Geschiedenis Module 4 China Blok 6
Confucius uitte invloed op het latere Chinese keizerrijk, het confucianisme werd dé ideologie van de bestuurders van China. Confucius (551-479 vc) is de verlatiniseerde naam van het Chinese Kongfuzi (meester Kong). Toen in de tijd van de strijdende staten. Binnen en tussen staten oorlog.
Confucius leefde van 551 tot 479 voor Christus. De naam Confucius komt van het Chinese Kongfuzi, wat meester Kong betekent. In de tijd waarin Confucius leefde heerste er wanorde in China en waren er veel verschillende oorlogen. Wijsgeren trokken door het land om raad te geven aan koningen, zo ook Confucius.
De leer van Confucius is gebaseerd op de beginperiode van de Zhou-dynastie. Volgens Confucius heerste er orde omdat de vorst deugdzaam en wijs was. Iedereen kende zijn plaats in de maatschappij. Confucius wilde dat China weer zo werd. Volgens Confucius waren de volgende 5 relaties tussen mensen het belangrijkst. De hogere gaf aan de lagere Ren (medemenselijkheid) en de lagere aan de hogere Yi (ken je plaats en dien)
• Vorst – onderdaan
De onderdanen zijn verplicht tot loyaliteit, maar op zijn beurt moet de vorst er ook naar streven een zo goed mogelijk vorst te zijn. • Vader – zoon
De zoon heeft kinderlijke piëteit, vader moet goede vader zijn
• Man – vrouw
De vrouw moet volgzaam en gehoorzaam zijn aan haar man, mocht deze overlijden dan wordt zij het ten opzichte van haar oudste zoon. • Broer – broer
De relatie tussen broers bestaat uit respect van de jongere voor de oudere broer. • Relatie tussen vrienden
De relatie tussen vrienden moet berusten op vertrouwen. Volgens Confucius zou de beste man moeten heersen en bestuur kiezen voor goede orde. Het ging anders; de oudste zoon volgde zijn vader op en als er geen oudste zoon was, een ander familielid. Er ontstond erfopvolging. Zo ontstonden de dynastieën. Deze dynastieën werden in stand gehouden door middel van het Hemels Mandaat. Keizer was de vertegenwoordiger van hemel op aarde. “Zoon des Hemels”. Als er wanorde uitbrak was dit een teken dat het Mandaat verloren was gegaan en dat de goden het dus niet meer eens waren met het heersershuis. De bevolking had dan het recht om in opstand te komen, het heersershuis af te zetten, en een nieuw heersershuis aan te stellen. De hemel kon als waarschuwing soms ook tekenen laten zien dat ze het niet eens waren met het heersershuis. Belangrijkste Dynastieën: Zhou dynastie(1050- 221)-> - begin Zhou tijd volgens Confucianisten Heilige Oudheid - latere Zhou tijd leefde Confucius
Qin dynastie (221- 206 v C)-> begin keizerrijk
Periode van verdeeldheid(220- 589 n C)-> China wordt verdeeld in Noord en Zuid
Tang dynastie (618- 907)-> bloeitijd boeddhisme
Song dynastie (960- 1279)-> staatsexamens belangrijk, dreiging aan noordgrens
Yuan dynastie (1276- 1368)-> Mongolen beheersen China
Ming dynastie (1368- 1644)-> China isoleert, handel via tribuutstelsel
Qing dynastie (1644- 1912)-> - militaire en technologische overmacht westen - republiek gesticht
De keizer stelde ambtenaren aan. Volgens Confucius moesten dit goede mannen zijn. Deze ambtenaren waren vroeger vaak afkomstig uit de rijkere kringen omdat zij het geld hadden gehad om te leren. Toen was het ook nog geen voorwarde dat je het confucianisme kende. Dat veranderde na het jaar 1000. Vereiste kennis waren de boeken over begin Zhou-periode van Confucius en Mencius, de confucianistische Klassieken. Zo werd het beleid voor goede orde aangeleerd. Als je een staatsexamen had gehaald, hoorde je toe tot de rangen van besturende ambtenaren, Mandarijnen. Slagingspercentage was laag en iedereen mocht deelnemen, maar het kostte veel geld. De ambtenaren regelden: De mandarijnen waren: - Economie - architect - openbare werken - onderwijzer - transport - administrateur - grensbewaking - rechter - onderwijs - kalender
Bij een goed bestuur heerste orde en veiligheid. Als de ambtenaren en vorst hun taken niet goed uitvoerden had het volk recht op een opstand. Ambtenaren koesteren het gevoel om de vorst te helpen, maar werden soms tevergeefs ontslagen
China bestond, net als nu, voor meer dan 90 procent uit boeren. Volgens de confucianistische leer was de bevolking opgedeeld in 4 standen:
1 Keizer en zijn ambtenaren 2Boeren 3Ambachtslieden 4Handelaren
Boeren waren zo belangrijk omdat zij het voedsel produceerden, de meeste belasting betaalden en mankracht leverden voor openbare werken en het leger. De handelaren waren “profiteurs van arbeid.” Boeren werden beschermd door de bestuurders, maar moest hoge BTW betalen en geld lenen tegen woekerrentes, moeilijk leven. Chinese dichter Bai Juyi schreef erover. Familie was nummer 1 in de samenleving. De Confucianistische staat kon gezien worden als één familie. Volk -> Ambtenaar -> Keizer. Net als de staat was de familie Hiërarchisch en totalitair. De vrouw diende in haar leven 2 of 3 mannen: haar vader, man en eventueel haar oudste zoon. Een naam voor een vrouw was “neiren” (persoon die altijd binnen is). In ’t jaar 1000 begon het voeten binden bij de elite. Kleine voeten heetten Gouden Lotussen. Ze gaven status aan, in de arbeidsklassen hadden ze grote voeten nodig om te werken. Het Confucianisme kende heel veel regels. Volgens het Taoïsme verliest de mens door teveel regels zijn spontaniteit. De van oorsprong vrije geest wordt verwrongen door al deze regels. Ook zegt het dat kennis de bron is van alle ellende. Zhuang was een taoïstische meester. Heeft heilige boeken als Daodejing, boek van de weg en de deug en de Zhuangzi. Toaisten wilden niets van rijkdom maar wilden vrijheid, eenwording met de levensstroom, de tao. Marco Polo was de eerste Europeaan die uitvoerig verslag deed over China, maar werd in zijn eigen tijd niet geloofd. Eeuwen confucianistisch bestuur hadden gezorgd voor stabiliteit, maar deze stabiliteit werd toch bedreigd. Door wanbestuur, rampen maar ook door dreiging van buitenaf. Niet-Chinese volkeren wilden meeliften met China. In 221 v.C. was de 1e keizer van China. Er waren meerdere heersershuizen geweest tot de Song-dynastie in 960 n.C. de macht greep (Zhao Kuangyin). Ambtenaren bestuurden grotendeels. De militairen werden in het minder gesteld omdat hier voorheen opstanden waren ontstaan. Voor 1000 waren steden bestuurlijke en militaire centra. Wijken gescheiden door muren, mocht op bepaalde tijden en plaatsen handel plaatsvinden. Na 1000 werd dit doorbroken. Deze rijkdom die volgde trok de niet-Chinese volkeren aan de noordgrens: de Xixia, de Liao en later de Jin en de Mongolen. Zhong-Guo, het Rijk van het Midden, is de Chinese naam voor China. Hieruit blijkt hoe zij zichzelf zagen. Alle andere volkeren waren barbaren. Rauwe barbaren bleven hun eigen ding doen terwijl gekookte barbaren dingen overnamen van de Chinezen. De Chinese muur werd gebouwd om de constante dreiging uit het noorden. Buiten deze muren leefden Nomaden. Deze barbaren werden op verschillende manieren afgekocht door de Chinezen om niet binnen de muur te komen. In de 13e eeuw kozen de Mongolen Djengis Chan als leider en hij zette een militair systeem op. Toen begonnen de grote Mongoolse veroveringen. De mongolen veroverde zelfs tot Kiev en Bagdad en in 1276 veroverde de Mongolen, onder leiding van Koebilai Chan de hoofdstad Hangzhou. Drie jaar later hadden de Mongolen heel China in handen. Voor het eerst was heel China bezet door niet-Chinezen. Eerst wilde zij hun eigen bestuursysteem doorvoeren maar de invloed van het confucianisme en de Chinezen werd zo groot dat de Mongolen overgingen op dit eeuwenoude bestuursysteem. De Yuan. Deze aanpassingen aan Chinese cultuur heet sinificatie. Halverwege de 14e eeuw kwamen er overstromingen, hongersnoden en epidemieën. Het volk kwam in opstand en de Zhu Yuanzhang zette de Mongolen af. Er kwam een nieuw heersershuis: de Ming-dynastie. Door de Mongoolse heerschappij werden uitvindingen door het hele rijk verspreid en kreeg Europa te maken met belangrijke uitvindingen van de Chinezen, zoals het kompas, boekdrukkunst en het buskruit. In het begin van de Ming dynastie werd Peking (Beijing) hoofdstad. Alleen onder oog van de overheid mocht er nog met andere landen gehandeld worden. De landen om China heen konden alleen nog handelen via het tribuutstelsel. Dit hield in dat een land zogenaamde tribuutgezanten mocht sturen die door de keizer werden ontvangen. Zij knielden 3 maal en raakten met hun hoofd 9 maal de grond als teken dat zij onderdanig waren aan de Chinese keizer. In kregen zij geschenken mee zoals zijde en porselein. Er kwam zoveel bezoek dat gezanten van buurlanden mochten eens per jaar komen, van verder eens in de 7-8 jaar. VOC Johan Nieuhof pleitte voor vrijhandel of regelmatig tribuutweg tussen Kanton en Peking voor De keizer stemde hier niet mee in. De Portugezen een eeuw daarvoor wel een schiereilandje Macao waar zij een handelsnederzetting mochten vestigen. Door de renaissance kwam europa tot reizen. China niet. Kooplieden en ook missionarissen reisden. Met name Zuid-Amerika was de lul. De weerstand van China wekte interesse op bij de Europeanen die al gauw de Chinezen gingen bestuderen. De beste docenten en leerlingen werden jezuïeten en China-deskundigen, ook wel sinologen. De Societas Jesu waren een elite binnen de kerk (1540). Zij leerden klassieken om toch in China door te dringen. In Macao leerde de Jezuïeten dat zij, om het volk te bekeren moesten beginnen bij het hof. Matteo Ricci ontwikkelde de missiemethodiek van de accommodatio. De jezuïeten pasten zich zogenaamd aan aan de Chinese cultuur om tot hen te komen. Ze gebruikten westerse wetenschap om te lokken. Er waren zelfs jezuïeten doorgedrongen tot het keizerlijk hof. De keizer overtuigen van de christelijke leer lukte alleen nooit. Sommigen werden bekeerd maar de keizer geloofde heilig in het confucianisme, gebruikten jezuïeten als raadgevers. In de 17e-18e eeuw in Europa zag je overal de Chinese cultuur terugkomen, porselein, portretten als mandarijnen ga maar door..Deze grote belangstelling voor de Chinese cultuur noem je Chinoiserie. Tijdens de Qing dynastie ging het goed met China en de bevolking tot bijna 300 miljoen. Door te weinig ruimte voor zoveel mensen ontstonden onvrede en opstanden. Al dreiging voor het bestuur van binnenuit. Van buitenaf kwamen moderne wapens, ideeën over staatsinrichting en handel. Door de rust tijdens de Qing-periode was het leger verwaarloosd. EIC smokkelde opium binnen in China, kreeg thee terug. Engeland wilde vrije handel. Het zilver (betaalmiddel) stroomde naar Engeland. China dwong de Engelsen hun opium voorraad in Kanton af te staan en zo begon de Opiumoorlog. Deze oorlog duurde 3 jaar (1839 -1842) en werd gewonnen door de Engelsen. (Door de moderne wapens vanwege ind. Revolutie)Verdrag van Nanjing (+ voor Engeland) rechtstreekse vrije handel, openstelling havens voor buitenlandse handel zonder controle van de Chinese overheid, Hong Kong werd engels bezit. Toen de Chinezen werden verslagen door de Engels-Fransen werkten ze de eisen tegen, ze bleven handelen volgens het tribuutstelsel en toen de E-F kwamen om het Tianjin verdrag te laten ondertekenen en dit niet zag als tribuutgezantschap beschoot hij ze. Zomerpaleis werd in brand gestoken. De keizer vluchtte over de muur. De zelfversterkingsbeweging kwam om te versterken op Westerse manier. Lukte niet. In Japan lukte dit wel, er begon na 1860 modernisatie. In 1894 kwam de Chinees-Japanse oorlog over Korea. De japanners wonnen China zag dat hervormingen noodzakelijk waren. Vele landen vielen hierna China aan en veroverden stukken land waar eigen wetten en regels gelden, zogenaamde concessiegebieden. Amerika was vóór de zelfstandigheid van China. Kang Youwei gaf de keizer een petitie ondertekend door 1300 wijze mannen. (tienduizend-woordenmemoire) Zij zouden heel China hervormen met het honderd dagen plan. Keizerin Cixi stak hier alleen een stokje voor en herriep alle hervormingen en Kang Youwei vluchtte naar Japan. Guangxu verboden stad. In 1899 kwam de boksersopstand. Tegen de barbaren gingen ze die met tao te lijf. De opstand leidde uiteindelijk naar ruzie met alle buitenlanders. De Qing-legers kozen de zijde van de boksers, en weer verloren de Chinezen. China werd een grapje. Cixi vond nu dat hervormingen inderdaad vereist waren. Veel jongeren stroomden voor onderwijs naar Japan. China begon aan modernisering en in 1906 werd zelfs het staatsexamen systeem afgeschaft (hiermee ook de basis van het oorspronkelijke confucianistisch systeem). Yuan Shikai was de belangrijkste bevelhebber en vertrouwenspersoon in China. In 1908 sterft Cixi en komt de laatste 3jarige keizer Pu Yi aan de macht. 10 Oktover 1911 brak opstand uit, Yuan Shikai zou ingrijpen mits de dynastie haar mandaat neerlegde. Op 12 februari 1912 neemt de Qing afstand van het keizerschap en is er na 2133 jr geen keizer meer. In Nanjing laat Sun-yat-sen zich uitroepen tot president van de nu republiek maar Yuan Shi-kai blijft regeren. Yuan probeerde in 1915 het keizerschap weer in te voeren maar zijn dood in 1916 verhielp dat. Militairen begonnen warlords over hun gebied te spelen. Toen herstelde de nationalistische generaal Tjang kai-shek met een veldtocht de eenheid van China. Zo begon de heerschappij van de nationalistische partij Guomindang,. De Nieuwe Jeugd werd een tijdschrift met nieuwe ideeën en afkraking van ’t oude systeem. Japan eiste na 1e WO Duitse concessiegebieden op, China liet niet toe. In verdrag van Versailles werd Japan het gegeven. Op 4 mei 1919 stonden ongeveer 4000 mensen voor de Poort van de Hemelse Vrede in Peking. Zij demonstreerden tegen Japans imperialisme en slappe overheid van China. Japanse boycot en druk op regering voor het niet tekenen etc. werd de beweging van de vierde mei genoemd. In China groeide nationalisme. China groeide, vrouwen feministisch, spreektaal, anders denken. Dit werd de Nieuwe cultuur beweging genoemd. China moest weer worden opgebouwd tot een groot en welvarend land in de wereld. Het marxismeleninisme (anti-imperialistisch, vooral agrarisch rusland waar ’t vandaag kwam) kreeg veel aandacht in China en in 1921 werd in Sjanghai de Chinese Communistische Partij opgericht. In het begin heerste dit communisme vooral in de steden maar na 1949 kwam het door communistische overnamen ook op het platteland, waar het eerst niet was doorgedrongen. Frontale aanval op oude tradities was nu pas volledig ingezet. Na 2500 jaar. Geschiedenis Module 12 – Islam Blok 6
