Rampen

Elke dag worden we geconfronteerd met doden. Deze doden zijn ofwel het slachtoffer van een moord ofwel het slachtoffer van een ramp. Vandaag bespreken we spectaculaire rampen en hun dodental. Natuurrampen. Dit zijn rampen waar de natuur zelf de oorzaak is. A. De ergste van deze soort rampen zijn aardbevingen.  1 100 000:dat is de tol die de zwaarste aardbeving ooit heeft geëist. Deze vielen tijdens een aardbeving in het oosten van de Middellandse Zee, voornamelijk in Syrië en Egypte in juli 1201.  Op 1 september 1923 werden er in Tokio en Yokohama 575 000 huizen verwoest. Aardbevingen zijn het gevolg van bewegingen onder het aardoppervlak. Het oppervlak van de aarde bestaat uit een aardkorst. De korst is verdeeld in platen die allemaal precies in elkaar passen. Deze platen bewegen langzaam en wrijven tegen elkaar aan, waarbij het gesteente samengedrukt en weer uit elkaar gedreven wordt. Hierbij ontstaat een enorme druk. Als de druk erg groot wordt, breekt het ondergrondse gesteente en verschuift. Dit vrijmaken van de druk zendt schokgolven uit die een aardbeving veroorzaken. Er zijn jaarlijks wereldwijd 11 miljoen aardbevingen waarvan 34 000 sterk genoeg zijn om gevoeld te worden. Aardbevingen kunnen ook voorkomen onder water. Dan spreken we van een tsoenami of seismische golven. Zo'n waterbeving brengt de zeebodem in beweging, waardoor vervolgens het water erboven in beweging komt. Hierdoor ontstaat dus een enorme vloedgolf die steeds hoger wordt. In open water beweegt een tsoenami heel snel, soms wel 1000 km per uur. In de diepten is de golf maar 30 cm hoog, maar eenmaal de kust bereikt en in ondiepere wateren zijn de golven 30 m hoog.  Een tsoenami in 1883 in Java en Sumatra had zo een enorme schokgolven dat ze in het Engelse Kanaal nog werden waargenomen. B. Een andere soort die heel verwoest is, zijn cyclonen en tyfonen. Het verschil hier tussen is eigenlijk miniem omdat het allebei wervelstormen zijn. Een cycloon wordt gevormd op zee en een tyfoon voornamelijk op land. Daarom dat een cycloon een grotere verwoestingkracht heeft dan een tyfoon. 1. De meest verwoestende cycloon vond plaats op 12 november 1970 in Bangladesh en 6 andere eilanden in de buurt van Bangladesh. Deze veroorzaakte een vloedgolf van 15 meter hoog. Meer dan 500 000 mensen werden het slachtoffer van deze ramp. 2. De meest verwoestende tyfoon met een snelheid van 160 kilometer per uur vond plaats op 18 september 1906 in Hongkong. Hierbij verloren 10 000 mensen het leven. Milieurampen. Hieronder verstaan we alles wat het milieu kan aantasten. A. De meest erge soort is het gevolg van kernrampen: radioactiviteit. Het ergst aangetaste gebied is Tsjeljabinsk in Rusland, sinds 1940. Er waren verscheidene kernrampen waardoor 500 000 mensen bloot gesteld werden aan stralingsniveaus vergelijkbaar met die na de ramp in Tsjernobyl. Het is sinds 1992 afgesloten voor bezoekers. B. Een andere vorm die ons nu vooral teistert is zure regen. In Tsjechië heeft de zure regen zo’n 71 procent van de bossen aangetast. De voornaamste redenen voor zure regen zijn: 1. verbranding van steelkool (waarbij zwaveldioxide ontstaat) en

2. uitlaatgassen van auto’s (die verantwoordelijk zijn voor de meeste stikstof-oxiden in de lucht) C. Ook broeikasgassen treffen ons de dag van vandaag. De grootste uitstoot van gassen gebeurt in de Verenigde Staten waar slechts 4 procent van de totale bevolking woont, maar wel 25 procent van alle broeikasgassen en kooldioxide geproduceerd wordt. Treinrampen.  Het ernstigste treinongeluk vond plaats in Bihar, India. Hierbij vielen meer dan 800 doden toen hun trein van de brug stortte in de Bagmati-rivier.  Vorig jaar botsten in Pecroit 2 treinen elkaar frontaal. Hierbij vielen 8 doden en vele gewonden.  Op 10 mei 2002 vielen meer dan 7 doden in Groot-Brittannië toen de wagons van de trein van de rails raakten. De oorzaak zou liggen bij de wissel. Vandalisme wordt niet uitgesloten. Terrorisme.  