Batikken

Batikken
Batikken is een techniek om textiel en eventueel ook andere materialen, zoals papier en leer van een gekleurde versiering te voorzien, die vooral veel op Java voor komt. Vanaf ongeveer 1890 wordt er ook in Europa en Amerika gebatikt. Het woord batikken is afgeleid van het Javaanse ambatik. Als betekenissen voor dit woord worden gegeven: met was tekenen, stippelen en later ook tekenen. Het is een stofversiering door middel van verfuitsparingen, dat betekent dat er delen worden bedekt zodat ze niet worden geverfd; zo ontstaan er leuke effecten. De gebatikte stof is meestal wit katoen. Die wordt eerst goed gewassen, zodat er geen stijfsel aanwezig is. Dan wordt op de stof een ontwerp geschetst, waarop daarna bijenwas wordt aangebracht, die in warme toestand aangebracht dmv een stokje met daaraan een koperen reservoirtje (een tjanting, ook wel canting genoemd). Als de was gedroogd is, wordt de lap gekleurd in een kleurbad. Als dan de verf opgedroogd is wordt de was er voorzichtig afgekrabd. De plekken die bedekt waren met was zijn niet gekleurd, alleen op de plekken waar barstjes in de was waren is fijn gekleurd craquelé ontstaan. De batiktechniek is bekend in verschillende delen van de wereld, maar is op Java toch het meest bekend geworden. De patronen op de doeken hebben voor de Javanen in verschillende gevallen een diepere betekenis en is daar een bezigheid voor vrouwen uit de betere stand. Tegenwoordig is batikken nog steeds een hele belangrijke handnijverheid in Indonesië. In Europa en Amerika wordt de techniek zowel door professionele kunstenaars als hobbyisten gebruikt. Het wordt niet in fabrieken toegepast, omdat het een hele omslachtige techniek is, die veel tijd kost.