De euro

HOE KOMT DE EURO ERUIT TE ZIEN? De bankbiljetten: De nieuwe reeks Europese bankbiljetten komt vanaf januari 2002 in omloop in de waarden van 5, 10, 20, 50, 100, 200 en 500 euro. Elk biljet krijgt een verschillend formaat en een eigen kleurstelling. De euro bankbiljetten hebben (in tegenstelling tot de munten) geen nationale zijde. Ze worden gemaakt naar een ontwerp van de Oostenrijker Robert Kalina. Het thema van zijn ontwerp is “Tijdperken en stijlen van Europa. Afmeting en kleuren van de biljetten: Waarde Kleur Lengte (mm) Breedte (mm) € 5 grijs 120 62 € 10 rood 127 67 € 20 blauw 133 72 € 50 oranje 140 77 € 100 groen 147 82 € 200 geel 153 82 € 500 paars 160 82
De munten: Alle euromunten krijgen een Europese zijde en een nationale zijde. De Belg Luc Luycx ontwierp de Europese zijde van de euromunten waarop Europa in steeds wisselende vorm wordt afgebeeld. De nationale zijde van de munt is in elk land anders. Bruno Ninaber van Eyben ontwierp de Nederlandse nationale zijde. Hierop staat koningin Beatrix. Afmeting, kleur, gewicht en rand van de munten. Waarde Kleur Doorsnee (mm) Dikte (mm) Gewicht (gr) Rand € 0,01 roodachtig 16,25 1,36 2,3 glad € 0,02 roodachtig 18,75 1,36 3,0 glad met groef € 0,05 roodachtig 21,75 1,36 3,9 glad € 0,10 geelachtig 19,75 1,51 4,1 grove kartels € 0,20 geelachtig 22,25 1,63 5,7 glad met inkepingen € 0,50 geelachtig 24,25 1,69 7,0 grove kartels € 1,00 grijs/geel 23,25 2,125 7,5 onderbroken kartels € 2,00 geel/grijs 25,75 1,95 8,5 fijne kartel (+ tekst) Op de poster op de volgende pagina kunt u zien hoe de euromunten en –biljetten eruit gaan zien. INLEIDING: Dit werkstuk gaat over de euro. Veel mensen zullen zich afvragen; ‘Wat is de euro nu eigenlijk?’. De euro is de naam van de nieuwe Europese munt. De euro wordt in 11 landen ingevoerd, namelijk: Nederland, België, Duitsland, Finland, Frankrijk, Ierland, Italië, Luxemburg, Oostenrijk, Portugal en Spanje. Euro is de naam van de toekomstige Europese munt. De Europese leiders hebben tijdens de Europese top op 15 en 16 december 1995 in Madrid besloten dat 'euro' de beste naam is voor een munt die in de Economische en Monetaire Unie gebruikt zal worden. Het woord euro is géén voorvoegsel of afkorting; het wordt dus zonder hoofdletter geschreven (net als gulden). Het symbool voor de euro wordt E (=Griekse epsilon). De munt is ingevoerd vanaf 1 januari 1999. Pas op 1 januari 2002 kun je de euro ook echt vasthouden. € WAT WORDT HET HERKENNINGSTEKEN VAN DE EURO? Voor de dollar schrijft men dit teken: $, de gulden wordt met ? aangeduid. Zo heb is er voor de euro het €-teken ontworpen, een Griekse epsilon met een extra horizontale streep. De technische bijzonderheden voor dit teken zijn vastgesteld door de Europese commissie. Als je dus ’75 euro’ zegt schrijf je € 75. Hieronder ziet u precies hoe het teken eruit ziet met een aantal gegevens erbij. WORDT DE EURO EEN STERKE MUNT? De euro wordt een harde munt. De Europese Centrale Bank (ECB) zal hiervoor zorgen. In de regels van de ECB is vastgelegd dat prijs van producten ongeveer gelijk blijft. Dit is de belangrijkste doelstelling van de ECB. In het verdrag van Maastricht is ook afgesproken dat de ECB onafhankelijk van de politiek is. De ervaring in Duitsland en in Nederland leert namelijk dat in landen waar de centrale bank een onafhankelijke positie heeft ten opzichte van de politiek, de inflatie laag en de munt sterk is. Een sterke munt vraagt ook een strak begrotingsbeleid. Daarom spelen de overheidsfinanciën ook een belangrijke rol bij de selectie van lidstaten die mogen deelnemen aan de EMU. In het Stabiliteitspact, dat in juni 1997 in Amsterdam werd aangenomen, is bovendien vastgelegd dat lidstaten die aan de EMU deelnemen hun begrotingstekort verder zullen terugbrengen tot 'dicht bij evenwicht' (nul procent)
TIJDSCHEMA VAN DE INVOERING VAN DE EURO Men heeft besloten om er een redelijk lange tijd voor uit te trekken om de euro in te voeren. Hieronder staat een tijdschema waarin u kunt zien wat voor stappen er genomen zijn en welke stappen er nog genomen moeten worden. WAT WORDT NU PRECIES DE WAARDE VAN DE EURO? De waarde van de euro is vastgesteld op 1 januari 1999. De waarde is bepaald op basis van de ECU. In Nederland zal de euro precies 2,20371 gulden waard zijn. Hieronder staat een tabel waarin de waarde van de euro in de valuta van alle 11 landen die aan de euro meedoen vermeld staat. Land Valutacode Eurokoersen
Nederland NLG 1 euro = 2,20371 Nederlandse gulden
België BEF 1 euro = 40,3399 Belgische frank
Duitsland DEM 1 euro = 1,95583 Duitse mark
Finland FIM 1 euro = 5,94573 Finse markka
Frankrijk FRF 1 euro = 6,55957 Franse frank
Ierland IEP 1 euro = 0,787564 Ierse pond
Italië ITL 1 euro = 1936,27 Italiaanse lire
Luxemburg LUF 1 euro = 40,3399 Luxemburgse frank
Oostenrijk ATS 1 euro = 13,7603 Oostenrijkse schilling
Portugal PTE 1 euro = 200,482 Portugese escudo
Spanje ESP 1 euro = 166,386 Spaanse peseta
TIP: Wilt u snel en gemakkelijk Nederlandse guldens omrekenen in euro’s of in de valuta van een ander land dat aan de euro meedoet of vreemde valuta in euro’s dan kunt u van de euro website een eurocalculator downloaden. Hieronder ziet u een kaartje waarop de 11 landen die aan de euro meedoen in het rood afgebeeld staan. WAT IS DE ECU, EN HEEFT DIE IETS MET DE EURO TE MAKEN? Ja, de ECU en de euro hebben wel iets met elkaar te maken, maar zijn niet hetzelfde. De ECU is alleen een rekeneenheid en geen zelfstandige munt; de euro is dat vanaf de invoering op 1 januari 1999 wel. De ECU (afkorting van European Currency Unit) is een gemiddelde waarde van de gulden, de Duitse mark, de Franse frank en nog meer Europese valuta's. De ECU is dus een samengestelde valuta, maar het is in geen enkel land de nationale munt. De euro is vanaf 1 januari 1999 in de deelnemende EMU-landen rekeneenheid en er kan giraal mee worden betaald. Op januari 2002 zullen de euromunten en -bankbiljetten in de omloop komen.
HET DRUKKEN VAN DE BANKBILJETTEN EN HET SLAAN VAN DE MUNTEN. De drukkerijen die nu de nationale bankbiljetten drukken gaan straks ook de eurobiljetten drukken. In Nederland is dat Johan Enschedé in Haarlem. Het slaan van de nationale munten gebeurt door de munthuizen in verschillende EU-landen. De euromunten zullen ook door die munthuizen gemaakt worden. Het zal zeker twee tot drie jaar duren voordat de bankbiljetten gedrukt zijn en alle munten geslagen zijn. De tijd die het precies gaat nemen staat nog niet vast omdat men nog niet weet hoeveel eurobiljetten er gedrukt moeten worden. In Nederland zijn op dit ogenblik ruim 350 miljoen biljetten en ongeveer 3 miljard munten in de omloop. Die moeten dus allemaal door euromunten en –biljetten vervangen worden. WAAROM WORDT DE EURO INGEVOERD, EN WAT ZIJN DE VOORDELEN ERVAN? De belangrijkste reden voor de invoering van één Europese munt is dat er een einde moet komen aan de schommelende wisselkoersen. Deze vormen namelijk een groot probleem voor de handel binnen de Europese Unie. Wisselkoersen zijn een onzeker deel in de handel tussen landen en bij investeringen. Als de wisselkoers plotseling daalt of stijgt, kunnen overeenkomsten opeens een heel andere betekenis krijgen voor een bedrijf. Regelmatige en grote schommelingen in de wisselkoersen kunnen de internationale handel erg hinderen. Bedrijven kunnen zich indekken tegen koersrisico's, maar dat kost geld. Deze kosten worden uiteindelijk aan de consument doorberekend. Als de koersschommelingen verdwijnen, scheelt dat dus zowel het bedrijfsleven als de consument geld en onzekerheid. Bovendien hoeven consumenten die naar andere eurolanden reizen geen kosten meer te maken voor het omwisselen van guldens in andere nationale valuta. De grootste voordelen van een monetaire unie met één munt ontstaan doordat de onderlinge wisselkoersen van de nationale valuta's niet langer schommelen. Op zich zou het dus genoeg zijn om de wisselkoersen van de deelnemende valuta's aan elkaar gelijk te maken en het daarbij te laten. Toch zijn er goede redenen om ook over te gaan op één munt. Het is handiger en goedkoper als iedereen met dezelfde muntsoort betaalt want hierdoor zullen omwisselkosten verdwijnen. Bovendien zijn de prijzen tussen de landen die dezelfde munt gebruiken beter vergelijkbaar. Eigenlijk is de invoering van één munt een logisch onderdeel van het ontstaan van één markt binnen de Europese Unie. NAWOORD: Ik vond het best wel leuk om aan dit werkstuk te werken omdat toen ik eraan begon eigenlijk niet veel van de euro afwist. Mijn mening over de euro is ook veranderd. In het begin leek het mij alleen maar lastig om alles steeds om te moeten rekenen naar euro’s en om aan alle nieuwe prijzen te wennen. Maar nu ik dit werkstuk heb gemaakt ben ik er wel op een andere manier tegenaan gaan kijken. Het lijkt me nu eigenlijk wel leuk om straks nieuwe munten en biljetten in mijn portemonnee te hebben. Ik begrijp nu ook beter het nut van de euro. € DE GESCHIEDENIS VAN HET GELD. Het is niet precies bekend wanneer de mensen voor het eerst geld hebben gebruikt. De eerste keer dat er over geld gesproken werd was 4500 jaar geleden in Mesopotamië(het huidige Irak). Mesopotamische inscripties in spijkerschrift beschrijven betalingen in afgewogen hoeveelheden zilver. Sinds die tijd is een bepaalde hoeveelheid metaal in veel delen van de wereld als betaalmiddel gebruikt. Dat heeft waarschijnlijk tot het ontstaan van munten geleid. Hieronder ziet u een tablet waarop in spijkerschrift een aantal ‘prijzen’ vermeld staan. De eerste munten: De oudst bekende munten werden gemaakt in de 7e eeuw v. Chr. In het koninkrijk Lydië(een gebied in het huidige Turkije). Op afgewogen klompjes elektrum(een mengsel van goud en zilver) werden door de Lydiërs afbeeldingen gezet om hun gewicht en dus ook hun waarde vast te stellen. Deze afbeeldingen werden als stempels in de munt geslagen. De vorm van de munten was niet belangrijk. Het eerste papiergeld: De Chinezen waren de eersten die de voordelen van papiergeld inzagen. In de 10e eeuw gaf de Chinese regering zware ijzeren munten uit die weinig waard waren. Daarom lieten de mensen hun munten vaak bij kooplui achter en gebruikten ze de handgeschreven kwitanties die ze daarvoor kregen. In het begin van de 11e eeuw nam de regering het systeem van de kooplui over. Er werden nu officiële kwitanties gedrukt die als wettelijk betaalmiddel golden. HOE WORDEN BANKBILJETTEN GEMAAKT? Ik wil u graag in het kort uitleggen hoe bankbiljetten gemaakt worden. Het drukken van bankbiljetten is een moeilijk karwei omdat de drukkers ervoor moeten zorgen dat ze niet kunnen worden nagemaakt. Bij het maken van bankbiljetten zijn er vier fasen: het ontwerp, de keuze van het papier, het mengen van de inkt en het drukken. Het drukken heeft ook weer drie afzonderlijke fasen: diepdruk, offsetdruk en hoogdruk. Als het ontwerp klaar is wordt er een schets gemaakt en als die klaar is wordt er een diepdruk van gemaakt. Bij de diepdruk wordt met twee scherpe etsnaalden het ontwerp in een plaat gesneden (zie plaatje hieronder). Daarna wordt met een bruineerstaal het oppervlak gladgemaakt. Als het voorbereidende werk klaar is wordt er met het biljet vier kleurproeven gedaan: de gele proef, de blauwe proef, de rode proef en een combinatie van die drie. In een bankbiljet zit ook een veiligheidsdraad, die was vroeger van metaal en tegenwoordig van plastic. Dit is voor een vervalser een van de moeilijkste dingen om na te maken. Het eindresultaat van de ets hierboven kunt u hieronder zien. KRANTENARTIKEL: BRONVERMELDING: ‘Geld’ uit de serie ‘Ooggetuigen’, Standaard Uitgeverij, Antwerpen 1990
De ‘eurosite’, (www.euro.nl) Euro info, de meest gestelde vragen over de euro door ondernemers, Het Nationaal Forum voor de invoering van de euro, oktober 1998
De ‘eurobase’, Het Nationaal Forum voor de invoering van de euro, oktober 1998
Euro info, de meest gestelde vragen over de euro, Het Nationaal Forum voor de invoering van de euro, november 1998 ‘Euro koers’, Het Nationaal Forum voor de invoering van de euro, januari 1999
Brabants Dagblad, ‘Euro geeft krachtige impuls aan de economie’, donderdag 7 januari 1999 €