Rond de tijd van de geboorte van Mohammed vulden Arabisch sprekende stammen hun inkomen aan met beschermgeld van steden in ruil voor bescherming tegen roofovervallen van andere stammen. Stam van Mohammed was koeraisj, die de macht in Mekka in handen had. Deze mach kwam door het centrale plein in de stad waar geen geweld was en kon gehandeld worden, het was een knooppunt in de handel in het Midden-Oosten. De vereerde Ka’ba bevond zich hier. De stammen waren hier nog polytheïstisch. Mohammed was handelaar en trouwde met zijn bazin Chadiedja. In de bergen waar hij mediteerde had hij visioenen dat de engel Gabriël voor hem verscheen en hem een boodschap liet verspreiden. Die boodschap was dat Allah de enige god was, hij heft de mens geschapen en hem voedsel en kleding gegeven. In de Sjarie’a heeft hij regels gelegd die dienen als richtlijn voor menselijk handelen. Hij wil dankbaarheid in gebed, Salaat, en zorg voor de armen, Zakaat. Dit allen is de Islaam, overgave aan god. De openbaringen die Mohammed ontving van god werden in de Koran vastgelegd. De leider vans Mekka zag zijn religieuze standpunten als bedreiging voor hun positie en macht (vooral door Zakaat), Mohammed moest de stad verlaten. Hij nam 70 volgelingen mee naar Medina. Deze gebeurtenis staat bekend als Hidjra (migratie) en dit was het begin van de islamitische jaartelling. Hij werd verwelkomd en vormde de eerste gemeenschap moslims, de oemma. Er ontstond hierdoor een nieuwe politieke eenheid die de oude stammenstructuur doorbrak. Om leiders te bekeren starten ze een Djihaad (heilige oorlog) om Mekka te veroveren. Na jaren van strijd en diplomatiek gaven de Mekkanen zich over. Hij benoemde de plek bij ka’ba het centraal heiligdom. Hij storf in 632, zijn manieren (Soenna) werden belangrijk bij het uileggen van koran. Men vond het geloof aantrekkelijk vanwege een mogelijk einde aan stammenoorlogen. Vanwege onvruchtbare grond gingen de Arabieren onder leiding van de kalief op zoek naar vruchtbare in Syrië, Egypte, Irak en Iran. 1e 2 was in ’t Byzantijnse Rijk, altijd in oorlog met Perzische Rijk. Grieks en christen. Er was onrust en hierdoor groeide de christelijke groeperingen. Machthebber zagen hun als gevaar voor politieke eenheid. Door de verdeeldheid konden de moslimstrijders zonder verzet gebieden veroveren. In 30 jaar veroverde de Kalief Midden-Oosten, veel Iran, Egypte en schiereiland. Alleen zuivere Arabieren konden in de veroverde gebieden konden de hoge posities betreden. Ze stimuleerden mensen te bekeren tot de Islam door moslims lage belastingtarieven te geven etc.. Steeds meer mensen werden islamitisch en Arabisch sprekend, wat handig was voor handel en bestuur. Het was eer goddelijk karakter omdat god in deze taal zijn boodschap had bevrijd. Berbers en Iran bleven eigen taal spreken. Ook in Europa kwamen ze via Spanje in Frankrijk, daar werd hun opmars gestuit door de Karolingische vorsten. Daarna China, India en Indonesië. Het Kalief moest regeren volgens sjarie’a en moest welvaart bevorderen en mocht wetten instellen. Militaire dynastieën kwamen vanaf de tiende eeuw ook aan de macht in de oemma. De Mongoolse stammen die uit Centraal-Azië oprukten maakten, met veel verwoesting, een einde aan het kalifaat. Dit is de donkere periode uit de islamgeschiedenis. Sommigen waren ook islamitisch. De osmanen hadden een militair systeem waarbij overwonnen stammen als militaire slaven werden ingezet. Zij herstelden vanaf de 15e eeuw de politieke eenheid in islamitisch gebied. 1453 Constantinopel verovert en gedoopt tot Istanbul. Hun enorme rijk (ottomaanse, Turkse rijk) werd bestuurd door een sultan. Rusland, Frankrijk en Engeland probeerde invloed op Ottomaanse gebieden te vergroten en nationalisme zorgde ervoor dat volkeren onafhankelijkheid wilden. Na de 1e wereldoorlog was het over met de staatkundige eenheid van de islamitische volkeren. Ali werd leider gemaakt omdat ze vonden dat de sjarie’a niet goed werd nageleefd. Iedereen was gelijk, zijn aanhangers waren vooral Zuid-Iraks, hieruit kwam een beweging die de Sji’ietische stroming werd genoemd, naar de partij van Ali Sji’at Ali. Toen Ali werd vermoord door de politieke tegenstanders, kwamen de oemajjadendynastie aan de macht. Binnen de sji’ietische stroming kwamen verschillende richtingen, waarvan de twaalversji’ieten de grootste was. Zij beschouwden een reeks van 12 kaliefen of imams, met Ali als eerste, de rechtmatige leiders van de islam. De laatste imam, Medhi, verdween in 874, maar zal terugkeren. In de zestiende eeuw werd het sji’isme aangevoerd als staatsgodsdienst. De kalief, leider van het islamitische rijk, vertegenwoordigde de soennieten, die hun geloof baseerden op de koran en Soenna. Verschil met sjiieten is de invulling van leiderschap en positie die de stromingen hebben gehad. Afvalligen werden vervolg, sektarische bewegingen. Christen en joden werden door de moslims beschouw als ‘volkeren van het boek’ omdat zij ook in één god geloofden en een heilig schrift hadden. Dit was het dhimmi-satus, respect onder verscheidene geloven. Joden respecteerde hun wettelijke ondergeschikte positie. Speciale belasting, niet getuigen, geen paard, synagoge niet hoger dan moskee. Ze kregen bescherming terug. En konden ook in economisch opzicht machtig worden. De wetenschappelijke werken uit de Griekse oudheid werden vertaald. Niet-moslims werden koopman of diplomaat vanwege talenkennis. Het opkomende nationalisme leidt uiteindelijk tot een ramp voor de Christelijke Armeniërs. Er waren spanningen tussen de islamitische meerderheid en de minderheid en dit leed tot de dood van half miljoen christenen. Nationalisme leed in Oost-Europa tot toename van het antisemitisme. Joden vertrokken naar Amerika of Palestina. De beweging van het streven naar een eigen staat heet zionisme. Het werd Europese joden later verboden om naar Palestina te emigreren, slechts een bezoekje mocht. Door corruptie konden joden er nog wonen. Joden geloofden dat Palestina een welvarende joodse gemeenschap zou worden. Gekochte grond van Arabische grondbezitters bouwde ze landbouwkolonies. Arabieren verloren hun pachtrecht en kwamen bij de joden in dienst. Er waren altijd spanningen tussen de Arabieren en Joden. Deze begonnen pas politieke vorm te kijken tijdens de WOI. Engeland beschouwden de beschermheer van Mekka en Medina. Sjarief Hussein, als leider van arabieren. Arabieren zouden een grote onafhankelijke staat krijgen volgens Engeland. En Engeland beloofde tergelijke tijd de joden dat Palestina hun honk werd. Ondertussen hadden Frankrijk en Engeland heel Midden-Oosten verdeelt in het Sykes-Picot verdrag. De ontwikkeling van Palestina als honk werd in vredesovereenkomst. De arabieren voelden zich verraden. Hoewel de Engelsen in ’22 het gebied ten oosten van de Jordaan afscheidden als Transjordanie en hier joodse immigratie verboden, bleef de spanning oplopen. Soms zelfs tot geweld tussen Arabieren en joden. Toen de Britten voorstelden het gebied te verdelen werden Arabieren woedend, beide bevolkingsgroepen bewapenden zich en bestookten elkaar en de Britten met terreur. Verenigde Naties stelde ook verdeling voor, arabieren weigerden. Toen de Britse troepen ’48 Palestina verlieten riep David Ben Georion zionistenleider de staat Israël uit. Arabieren vielen Israël aan maar joden wonnen. Ongeveer de helft van de arabieren was gevlucht door de oorlog. Oorlogen bleven doorgaan, Israël bleef grond winnen. De palastijnen richtten Palestinian Liberation Organization (PLO) op vanwege de beperkingen die Israël de bezette delen van Palestina oplegde. Yasser Arafat als leider. Turkije was na WOI onafhankelijke republiek onder leiding van Mustafa Kemal/Atatürk. In Iran een constitutionele monarchie, met als vorst een Shah. Sommige landen stonden onder Brits/Frans bestuur. Deze hadden een koning, wet, parlement en leger. Binnen deze landen ontstond een groep van jonge legerofficieren uit de lagere klassen die zich stoorden aan de corruptie, sociale ongelijkheid en Europese overheersing van de Arabische landen. In ’52 pleegde de Egyptische legerofficier Gamal Abdel Nasser met zijn beweging van Vrije Officieren een staatsgreep, Egypte werd een republiek. Nasser wilde Europese overheersing afschaffen en onafhankelijkheid ten opzocht van de sovjetunie en Amerika. Deze ideeën van Arabisch Nationalisme sloegen in veel Arabische landen goed aan. De emancipatie was ook een deel van deze ideeën. Ook al bleef dit in praktijk hetzelfde. Ook armoede bleef bestaan en moesten vrouwen noodgedwongen werken. Sluier werd een obstakel voor ontwikkeling. Na WOI was moderniseringsproces. Maar ondanks de moderne denkbeelden van de Arabische leiders was er in hun land geen sprake van democratie. Hun leus was ‘eenheid, vrijheid en socialisme’. De vrijheid ging vooral om het afwerpen van Europees of Amerikaans imperialisme. De regimes werden snel dictaturen. Tijdens de golfoorlog werd dat duidelijk, Irak bezette Koeweit in ’90. Saudie-Arabie liet Amerikaans troepen tegen Irak vechten. Jordanie en Jemen waren pro-Irak. In de ’80 kregen de regimes in het Midden-Oosten te maken met een toenemende populariteit van groeperingen die hun ideologie baseerden op een politieke toepassing van islamitische wetten en leefregels. Dit was het Islamitisch Fundamentalisme. Ze waren niet allemaal even radicaal. In Iran werd tijdens de islamitische revolutie in 1979 het regime van de Shah omvergeworpen, onder leiding van Ayatollah Khomeini. Iran werd islamitische republiek. Hierdoor groeide populariteit nog meer. De overheid in veel lande bleek niet in staat om de groeiende bevolking bij te benen. Fundamentalisten pakten dit aan door in sloppenwijken hun activiteiten te stoppen, hierdoor kregen ze vertrouwen. Door oliecrisis werd er bezuinigd en vond men dat overheid hen in de steek liet. Fundamentalisten waren tegen corruptie, vriendjespolitiek, social-, liberal, commun –isme. Sprak mensen aan. Westerse landen gaven meer om rijkdom dan om bevorderen democratie. Naleving van strenge islamitische voorschriften zoals scheiding van mannen van vrouwen en islamitisch strafrecht zou voor veel maatschappelijke problemen een oplossing geven. In Iran is het buitenhuis sluier dragen sinds ’79 verplicht. Saudie-Arabie is gebaseerd op het wahhabisme, strenge islam. Daarom zijn vrouwen volledig gesluierd. Door rijkdom hoeven zij zich niets aan te trekken van kritiek. Sommige fundamentalistische vrouwen zien het dragen van een sluier als wapen om zich te bevrijden van westerse uitbuiting. Vanwege sociale onvrede onder het volk en internationale druk zijn er in de begin jaren 90 meer politieke vrijheden toegestaan. In Algerije won de fundamentalistische partij FIS de verkiezingen maar deze werden ongeldig verklaard vanwege angst van het verliezen van macht. Gevolg, oorlog. Uit economische noodzaak heeft Iran zijn antiwesterse beeld moeten aanpassen. Als de fundamentalisten echt willen regeren zullen ze hun radicale ideeën aan moeten passen, maar dit lijkt nog ver weg. Vanaf de jaren ’60 nam de aanwezigheid van moslims in de Nederlandse samenleving aanzienlijk toe, dit kwam door de komst van gastarbeiders uit islamitische landen. Hun doel was om hier geld te verdienen en dan in hun eigen land bedrijf op te richten. Het sparen duurde ze langer dan verwacht en de economische groei werd minder dus was het baan behouden heel belangrijk. Doordat de gezinnen hierheen kwamen en mensen trouwden met land van herkomst kwamen itlamitische gezinnen hier. Zelfde geld voor surinamers. Daar zaten ook veel moslims tussen. Ook velen kwamen hierheen vanwege oorlog of politieke onderdrukking. Laatste moslims zijn bekeerde Nederlanders. Islam betekend letterlijk overgave aan god. De vijf ‘zuilen’ of plichten van de islam zijn het belangrijkst. De eerste is de Shahada, geloofsgetuigenis. ‘Er is geen god dan allah en mohammed is zijn profeet’. De salaat is de 2e zuil van de islam. 5 keer per dag, richting ka’ba. Er worden Arabische soera’s (verzen) geciteerd. 3e zuil is het vasten, ramadan 9e maand. Tijdens het offerfeest eren ze de gehoorzaamheid van Abraham aan god, voor het offeren van een schaap. Het vind 70 dagen na de ramadan plaatst en tijdens de jaarlijkse pelgrimtocht in Mekka, de Hadj, 4e zuil. Je moet 1 maal Mekka bezocht hebben. 5e zuil: solidariteit met de armen. Zakaat, religieuze belasting. Jongens moeten besnijden zijn, hier treedt hij toe tot de islamitische gemeenschap. Is verzonnen voor hygiene, net zoals het niet eten van varkensvlees. Het islamitisch familierecht staat polygamie toe. Man mag max. 4 vrouwen trouwens, als hij ze maar gelijke wijze onderhoudt. Vrouwen en mannen in principe gelijk maar ze hebben verschillende maatschappelijke verantwoordelijkheden. Moslims mogen niet gecremeerd worden, gezicht moet naar Mekka in het graf liggen. Inmiddels zijn de er vier rechtsschiolen ontstaan die verschillende methoden gebruiken om de voorschriften van de koran van toepassging te laten zijn op eigentijdse situaties. Sommige beweren dat er verzuiling van islamieten moet komen. Moslims vinden van niet. Hierdoor zou alleen maar een isolement ontstaan. De achterstand van migrantenjongeren komen door taalachterstand. De verzuiling zal op etnische achtergrond komen, niet op islamitische. De FOMON eiste een plek waar zij rituelen konden voortzetten. Veel moskeeen zijn met etnische achtergrond vanwege de vrijdagmiddag preek in taal van herkomst. Imams zouden niet goed zijn. Sommige politici bepleiten een grotere rol van de moskeen bij het oplossen van problemen als werkloosheid en criminaliteit. De eerste generatie migranten leven vaak nog met de normen en waarden uit hun land van herkomst, terwijl daar de tijd niet stil heeft gestaan. De kinderen die hier opgroeien botsen daarom met deze waarden met hun ouders.
De onderdanen zijn verplicht tot loyaliteit, maar op zijn beurt moet de vorst er ook naar streven een zo goed mogelijk vorst te zijn. • Vader – zoon
De vrouw moet volgzaam en gehoorzaam zijn aan haar man, mocht deze overlijden dan wordt zij het ten opzichte van haar oudste zoon. • Broer – broer
De relatie tussen broers bestaat uit respect van de jongere voor de oudere broer. • Relatie tussen vrienden
De relatie tussen vrienden moet berusten op vertrouwen. Volgens Confucius zou de beste man moeten heersen en bestuur kiezen voor goede orde. Het ging anders; de oudste zoon volgde zijn vader op en als er geen oudste zoon was, een ander familielid. Er ontstond erfopvolging. Zo ontstonden de dynastieën. Deze dynastieën werden in stand gehouden door middel van het Hemels Mandaat. Keizer was de vertegenwoordiger van hemel op aarde. “Zoon des Hemels”. Als er wanorde uitbrak was dit een teken dat het Mandaat verloren was gegaan en dat de goden het dus niet meer eens waren met het heersershuis. De bevolking had dan het recht om in opstand te komen, het heersershuis af te zetten, en een nieuw heersershuis aan te stellen. De hemel kon als waarschuwing soms ook tekenen laten zien dat ze het niet eens waren met het heersershuis. Belangrijkste Dynastieën: Zhou dynastie(1050- 221)-> - begin Zhou tijd volgens Confucianisten Heilige Oudheid - latere Zhou tijd leefde Confucius
Qin dynastie (221- 206 v C)-> begin keizerrijk
Periode van verdeeldheid(220- 589 n C)-> China wordt verdeeld in Noord en Zuid
Tang dynastie (618- 907)-> bloeitijd boeddhisme
Song dynastie (960- 1279)-> staatsexamens belangrijk, dreiging aan noordgrens
Yuan dynastie (1276- 1368)-> Mongolen beheersen China
Ming dynastie (1368- 1644)-> China isoleert, handel via tribuutstelsel
Qing dynastie (1644- 1912)-> - militaire en technologische overmacht westen - republiek gesticht
De keizer stelde ambtenaren aan. Volgens Confucius moesten dit goede mannen zijn. Deze ambtenaren waren vroeger vaak afkomstig uit de rijkere kringen omdat zij het geld hadden gehad om te leren. Toen was het ook nog geen voorwarde dat je het confucianisme kende. Dat veranderde na het jaar 1000. Vereiste kennis waren de boeken over begin Zhou-periode van Confucius en Mencius, de confucianistische Klassieken. Zo werd het beleid voor goede orde aangeleerd. Als je een staatsexamen had gehaald, hoorde je toe tot de rangen van besturende ambtenaren, Mandarijnen. Slagingspercentage was laag en iedereen mocht deelnemen, maar het kostte veel geld. De ambtenaren regelden: De mandarijnen waren: - Economie - architect - openbare werken - onderwijzer - transport - administrateur - grensbewaking - rechter - onderwijs - kalender
Bij een goed bestuur heerste orde en veiligheid. Als de ambtenaren en vorst hun taken niet goed uitvoerden had het volk recht op een opstand. Ambtenaren koesteren het gevoel om de vorst te helpen, maar werden soms tevergeefs ontslagen
Boeren waren zo belangrijk omdat zij het voedsel produceerden, de meeste belasting betaalden en mankracht leverden voor openbare werken en het leger. De handelaren waren “profiteurs van arbeid.” Boeren werden beschermd door de bestuurders, maar moest hoge BTW betalen en geld lenen tegen woekerrentes, moeilijk leven. Chinese dichter Bai Juyi schreef erover. Familie was nummer 1 in de samenleving. De Confucianistische staat kon gezien worden als één familie. Volk -> Ambtenaar -> Keizer. Net als de staat was de familie Hiërarchisch en totalitair. De vrouw diende in haar leven 2 of 3 mannen: haar vader, man en eventueel haar oudste zoon. Een naam voor een vrouw was “neiren” (persoon die altijd binnen is). In ’t jaar 1000 begon het voeten binden bij de elite. Kleine voeten heetten Gouden Lotussen. Ze gaven status aan, in de arbeidsklassen hadden ze grote voeten nodig om te werken. Het Confucianisme kende heel veel regels. Volgens het Taoïsme verliest de mens door teveel regels zijn spontaniteit. De van oorsprong vrije geest wordt verwrongen door al deze regels. Ook zegt het dat kennis de bron is van alle ellende. Zhuang was een taoïstische meester. Heeft heilige boeken als Daodejing, boek van de weg en de deug en de Zhuangzi. Toaisten wilden niets van rijkdom maar wilden vrijheid, eenwording met de levensstroom, de tao. Marco Polo was de eerste Europeaan die uitvoerig verslag deed over China, maar werd in zijn eigen tijd niet geloofd. Eeuwen confucianistisch bestuur hadden gezorgd voor stabiliteit, maar deze stabiliteit werd toch bedreigd. Door wanbestuur, rampen maar ook door dreiging van buitenaf. Niet-Chinese volkeren wilden meeliften met China. In 221 v.C. was de 1e keizer van China. Er waren meerdere heersershuizen geweest tot de Song-dynastie in 960 n.C. de macht greep (Zhao Kuangyin). Ambtenaren bestuurden grotendeels. De militairen werden in het minder gesteld omdat hier voorheen opstanden waren ontstaan. Voor 1000 waren steden bestuurlijke en militaire centra. Wijken gescheiden door muren, mocht op bepaalde tijden en plaatsen handel plaatsvinden. Na 1000 werd dit doorbroken. Deze rijkdom die volgde trok de niet-Chinese volkeren aan de noordgrens: de Xixia, de Liao en later de Jin en de Mongolen. Zhong-Guo, het Rijk van het Midden, is de Chinese naam voor China. Hieruit blijkt hoe zij zichzelf zagen. Alle andere volkeren waren barbaren. Rauwe barbaren bleven hun eigen ding doen terwijl gekookte barbaren dingen overnamen van de Chinezen. De Chinese muur werd gebouwd om de constante dreiging uit het noorden. Buiten deze muren leefden Nomaden. Deze barbaren werden op verschillende manieren afgekocht door de Chinezen om niet binnen de muur te komen. In de 13e eeuw kozen de Mongolen Djengis Chan als leider en hij zette een militair systeem op. Toen begonnen de grote Mongoolse veroveringen. De mongolen veroverde zelfs tot Kiev en Bagdad en in 1276 veroverde de Mongolen, onder leiding van Koebilai Chan de hoofdstad Hangzhou. Drie jaar later hadden de Mongolen heel China in handen. Voor het eerst was heel China bezet door niet-Chinezen. Eerst wilde zij hun eigen bestuursysteem doorvoeren maar de invloed van het confucianisme en de Chinezen werd zo groot dat de Mongolen overgingen op dit eeuwenoude bestuursysteem. De Yuan. Deze aanpassingen aan Chinese cultuur heet sinificatie. Halverwege de 14e eeuw kwamen er overstromingen, hongersnoden en epidemieën. Het volk kwam in opstand en de Zhu Yuanzhang zette de Mongolen af. Er kwam een nieuw heersershuis: de Ming-dynastie. Door de Mongoolse heerschappij werden uitvindingen door het hele rijk verspreid en kreeg Europa te maken met belangrijke uitvindingen van de Chinezen, zoals het kompas, boekdrukkunst en het buskruit. In het begin van de Ming dynastie werd Peking (Beijing) hoofdstad. Alleen onder oog van de overheid mocht er nog met andere landen gehandeld worden. De landen om China heen konden alleen nog handelen via het tribuutstelsel. Dit hield in dat een land zogenaamde tribuutgezanten mocht sturen die door de keizer werden ontvangen. Zij knielden 3 maal en raakten met hun hoofd 9 maal de grond als teken dat zij onderdanig waren aan de Chinese keizer. In kregen zij geschenken mee zoals zijde en porselein. Er kwam zoveel bezoek dat gezanten van buurlanden mochten eens per jaar komen, van verder eens in de 7-8 jaar. VOC Johan Nieuhof pleitte voor vrijhandel of regelmatig tribuutweg tussen Kanton en Peking voor De keizer stemde hier niet mee in. De Portugezen een eeuw daarvoor wel een schiereilandje Macao waar zij een handelsnederzetting mochten vestigen. Door de renaissance kwam europa tot reizen. China niet. Kooplieden en ook missionarissen reisden. Met name Zuid-Amerika was de lul. De weerstand van China wekte interesse op bij de Europeanen die al gauw de Chinezen gingen bestuderen. De beste docenten en leerlingen werden jezuïeten en China-deskundigen, ook wel sinologen. De Societas Jesu waren een elite binnen de kerk (1540). Zij leerden klassieken om toch in China door te dringen. In Macao leerde de Jezuïeten dat zij, om het volk te bekeren moesten beginnen bij het hof. Matteo Ricci ontwikkelde de missiemethodiek van de accommodatio. De jezuïeten pasten zich zogenaamd aan aan de Chinese cultuur om tot hen te komen. Ze gebruikten westerse wetenschap om te lokken. Er waren zelfs jezuïeten doorgedrongen tot het keizerlijk hof. De keizer overtuigen van de christelijke leer lukte alleen nooit. Sommigen werden bekeerd maar de keizer geloofde heilig in het confucianisme, gebruikten jezuïeten als raadgevers. In de 17e-18e eeuw in Europa zag je overal de Chinese cultuur terugkomen, porselein, portretten als mandarijnen ga maar door..Deze grote belangstelling voor de Chinese cultuur noem je Chinoiserie. Tijdens de Qing dynastie ging het goed met China en de bevolking tot bijna 300 miljoen. Door te weinig ruimte voor zoveel mensen ontstonden onvrede en opstanden. Al dreiging voor het bestuur van binnenuit. Van buitenaf kwamen moderne wapens, ideeën over staatsinrichting en handel. Door de rust tijdens de Qing-periode was het leger verwaarloosd. EIC smokkelde opium binnen in China, kreeg thee terug. Engeland wilde vrije handel. Het zilver (betaalmiddel) stroomde naar Engeland. China dwong de Engelsen hun opium voorraad in Kanton af te staan en zo begon de Opiumoorlog. Deze oorlog duurde 3 jaar (1839 -1842) en werd gewonnen door de Engelsen. (Door de moderne wapens vanwege ind. Revolutie)Verdrag van Nanjing (+ voor Engeland) rechtstreekse vrije handel, openstelling havens voor buitenlandse handel zonder controle van de Chinese overheid, Hong Kong werd engels bezit. Toen de Chinezen werden verslagen door de Engels-Fransen werkten ze de eisen tegen, ze bleven handelen volgens het tribuutstelsel en toen de E-F kwamen om het Tianjin verdrag te laten ondertekenen en dit niet zag als tribuutgezantschap beschoot hij ze. Zomerpaleis werd in brand gestoken. De keizer vluchtte over de muur. De zelfversterkingsbeweging kwam om te versterken op Westerse manier. Lukte niet. In Japan lukte dit wel, er begon na 1860 modernisatie. In 1894 kwam de Chinees-Japanse oorlog over Korea. De japanners wonnen China zag dat hervormingen noodzakelijk waren. Vele landen vielen hierna China aan en veroverden stukken land waar eigen wetten en regels gelden, zogenaamde concessiegebieden. Amerika was vóór de zelfstandigheid van China. Kang Youwei gaf de keizer een petitie ondertekend door 1300 wijze mannen. (tienduizend-woordenmemoire) Zij zouden heel China hervormen met het honderd dagen plan. Keizerin Cixi stak hier alleen een stokje voor en herriep alle hervormingen en Kang Youwei vluchtte naar Japan. Guangxu verboden stad. In 1899 kwam de boksersopstand. Tegen de barbaren gingen ze die met tao te lijf. De opstand leidde uiteindelijk naar ruzie met alle buitenlanders. De Qing-legers kozen de zijde van de boksers, en weer verloren de Chinezen. China werd een grapje. Cixi vond nu dat hervormingen inderdaad vereist waren. Veel jongeren stroomden voor onderwijs naar Japan. China begon aan modernisering en in 1906 werd zelfs het staatsexamen systeem afgeschaft (hiermee ook de basis van het oorspronkelijke confucianistisch systeem). Yuan Shikai was de belangrijkste bevelhebber en vertrouwenspersoon in China. In 1908 sterft Cixi en komt de laatste 3jarige keizer Pu Yi aan de macht. 10 Oktover 1911 brak opstand uit, Yuan Shikai zou ingrijpen mits de dynastie haar mandaat neerlegde. Op 12 februari 1912 neemt de Qing afstand van het keizerschap en is er na 2133 jr geen keizer meer. In Nanjing laat Sun-yat-sen zich uitroepen tot president van de nu republiek maar Yuan Shi-kai blijft regeren. Yuan probeerde in 1915 het keizerschap weer in te voeren maar zijn dood in 1916 verhielp dat. Militairen begonnen warlords over hun gebied te spelen. Toen herstelde de nationalistische generaal Tjang kai-shek met een veldtocht de eenheid van China. Zo begon de heerschappij van de nationalistische partij Guomindang,. De Nieuwe Jeugd werd een tijdschrift met nieuwe ideeën en afkraking van ’t oude systeem. Japan eiste na 1e WO Duitse concessiegebieden op, China liet niet toe. In verdrag van Versailles werd Japan het gegeven. Op 4 mei 1919 stonden ongeveer 4000 mensen voor de Poort van de Hemelse Vrede in Peking. Zij demonstreerden tegen Japans imperialisme en slappe overheid van China. Japanse boycot en druk op regering voor het niet tekenen etc. werd de beweging van de vierde mei genoemd. In China groeide nationalisme. China groeide, vrouwen feministisch, spreektaal, anders denken. Dit werd de Nieuwe cultuur beweging genoemd. China moest weer worden opgebouwd tot een groot en welvarend land in de wereld. Het marxismeleninisme (anti-imperialistisch, vooral agrarisch rusland waar ’t vandaag kwam) kreeg veel aandacht in China en in 1921 werd in Sjanghai de Chinese Communistische Partij opgericht. In het begin heerste dit communisme vooral in de steden maar na 1949 kwam het door communistische overnamen ook op het platteland, waar het eerst niet was doorgedrongen. Frontale aanval op oude tradities was nu pas volledig ingezet. Na 2500 jaar. Geschiedenis Module 12 – Islam Blok 6
Rond de tijd van de geboorte van Mohammed vulden Arabisch sprekende stammen hun inkomen aan met beschermgeld van steden in ruil voor bescherming tegen roofovervallen van andere stammen. Stam van Mohammed was koeraisj, die de macht in Mekka in handen had. Deze mach kwam door het centrale plein in de stad waar geen geweld was en kon gehandeld worden, het was een knooppunt in de handel in het Midden-Oosten. De vereerde Ka’ba bevond zich hier. De stammen waren hier nog polytheïstisch. Mohammed was handelaar en trouwde met zijn bazin Chadiedja. In de bergen waar hij mediteerde had hij visioenen dat de engel Gabriël voor hem verscheen en hem een boodschap liet verspreiden. Die boodschap was dat Allah de enige god was, hij heft de mens geschapen en hem voedsel en kleding gegeven. In de Sjarie’a heeft hij regels gelegd die dienen als richtlijn voor menselijk handelen. Hij wil dankbaarheid in gebed, Salaat, en zorg voor de armen, Zakaat. Dit allen is de Islaam, overgave aan god. De openbaringen die Mohammed ontving van god werden in de Koran vastgelegd. De leider vans Mekka zag zijn religieuze standpunten als bedreiging voor hun positie en macht (vooral door Zakaat), Mohammed moest de stad verlaten. Hij nam 70 volgelingen mee naar Medina. Deze gebeurtenis staat bekend als Hidjra (migratie) en dit was het begin van de islamitische jaartelling. Hij werd verwelkomd en vormde de eerste gemeenschap moslims, de oemma. Er ontstond hierdoor een nieuwe politieke eenheid die de oude stammenstructuur doorbrak. Om leiders te bekeren starten ze een Djihaad (heilige oorlog) om Mekka te veroveren. Na jaren van strijd en diplomatiek gaven de Mekkanen zich over. Hij benoemde de plek bij ka’ba het centraal heiligdom. Hij storf in 632, zijn manieren (Soenna) werden belangrijk bij het uileggen van koran. Men vond het geloof aantrekkelijk vanwege een mogelijk einde aan stammenoorlogen. Vanwege onvruchtbare grond gingen de Arabieren onder leiding van de kalief op zoek naar vruchtbare in Syrië, Egypte, Irak en Iran. 1e 2 was in ’t Byzantijnse Rijk, altijd in oorlog met Perzische Rijk. Grieks en christen. Er was onrust en hierdoor groeide de christelijke groeperingen. Machthebber zagen hun als gevaar voor politieke eenheid. Door de verdeeldheid konden de moslimstrijders zonder verzet gebieden veroveren. In 30 jaar veroverde de Kalief Midden-Oosten, veel Iran, Egypte en schiereiland. Alleen zuivere Arabieren konden in de veroverde gebieden konden de hoge posities betreden. Ze stimuleerden mensen te bekeren tot de Islam door moslims lage belastingtarieven te geven etc.. Steeds meer mensen werden islamitisch en Arabisch sprekend, wat handig was voor handel en bestuur. Het was eer goddelijk karakter omdat god in deze taal zijn boodschap had bevrijd. Berbers en Iran bleven eigen taal spreken. Ook in Europa kwamen ze via Spanje in Frankrijk, daar werd hun opmars gestuit door de Karolingische vorsten. Daarna China, India en Indonesië. Het Kalief moest regeren volgens sjarie’a en moest welvaart bevorderen en mocht wetten instellen. Militaire dynastieën kwamen vanaf de tiende eeuw ook aan de macht in de oemma. De Mongoolse stammen die uit Centraal-Azië oprukten maakten, met veel verwoesting, een einde aan het kalifaat. Dit is de donkere periode uit de islamgeschiedenis. Sommigen waren ook islamitisch. De osmanen hadden een militair systeem waarbij overwonnen stammen als militaire slaven werden ingezet. Zij herstelden vanaf de 15e eeuw de politieke eenheid in islamitisch gebied. 1453 Constantinopel verovert en gedoopt tot Istanbul. Hun enorme rijk (ottomaanse, Turkse rijk) werd bestuurd door een sultan. Rusland, Frankrijk en Engeland probeerde invloed op Ottomaanse gebieden te vergroten en nationalisme zorgde ervoor dat volkeren onafhankelijkheid wilden. Na de 1e wereldoorlog was het over met de staatkundige eenheid van de islamitische volkeren. Ali werd leider gemaakt omdat ze vonden dat de sjarie’a niet goed werd nageleefd. Iedereen was gelijk, zijn aanhangers waren vooral Zuid-Iraks, hieruit kwam een beweging die de Sji’ietische stroming werd genoemd, naar de partij van Ali Sji’at Ali. Toen Ali werd vermoord door de politieke tegenstanders, kwamen de oemajjadendynastie aan de macht. Binnen de sji’ietische stroming kwamen verschillende richtingen, waarvan de twaalversji’ieten de grootste was. Zij beschouwden een reeks van 12 kaliefen of imams, met Ali als eerste, de rechtmatige leiders van de islam. De laatste imam, Medhi, verdween in 874, maar zal terugkeren. In de zestiende eeuw werd het sji’isme aangevoerd als staatsgodsdienst. De kalief, leider van het islamitische rijk, vertegenwoordigde de soennieten, die hun geloof baseerden op de koran en Soenna. Verschil met sjiieten is de invulling van leiderschap en positie die de stromingen hebben gehad. Afvalligen werden vervolg, sektarische bewegingen. Christen en joden werden door de moslims beschouw als ‘volkeren van het boek’ omdat zij ook in één god geloofden en een heilig schrift hadden. Dit was het dhimmi-satus, respect onder verscheidene geloven. Joden respecteerde hun wettelijke ondergeschikte positie. Speciale belasting, niet getuigen, geen paard, synagoge niet hoger dan moskee. Ze kregen bescherming terug. En konden ook in economisch opzicht machtig worden. De wetenschappelijke werken uit de Griekse oudheid werden vertaald. Niet-moslims werden koopman of diplomaat vanwege talenkennis. Het opkomende nationalisme leidt uiteindelijk tot een ramp voor de Christelijke Armeniërs. Er waren spanningen tussen de islamitische meerderheid en de minderheid en dit leed tot de dood van half miljoen christenen. Nationalisme leed in Oost-Europa tot toename van het antisemitisme. Joden vertrokken naar Amerika of Palestina. De beweging van het streven naar een eigen staat heet zionisme. Het werd Europese joden later verboden om naar Palestina te emigreren, slechts een bezoekje mocht. Door corruptie konden joden er nog wonen. Joden geloofden dat Palestina een welvarende joodse gemeenschap zou worden. Gekochte grond van Arabische grondbezitters bouwde ze landbouwkolonies. Arabieren verloren hun pachtrecht en kwamen bij de joden in dienst. Er waren altijd spanningen tussen de Arabieren en Joden. Deze begonnen pas politieke vorm te kijken tijdens de WOI. Engeland beschouwden de beschermheer van Mekka en Medina. Sjarief Hussein, als leider van arabieren. Arabieren zouden een grote onafhankelijke staat krijgen volgens Engeland. En Engeland beloofde tergelijke tijd de joden dat Palestina hun honk werd. Ondertussen hadden Frankrijk en Engeland heel Midden-Oosten verdeelt in het Sykes-Picot verdrag. De ontwikkeling van Palestina als honk werd in vredesovereenkomst. De arabieren voelden zich verraden. Hoewel de Engelsen in ’22 het gebied ten oosten van de Jordaan afscheidden als Transjordanie en hier joodse immigratie verboden, bleef de spanning oplopen. Soms zelfs tot geweld tussen Arabieren en joden. Toen de Britten voorstelden het gebied te verdelen werden Arabieren woedend, beide bevolkingsgroepen bewapenden zich en bestookten elkaar en de Britten met terreur. Verenigde Naties stelde