Tonpraten
Algemeen: Tonpraten is eigenlijk een woord dat niet bestaat. Het staat ook niet in een woordenboek. Er worden ook meerdere woorden gebruikt voor het tonpraten zoals: tonproaten, buutreeden, buuttereednen en sauwelen.
Tonpraten is een cabaretvorm die vooral wordt beoefend tijdens de carnavals periode, dat is de periode van 11 november (de 11e van de 11e) tot en met carnaval. Vaak echt vanuit een ton verteld een tonprater zijn buut (De voordracht die hij dan vertelt), het gaat vaak over het dagelijkse leven, of over het leven van zijn eigen stad of dorp. Vaak de plaatselijke bekenden worden hier dan in vernoemd. De tonprater verschuilt zich dan ook achter een typetje waarin hij alles kan zeggen.
Historie: De naam buut zoals we die nu hier kennen komt oorspronkelijk uit het Rijnland. Dit woord betekent daar letterlijk ton. Waarschijnlijk is het tonpraten na de 2e wereldoorlog naar onze kant gekomen. De carnavals traditie uit het Rijnland is naar België, zuid Limburg en Brabant getrokken.
Ook in de oude tijden moest er op het einde van het jaar een jaaroverzicht gemaakt worden. Belangrijke figuren moesten voor hun gemaakte fouten hun straf ondergaan. Meestal bedachten ze hiervoor een mildere straf door het de hofnar te laten vertellen en zich zelf belachelijk te maken. Dan hoopten ze ook dat de goden dit ook goed zouden vinden. In de buut wordt de hofnar ook weer opnieuw tot leven geroepen. De geschiedenis van nar tot tonprater is dus al heel oud. Vergeleken met de nar is de tonprater meer plaatsgebonden, een ton is zijn spreekstoel.
En als laatste nog de buuttemars, het heeft de bedoeling om de tonpraters te begeleiden bij het opgaan of het afgaan bij hun optreden. Het is van vroeger af aan altijd al dezelfde mars geweest, het is afgeleid van militaire marsmuziek.
Kenmerken van een buut:
- Word voorgedragen in het carnavalsseizoen tussen 11-11 en Aswoensdag.
- Gepresenteerd op een speciale avond
- Tekst is hoofdingrediënt, aankleding en mimiek zijn ondersteunend
- Altijd als typetje, en nooit als eigen persoontje.
- In dialect uitgesproken.
- Vaak letterlijk vanuit de ton gepresenteerd
- Verteltrant van uit de ik-beleving.
Tips:
Schrijven:
- Probeer een verhaal te maken van dingen die dagelijks gebeuren en die iedereen kent.
- Iets actueels erin verwerken, (liefst iets van diezelfde dag)
- Concreet schrijven, noem namen van bekende personen, plaatsen etc.
- Maak het je publiek niet te moeilijk met moeilijke woorden.
- Zorg voor een kapstok waar aan je, je verhaal aan op kunt hangen. (bijv. een route, of kledingstuk)
- Gebruik geen schijftaal maar spreektaal
- Zorg voor een goed slot.
- De clou van de grappen moet in de laatste zin zitten, liefst in het laatste woord.
Voordracht:
- Zorg voor een leuke opkomst, dit is ook heel goed voor je zelfvertrouwen.
- 100 woorden per minuut
- Blijf in je rol en hou je type vast!!
- Zorg dat je kleding in overeenstemming is met je type
- Timing is belangrijk!! Geef je publiek de kans om te lachen!
- Spreek dus rustig en duidelijk, zodatje grappen niet sterven doordat ze onverstaanbaar zijn.
- Breng variatie in je houding, intonatie en volume
- Ga nooit sneller praten wanneer het publiek niet lacht, want dit gaat ten koste van je volgende grappen.
- Wees nooit kwetsend voor de personen of groepen waar je het over hebt.
- Lees niet voor, draag voor!
Slot:
Waarom heb ik nou het onderwerp tonpraten gekozen??
Soms heb ik het wel eens over de carnaval of over de zittingsavond van komend of van vorig jaar. Maar als ik dan het woord tonpraten zeg weten sommige niet eens wat het nou eigenlijk is, of waar ik het nou over heb. En het leek me ook wel leuk om er wat meer over te vertellen omdat ik zelf in januari ook weer voor de 2e keer mee de ton in ga.
Een bekende tonprater:
Ben Van Daal, de voetbalhooligan
Ben is lid van de harde kern van voetbalvereniging 'Schwalbese Boys'. Hun wedstrijden spelen zich af buiten de voetbalvelden. Met liedjes en vechtpartijen steunen zij hun club door dik en dun. De 'vriendschappelijke' wedstrijd tegen het Duitse FC Sauerkraut moet het hoogtepunt van het seizoen worden.
‘Onze harde kern hiet GOVGZDW ‘52. Dè sti vur ‘Gewonne of verlorre, gevochte zal dur worre’. En ‘52 dès nie ut joar van oprichting, dè’s ons gemiddeld IQ.’
Algemeen: Tonpraten is eigenlijk een woord dat niet bestaat. Het staat ook niet in een woordenboek. Er worden ook meerdere woorden gebruikt voor het tonpraten zoals: tonproaten, buutreeden, buuttereednen en sauwelen.
Tonpraten is een cabaretvorm die vooral wordt beoefend tijdens de carnavals periode, dat is de periode van 11 november (de 11e van de 11e) tot en met carnaval. Vaak echt vanuit een ton verteld een tonprater zijn buut (De voordracht die hij dan vertelt), het gaat vaak over het dagelijkse leven, of over het leven van zijn eigen stad of dorp. Vaak de plaatselijke bekenden worden hier dan in vernoemd. De tonprater verschuilt zich dan ook achter een typetje waarin hij alles kan zeggen.
Historie: De naam buut zoals we die nu hier kennen komt oorspronkelijk uit het Rijnland. Dit woord betekent daar letterlijk ton. Waarschijnlijk is het tonpraten na de 2e wereldoorlog naar onze kant gekomen. De carnavals traditie uit het Rijnland is naar België, zuid Limburg en Brabant getrokken.
En als laatste nog de buuttemars, het heeft de bedoeling om de tonpraters te begeleiden bij het opgaan of het afgaan bij hun optreden. Het is van vroeger af aan altijd al dezelfde mars geweest, het is afgeleid van militaire marsmuziek.
Kenmerken van een buut:
- Word voorgedragen in het carnavalsseizoen tussen 11-11 en Aswoensdag.
- Gepresenteerd op een speciale avond
- Tekst is hoofdingrediënt, aankleding en mimiek zijn ondersteunend
- Altijd als typetje, en nooit als eigen persoontje.
- In dialect uitgesproken.
- Vaak letterlijk vanuit de ton gepresenteerd
- Verteltrant van uit de ik-beleving.
Tips:
Schrijven:
- Probeer een verhaal te maken van dingen die dagelijks gebeuren en die iedereen kent.
- Iets actueels erin verwerken, (liefst iets van diezelfde dag)
- Concreet schrijven, noem namen van bekende personen, plaatsen etc.
- Maak het je publiek niet te moeilijk met moeilijke woorden.
- Zorg voor een kapstok waar aan je, je verhaal aan op kunt hangen. (bijv. een route, of kledingstuk)
- Zorg voor een goed slot.
- De clou van de grappen moet in de laatste zin zitten, liefst in het laatste woord.
Voordracht:
- Zorg voor een leuke opkomst, dit is ook heel goed voor je zelfvertrouwen.
- 100 woorden per minuut
- Blijf in je rol en hou je type vast!!
- Zorg dat je kleding in overeenstemming is met je type
- Timing is belangrijk!! Geef je publiek de kans om te lachen!
- Spreek dus rustig en duidelijk, zodatje grappen niet sterven doordat ze onverstaanbaar zijn.
- Breng variatie in je houding, intonatie en volume
- Ga nooit sneller praten wanneer het publiek niet lacht, want dit gaat ten koste van je volgende grappen.
- Wees nooit kwetsend voor de personen of groepen waar je het over hebt.
- Lees niet voor, draag voor!
Slot:
Waarom heb ik nou het onderwerp tonpraten gekozen??
Soms heb ik het wel eens over de carnaval of over de zittingsavond van komend of van vorig jaar. Maar als ik dan het woord tonpraten zeg weten sommige niet eens wat het nou eigenlijk is, of waar ik het nou over heb. En het leek me ook wel leuk om er wat meer over te vertellen omdat ik zelf in januari ook weer voor de 2e keer mee de ton in ga.
Een bekende tonprater:
Ben Van Daal, de voetbalhooligan
Ben is lid van de harde kern van voetbalvereniging 'Schwalbese Boys'. Hun wedstrijden spelen zich af buiten de voetbalvelden. Met liedjes en vechtpartijen steunen zij hun club door dik en dun. De 'vriendschappelijke' wedstrijd tegen het Duitse FC Sauerkraut moet het hoogtepunt van het seizoen worden.
‘Onze harde kern hiet GOVGZDW ‘52. Dè sti vur ‘Gewonne of verlorre, gevochte zal dur worre’. En ‘52 dès nie ut joar van oprichting, dè’s ons gemiddeld IQ.’
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden