H. 7; Oorlog en vrede (par. 1+3)

H7; Oorlog en Vrede (§1 à blz. 133-136 en §3 à blz. 144-155) §1,1; De beperkte oorlog - beperkte oorlog = een oorlog met allerlei beperkingen ( door afspraken, weersomstandigheden, feestdagen, enz.) - boek Hugo de Groot: “Over ’t recht van oorlog en vrede” (1625) - rechtvaardige oorlog = volgens Hugo de Groot is een oorlog rechtvaardig als er geen andere manieren zijn om een conflict op te lossen §1,2; Oorlog als staatsmonopolie - vanaf 175- gingen, i.p.v. vorstenhuizen, staten met elkaar oorlog voeren - Nicolo Macchiavelli (1469-1527) = Florentijnse schrijver die in zijn boek oorlog zag als belang voor de staat - Verschillen: - vorstenhuizen à oorlog als hobby en met huurleger - staten à oorlog als belang voor de staat (met zin voor iets) en met beroepsleger - staatsmonopolie = in het belang van de staat
§1,3; De Franse Revolutie - men wordt trotser op hun land, daarom ging men oorlog voeren om hun successen uit te breiden - guerrillastrijders = mensen die buiten het leger om, oorlog voeren voor de staat - De Franse Revolutie was de 1e oorlog met een grote verandering: - vijanden zijn misdadigers - krijgsgevangen moeten worden gedood - dienstplicht = verplicht het leger in vanaf een bepaalde leeftijd §1,4; De totale oorlog - totale oorlog = door oorlog de vijand volledig vernietigen §1,5; Het burgerlijk pacifisme - pacifisme = streven naar behoud van vrede tussen volkeren en streven naar afwijzing van geweld (door bijv. de dienstplicht te weigeren) - socialisme = vaak gelijk aan pacifisme - een socialist is tegen de oorlog, maar wel voor het land. Probleem = tegen oorlog (wel vrede), maar als je vaderland een oorlog voert, moet je die dan steunen? §1,6; Het internationale volkenrecht - 1914 = 1e Wereldoorlog - 1863 = Rode Kruisverdrag Genève - 1914-1918 = staten sloten zich bij conventie aan en hielden zich aan afspraken - 19-7 = Haagse Vredesconferentie - 1899 = Internationaal Hof van Arbitrage opgericht - de pogingen van vrede door afspraken te maken zijn slecht gelukt §3,1,1; Vietnam, een Franse kolonie - Frans Indo-China = 2e helft 19e eeuw * plaatje Frans-Indo China * - modern imperialisme (187-) = West-Europese landen gaan hun grondgebied uitbreiden door veroveringen over zee - in Frans Indo-China werden de Franse regels en wetten ingevoerd, ze hielden geen rekening met de Vietnamese cultuur - Ho Chi Minh = nationalist en wilde dubbele doelstelling: - onafhankelijkheid - sociale revolutie = verandering van de bezitsverhoudingen; rijker wat minder rijk, armen wat minder arm (grootgrondbezitters weg) - reactionair = streef je naar het behoud van het oude, geen verandering §3,1,2; De Eerste Onafhankelijkheidsoorlog 194--1945 - 194- = Japan in economische belang Vietnam - 11 maart 194- = Fransen doen afstand van heel Indo-China - Viet Minh = Vietnamese verzetsstrijders (vooral communisten) die direct begonnen met een strijd tegen de ‘Japanse imperialisten’ - 15 augustus 1945 = Vietnam in handen van de Viet Minh
§3,1,3; De Tweede Onafhankelijkheidsoorlog 1946-1954 - 24 november 1946 = na Franse bombardementen op Haiphong begon de Viet Minh weer een guerrillaoorlog - 1954 = in de stad Dien Bien Phoe (noorden van Vietnam) ondergang van de Fransen §3,2,1; De Koude oorlog - Koude Oorlog (of ’t Oost-West conflict = ‘strijd’ tussen de VS en Rusland, er werd niet gevochten: alleen met woorden over en weer - de conferentie van Yalta = Stalin, Roosevelt, Churchill Naoorlogse toekomst van Europa Samenwerking met Japan - toezegging die de SU (Rusland) kreeg van Churchill en Roosevelt: - er zou een keten van de vriendschappelijk staten langs de westgrens van de SU komen - in alle bevrijde Midden-Europese landen zouden vrije verkiezen worden gehouden - Truman doctrine = financiële, economische hulp om het communisme tegen te gaan - Marshall-plan = communisten tegenhouden; economisch eigenbelang - Containment Politiek = het indammen/tegenhouden van het communisme §3,2,2: De Amerikaanse politiek in Zuidoost-Azië - de Koude Oorlog speelde zich afhankelijk eerst alleen in Europa af - 1949 = China communistisch - domino theorie = door 1 land steeds meer landen communistisch (wilde Amerika tegengaan) - Kruistocht tegen het ongeloof (gezegd door president Eisenhouwer, VS) = communisten tegenhouden §3,2,3: De ZuidOost-Aziatische VerdragsOrganisatie (ZOAVO) - september 1954 = oprichting ZOAVO, omdat Amerika bang was dat het communisme Azië in zijn greep zou krijgen - Zuid-Vietnam geen lid van ZOAVO, maar Dulles (Amerikaanse minister van buitenlandse zaken) verklaarde dat het ook voor dat land gelde §3,3: Opnieuw Vietnam: de conferentie van Genève 1954 - rede conferentie: de Fransen waren verslagen - aanwezigen: - Frankrijk - de VS - Groot-Brittannië - de Sovjet-Unie - China - de 3 toekomstige staten van Indo-China : Laos, Cambodja en Vietnam - afspraken: - scheiding op de 17e breedte graad van Zuid- en Noord-Vietnam - binnen 2 jaar vrije verkiezingen - geen nieuwe troepen * plaatje Vietnam * 3,4,1: De regering van Ngo Dinh Diem - Noord-Vietnam = communistisch - Zuid-Vietnam = pro-westers - voor de VS 2 manieren om ‘de opmars van het communisme’ in Zuidoost-Azië tegen te gaan: - Ho Chi Minh de verkiezingen te laten verliezen en Ngo Dinh Diem aan de macht helpen - De verkiezingen niet door te laten gaan - de laatste optie werd gekozen; was de makkelijkste - Ngo Dinh Diem kwam aan de macht, door steun van: - Amerika - het leger - grootgrondbezitters - Katholieken (door de Fransen gekomen) - geen steun van het gewone volk, die waren erg tegen (zijn zwakte) - Diem was een dictator, oppositie werd de mond gesnoerd
§3,4,2: De landbouwpolitiek en haar gevolgen - Diem verstoorde de Zuid-Vietnamese cultuur - landbouwpolitiek funest (=rampzalig) door: - landhervormingen ongedaan te maken - zuiveringsacties = verwijderen van onbetrouwbare elementen (hier: communisten) - Vietcong = guerrillagroepen van communistische Viet Minh-strijders die in 1954 waren achtergebleven in het Zuiden §3,5: Verzet tegen Diem: Het Nationale Bevrijdingsfront (NLF) - NLF = politieke tak van de Vietcong - agrovilles = nieuwe steden van Diem en zijn Amerikaanse adviseurs waar boeren werden geconcentreerd en die makkelijke waren te controleren - de agrovilles zorgde voor nog meer verzet van de boeren en dus de bevolking - 1959/196- = verzet werd agressiever - Diem’s leger werd gesteund door de Amerikanen - VS drong aan op landbouwhervorming. Diem liet ze praten; november 1963 Diem vermoord door Zuid-Vietnamese generaals met instemming van de VS §3,6: Een tussenbalans - balans = hoe alles is gegaan - nadat president Johnson aan de macht kwam na de moord op president Kennedy, steeds meer soldaten naar Vietnam = erg veel doden §3,7: De beslissende escalatie - president Johnson escaleert (= de oorlog breidde zich uit) na het Tonkin-incident - Tonkin-incident = Tonkin plaatsje in Noord-Vietnam, vlakbij Haiphong. Zuid-Vietnam begon met een aanval op Noord-Vietnamese eilandjes. 2 augustus (3 dagen later) aanval op een torpedobootjager ‘Maddox’ (van VS) door 3 Noord-Vietnamese schepen - Pentagon = ministerie van defensie in de VS - Congres - Senaat - Huis van Afgevaardigde - Johnson had ‘excuus’ nodig op Vietnam aan te vallen en oorlog te verklaren. Aanval op de ‘Maddox’ zorgde ervoor dat het Congres toestemde met de aanval - begin 1965 = begin escalering door bombardementen §3,8: Op weg naar een politieke oplossing - Tet-offensief = was frustrerend voor VS omdat een paar plekken waar de VS de baas was, zoals steden, (hun sterkste punten) werd aangevallen en ingenomen door Vietnam - Amerika reageerde op inneming met erg veel geweld en bombardementen - steeds minder vertrouwen in het winnen van de oorlog
§3,9: President Nixon 1968-1975 - in 1968 volgde Nixon president Johnson op - hij zag dat hij het anders moest doen: hij ging vietnamiseren = troepen terug laten trekken en de oorlog aan de Zuid-Vietnamesen overlaten met eventuele financiële steun van de VS - na ‘vietnamisering’ toch 1 keer sterke aanval van Nixon (met kerst 1972) met 12 dagen lange bombardementen §3,1-: De laatste fase 1973-1975 - op 23 januari 1973 wapenstilstand - communisten toch aan de macht in Vietnam - conclusie: oorlog had eigenlijk helemaal geen zin