Hierbij denken we vooral aan de aanslagen van 11 september in New York, Washington en Pennsylvania. In het WTC zijn er vermoedelijk 4.763 doden gevallen waaronder 360 brandweerlui en agenten. In Washington vielen er 250 doden. In de gekaapte vliegtuigen zat nog eens 266 passagiers wat het dodental tot ver boven de 5000 laat komen. Ook waren er 19 kapers aan boord van de 4 vliegtuigen. Een wonder boven wonder: onder het puin, na 3 dagen, werden nog 5 overlevenden gevonden. Het was uitermate moeilijk om de slachtoffers te identificeren. Vermoedelijk zijn deze terroristische aanslagen gepleegd door de organisatie Osama BIN Laden u allen bekend. Na de ramp in New York werden er direct 2 vragen gesteld: 1. Was deze ramp onvermijdelijk? 2. Konden er meer mensen gered worden? Hierop gaan wij jullie proberen een antwoord op te geven. Eerst moeten we jullie een beeld geven hoe het WTC opgebouwd was. Normaal gezien wordt een hoog gebouw tot stand gebracht met als dragende steun een stevig raster draagbalken. Dit was wel een stevige constructie maar men had veel plaatsverlies door de vele pijlers. Bij het bouwen van het WTC in 1966 dacht men aan iets helemaal anders. Men verzette de pijlers naar de buitenmuren waardoor er een rasterwerk van dicht tegenelkaar staande pijlers ontstond. De buitenmuren droegen dan al het gewicht. Om de taak van de buitenmuren wat te verlichten zetten men in het midden een stalen koker. Tussen de stalen koker en de buitenmuren stonden stevige spanten. Zonder deze spanten zou de toren invallen zoals een accordeon. Het zijn juist deze spanten die het lot van zoveel mensen bepaald hebben. De brandveiligheid was eigenlijk ook niet van goede kwaliteit. Rond de spanten was er geen beton maar uitgehard schuim. Aan de wand van de stalen koker zaten er gipsplaten. Deze zijn heel brandwerend maar zijn absoluut niet sterk. De ingenieurs van het WTC hadden wel rekening gehouden met een vliegtuigcrash, maar ze konden onmogelijk een crash inschatten waarbij het vliegtuig nog zijn volle kerosinetank had. De noordelijke toren. Om 8:30 vloog een gekaapte boeiing 767 met een snelheid van 700 km per uur in de noordelijke toren van het WTC. Hij vloog tussen de 93 en de 98 verdieping. Door de inslag was er een enorm gat geslagen. Twee derde van het stalen buitenhekwerk was al beschadigd. Boven de inslag waren er waarschijnlijk al 950 mensen aan het werk. De overige 6000 mensen zijn gered kunnen geworden. De beide motoren van 4 ton waren in het centrale deel van de toren gevlogen waardoor de koker volledig in de vlammen stond. De gipsplaten waren niet bestend tegen de klap: ze vlogen allemaal weg. Een halfuur later waren bijna alle spanten vernietigd en het schuim errond die de spanten moesten beschermen tegen de hitte was weggevlogen dus werden de spanten bloot gesteld aan een enorme hitte van minstens 500°. Dit wil zeggen dat het staal langzaamaan gaat smelten en doorbuigen. De blootstelling van de hitte was één van de belangrijkste oorzaken van de instorting. De zuidelijke toren. Om 9:02 vloog er opnieuw een gekaapte boeiing 767 in het WTC. Nu in de zuidelijke toren. Dit vliegtuig vloog in tussen de 78 en de 84 verdieping. Veel lager dan in de noordelijke toren. Hierdoor was er meer druk op de vernielde delen. Bijna één derde van het hele gewicht. Het vliegtuig was zijdelings erin gevlogen en dus was het centrale gedeelte bijna intact. Toch konden er maar 4 van de 500 mensen ontsnappen. Ook hier werden de pijlers van het centrale gedeelte blootgesteld aan de hitte omdat de gipsplaten gedeeltelijk waren weggeblazen en op de vluchttrap terecht waren gekomen. Hierdoor werden vele mensen gehinderd om naar beneden te kunnen gaan. De instorting van de zuidelijke toren. De zuidelijke toren werd het laatst geraakt, maar stortte als eerste in. De instorting werd door drie factoren bepaald. Het vliegtuig was zijdelings in de toren en veel lager dan in de noordelijke toren gevlogen. Hierdoor moesten de beschadigde delen veel meer gewicht dragen. Waar het vliegtuig in gevlogen was, begonnen de pijlers te smelten. Ook de spanten die het hele gebouw samen hielden, bogen door. Hierdoor was de toren niet stabiel meer. Na 50 minuten in brand te staan, stortte de toren in. Onderzoekers denken nu dat de toren door een specifiek mechanisme is ingestort. De kern was intact gebleven en aan de kant waar de branden het hevigst waren helde de toren over. De fatale schade werd toegebracht toen het buitenraster niet zo stevig meer was. De overspanning en het buitenhekwerk bogen door en de verbinding tussen de muren en de spanten bezweken. Hierdoor stortten de bovenste vloeren zich met een enorme kracht op de onderste. In 30 seconden was de zuidelijke toren verdwenen uit de skyline van New York. In de zuidelijke toren waren er nog 500 mensen boven de plaats van de inslag toen het gebouw instortte. De instorting van de noordelijke toren. De noordelijke toren is om andere redenen ingestort dan de zuidelijke toren. Op de TV-beelden zien we de mast op de toren loodrecht naar beneden komen. Dit wijst erop dat het centrale deel het had begeven. Het vliegtuig was er hier frontaal ingebotst waardoor de kern was beschadigd. De vloerspanten vervormden zich, kwamen los en het centrale gedeelte kwam naar beneden.
Conclusie. Op de vraag of er meer mensen gered konden worden, is het antwoord jammer genoeg JA! Als de architecten een ander brandwerend materiaal hadden gekozen, waren de pijlers en de spanten niet aan zo'n hitte bloot gesteld geweest. Op de vraag of deze ramp onvermijdelijk was, is het antwoord nee! Geen enkel gebouw zou na zo'n inslag geen respectievelijk 50 minuten en 100 minuten stand houden. Een van de ingenieurs die het WTC bouwde, Lesly Robinson, heeft nu een groot schuldgevoel en nog een bijkomende kwelling. Vanuit zijn kantoor heeft hij een uitzicht op een hoop schroot dat ooit zijn levensdroom was.  Ook elke dag worden we geconfronteerd met terrorisme in het Midden-Oosten. De Palestijnen die vechten tegen de Israëlieten met als reden hun geloof en hun manier van leven. Scheepsrampen. Het op elkaar varen van schepen komt wel geregeld voor, maar voor dit onderdeel kozen we toch voor iets erger. o Op 17 december 1917 botste een Frans vrachtschip dat geladen was met 5 080 ton explosieven en brandbare stoffen, op een Belgisch schip. De explosie die hierop volgde doodde 1 635 mensen en was van op 95 km nog te zien. Branden. Hierbij denken we alweer aan de aanslagen van 11 september waarbij de brand ongeveer 2 maanden duurde. In mei 1571 stierven naar schatting 200 000 inwoners van Moskou in een vuurzee aangestoken door binnenvallende Tartaren. Vorig jaar werd er in de buurt van Sydney een klein stukje bos in brand gestoken door jongeren. Dit kleine onschuldige vuurtje groeide uit tot 1 van de meest verwoestende vuurzee in Australië. Branden ontstaan ofwel door de bliksem ofwel door de mens. Gemiddeld slaat de bliksem 100 000 maal per dag in de grond -ze veroorzaken niet allemaal een brand -maar een verrassend aantal branden wordt opzettelijk aangestoken. Soms is er geen aanwijzing van de oorzaak en dit wordt zelfontbranding genoemd. Het kan voorkomen in een grote hoop dood en rottend hout dat hitte produceert. Wij hopen dat jullie het plezant vonden en dat jullie de instorting van het WTC nu beter begrijpen. Het totale dodental van de vernoemde rampen bedraagt ongeveer 2 miljoen. Dit getal doet toch wel nadenken over onze veiligheid en denk er aan…………..dit kan iedereen overkomen. Bronnen: -Corona Gidsen -Mr. Van Bever(leraar aardrijkskunde) -Aflevering van "Overleven" op Canvas -Het Nieuwsblad