Wijs Worden - H5

HOOFDSTUK 5: MENS & TECHNIEK

SAMENVATTING PARAGRAAF 3.1
De mens is een onvolkomen wezen, en heeft geen specialiteiten ontwikkeld om in de natuur te overleven, zoals dieren dat wel hebben. De mens heeft wel de mogelijkheid om na te denken, en zijn fanatsie te gebruiken, waardoor hij dingen kan maken waardoor de mens wel in de natuur kan overleven, of dat hij de omgeveing om zich heen aan zichzelf aanpast. De mens is dus van nature een technisch wezen, zonder kunstmatige hulpmiddelen kan de mens niet in de natuur overleven. Daarom kun je ook onze cultuur niet onderscheiden van technische cultuur.

SAMENVATTING PARAGRAAF 3.2
We zijn nu in een nieuwe technologische fase aangekomen. Een waarbij niet alleen de omgeving wordt aangepast voor en door de mens, maar dat de mens zelf versmelt mety de techniek. De techniek dringt het menselijk lichaam binnen. Zoals een implantaat in het oor van een dovce, waardoor die enigszins weer kan horen.

Deze nieuwe fase roept levensbveschouwelijke vragen op zoals ‘bestaat er voor de mens een grens die hij niet mag overschrijden?’ ‘komt die grens van wat we een mens noemen door dergelijke technologische vernieuwingen in zicht?’ ‘ontstaat er straks niet een wezen dat niet langer mens is, maar een opvolger van de mens?’. Voorstanders zeggen dat het de taak is van de mens om zichzelf sterker en intelligenter te maken om langer en gelukkiger te leven, en dat het geen probleem is als we daar technologie voor gebruiken.

SAMENVATTING PARAGRAAF 3.3
Een cyborg laat zien dat we aan een nieuw technologisch tijdperk staan. Het is een wezen dat de versmelting van natuur en technische cultuur voorstelt, omdat het een combinatie van vlees en metaal is. Cyborgs zie je vaak in sciencefiction films, en dat is natuurlijk niet de realiteit. Of wel? Want zijn dingen als hartkleppen, nieuwe heupen, pacemakers en lenzen ook niet deel van de technologie die ons lichaam binnendringt?
‘cyborg’ brengt je automatisch naar de toekomstverwachting van de technologie op dit moment. Zoals nanotechnologie die cellen kunnen vervangen waarsdoor we langer leven, of met technologie de hersenfuncies uit kunnen breiden. Met die dingen kan men een mens creëren die over onvoorstelbare vermogens beschikt.
Deze ontwikkelingen bewijst dat de mens niet zo maar een diersoort is, maar een technisch wezen dat op die manier probeert te werken aan een betere versie van onszelf.

OPDRACHTEN PARAGRAAF 3
13. Omdat techniek niet per se met elektriciteit of iets te maken hoeft te hebben, maar dat het een verzamelnaam is voor apparaten en gebruiksvoorwerpen die de mens heeft ontworpen om te overleven in de natuur.
14. Kleding, schoenen, bril, gehoorapparaat, kroon plaatsen tegen de tandarts, kunstheup, hartkleppen, hersenen vervangen door een computerimplantaat. De grens is voor mij als meer dan de helft van een mens bestaat uit implantaten en niet meer menselijk is.
15. Nee, ik vind dat er met techniek op zich niets mis is, en we zijn de grens nog niet overgeschreden.
16. ja, dan hebben we een onsterfelijke mens, dat is nog steeds een mens.

VERDIEPINGSOPDRACHT PARAGRAAF 3
5. Ik denk dat de mens wel meer gaat maken en uitvinden, maar ik geloof niet dat als de evolutie zich doorzet, er opeens mechanische ledenmaten aan groeien, want zo worden baby’s nou eenmaal niet geboren.


SAMENVATTIG PARAGRAAF 4.1
Martin Heidegger (1889-1976)
Hij kende aan de techniek een vervreemdende rol toe dat vanuit technisch oogpunt zou de werkelijkheid alleen nog maar van belang zijn als grondstof. Hij zag de techniek ook als een bedreiging voor het mens zijn. De techniek stond volgens hem daarom vooral als een vreemde en gevaarlijke macht tegenover de mens.

Techniek
Een ander soort kritiek op de moderne techniek luidt dat technologie haar eigen wetten volgt en zich niet meer door mensen laat dirigeren of controleren. De technologie is niet langer de slaaf van mensen waardoor de menselijk meester macht krijgt over de natuur, maar de techniek is voortaan de baas. In tegenstelling tot deze kritiek op de techniek kun je ook stellen dat je techniek en cultuur niet tegen elkaar moet uitspelen.
Peter-Paul Verbeek zegt dat technologie zich nu eenmaal overal aan op dringt, we moeten daar op een zinvolle en kritische manier mee omgaan.

SAMENVATTING PARAGRAAF 4.2
Tegenwoordig zijn veel mensen ervan doordrongen dat we technologische uitvindingen niet mogen verwaarlozen, maar deze met de nodige zorg moeten omgeven om ongelukken te voorkomen.
Amerikaanse filosofie Langdon Winner verwijst in dit verband naar Shelly’s verhaal van Frankenstein.
De moraal van dit verhaal luidt volgens hem dat technische producten tot rampzalige situaties kunnen leiden, wanneer zij niet met de nodige zorg omgeven worden. Een cruciaal moment in het verhaal is daarom het ogenblik waarop doctor Frankenstein, de maker van het monster, angstig wegloopt voor zijn uitvinding die dan net tot leven is gekomen. Frankenstein steekt vanaf dat moment al zijn energie in het wegdrukken van de herinnering aan zijn uitvinding, in plaats van het monster, zoals een klein onwetend kind, op te voeden en aan te passen, opdat hij kan inburgeren in de menselijke gemeenschap. De vreselijke daden die het monster begaat, kunnen worden teruggevoerd op een gebrek aan verantwoordelijkheid dat Frankenstein voor zijn schepping voelde.
Langdon Winner benadrukt dat mensen een beslissende fout maken als ze de condities waaronder een uitvinding functioneert niet willen onderzoeken. Het moet dus zichtbaar gemaakt worden hoe techniek in werkelijkheid uitpakt, en men moet zij uiterste best doen vooraf de risico’s zoveel mogelijk in te schatten daartoe heeft ieder mens maatschappelijke verantwoordelijkheid op zicht te nemen, niet alleen de technoloog.


OPDRACHTEN PARAGRAAF 4
17. sommige uitvindingen zijn ontworpen voor speciale politieke dingen.
18a. op een gegeven moment gaat het mis.
18b.