Xenobiotica

Xenotransplantatie · Wat is xenotransplantatie · De ontwikkeling van xenotransplantatie · Brondieren · De techniek · Afstoting · Transplantatie barrières · Alternatieven · Eigen mening over xenotransplantatie Wat is xenotransplantatie? Xenotransplantatie is het transplanteren van levende cellen, weefsels of organen van het ene dier naar het andere dier. In het Grieks betekend xenos “vreemd”, dus xenotransplantatie betekend eigenlijk transplantatie van vreemde organen. Het transplanteren van een varkenshart in een aap bijvoorbeeld. Uiteindelijk wil men deze techniek toepassen van dier naar mens. Xenotransplantatie zou een oplossing kunnen zijn aan het grote tekort aan organen en weefsels. Als het allemaal zou kunnen dan zou het organen probleem in een keer weggevaagd kunnen worden. De ontwikkeling van xenotransplantatie Al een jaar of twintig worden orgaantransplantaties van mens op mens (allotransplantatie) met succes uitgevoerd. Maar de vraag naar donororganen wordt steeds groter. Daarom is voor vele de xenotransplantatie een uitkomst, aangezien dierlijke organen in principe onbeperkt te krijgen zijn. Met xenotransplantatie wordt al sinds de ’50 geëxperimenteerd, maar de resultaten zijn niet bijzonder succesvol. Daarom is de xenotransplantatie in volle ontwikkeling.
Brondieren Een brondier is een dier waarvan het transplantaat afkomstig is. Aangezien de aap genetisch gezien het dichtst bij de mens staat, heeft men bij het onderzoek het eerst naar de aap gekeken, maar de organen werden algauw afgestoten door het menselijk lichaam. Ook de overdracht van virussen was erg groot. Dan speelde de ontwikkeling van de apen een grote rol, ze waren moeilijk te fokken en het duurde lang voordat de apen groot genoeg waren. Men is toen naar varkensorganen gaan kijken. Deze dieren waren makkelijk te fokken en groeide snel naar de gewenste grootte. Ook konden ze in een steriele omgeving gefokt worden om zo virussen buiten te sluiten. Varkensorganen bleken tevens een kleine kans te hebben op afstoting door het menselijk lichaam. De techniek De xenotransplantatie bestaat in principe uit 4 fasen. Fase 1
Omdat een varkensorgaan toch veel verschilt van een menselijk orgaan moet het varkensorgaan eerst ‘menselijker’ gemaakt worden, om zo afstoting kleiner te maken. Dit gebeurt door genetische manipulatie, hierbij worden menselijke eiwitten in het orgaan gebracht zodat het menselijk lichaam het varkensorgaan niet meer als vreemd beschouwd. Genetische modificatie is een kwestie van knip en plak werk. Bij genetisch modificatie van een varken voor xenotransplantatie wordt een stukje DNA bij de mens weggeknipt en geplakt in het DNA van het varken. Rood =menselijk DNA. Wit = dierlijk DNA Fase 2
Omdat de genetisch gemanipuleerde varkens niet meteen klaar zijn voor xenotransplantatie, moet er eerst nog een paar keer mee gefokt worden om een stabiele groep varkens te krijgen die wel geschikt zijn. Fase 3
De varkens worden in een steriele laboratoriumachtige ruimte gebracht om zo bacteriën en virussen buiten te sluiten
Fase 4
De benodigde organen worden uit het varken gehaald en naar het ziekenhuis gebracht om vervolgens in de patiënt te worden getransplanteerd Afstoting Het probleem bij xenotransplantatie is dat het dierlijk orgaan door het lichaam van de ontvanger wordt afgestoten. Dit komt door ons immuunsysteem, dat het nieuwe orgaan als een vreemde indringer ziet en er vervolgens antistoffen tegen maakt. En het orgaan beschadigt. Dit probleem is merendeels onder controle door de medicatie tegen afstoting. Deze methode verloopt bij xenotransplantatie niet goed omdat de afstoting van dierlijke organen anders is dan de afstoting van menselijke organen. Met behulp van genetische manipulatie proberen wetenschappers de dierlijke organen menselijker te maken. Maar de kans op afstoting zal altijd blijven en dus zal de patiënt ook altijd medicijnen nemen tegen afstoting. Transplantatie barrières Er bestaan verschillende transplantatie barrières: · Syngene barrière · Allogene barrière · Xenogene concordante barrière · Xenogene discordante barrière
Syngene barrière Deze barrière ontstaat wanneer er een orgaan tussen identieke tweelingen getransplanteerd wordt. Het orgaan wordt niet als vreemd herkent en zal ook niet afgestoten worden. Allogene barrière Deze barrière ontstaat wanneer er een orgaan binnen dezelfde soort wordt getransplanteerd, van mens naar mens bijvoorbeeld. Een acute afstoting zal alleen plaatsvinden als er geen medicatie tegen afstoten toegediend wordt. Xenogene concordante barrière Deze barrière ontstaat wanneer er een orgaan wordt getransplanteerd van het ene soort naar het andere waartussen het verschil niet al te groot is, bijvoorbeeld van aap naar mens. Ook hier zal afstoting plaats vinden als er geen medicatie tegen afstoting wordt toegediend. Xenogene discordante barrière Deze barrière ontstaat wanneer er een orgaan wordt getransplanteerd van het ene soort naar het ander waartussen wel een groot verschil is, bijvoorbeeld van een varken naar een mens. Ook hier zal afstoting plaats vinden als er geen medicatie tegen afstoting wordt toegediend. Alternatieven Er zijn vele alternatieven. Ik zal er maar 2 noemen 1ste alternatief: Tissue engineering Bij deze techniek probeert men in een laboratorium de benodigde organen te kweken met cellen van mensen, of nog beter van de patiënt zelf! Het kweken van cellen naar het produceren van een heel orgaan is een grote stap. Eerst worden de ‘kapotte’ cellen uit het lichaam van de patiënt gehaald. Hierna worden ze ‘in de goede richting gestuurd’ waarna ze weer terug in de patiënt gebracht kunnen worden. Het klinkt heel simpel, maar de techniek van tegenwoordig is nog niet zo ver. 2de alternatief: Kunstorganen Kunstorganen onderscheiden we in organen die buiten het lichaam werkzaam zijn en organen die in het lichaam werkzaam zijn. Een nierdialyse apparaat is een voorbeeld van een kunstorgaan dat buiten het lichaam werkzaam is. De ontwikkeling van een mechanisch kunsthart is al erg ver. Maar er zijn nog te veel risico’s aan verbonden zoals, bloedstolsels en infecties. Maar de techniek vordert snel en er zal heel snel een oplossing komen voor deze problemen.
Eigen mening over xenotransplantatie Hoewel dit mijn eigen uitgekozen onderwerp is, ben ik het er niet mee eens. Een dier leed aandoen ten behoeve van de mens. Zoals je ziet zijn er alternatieven waarvan ik vind dat mensen daar maar hun energie in steken ipv het ‘vermoorden’ van dieren. Het kan toch anders?