Tornado's

Alle vragen bij elkaar: 1. Wat is een tornado? 2. Hoe ontstaat een tornado? 3. Wat zijn de windsnelheden van een tornado? 4. Wat zijn de afmetingen van een tornado? 5. Waar komen tornado’s het meest voor? 6. Wat zijn tornadojagers? 7. Wat is de Fujitaschaal? 8. Wat is een windhoos? 9. Wat te doen als er een tornado op komst is? 10. Wat voor soorten tornado’s bestaan er allemaal? 11. Hoe snel draait een tornado? 12. Zijn er signalen waardoor je kunt weten dat er een tornado op komst is? 13. Wat zijn de gevolgen van een tornado? 14. Hoe kun je een tornado voorkomen? Uiteindelijke vragen: 1. Wat is een tornado? 2. Hoe ontstaat een tornado? 3. Waar komen tornado’s het meest voor? 4. Wat is de Fujitaschaal? 5. Hoe kun je weten dat er een tornado op komst is? 6. Wat te doen als er een tornado op komst is? 7. Wat zijn de gevolgen van een tornado?
WAT IS EEN TORNADO? Een tornado is een hevige storm, veel kleiner dan een orkaan, maar met nog sterkere wervelwinden. Een tornado is een kolom van draaiende lucht onderaan een flink ontwikkelde buienwolk. Die “kolom’’ raakt de grond (als deze de grond niet raakt wordt de tornado een windhoos genoemd, oftewel een lichte tornado) en haalt snelheden van minimaal 65 km per uur. HOE ONTSTAAT EEN TORNADO? Koudere lucht blijft meestal dicht bij elkaar. De warme lucht stroomt dan onder de koude lucht door. Soms blijft de warme lucht een tijdje opgesloten in de koude lucht. In een buienwolk, de Cumulonimbus, stijgt de warme en voldoende vochtige lucht op. Deze luchtstromingen worden stijgstromen of "updrafts" genoemd die als voeding voor de wolk dienen. In zware buien kunnen er hoge temperatuurverschillen zijn, daardoor wordt de lucht opgetild en gaat het draaien (circulatie). Dat gebeurt vaak op de grens van twee sterk verschillende luchtsoorten. Wanneer er voldoende circulatie is, wordt de lucht zichtbaar gemaakt als de lucht gevuld wordt met waterdamp. De ingezogen lucht veroorzaakt een luchtdrukdaling aan de grond, dan ontstaat er een luchttekort. Dan krijg je een klein lagedrukgebiedje. De lucht (de waterdamp) draait rond het lagedrukgebied snel rond en koelt af waardoor de lucht zal verdampen en de draaiende beweging zichtbaar wordt. WAAR KOMEN TORNADO’S HET MEEST VOOR? Een tornado is een natuurverschijnsel die over de hele wereld voor kan komen. De Verenigde Staten is hét land van tornado's. Dat wil niet zeggen dat ze niet in andere plaatsen in de wereld kunnen voorkomen. In elk gebied waar zware tot zeer zware onweersbuien voorkomen is een tornado mogelijk. Een paar voorbeelden: Australië, Zuidoost-Azië, Zuid-Europa, Centraal-Afrika en het Amazonegebied. In ons land is een tornado heel zeldzaam. Het zijn hier windhozen, die op de schaal van Fujita nog niet eens F1 halen. In de Verenigde Staten is het gebied waar ze het meest worden gezien het Midden-Westen, ook bekend als "Tornado Alley" en de staat Florida. De meeste tornado’s komen in het voorjaar en de vroege zomer voor (maart t/m juli). Dat heeft te maken met de grote temperatuursverschillen tussen de luchtsoort die vanuit Canada binnendringt en de warme, subtropische luchtmassa die vanuit de Golf van Mexico naar het noorden beweegt. In de zuidelijke staten (Texas, Louisiana, Oklahoma, enz.) begint het seizoen wat vroeger, al vanaf eind maart. In de noordelijke staten (Kansas, Nebraska en South-Dakota) komen de tornado's normaal pas vanaf begin mei goed op gang. Top 10 meest getroffen staten (USA) Positie Staat Meldingen
01. Texas 5860
02. Oklahoma 2428
03. Kansas 2249
04. Florida 2170
05. Nebraska 1759
06. Iowa 1438
07. Illinois 1274
08. Colorado 1259
09. Missouri 1229
10. South Dakota 1194 WAT IS DE FUJITASCHAAL? De schaal van Fujita bepaalt hoe sterk een tornado is. Deze schaal werd door de Japanse meteoroloog en natuurkundige T. Theodore Fujita opgesteld. De schaal liep eigenlijk tot met F12. In de praktijk wordt de schaal tot en met F6 gebruikt. De kracht F6 is nog nooit gehaald. De Fujitaschaal wordt overal in de wereld gebruikt, net als de Beaufortschaal voor wind. De schaal van Beaufort gaat niet verder dan windkracht 12 (117 km/u). Alle windsnelheden die hierboven komen worden als een orkaan omschreven. Door Allen Pearson zijn twee kolommen aan de Fujitaschaal toegevoegd. Hierdoor werd het mogelijk om de kracht van een tornado beter te kunnen omschrijven. Een tornado wordt dan met de letterreeks F, P, P aangeduid. Dit staat dan voor Fujita scale, Pearson path length, Pearson path width. Meestal wordt
