Schizofrenie:
Hoe ontstaat Schizofrenie?
Op Wikipedia staat vermeld dat het ontzettend moeilijk is om de oorzaak van schizofrenie te benoemen. De oorzaak is altijd onderwerp geweest van vele speculaties, en ook tegenwoordig zijn de boeken hierover nog lang niet gesloten. Er worden diverse oorzaken benoemd, zoals; afwijkingen in de hersenen, erfelijkheid, genetische verwantschap. Maar geen van deze mogelijke oorzaken zijn specifiek aanwijsbaar als oorzaak van Schizofrenie.
Als je dan bijvoorbeeld ook kijkt naar eeneiige tweelingen (die dezelfde genen hebben) bestaat echter geen volledige concordantie (dat wil zeggen als de ene helft van een tweeling het heeft, heeft de andere het in 50- 70% ook, maar niet 100%), wat een aanwijzing is dat naast de erfelijkheid ook de omgeving een rol kan spelen in het ontstaan van de ziekte.
Als er dan gekeken wordt op de internetsite van het Trimbos Instituut komen zij met mogelijke oorzaken en risicofactoren.
Risicofactoren voor schizofrenie kunnen onderverdeeld worden in:
- Demografie,
- Individuele kwetsbaarheid,
- Sociale en omgevingskenmerken/ Levensgebeurtenissen.
Demografie.
Schizofrenie wordt meestal pas in de late puberteit en bij jonge volwassenen zichtbaar. Bij mannen is dat gemiddeld 3 tot 4 jaar eerder dan bij vrouwen. Zoals het er nu uitziet komt de ziekte bij mannen vaker voor dan bij vrouwen. Schizofrenie is zeldzaam bij jonge kinderen. Hooguit 4% van alle gevallen van de ziekte wordt zichtbaar voor de leeftijd van 15 jaar. Omdat de levensverwachting steeds groter wordt is het aantal ouderen met schizofrenie gegroeid. 10% van deze groep heeft schizofrenie die laat is ontstaan, meestal ontstaan na de leeftijd van 45 jaar. De late schizofrenie treedt vaker op bij vrouwen dan bij mannen en is hoofdzakelijk van het paranoïde type.
Etnische achtergrond.
In de Nederlandse geestelijke gezondheidszorg bestaat het idee dat schizofrenie vaker voor komt bij personen die van Surinaamse en Antilliaanse afkomst zijn. Deze resultaten zijn vergelijkbaar met de resultaten die vanuit Londen bekend zijn, in Londen wordt schizofrenie vaker vastgesteld bij de bevolkingsgroep van Afro- Caraïbische afkomst. In een studie in Den Haag registreerden onderzoekers nieuwe “gevallen” van schizofrenie in huisartsenpraktijken en in de geestelijke gezondheidszorg. De kans dat het een “1ste generatie” burger van Surinaamse of Antilliaanse herkomst was, was naar verhouding 3 maal groter dan voor autochtonen. Bij Marokkanen was de overeenkomstige kans nog groter, 4,5. Voor allochtonen van Turkse afkomst werd geen verschil gevonden. Het risico werd eerder groter dan kleiner bij “2de generatie” allochtonen. Het blijft echter de vraag in hoeverre de etnische achtergrond bepalend is voor het krijgen van schizofrenie. Het lijkt er meer op dat bepaalde etnische groeperingen in weinig florissante omstandigheden leven, die het ontstaan van schizofrenie bevorderen. Ook discriminatie lijkt van invloed te kunnen zijn op het krijgen van schizofrenie.
Individuele kwetsbaarheid
Erfelijkheid
Als schizofrenie in een familie voorkomt is het risico dat een ander familielid de ziekte krijgt 10 tot 50 keer groter dan normaal. Dit hoeft nog niet te betekenen dat schizofrenie genetisch bepaald is. Overtuigender in dit geval zijn de uitkomsten van studies onder tweelingen. Als 1 van een eeneiige tweeling schizofrenie heeft is de kans dat ook de ander schizofrenie krijgt 40% tot 50%.
