl. Titel: Tralievader, Uitgever/plaats: van Oorschot, Amsterdam. Eerste druk: 1991
Aantal bladzijden: 37. Genre: novelle. EERSTE REACTIE Keuze: dit verhaal heb ik niet zelf uitgekozen, maar was verplicht. Desalniettemin heb ik er geen spijt van het gelezen te hebben. Inhoud: het verhaal leest niet alleen lekker door, maar is ook naast amuserend, heel informerend (als je goed oplet), boeiend, indrukwekkend en leerzaam. Het is toch weer een andere visie op WOII en ook vanuit een heel ander oogpunt dan het zoveelste geschiedenisboek of de zoveelste oorlogsfilm die er wat over te melden heeft. VERDIEPING Samenvatting: het verhaal gaat over een vader die 'kamp' heeft. Hij herinnert zich veel van de concentratie-kampen waarin hij heeft gezeten en waant zich soms terug in sommige situaties. Bij bijna iedere normale, alledaagse gebeurtenis, legt hij een link naar het kamp en vertelt hij weer een anekdote aan zijn drie kinderen. Op die manier kom je niet alleen feitelijke, maar ook emotionele informatie te weten. De manier waarop is wat anders dan normaal: de ikpersoon vertelt het verhaal, maar diegene vertelt haar verhaal zo dat je je inleeft in de vader, mede doordat ze zelf ook zo met hem te doen heeft. Het verhaal eindigt met een open einde. Wel is duidelijk dat de vader wel nooit van het 'kamp' af zal komen en op die manier aan z'n kinderen z'n verhalen blijft vertellen, dan wel ze er mee lastig valt. Onderzoek van de verhaaltechniek:  Schrijfstijl: Carl Friedman 'verlicht' de zware kost in het verhaal - de confrontatie van het lezen over gruwe-lijke gebeurtenissen in de Tweede Wereldoorlog - door wat humor te gebruiken tussen bepaalde fragmenten door. Ze wil wel informerend amuseren (of andersom) maar niet op een tragische wijze.  Ruimte: het verhaal speelt zich gewoon thuis af en in deze tijd. Maar doordat er constant wat kleine flash-backs zijn in de vorm van een anekdote, waan je je ook terug naar/in de tijd van WOII.  Verhaalfiguren: het verhaal wordt verteld door de ik-figuur, maar het draait om de vader. De vader leer je min of meer te kennen door bepaalde dingen die hij doet, door wat hij vertelt, hoe hij dingen doet en vertelt en door hoe de bijfiguren over hem praten. Maar ook leer je hem kennen door de andere gezinsleden: de moeder die heel erg met hem meeleeft en ook de andere kinderen die veel sympathie voor hem voelen.  Situaties: in de beginsituatie wordt meteen begonnen over het woord 'kamp', dat (dan ook) als een rode draad door het verhaal heenloopt. Door de handige vertelwijze, wordt er iedere keer een ander stukje uit de oorlog - en dan met name de concentratiekampen - verteld en krijg je iedere keer iets nieuws te horen. Handig, omdat je op die manier niet constant op iets doorbreit. De slotsituatie is, zoals al eerder vermeld, een open einde.  Vertelwijze: het verhaal is een ik-verhaal. Maar wat dus het typische is, is dat de ikpersoon niet de hoofdrol speelt, maar de vader. De vader is het meest aan het woord, en je komt erachter hoe hij zich voelt, ook heel simpel mede door de reden dat hij het zelf vertelt of op de manier waarop hij bepaalde dingen vertelt. Op zoek naar de thematiek

1. De hoofdgedachte is dat de vader lijdt aan kamp en daar zijn omgeving ook mee “besmet”. 2. Uit het hele verhaal blijkt dat wel, omdat er constant de link mee wordt gelegd. In die zin dat hij door dat 'kamp' bepaalde handelingen verricht (in de meeste gevallen verhalen vertellen). Maar ook de poes die plotseling aan kwam lopen, de wolf in de dierentuin, het constante roken en de trein die hem aan vroeger doet herinneren maken zeker een duidelijk deel uit van het thema. Voorbeeld: de kinderen lopen door de dierentuin en zien op een gegeven moment een wolf die achter de tralies van zijn kooi heen en weer loopt. In zijn ogen zien ze een treurige blik van iemand die opgesloten zit. Die blik herkennen ze, omdat ze die ook vaak bij hun vader hebben gezien. 3. Het verband tussen de titel en het thema is het volgende. Aan het begin van het verhaal, maar ook later nog verscheidene keren komt er een wolf in de dierentuin aan de orde. Die wolf is als het ware de vader. Die wolf kan niet weg uit dat hok, achter de tralies vandaan, en de vader komt niet van zijn 'kamp' af, zit opgesloten in zijn eigen herinneringen. De blik van die wolf zien de kinderen ook terug in de ogen van hun vader. Het thema is dus heel duidelijk de Tweede Wereldoorlog, en dan met name de concentratiekampen. Het leven erin, de gevoelens erbij, enzovoorts. Plaats in de literatuurgeschiedenis
1. Tralievader werd voor het eerst gepubliceerd in 1991. 2. Van de schrijfster weet ik dat zij ongeveer hetzelfde heeft meegemaakt als wat de ik-persoon beschrijft. 3. Van het tijdvak of de stroming van toen weet ik vrij weinig. Wel weet ik dat er rond die tijd nog steeds veel boeken over de oorlog uitkwamen. 4. Ik weet niet of ‘Tralievader’ typerend voor haar werk is omdat ik geen vergelijkingsmateriaal heb. Wel schijnt ‘Bagagevader’ van haar in de richting te komen. Wel heb ik gehoord dat haar schrijfstijl heel typerend en dat je dat niet snel bij andere auteurs terug zult vinden. 5. Ik weet weinig van de stroming in die tijd, dus of het verhaal typerend is voor die tijd weet ik niet. BEOORDELING 1. De aangrijpende verhaalelementen hebben op mij een positieve werking. 2. Meerdere passages uit het verhaal spreken mij aan, en dat is altijd met betrekking tot een belangrijke gebeurtenis in het concentratiekamp. 3. Zodra een verhaalelement te lang wordt, wordt het voor mij - wat dit verhaal betreft - ook automatisch saai. Dat zijn voor mij de negatieve verhaalelementen. Gelukkig zitten die er, naar mijn mening, nauwelijks in bij Tralievader. 4. Je kunt het thema van het boek wel heel goed vergelijken, omdat er tenslotte heel veel boeken m.b.t. de WOII zijn geschreven. Bij het echte boek zelf vind ik van niet. Je kunt het niet vergelijken met de boeken die ik in dit thema gelezen heb. Bovendien heeft Friedman ook een heel eigen schrijfstijl, die ik nog niet kende en tot nu toe ook nog niet in andere boeken ben tegengekomen. 5. Mijn oordeel over het thema is dat het wel wat langdradig begint te worden. Het is wel heel duidelijk dat heel veel Nederlanders het nog steeds over de oorlog moeten hebben. Op zich wel goed, maar wat mij betreft komen er net iets teveel boeken met dit thema uit. Toch is dit boek anders, door de wijze waarop verteld wordt en het gebracht wordt. Op die manier is het voor mij nu eindelijk niet het zoveelste boek over 'De Oorlog'. 6. Het taalgebruik vind ik erg prettig. Ik begrijp alles, alhoewel het in mijn ogen soms toch ook wat naar de kinderachtige kant gaat neigen. Maar wel juist door het taalgebruik in combinatie met andere factoren leest het 'boek' heel lekker door. 7. Mijn eindoordeel luidt dat ik een dikke voldoende aan Tralievader toeschrijf. Over het geheel genomen is het een zeer goed verhaal dat in staat was mij in ieder geval lang genoeg te boeien. 8. Ik zou een ander zeker aanraden het te lezen. Dit door meerdere dingen: zoals al eerder vermeld is het niet het zoveelste oorlogsboek, maar is het juist uit een heel ander, leuker point of view geschreven. Bovendien leest het lekker door en interesseert het waarschijnlijk zelfs degene die het onderwerp niet interesseert of überhaupt niet zo van boeken houdt. 9. Vergelijking van mijn mening met een recensie: Datum: 3 januari 1991. Blad: De Volkskrant. Schrijver: Arnold Heumakers Samenvatting: over het algemeen genomen is Arnold Heumakers vrij positief over Tralievader. Hij schrijft de novelle de woorden sober, laconiek, ingehouden en onopgesmukt meer dan toe. Hij zegt dat Carl Friedman zich geen moment te buiten gaat aan grote woorden, terwijl hij dit in mijn ogen zelf wel neigt te doen. Tevens beweert hij dat Friedman zich de nodige zelfbeperking heeft opgelegd, wat ten goede komt aan het verhaal en volgens hem ook niet anders had moeten zijn. Vergelijking: Heumakers is er net als ik positief over. Ik echter waarschijnlijk wat meer. Ook haalt hij dingen aan waar ik niet over heb gesproken in mijn eindoordeel. Ik vind dat hij zich wel heel groot, ervaren en professioneel voor wil doen, wat bij mij – in mijn ogen – toch echt niet het geval is. Ik ben het grotendeels met hem eens, maar hij spreekt ook over dingen waar ik geen weet, dan wel kennis van heb. Bijvoorbeeld zelfbeperking en dergelijke. Hier heb ik niet speciaal veel van gemerkt en als ik terugkijk op mijn ervaringen met Tralievader bespeur ik zíjn ervaringen er niet in.