een tornado alleen met het Fujitaschaal nummer aangegeven. F-Schaal Nummer Kracht Windsnelheid Schade

F0 Lichte tornado 65-116 km/uur Enige schade aan schoorstenen. Takken breken van bomen af. Ondiep gewortelde bomen waaien om. Verkeersborden beschadigen. F1 Matige tornado 117-180 km/uur Daken raken bedekking kwijt. Caravans, woonwagens kunnen omvallen. Auto's worden van de weg geblazen. Schuren en garages worden soms verwoest. F2 Sterke tornado 181-253 km/uur Lichte schade aan vaste huizen. Woonwagens en caravans worden verwoest. Grote bomen worden ontworteld en versplinterd; Kleinere objecten vliegen door de lucht. F3 Zware tornado 254-332 km/uur Daken en sommige muren van stevig gebouwde huizen waaien om. Treinen slaan om of ontsporen. De meeste bomen in bossen worden ontworteld. F4 Zeer verwoestende tornado 333-418 km/uur Goed gebouwde huizen worden opgetild. Auto's en andere grote voorwerpen vliegen door de lucht en worden over een zekere afstand door de lucht verplaatst. F5 Meest verwoestende en zware tornado 419-512 km/uur Huizen en auto's vliegen honderd meter of meer door de lucht; bomen worden ontschorst; grote metalen constructies verbuigen en worden deels verwoest. F6 Zeldzaam zware tornado 513-610 km/uur Zijn nog nooit voorgekomen. Schade is zeer lokaal maar in een smalle strook groter dan bij F5 tornado's. HOE KUN JE WETEN DAT ER EEN TORNADO OP KOMST IS? Tijdens zware regen- en onweersbuien moet je altijd rekening houden met het ontstaan van een windhoos, waterhoos of tornado. Heb je de beschikking over radarbeelden (het best Doppler radar) dan kan de plaats van de tornado zich soms duidelijk verraden. In het midden zit dan de tornado. Op satellietfoto's is de tornado niet te zien. Satellieten kunnen alleen de situatie van bovenaf laten zien. Het enige wat de mogelijkheid op een tornado laat zien, zijn de zware buienwolken (de supercellen) die wel duidelijk opvallen. WAT TE DOEN ALS ER EEN TORNADO OP KOMST IS? Het ligt aan de kracht van een tornado, waar je het best kan schuilen, er zijn verschillende plaatsen die tegen een tornado bescherming bieden. Je kunt beter niet in een klein gebouw, zoals een huis, zijn wanneer er een tornado aankomt. Meestal zoeken mensen veiligheid in speciale schuilkelders (vooral in de VS, waar veel tornado's voorkomen), die zijn goed bestand tegen tornado's, zelfs wanneer de rest van een huis helemaal vernietigd wordt. Als er geen schuilkelder in de buurt is, kan je het best in een badkamer schuilen, en dan het beste in de badkuip, door de waterleidingen en afvoerleidingen, die enige sterkte bieden aan de kamer. Het is slim om zoveel mogelijk over tornado's en veiligheid te weten, als je in een tornadorijke omgeving woont, zoals de Tornado Alley in de VS. Zo ben je beter voorbereid op een tornado. De voorbereiding bestaat uit een vluchtplan, een vluchtroute, en een blik op het weer. Ook het oefenen van zo een plan is handig om af en toe te doen. WAT ZIJN DE GEVOLGEN VAN EEN TORNADO? Hoeveel een tornado kan vernielen ligt aan de kracht ervan. Hoe groter de kracht, hoe vernietigender de tornado. Bij de grote tornado’s gaat er van alles vliegen door de enorme zuigkracht en kunnen mensen hun spullen (of althans delen ervan) kilometers verder terug vinden. Als er tornado’s langskomen, zijn er verder veel vernielingen aan gebouwen en huizen. De bomen waaien om of ze worden gewoon uit de grond gerukt, en verder wordt alles weggeblazen. Er zijn veel doden en gewonden per jaar, dat komt dan door een tornado. SITES: www.photolib.noaa.gov
home.planet.nl
www.meteonet.nl
www.knmi.nl
www.vwkweb.nl
www.stormchasing.nl
www.planet.nl
nl.wikipedia.org