Ontwikkeling op jonge leeftijd
Er wordt vermoed dat schizofrenie te maken kan hebben met een gestoorde ontwikkeling van het zenuwstelsel op kinderleeftijd. Daarvoor bestaat inderdaad enig bewijs, wat die storing precies inhoudt en waarop deze berust, is niet duidelijk. Naast gebeurtenissen voor of bij de geboorte zouden invloeden van buiten een rol kunnen spelen. In dit verband worden wel ongunstige omstandigheden voor de foetus genoemd. Bijvoorbeeld een virusinfectie (influenza) of overmatige stress bij de moeder, en zaken als een voedingstekort voor of na de geboorte (zoals in de honger- winter van 1944- 1945) en hersenvliesontsteking in de eerste levensjaren.
Persoonlijkheid
Schizofrenie lijkt vaker dan gemiddeld voor te komen bij mensen met een geremde of neurotische persoonlijkheid of met een “gevoelige natuur”(inter- persoonlijke sensitiviteit). Er bestaat geen verband met impulsiviteit.
Complicaties rond de geboorte
Vele complicaties rond de geboorte zijn in verband gebracht met het later ontstaan van Schizofrenie bij het kind. Denk bij complicaties aan bijvoorbeeld; het niet samengaan van de resusfactor van moeder en de foetus, keizersnede, tangverlossing en een laag geboortegewicht. Voor de meeste van deze factoren is de bedoelde relatie zwak.
Genotmiddelen
Niet genoemd vanwege onduidelijkheid over de status van risicofactoren.
Omgevingsfactoren en levensgebeurtenissen
Gebeurtenissen die als belastend ervaren kunnen worden, kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van schizofrenie. Het begrip “belastend” is betrekkelijk
Belastende ervaringen kunnen bijdragen aan het tot uiting komen van schizofrenie. Het begrip 'belastend' is betrekkelijk. Andere mensen zullen het vertrek uit het ouderlijk huis of het baren van een kind juist als vreugdevol of stimulerend ervaren. Belangrijk hier is dat het gaat om gebeurtenissen die aanpassing vergen, waartoe de tot schizofrenie geneigde persoon kennelijk niet goed in staat is. Voorbeelden:
Zwaar drinken en
roken; gebruik van drugs
Zwaar drinken en roken en gebruik van drugs als cannabis komen onder mensen met schizofrenie veel meer voor dan onder de doorsnee bevolking. Dit betekent niet dat consumptie van genotmiddelen de aandoening veroorzaakt of daarvoor een risico vormt. Het kan ook andersom zijn. Dit laatste ligt meer voor de hand: (aanleg voor) schizofrenie vergroot de interesse in genotmiddelen, bijvoorbeeld doordat ze symptomen zouden verlichten (poging tot zelfmedicatie).
Cannabis
Gegevens uit onder meer Nederland doen vermoeden dat aanhoudend gebruik van cannabis psychotische verschijnselen kan uitlokken ook bij mensen die daar nog geen last van hadden. Daaruit kan nog niet worden geconcludeerd dat cannabis schizofrenie veroorzaakt: een psychotisch symptoom staat niet gelijk aan schizofrenie.
Mate van verstedelijking
Mensen die opgroeien of wonen in stedelijke gebieden vertonen vaker psychotische verschijnselen en mogelijk schizofrenie dan bewoners van het platteland. Dit geldt ook voor Nederland.
- Vertrek uit het ouderlijk huis
- Scheiding
- Verlies van een dierbare of van een baan
- Verwachten of baren van een kind.
- Dak- en
thuisloosheid
Dak- en thuisloosheid kan schizofrenie uitlokken. Maar schizofrenie kan ook aan het dakloze bestaan voorafgaan of daar zelfs een van de oorzaken van zijn. Het is moeilijk te bepalen hoeveel dak- en thuislozen schizofreen zijn. Uit studies onder daklozen in Utrecht en Den Haag bleek respectievelijk 15% en 5% schizofrenie te hebben.
Het werkstuk gaat verder na deze boodschap.
Verder lezen
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden