De kaart

Geschiedenis van de Kaart.

De oudste kaart is 4500 jaar leden gemaakt. Hij is gemaakt op een stuk klei (kleitablet). Hij werd gevonden in een ruine van de stad Ga-Sur. Ga-Sur ligt +/- 350 kilometer ten noorden van babylon. Er werd nog een bijzondere kaart gemaakt, in de tijd van de egypstische Koning Ramses 2 (1300-1230 Voor Christus)

De grieken ontwikkelden de kartografie op een hoog peil verder. Zij wisten al hoe de wereld er een beetje uitzag. De grieken hebben hun wetenschap verwerkt in tal van kaarten en geschriften. Heel erg bekend is de GEOGRAPHIA van Claudius Ptolemeus, die leefde van 90 tot 168 na christus. Een GEOGRAPHIA is een verzameling aardrijkskundige boekwerken. Waar men bijv. een wereldkaart in vindt en talrijke deelkaarten. Dat zijn kaarten die een kleiner gebied laten zien. Je zou de GEOGRAPHIA wel de eerste wereldatlas kunnen noemen.

In het jaar 1400 begon de bloeiperiode van de kartografie. De kaarten werden steeds nauwkeuriger dankzij de ontdekkingsreizen en het gebruik van het kompas. De eerste globe (Kunstmatige Aardbol) werd gemaakt in 1492. Hij is nog te bezichtigen in een nerenbergs museum. De italianen maakten prachtige gekleurde kaarten. Een van de mooiste was de Atlas Safreri. Het heeft wel veertien jaar geduurd voor dat die atlas klaar was.


Wereldkaart van Ptolemeus

Ook de nederlanders lieten van zich horen. Zeelieden en handelaren uit onze streken bevoeren alle wereldzeeen. Informatie over verre gebieden kwam in Nederland dus van onze eigen zeelieden. In het midden van de 16e eeuw ontstond in Nederland een ware kaartindustrie. Het was de goude eeuw van de Nederlandse kartografie. Grote namen uit die tijd zijn: MERCATOR, HONDIUS en ORTELIUS
Mercator werd beroemd door zijn Europakaart. Ortelius publiceerde in 1570 zijn grote atlas Theatrum Orbis Terrarum, de eerste moderne wereldatlas.

Nu begonnen de Franse cartografen de toon aan te geven. Hun kaarten waren erg duidelijk en betrouwbaar, met veel aandacht voor het detail (het kleine onderdeel) De versieringen vonden de fransen onbelangrijk daarom was er geen versiering op de franse kaarten. Wel ondervond Frankrijk in die tijd grote concurrentie van Engeland. Dit land beheerste met zijn enorme zeevloot een groot deel van de wereld. Het kon zo meer gegevens over vreemde landen verzamelen dan Frankrijk. Maar toch bleef Frankrijk aan de top staan.

SOORTEN KAARTEN.

Er bestaan allerlei soorten kaarten, waarvan we de belangrijkste hier behandelen. Dat zijn de natuurkundige kaart, de staatkundige kaart, de bodemkaart, de autokaart of toeristenkaart, de zeekaart en de stadsplattegrond.

Natuurkundige kaart

Op deze kaart vind je meestal het volgende:
1. kustlijn
2. rivieren en kanalen
3. zeeën en meren
4. hoogten en laagten
5. zeediepten
6. namen van streken, bergen, rivieren, zeeën en meren
7. de voornaamste plaatsen

Staatkundige kaart

De staatkundige kaart laat het gebied zien dat tot een bepaalde staat behoort. Dit kan op verschillende manieren:
1. Door grenslijnen op een natuurkundige kaart te trekken;
2. door ieder land afzonderlijk een andere kleur te geven

De bodemkaart


Als basis voor de bodemkaart wordt meestal gebruik gemaakt van de topografische kaart of stafkaart, die we hierna behandelen. Op deze basis geeft men in kleurvakken de diverse grondsoorten weer. Het gaat hiervoornamelijk om de grond tot een diepte van +/- 120 centimeter. Wat daar weer onder zit, wordt niet op de kaart vermeld. Bodemkaarten zijn belangrijk voor o.a. landbouw, woningbouw, wegenbouw en recreatie. Zo kan een huizenbouwer een indruk krijgen van de grond waarop hij wil bouwen. Bij de aanleg van een sportveld kan men uitrekenen hoe de vochtigheidsgraad is.
Aan de hand van bodemkaarten worden bodemgeschiktheidskaarten gemaakt.

De zeekaart

De zeekaart geeft uitgebreide informatie over de diepte der zeeën. Ze geven vaargeulen aan, plaatsten waar scheepswrakken liggen, de positie van vuurtorens en andere steunpunten voor de zeevaart. Ook ziet men op deze kaarten welke zandplaten bij eb droogvallen. Net als de vliegkaart is de zeekaart vaak voorzien van een netwerk van lijnen. Op basis daarvan komt de radionavigatie tot stand. Heel veel zeekaarten worden gemaakt in het prinsdom Monaco.

De autokaart of toeristenkaart

Deze kaart toont ons vooral de wegen in een bepaald land of gebied. Dat is: autosnelwegen, hoofdwegen, verbindingswegen en toeristische wegen. Ze zijn tevens voorzien van afstanden in kilometers van plaats tot plaats.

De stadsplattegrond

Op de stadsplattegrond staan alle straten van een bepaalde stad aangegeven. Verder vindt men op deze plattegrond tram bus, en metrolijnen alsmede openbare gebouwen, zoals het stadhuis, het postkantoor en musea. De stadsplattegrond is meestal voorzien van een zg. Vakindeling. Met behulp daarvan kan men snel een bepaalde straat op zoeken.

Thematische kaart

Op alle genoemde kaarten zijn variaties denkbaar. Als een kaart zich toespitst op een bepaald onderwerp, spreekt men van een thematische kaart. Voorbeelden hiervan zijn:
1. De historische kaart: hierop vindt men allerlei historische gegevens van een bepaald land

2. De klimaatkaart: deze kaart geeft een beeld van het klimaat dat in een bepaald land heerst.
3. De landbouwkaart: deze geeft informatie over de opbrengst van bepaalde gewassen per maand of per jaar.
4. De oceanografische kaart: deze kaart is een weergave van de zeebodem

EINDE WERKSTUK “DE LANDKAART”