ook verdeling voor, arabieren weigerden. Toen de Britse troepen ’48 Palestina verlieten riep David Ben Georion zionistenleider de staat Israël uit. Arabieren vielen Israël aan maar joden wonnen. Ongeveer de helft van de arabieren was gevlucht door de oorlog. Oorlogen bleven doorgaan, Israël bleef grond winnen. De palastijnen richtten Palestinian Liberation Organization (PLO) op vanwege de beperkingen die Israël de bezette delen van Palestina oplegde. Yasser Arafat als leider. Turkije was na WOI onafhankelijke republiek onder leiding van Mustafa Kemal/Atatürk. In Iran een constitutionele monarchie, met als vorst een Shah. Sommige landen stonden onder Brits/Frans bestuur. Deze hadden een koning, wet, parlement en leger. Binnen deze landen ontstond een groep van jonge legerofficieren uit de lagere klassen die zich stoorden aan de corruptie, sociale ongelijkheid en Europese overheersing van de Arabische landen. In ’52 pleegde de Egyptische legerofficier Gamal Abdel Nasser met zijn beweging van Vrije Officieren een staatsgreep, Egypte werd een republiek. Nasser wilde Europese overheersing afschaffen en onafhankelijkheid ten opzocht van de sovjetunie en Amerika. Deze ideeën van Arabisch Nationalisme sloegen in veel Arabische landen goed aan. De emancipatie was ook een deel van deze ideeën. Ook al bleef dit in praktijk hetzelfde. Ook armoede bleef bestaan en moesten vrouwen noodgedwongen werken. Sluier werd een obstakel voor ontwikkeling. Na WOI was moderniseringsproces. Maar ondanks de moderne denkbeelden van de Arabische leiders was er in hun land geen sprake van democratie. Hun leus was ‘eenheid, vrijheid en socialisme’. De vrijheid ging vooral om het afwerpen van Europees of Amerikaans imperialisme. De regimes werden snel dictaturen. Tijdens de golfoorlog werd dat duidelijk, Irak bezette Koeweit in ’90. Saudie-Arabie liet Amerikaans troepen tegen Irak vechten. Jordanie en Jemen waren pro-Irak. In de ’80 kregen de regimes in het Midden-Oosten te maken met een toenemende populariteit van groeperingen die hun ideologie baseerden op een politieke toepassing van islamitische wetten en leefregels. Dit was het Islamitisch Fundamentalisme. Ze waren niet allemaal even radicaal. In Iran werd tijdens de islamitische revolutie in 1979 het regime van de Shah omvergeworpen, onder leiding van Ayatollah Khomeini. Iran werd islamitische republiek. Hierdoor groeide populariteit nog meer. De overheid in veel lande bleek niet in staat om de groeiende bevolking bij te benen. Fundamentalisten pakten dit aan door in sloppenwijken hun activiteiten te stoppen, hierdoor kregen ze vertrouwen. Door oliecrisis werd er bezuinigd en vond men dat overheid hen in de steek liet. Fundamentalisten waren tegen corruptie, vriendjespolitiek, social-, liberal, commun –isme. Sprak mensen aan. Westerse landen gaven meer om rijkdom dan om bevorderen democratie. Naleving van strenge islamitische voorschriften zoals scheiding van mannen van vrouwen en islamitisch strafrecht zou voor veel maatschappelijke problemen een oplossing geven. In Iran is het buitenhuis sluier dragen sinds ’79 verplicht. Saudie-Arabie is gebaseerd op het wahhabisme, strenge islam. Daarom zijn vrouwen volledig gesluierd. Door rijkdom hoeven zij zich niets aan te trekken van kritiek. Sommige fundamentalistische vrouwen zien het dragen van een sluier als wapen om zich te bevrijden van westerse uitbuiting. Vanwege sociale onvrede onder het volk en internationale druk zijn er in de begin jaren 90 meer politieke vrijheden toegestaan. In Algerije won de fundamentalistische partij FIS de verkiezingen maar deze werden ongeldig verklaard vanwege angst van het verliezen van macht. Gevolg, oorlog. Uit economische noodzaak heeft Iran zijn antiwesterse beeld moeten aanpassen. Als de fundamentalisten echt willen regeren zullen ze hun radicale ideeën aan moeten passen, maar dit lijkt nog ver weg. Vanaf de jaren ’60 nam de aanwezigheid van moslims in de Nederlandse samenleving aanzienlijk toe, dit kwam door de komst van gastarbeiders uit islamitische landen. Hun doel was om hier geld te verdienen en dan in hun eigen land bedrijf op te richten. Het sparen duurde ze langer dan verwacht en de economische groei werd minder dus was het baan behouden heel belangrijk. Doordat de gezinnen hierheen kwamen en mensen trouwden met land van herkomst kwamen itlamitische gezinnen hier. Zelfde geld voor surinamers. Daar zaten ook veel moslims tussen. Ook velen kwamen hierheen vanwege oorlog of politieke onderdrukking. Laatste moslims zijn bekeerde Nederlanders. Islam betekend letterlijk overgave aan god. De vijf ‘zuilen’ of plichten van de islam zijn het belangrijkst. De eerste is de Shahada, geloofsgetuigenis. ‘Er is geen god dan allah en mohammed is zijn profeet’. De salaat is de 2e zuil van de islam. 5 keer per dag, richting ka’ba. Er worden Arabische soera’s (verzen) geciteerd. 3e zuil is het vasten, ramadan 9e maand. Tijdens het offerfeest eren ze de gehoorzaamheid van Abraham aan god, voor het offeren van een schaap. Het vind 70 dagen na de ramadan plaatst en tijdens de jaarlijkse pelgrimtocht in Mekka, de Hadj, 4e zuil. Je moet 1 maal Mekka bezocht hebben. 5e zuil: solidariteit met de armen. Zakaat, religieuze belasting. Jongens moeten besnijden zijn, hier treedt hij toe tot de islamitische gemeenschap. Is verzonnen voor hygiene, net zoals het niet eten van varkensvlees. Het islamitisch familierecht staat polygamie toe. Man mag max. 4 vrouwen trouwens, als hij ze maar gelijke wijze onderhoudt. Vrouwen en mannen in principe gelijk maar ze hebben verschillende maatschappelijke verantwoordelijkheden. Moslims mogen niet gecremeerd worden, gezicht moet naar Mekka in het graf liggen. Inmiddels zijn de er vier rechtsschiolen ontstaan die verschillende methoden gebruiken om de voorschriften van de koran van toepassging te laten zijn op eigentijdse situaties. Sommige beweren dat er verzuiling van islamieten moet komen. Moslims vinden van niet. Hierdoor zou alleen maar een isolement ontstaan. De achterstand van migrantenjongeren komen door taalachterstand. De verzuiling zal op etnische achtergrond komen, niet op islamitische. De FOMON eiste een plek waar zij rituelen konden voortzetten. Veel moskeeen zijn met etnische achtergrond vanwege de vrijdagmiddag preek in taal van herkomst. Imams zouden niet goed zijn. Sommige politici bepleiten een grotere rol van de moskeen bij het oplossen van problemen als werkloosheid en criminaliteit. De eerste generatie migranten leven vaak nog met de normen en waarden uit hun land van herkomst, terwijl daar de tijd niet stil heeft gestaan. De kinderen die hier opgroeien botsen daarom met deze waarden met hun ouders.
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden