Bedevaart naar Mekka

Bedevaart naar Mekka
Pelgrimstocht naar de Heilige Ka’bah in Mekka (hajj) Hajj komt uit het Arabisch en kan vertaald worden als ‘bezoek aan de Heilige Plaatsen’ (in Mekka). Elke moslim moet het minstens één keer in zijn leven proberen. Het doel van de hajj is niet Mekka, maar de Grote Moskee die rond het heiligste heiligdom van de islam is gebouwd, de Heilige Ka’bah (Arabisch voor ‘huis van Allah’). De Ka’bah is een kubusvormig gebouw dat volgens de gelovigen aan het begin van de tijd door Adam is gebouwd voor de uitsluitende aanbidding van Allah. Het lot van het heiligdom is symbolisch verbonden met de strijd van de islam tegen de herhaalde terugval van de mensheid van de ware godsdienst in het heiligdom. In de eeuwen na Adams dood werd zijn nageslacht heidens; ze lieten de Ka’bah vervallen en vulden het restant met afgodsbeelden. Ongeveer 35000 jaar geleden vernietigde de profeet Ibrahim de afgodsbeelden en herbouwde de tempel. Maar in de tijd van Muhammads profeetschap was de Ka’bah opnieuw vervallen tot een heidens heiligdom. En het was op die plek dat hij voor het eerst de islam predikte en bekeerlingen maakte onder de heidense stammen die daar kwamen aanbidden. Om deel te kunnen nemen aan een hajj moeten islamitische mannen gezond zijn, zonder ernstige lichamelijke gebreken en (vooral) in staat zijn om in het onderhoud van hun gezin te voorzien terwijl ze weg zijn. Dat is één van de belangrijkste redenen waarom moslims bang zijn om schulden te maken. Moslimvrouwen mogen eveneens deelnemen, maar met diverse beperkingen. Tijdens de tocht moeten zij begeleid worden door een mannelijke chaperon (mahram) met wie zij wettelijk niet kunnen trouwen, bijvoorbeeld de vader of broer. De voorbereidingen voor de hajj beginnen in de laatste dagen van de maand Ramadan, vooral na Laylat al-Qadr (Nacht van de Macht). De aspirant-pelgrims (hajji) zorgen allereerst voor een staat van reinheid en lichamelijke en geestelijke wijding die bekend staat als ihram. Voordat ze naar Mekka vertrekken bidden ze vrijwel onafgebroken en voeren ze uitgebreide versies uit van de wasrituelen (wudu) die vereist zijn voor het bidden. Hajji scheren zich ook en knippen hun haar en nagels. Dan kleden ze zich in het speciale ihram-kostuum dat bestaat uit twee ongenaaide stukken schone, witte stof; het ene wordt rond het middel gebonden en bedekt de knieën tot aan de benen, en het andere wordt rond de schouders geslagen. Zowel mannen als vrouwen dragen schoenachtige sandalen en vrouwen dragen nog extra kledingstukken die hun benen en gezicht volledig bedekken. Zodra de hajji eenmaal de staat van de ihram bereikt heeft, mag hij zijn rituele kleding niet meer uitdoen, zelfs niet bij het slapen. Geen moslim in een toestand van ihram mag aangemeten kleding, juwelen of parfum dragen. Een mannelijke pelgrim mag zich niet meer scheren of zijn haar knippen, en geen pelgrim mag de oogst binnenhalen, op jacht gaan, voorbereidingen treffen om te trouwen of de liefde bedrijven, zelfs niet als ze al getrouwd zijn. De pelgrims gaan dan op weg naar Mekka in het transportmiddel van hun keuze. Sommigen maken epische voetreizen van verre islamitische landen als Indonesië en Centraal-Afrika, maar tegenwoordig nemen de meesten het vliegtuig. Eenmaal in Mekka mogen zij het terrein van de Grote Moskee rond de Ka’bah niet betreden vóór de eerste dag van de maand Dhu al-Hijjah, twee maanden na Ramadan. Bij het betreden van de Grote Moskee voert de hajji een ceremonie uit die bekend staat als tawf, de kernceremonie van de hajj: hij loopt zeven keer tegen de klok rond de Ka’bah. De meesten proberen de één vierkante meter grote ‘zwarte steen’ te kussen of aan te raken die Muhammad zelf in de muur van het heiligdom heeft geplaatst. De massa’s zijn vaak te groot om contact met de steen mogelijk te maken en hajji mogen in plaats daarvan hun rechterarm heffen in de richting van de steen en die opgeheven houden. Mannen maken de eerste drie omgangen in de looppas en wandelen de laatste vier. Vrouwen moeten alle zeven omgangen langzaam lopen. Na beëindiging van de tawf drinken de meeste hajji uit de Zamzamstroom die door de kelder van de Grote Moskee stroomt, ofschoon dit niet verplicht is. Volgens de hadith heeft deze stroom een religieuze betekenis. Hagar, de concubine van Ibrahim, en haar zoon Isma’il zwierven door Mekka zonder water te kunnen vinden. Op het punt te sterven van de dorst groef Hagar haar hiel in de grond en Allah zorgde dat daar een bron ontstond. Het water spoot zo hard naar boven dat ze ‘Zam! Zam!’ (stop, stop) moest roepen; vandaar de naam van de stroom. Het belang van dit verhaal voor moslims is dat het Allahs barmhartigheid jegens Isma’il toont, de stichter van de Arabische natie en directe voorvader van Muhammad. Als Allah Isma’ils dood had toegestaan, zou Muhammad niet hebben geleefd en zou de mensheid nooit de uiteindelijke profetie hebben ontvangen. De redding van Hagar en Isma’il wordt herdacht door te drinken uit de Zamzam en door de sa’ayee, het tweede verplichte ritueel van die dag, waarbij de hajji geloven precies dezelfde weg af te leggen als van het paar tijdens de speurtocht naar water. De hajji lopen zeven keer steeds sneller heen en weer tussen de nabijgelegen toppen van de as-Safa en de Marwa en reciteren alle Qu’ran-passages die zij uit hun hoofd kennen. De Saudi-Arabische koninklijke familie heeft de verantwoordelijkheid voor de instandhouding van de Heilige Plaatsen op zich genomen en heeft het hele complex aanzienlijk gemoderniseerd met een airconditioned en een met marmer beklede gang tussen de twee toppen om op elk gegeven moment ruimte te bieden aan de reusachtige aantallen mensen die de sa’ayee verrichten. Na de sa’ayee keert de hajji terug naar de kampen (mawaqueets) buiten het terrein van de Grote Moskee – waar tegenwoordig diverse vijfsterrenhotels staan, maar ook de meer traditionele tenten. Daar moeten zij in staat van ihram blijven tot de zonsondergang van de achtste dag van de maand. Hoe lang dat duurt hangt af van de dag die ze uitgekozen hebben voor hun tawf en sa’ayee. Dan gaan ze naar Mina, ongeveer acht kilometer ten oosten van Mekka, en brengen daar de nacht in gebed door. Bij zonsopgang de volgende dag reizen ze massaal naar de berg Arafat, vijftien kilometer ten oosten van Mina in de hete woestijn, voor de climax van hun hajj. De meeste mensen reizen tegenwoordig in bussen of privé-auto’s over de nieuwe, tien rijbanen brede autowegen. Na aankomst op de Arafat brengen de pelgrims de middag staande in gebed door. Op die dag zijn op de berghellingen wel twee miljoen pelgrims van alle rassen en klassen te zien, anoniem geworden door hun ihram-kostuum en hun gezang – werkelijk één van de meest opmerkelijke schouwspelen ter wereld. Bij zonsondergang keren de pelgrims langs de autowegen en ongelijkvloerse kruisingen naar Mina terug, om zich voor te bereiden op de volgende dag als het Feest van het Offer (‘Id al-Adha) plaatsvindt, de belangrijkste dag van het islamitisch jaar. ‘Id al-Adha viert Ibrahims bereidheid om in gehoorzaamheid aan Allah zijn zoon Isma’il te offeren, en Allahs barmhartigheid die Ibrahim toestond een ram te offeren in plaats van zijn zoon zodat hem en zijn nageslacht (onder wie Muhammad) het leven werd gegund. Tijdens ‘Id al-Ahda moeten moslims ter herdenking daarvan een levend dier offeren en in Mina slachten de hajji honderdduizenden schapen, kamelen en ander vee tijdens het hoogtepunt van hun pelgrimstocht. Maar ook elke andere moslim, waar ook ter wereld en deelnemend aan de hajj of niet, hoort thuis een dier te slachten voor het feest. Vooral in landen waar moslims een minderheid vormen, zijn liberaalgezinde moskeefunctionarissen soms bereid om geld te accepteren in plaats van het rituele offer, maar dat komt niet vaak voor. Wat in dergelijke landen vaker voorkomt is dat moslims toezien op het slachten in een halal (wettige) slagerij, in plaats van in de keuken van hun eigen huis. In India en Indonesië veroorzaakt het slachten van koeien soms conflicten tussen moslims en hindoes, voor wie de koe een heilig dier is. En in Mina en Mekka is de verwijdering van de honderdduizenden geofferde karkassen een groeiend hygiëneprobleem geworden: het aantal pelgrims is gestegen en het aantal arme Arabieren dat leefde van de offerdieren is gedaald. Na het feest in Mina eindigt de hajj met het ramyee-ritueel. Pelgrims gooien stenen (een rituele vorm van islamitische executie) naar drie zuilen die Satan voorstellen en die zij passeren op hun weg terug naar Mekka. Hajji gooien zeven stenen naar elke zuil en zingen: ‘Allah is de grootste!’ (Allah akbar). In de praktijk zijn de aantallen hajji tegenwoordig zo groot dat velen van hen niet dicht genoeg in de buurt komen om goed te kunnen mikken, en mensen zijn ernstig gewond geraakt door al te geestdriftige hajji die te ver weg stonden om de zuilen te raken, zodat hun stenen terechtkwamen op mensen die verder vooraan stonden. In een poging om het probleem van de massaliteit het hoofd te bieden heeft de Saudi-Arabische koninklijke familie westerse architecten in dienst genomen om looppaden boven elkaar, snelwegen met tien rijbanen en stadions te bouwen en het verkeer te vergemakkelijken tussen de diverse heilige plaatsen. Dit heeft geleid tot de veelvoudige klacht dat de heilige plaatsen veranderd zijn in een nachtmerrie-achtig landschap van autowegen, ongelijkvloerse kruisingen en torenhoge hotels in westerse stijl op de heilige kampplaats die uitkijkt op de Ka’bah. Dit wordt in verband gebracht met de hoge prijzen van hajj-touroperators die gesponsord worden door de Saudische regering. De regering wordt ook beschuldigd van een te toegefelijke houding jegens rijke moslims die de hajj in het comfort van limousines met airconditioning en vijf-sterrenhotels doorbrengen en armere moslims betalen om voor hen in de rij te staan. Maar ondanks deze klachten worden de meeste hajji diep getroffen door hun ervaring en keren zij vaak als werkelijk andere mensen naar hun gemeenschap terug. Tijdens hun hajj hebben ze zich misschien ook aangesloten bij een van de verbijsterende hoeveelheid islamitische sekten en subsekten die de hajj, in Muhammads eigen traditie, gebruiken om hun versie van het ware geloof te prediken. De afgelopen jaren zijn op dit punt vooral de shi’iten (zoals die uit Iran) bijzonder actief geweest en zij hebben ook geprobeerd de pelgrimage te politiseren door de hajj op te zetten tegen de Saudische koninklijke familie, die zij als usurpatoren beschouwen. De laatste tijd is de hajj tweemaal onderbroken. In 1979 bestormden pro-Libische revolutionairen de Grote Moskee als onderdeel van een mislukte couppoging. De schuldigen werden door de Saudische koninklijke familie onthoofd. In 1983 werden vergelijkbare plannen van Iraanse extremisten om de Moskee te bestormen, verijdeld door de inlichtingendienst. Islam
De Islam is een alomvattende levensleer, die de mens kan leiden tot zijn bestemming in dit leven en in het hiernamaals. “Islam” is een Arabisch woord, dat “overgave in vrede” betekent, nl. overgave aan God. Iemand die de weg van de Islam volgt, heet een moslim. De leer van de islam omvat: éénheid van God, Goddelijke openbaring aan bepaalde menselijke boodschappen en geloof in het voortbestaan na de dood.
Allah Er is één God, Schepper en Onderhouder van alle dingen en alle wezens, tot Wie uiteindelijk alles zal terugkeren. Moslims noemen God bij de naam die Hijzelf aangeeft: Allah. Het besef van Gods bestaan en Zijn éénheid, is van zo’n groot belang, dat alleen al door het geloof hierin de mens zich verzekert van Gods genade en vergeving. Daarom herhaalt de moslim vele malen per dag de zin : “Er is geen god dan Allah, Mohammed is zijn boodschapper
4 belangrijke engels van Allah : ‘Jibreel’ ‘Mika’il’ ‘Israfeel’ ‘’Izra’eel’ Openbaring God maakt zich kenbaar aan de mensen door middel van openbaringen. Welliswaar ontvouwt de hele schepping zich als openbaring en getuigenis van God, maar heel in het bijzonder treedt God met ons in contact via menselijke boodschappers.Door de geschiedenis heen zijn velen begiftigd geweest met Goddelijke inspiratie, zoals Adam, Noah, Abraham, Mozes, Johannes, enz. Over enkelen van hen weten we dat ze duidelijke boodschappen in de vorm van boeken hebben overgeleverd. Mozes ontving de Torah, David de Zabur (Psalmen), en Jezus het Evangelie en Mohammed, de laatste van alle boodschappen, de Koran. Ieder volk heeft zijn eigen Waarschuwer gehad. Al deze grote en zuivere persoonlijkheden gaven dezelfde levensleer door in een vorm die hun volgelingen konden begrijpen. Dat na hun dood veranderingen werden aangebracht en verschillen van godsdiensten ontstonden, gebeurde buiten hun schuld. Het komende leven De Islam kondigt een nieuw leven aan nadat wij de dood zijn gepasseerd. Daarin zullen wij geconfronteerd worden met de gevolgen van alles wat wij gedaan hebben en verantwoording moeten afleggen voor de wensen en keuzen, die we gedaan hebben. Ook al is ons menselijk falen groot, Gods vergevingsgezindheid is nog groter, als wij ons vrijwillig tot Hem keren en Hem gehoorzamen. Het paradijs van Gods nabijheid wacht hen die vergeven zijn. Datgene wat nodig is om die gelukzaligheid te bereiken staat aangegeven in de Koran en is uitgelegd in de boeken van de Sunna, de tradities van Mohammed. Mohammed & Gabriël De goddelijke maat der dingen Het komt wel voor dat men denkt aan moslims als fatalisten, omdat zij geloven dat goed en kwaad vooraf bepaald zijn. Een moslim gelooft niet in fatalisme, noch in “predestinatie”; hij gelooft in de “Goddelijke Maat der dingen”. De mens bezit geen absolute kennis, geen absolute macht, en ook geen absolute wil. Al deze eigenschappen heeft God allaan. Menselijke kennis, macht en wil, zijn onderworpen aan beperkingen en deze beperkingen zijn aan de mens gesteld door de “Goddelijke Maat” die in de Koran als “Qadar” wordt aangeduid. Dit is niet van buiten af werkende invloed, zoals het gezag van een opzichter, maar het betekent dat een innerlijke wet zich voltrekt. De “Qadar” van het menselijke zaad is de mens, die potentieel in dat minuscule deeltje verborgen is. De moslims geloven dat alles door God geschapen is, zowel goede als slechte dingen. De mens heeft daarbij het subtiele vermogen gekregen een keus te maken, tussen bijvoorbeeld, gebruik of misbruik van het goede en het al dan niet gebruiken van het slechte. Dat vormt onze beproeving. We moeten niet uit het oog verliezen dat veel van het kwaad waarvan we ons afvragen waarom het bestaat, voorkomt uit het misbruiken van het goede door de mens zelf. De Islam leert ons, dat zowel lichamelijke als geestelijke behoeften, positieve, door God geschonken vermogens zijn, die aanvaard moeten worden. Het probleem voor de mens is dus niet, hoe hij de eisen van zijn lichaam moet onderdrukken, maar hoe hij ze zodanig met de eisen van zijn geest in overeenstemming kan brengen, dat het leven volledig en rechtschapen kan worden. Mohammed en het ontstaan van de Islam Mohammed Ibn Abdallah leefde van het jaar 570 – 632, in Arabië, het huidige Saoedi Arabië. Hij woonde in Mekka en was lid van de stam Koeraisj. De Koeraisjieten waartoe Mohammed behoorde hadden in de 6e eeuw een succesvolle positie in de handel verkregen met de stad Mekka als het belangrijkste centrum. Mohammed is voor de islamiet heel belangrijk. Hij is het die de Koran (Qur’an), het woord van Allah, heeft ontvangen en verkondigd. Ook de manier van leven van Mohammed is van belang omdat dit, ook in onze tijd nog als een soort richtlijn voor de vertaling van de Islam in het dagelijks leven wordt gezien. Deze verhalen over het dagelijkse leven van Mohammed heten tradities en zijn vastgelegd in de Hadieth. Mohammeds moeder stierf toen hij 6 jaar was. Vanaf zijn 12e jaar komt hij onder de hoede van zijn oom, die koopman was. Hij mag dan mee met de grote handelskaravanen naar Syrië. Op 25 jarige leeftijd trouwt hij met de 40 jarige Chadiedja, een rijke weduwe die eigenaresse is van een handelshuis. Uit hun huwelijk worden 4 dochters geboren, van wie de jongste, Fatima, later trouwt met Ali, de neef van Mohammed. Tijdens het 23-jarig huwelijk met Chadiedja is Mohammed monogaam gebleven. In 610 kreeg Mohammed zijn eerste openbaring in de buurt van Mekka, toen hij gedurende een vastenperiode aan het mediteren was bij de berg Hira. In een soort visioen of droom bracht de engel Gabriël de boodschap van Allah. Daarna kreeg hij nog vele visioenen. Na drie jaar ging hij preken. De kernpunten van de prediking waren: 1. Allah is machtig en goed. Hij schept de natuurkrachten waar de mens van afhankelijk is. Ook de mens is goed. Mohammed

2. Iedere mens zal op de dag des oordeels beoordeeld worden en naar de hel of het paradijs worden gestuurd. 3. De mens moet Allah dankbaar zijn en hem aanbidden. 4. Wie zelf voldoende bezit moet bereid zijn een deel af te staan voor de armen. 5. Mohammed is gezonden om de mensen te waarschuwen voor de dag des oordeels. Zijn preken vonden bij de kooplieden in Mekka weinig gehoor. In het jaar 622 trekt hij met 70 volgelingen naar Medina (Hija naar Medina).Met deze gebeurtenis begint ook de jaartelling, het jaar 0 van de islamieten.In Medina krijgt hij een grote aanhang.In deze tijd begint ook de ontwikkeling van het arabisch schrift.Mohammed presenteerde de Islam naar de joodse stammen in Medina als een vernieuwing van de joods-christelijke traditie, maar deze wilden daar niets van weten. Mohammed wilde ook Mekka, waar hij veel vijanden had, onder de Islam brengen. Na een strijd van 8 jaar wordt Mekka in 630 veroverd. In deze periode ontstaat ook het idee dat oorlog voeren heilig kan zijn.Alle stammen sluiten zich dan aan bij de Islam. Joden en Christenen mogen hun geloof behouden. In 632 sterft Mohammed. Hij had in zijn leven, na de periode met Chadiedja, nog 10 vrouwen en 2 bijvrouwen. De huwelijken die hij aanging hadden vaak te maken met de versterking van een bondgenootschap. Ashia was zijn lievelingsvrouw. Elk van de vrouwen had wel een eigen huis en een eigen huishouding. In de Koran staat dat een moslim 4 vrouwen mag hebben. Zij moeten wel gelijke rechten hebben. Islam in de moderne tijd De laatste 150 jaar zijn ingrijpend geweest voor de islamitische landen. In de tijd van het westerse kolonialisme zijn bijna alle landen, behalve het Osmaanse Rijk (=Turken), kolonies van Europese grootmachten geworden of kwamen onder protectie ervan. In de 19e eeuw werd de basis gelegd voor de reformatie (=hervorming) van de islamitische wereld. Na de eerste wereldoorlog ontstond het faillissement van het Europese kolonialisme. De veranderingen in Europa werden en worden door de Islam nauwlettend en kritisch gevolgd. In de polarisatie (=accentuering van de tegenstellingen) tussen het communistische machtsblok van de Sovjet-Unie en het kapitalistische blok van de Verenigde Staten en West-Europa kozen zij geen positie, maar noemden zich de "derde weg". Zo ontstond vooral na de tweede wereldoorlog het islamitische socialisme, gecombineerd met het Arabisch nationalisme. Arabisch socialisme ontstond vooral in landen als Egypte (Nasser) en Syrië, Irak, Algerije, Libië. Na de tweede wereldoorlog werd er naar nauwere ideologische banden gestreefd tussen de Arabische landen en ook tussen alle islamitische landen. De verschillen zijn echter zo groot dat dit tot op heden weinig resultaat heeft opgeleverd. De heilige geschriften van de Islam a) Koran Mohammed ontving de openbaringen, die de Koran vormden in de loop van zo’n drieëntwintig jaar. Deze openbaringen waren voor Mohammed zwaar om te ervaren. Hij raakte meestal in trance en leek soms het bewustzijn te verliezen. Hij begon dan te zweten, ook als het erg koud werd en hij werd overmand door een zwaar gevoel alsof hij door verdriet werd overmand. Hij moest dan geconcentreerd naar de goddelijke woorden luisteren en zijn best doen om een visioen of boodschap goed te ontcijferen. Mohammed, die niet kon schrijven, reciteerde elk nieuw gedeelte dat hem werd geopenbaard hardop. De aanwezige moslims leerden dit dan uit hun hoofd en een enkeling die kon schrijven noteerde het. Ongeveer 20 jaar na Mohammeds dood werd de eerste officiële bundeling van de Koran gemaakt. Daarna is de Koran niet meer veranderd. Historisch gezien is de Koran daarom een betrouwbaar boek. De Koran wordt door moslimtheologen beschouwd als het directe woord van Allah, dat via de engel Gabriël aan Mohammed werd doorgegeven. De Koran zou afkomstig zijn uit een goddelijk boek in de hemel, een soort oerboek Umm al-Kitab geheten. Ook de eerdere openbaringen aan de Joden in de Thora en aan de Christenen in het Evangelie werden door de islamieten als openbaringen uit dit oerboek gezien. Daarom moet je ook gepast met de Koran omgaan, het is een heilig boek. Voor je de Koran aanraakt moet je de handen wassen. Soms staat op een Koran ook: “Mag niet aangeraakt worden door niet-moslims”. Koran betekent recitatie. Het reciteren van de prachtige oorspronkelijke arabische teksten is een onderdeel van allerlei rituelen en gebeden en is nog steeds de belangrijkste vorm van overdracht van de leer. Het oorspronkelijke arabisch, zoals gebruikt in de Koran is ook in onze tijd nog steeds hetzelfde gebleven. Wel is de spreektaal in de loop van de tijd sterk veranderd. Moslims betogen dat ze bij het juist lezen van de Koran een transcendente aanwezigheid ervaren, een hoogste werkelijkheid, die verschijnselen van de gewone wereld overstijgt. Het lezen en reciteren van de Koran is daarom wel meer een spirituele discipline dan een verstandelijke. Zo is er het bekende verhaal van de jonge Koeraisjiet Oemar die de leer van Mohammed fel bestrijdt. Als hij, nieuwsgierig geworden, een keer stiekem onder het kleed van de Ka’ba luistert naar het reciteren van de Koran, is hij zo onder de indruk van de betovering van de arabische taal dat hij in tranen uitbarst en zich bekeert tot de Islam. De Koran bestaat vooral uit een collectie van statements over de wijsheid en de wil van Allah. De 114 soera’s ofwel hoofdstukken van de Koran hebben geen chronologische volgorde. De soera’s zijn geordend naar lengte en geschreven in een soort eenvoudige rijmvorm. De langste eerst. Moslims reciteren dus uit de Koran. Zij zingen niet. Wel kennen de mystieke verschijningsvormen van de Islam zoals de Soefi’s muziek, zang en dans. Strenge moslims zijn zelfs tegen muziek. Ook tegen afbeeldingen. In een moskee zie je daarom geen afbeeldingen, wel allerlei prachtige versieringen. Met de Koran kun je de duivel afweren. Ook het "oplossen" van teksten en deze daarna opdrinken geeft bescherming. b) De Hadieth De Hadieth is een bundeling van verhalen over de levenswijze (=Sunna) van Mohammed, die als richtsnoer voor de moslim gelden. Elk verhaal op zich heet ook weer een Hadieth. Zo zijn er Hadieth over zaken als begrafenissen en erfenissen. In de loop van de geschiedenis ontstonden een zeer groot aantal van deze verhalen die mondeling werden overgedragen. Omdat men geen religieuze kennis, anders dan de Koran op schrift wilde stellen, duurde het tot de 8e / 9e eeuw alvorens men de betrouwbare Hadieth op schrift ging stellen en bundelen. Bronvermelding is bij een Hadieth erg belangrijk. Een Hadieth bestaat dan ook altijd uit twee delen: het onderwerp van het verhaal en de keten van vertellers die het verhaal hebben overgedragen tot aan de originele bron. Dat kan zijn de profeet zelf of een metgezel of een belangrijke moslim uit de tweede generatie na Mohammed. De "vijf zuilen" van de Islam Dit zijn de vijf plichten die iedere moslim moet nakomen. De vijf zuilen zijn: de geloofsbelijdenis (sjahada), het gebed (salaat), de godsdienstige belasting (zakaat), het vasten (saum) en de bedevaart (haddj).
1e zuil: De geloofsbelijdenis Het uitspreken van de geloofsbelijdenis vormt een vast onderdeel van het gebed. In de gebedsoproep luidt deze als volgt: Allähoe AkbarAsjhadoe Allâ ilãha illallãhAsjhadoe Anna Moehammadar RasoeloellâhHayyã alas salâhHayyã allal – falaãhAllâhoe akbarLâ ilâha illallâh Allah is de grootsteIk getuig dat er geen god is dan AllahIk getuig dat Mohammed Allah’s boodschapper isHaast u naar het gebedHaast u naar de bevrijdingAllah is de grootsteEr is geen god dan Allah 4x2x2x2x2x2x 2e zuil: Het rituele gebed (salat) Er zijn twee soorten gebed: · Een persoonlijk gebed, met de handen open naar boven (du’ah) · Een ritueel gebed (salat), met allerlei knielingen. Het rituele gebed (salat) wordt 5 keer per dag uitgevoerd met het gezicht naar Mekka. Het gebed kent een standaardtekst: de Fatiha. De tijden worden bepaald door de stand van de zon en zijn: · Het ochtendgebed (fajr) aan het begin van de dag voor de zon opkomt · Het middaggebed (zuhr) ca 15 min na de hoogste zonnestand · Het gebed in de middag (asr) Het laatste deel van de middag tot ca 30 min. voor zonsondergang · Het gebed vlak na zonsondergang (maghrib) · Het nachtgebed (isha) voor het slapen gaan en 's nachts tot ochtendschemering
Het gebed kan overal plaatsvinden waar een moslim zich bevindt. In moslim steden wordt vanaf de toren (minaret) van de moskee luid opgeroepen tot het gebed met een standaard oproep (zie tekst bij 1e zuil). Als het mogelijk is gaat de moslim naar de moskee. Hier wordt de oproep nog een keer herhaald voor het gebed begint. Voor het gebed moet je rein zijn. Je wordt onrein door het aanraken van bloed, wijn, ontlasting, honden etc. Bij grote onreinheid zoals menstruatie, geboorte kind, seksueel contact, aanraken dode moet een grote wassing van het hele lichaam gedaan worden. Bij kleine onreinheid zoals ondermeer het aanraken van iemand van de andere sekse of slapen hoort een kleine wassing van hoofd, hals, voeten, enkels en handen en onderarmen. Om te bidden moet je bepaalde schone kleding dragen. Het bidden geldt voor alle volwassen moslims, zowel voor vrouwen als voor mannen. Vrouwen bidden vaker thuis, omdat zij dit dan kunnen combineren met de huishoudelijke taken. Vrouwen hebben in de moskee wel een eigen ruimte of zitten in de rij achter de mannen. Als je menstrueert mag je niet in de moskee en ook niet bidden. Bidden in een gemeenschap geeft meer (25x) heil dan alleen bidden. Bij het bidden hoort ondermeer een geknielde houding voorover en het aanraken van de grond met het voorhoofd. Bidden doe je in een schone omgeving of op een matje. Het middaggebed op vrijdag wordt door de moslimgemeenschap in de Moskee gehouden, zoals voorgeschreven door teksten van geboden uit het heilige boek. Hoewel niet direct verplicht buiten de tijden van de gebedsdienst is de vrijdag voor de moslim een dag waarop niet gewerkt wordt. 3e zuil: Ramadan Het vasten vindt plaats gedurende de negende maand van de islamitische kalender, de maand Ramadan. Gedurende deze maand mogen de volwassen moslims van zonsopgang tot zonsondergang niet eten, drinken of seks hebben. In de avond wordt er wel gezellig gegeten. De moskeeën zijn dan verlicht en er zijn speciale diensten. Elke dag wordt één van de 30 delen van de Koran gereciteerd. Het is een periode van reflectie en spirituele discipline en van fysieke uithoudingsvermogen en het delen met anderen. Tegen het einde van de maand is er de "nacht van macht", in deze nacht werd ooit de Koran voor het eerst aan Mohammed geopenbaard. Wie in deze nacht in echt geloof en hoop bidt, zal zijn zonden worden vergeven. Ramadan is ook de periode om anderen te vergeven. De oorspronkelijke bedoeling van het vasten is om het gevoel van armoe te ervaren. Ramadan begint en eindigt met nieuwe maan en wordt afgesloten met één van de twee belangrijkste feesten van de moslimkalender, het feest van het einde van het vasten. (íd al-fitr) Het Suikerfeest wordt door moslims over de hele wereld gevierd. Hier bidden duizenden vrouwen bij de Al-Azhar moskee in het zuiden van Jakarta (Indonesië). Het is het einde van de Ramadan en het begin van het Suikerfeest. De islamitische kalender is gebaseerd op de werkelijke 12 maanscycli. Aangezien deze elk jaar 11 dagen opschuiven, verschuift de Ramadan ook elk jaar 11 dagen op en loopt derhalve in de tijd door alle seizoenen van het jaar. 4e zuil: Zakat (aalmoes) Eens per jaar staat elke Moslim een paar procent van zijn bezit af voor de armen. Vroeger werd dit door een speciale ambtenaar geïnd. Tegenwoordig is het een privé gebeuren. In sommige landen, zoals Pakistan, werkt de Zakat nog op de traditionele manier. 5e zuil: Bedevaart naar Mekka (haddj) Zowel mannen als vrouwen hebben de plicht om één keer een bedevaart naar Mekka te maken, mits zij dit natuurlijk kunnen betalen en gezond zijn. Je doet dit tussen de 8e en 12e van de laatste maand. Shari’ah, de islamitische wetgeving De islamitische wetgeving of Shari’ah is de richtlijn voor alle handelingen van een moslim. De Shari’ah is niet alleen van toepassing op het religieuze leven, maar op alle handelingen en op alle terreinen in de privé sfeer en het maatschappelijke leven. · Het eerste deel van de Shari’ah (Ibadat) gaat over de relatie God-mens. · Het tweede deel gaat over de sociale handelingen (Mu’amalat) tussen de mensen onderling. Het referentiecriterium voor de Sahri’ah is om zodanig goed te leven dat je op de dag des oordeels in het paradijs komt. Een rechtsgeleerde toetst een handeling aan de volgende vijf waardebepalingen: 1. verplicht

2. aanbevelingswaardig
3. toegestaan
4. verwerpelijk
5. verboden
Er zijn vier belangrijke, rechtsbronnen: · De Koran,Ca. 500 verzen zijn van belang. Latere openbaringen wegen zwaarder dan eerdere openbaringen. · De Hadieth. Na de Koran worden de Hadieth geraadpleed. · Consensus: Er is in de loop der tijden consensus ontstaan over allerlei juridische zaken. · Persoonlijk inzicht. Hierbij kijkt men vooral naar de anologie met andere dingen, waar al duidelijkheid over is. . Voedingsmiddelen en dranken die verboden zijn
Voedingsmiddelen die niet zijn toegestaan (haram) zijn: · Varkensvlees ook varkensvet, bloed, wijn of andere bedwelmende middelen. · Vlees van dieren die zomaar zijn doodgevallen. · Dieren moeten op rituele manier geslacht zijn. · Dieren die al zijn geofferd aan een andere God dan Allah. Fundamentalisme en djihaad Het begrip fundamentalisme komt oorspronkelijk uit het Christendom en werd gebruikt voor streng orthodoxe bewegingen. De term wordt door het westen nu gebruikt voor islamgroeperingen die zich geheel richten op een islamitische samenleving volgens de oorspronkelijke interpretatie van de Koran. Ook wordt de term fundamentalisme geassocieerd met terrorisme en gebruik van geweld. Moslims zelf noemen deze stromingen islamisme. Uit onderzoek blijkt dat deze groeperingen vooral floreren in landen met een crisissituatie. Daar waar veel arme mensen zijn, de corruptie groot is en het economisch slecht gaat. Ook factoren als de industrialisatie, de trek van het platteland naar de stad, veel mannelijke leden die zijn vertrokken naar het buitenland en de werkloosheid onder de sterk groeiende en jonge bevolking, spelen daarbij een rol. Je hebt geen werk, geen geld. Je kunt niet trouwen. Een islamitische staat is volgens deze fundamentalisten dan de oplossing. Voorbeelden van dit soort staten zijn Iran en tot voor kort Afghanistan. Djihaad Deze fundamentalistische groeperingen beroepen zich op de djihaad-plicht uit de Koran. De term djihaad betekent: inzet voor de Islam. Er zijn twee soorten djihaad: 1. Grote djihaad. De strijd tegen het ongeloof in jezelf en de spirituele, morele, sociale en missionaire inspanning voor de uitbreiding van de Islam. 2. Kleine djihaad. De Jihaad van het zwaard, ofwel strijd voor het geloof en de heerschappij van de islam, de heilige oorlog. (Soerat 9 vers 12 en 9 vers 29) De islamitische wet deelt de wereld in twee gebieden: het gebied van de islam (Dar al-islam) dat als een gebied van vrede wordt gezien. Daarbuiten, de niet-islamitische gebieden (Dar al-harb) als een gebied van oorlog. Dit laatste gebied kan in een periode van vrede een gebied van verdrag of een gebied van vrede worden. In feite is dit laatste de huidige situatie in de wereld. djihaad is een plicht voor elke moslim. Radicale moslims zien in het principe van de "heilige oorlog" de legitimering om geweld te gebruiken. Ook wordt de djihaad gebruikt om groepen in het eigen land aan te vallen. Je noemt ze dan ongelovigen.
De positie van de vrouw in de Islam Historisch In de tijd voordat de Islam ontstond was polygamie heel gewoon. Hoewel sommige vrouwen uit de betere kringen soms aanzienlijke macht bezaten werden de meeste niet hoger aangeslagen dan slaven. Ze hadden geen politieke of normale sociale rechten en het doden van dochters kwam veel voor. Mohammeds eerste bekeerlingen waren vrouwen en hun emancipatie lag hem aan het hart. De Koran verbood het doden van meisjes en berispte de Arabieren die destijds vaak ontzet waren als er bij hen een meisje werd geboren. De Koran verleende ook wettelijke erf- en scheidingsrechten aan vrouwen. Toen de vrouwen rond de gemeenschap van Mohammed zich afvroegen waarom de Koran zich (tot die tijd) uitsluitend tot mannen richtte, gebeurde het dat Mohammed een openbaring kreeg die de nadruk legde op de absolute morele en geestelijke gelijkheid van beide seksen. Nadien kwam het veelvuldig voor dat de Koran zich expliciet tot vrouwen richtte, iets dat we zowel in de joodse als christelijke leer zelden zien. Hedendaagse situatie Over de hele wereld leven momenteel zo’n 400 miljoen moslim vrouwen. Sommigen zijn sterk verwesterd, anderen leven nog als hun voorouders jaren geleden. In de westerse landen is er grote twijfel over de gelijke rechten van man en vrouw in de Islam. Als referentiekader gebruikt men dan de gelijkheid zoals wij die in het moderne westen kennen. Wat zijn nu de verschillen tussen man en vrouw? Ter illustratie enkele voorbeelden: · In de religie: In de positie tot God zijn man en vrouw volgend de Koran gelijk. De vijf zuilen van de Islam zijn voor man en vrouw hetzelfde en beiden gaan, als ze goed leven, naar het paradijs. · Overspel: De straf voor overspel is volgens de Shari’ah voor man en vrouw hetzelfde. · Sluier en de scheiding tussen mannen en vrouwen: De Islam kent een scheiding tussen de mannenwereld en vrouwenwereld. Vrouwen in de Islam mogen niet omgaan of zich ongesluierd laten zien aan mannen buiten de eigen familie. De achterliggende gedachte van de scheiding tussen mannen en vrouwen, dus ook het dragen van de sluier is, dat voorkomen moet worden dat een vrouw een vreemde man seksueel prikkelt. Volgens de Shari’ah mag een man een vreemde vrouw ook niet aanspreken in afwezigheid van haar echtgenoot. Ook mag men een vreemde vrouw niet aanraken, zelfs geen hand geven. Voor jonge ongetrouwde vrouwen geldt ook dat ze absoluut maagd moeten blijven tot het huwelijk. In principe geldt dit ook voor jongens, maar overschrijding van deze wet wordt voor jongens vaak als stoer gezien, terwijl bij een meisje de hele familie eer kan worden aangetast. In de Koran wordt niet duidelijk iets over de sluier gezegd of over strikte scheiding. Een sluier hoorde in de tijd van Mohammed wel bij de klederdracht. · Huwelijk: Een huwelijk wordt traditioneel door de families geregeld. Het huwelijk vindt gewoon thuis plaats. De basis van het huwelijk is het huwelijkscontract dat door de vader van de bruid en de vader van de bruidegom wordt ondertekend. Soms tekenen ook de partners. In het contract staan de voorwaarden, zoals over de bruidsschat, die veelal eigendom van de bruid blijft. Ook kennen sommige landen de mogelijkheid om voorwaarden op te nemen over het mogen scheiden van de vrouw of het niet toestaan van een tweede vrouw. · Polygamie: De Koran staat een man toe om met vier vrouwen te trouwen. Elke vrouw moet wel geld krijgen en een eigen onderkomen. De praktijk is dat ca. 90% van de getrouwde mannen toch maar één vrouw heeft. De vrouw moet de man wel gehoorzamen, anders krijgt ze geen huishoudgeld. Uit onderzoek blijkt dat de meeste vrouwen een tweede vrouw of meer niet leuk vinden. · Scheiden: Dit is voor een man gemakkelijk. Hij moet de vrouw wel de bruidsschat teruggeven. Er is een verplichte wachtperiode van 3 maanden om te zien of de vrouw niet zwanger is. Voor een vrouw is scheiden niet eenvoudig. Zij moet een deel van de bruidsschat afstaan. Kinderen blijven na de scheiding bij de man of zijn familie. · Rechtsongelijkheid in getuigenis: Volgens de Koran geldt de getuigenis van een vrouw slechts voor de helft t.o.v. die van een man. · Erfenis: Bij een erfenis krijgen de mannelijke erven een portie die 2x groter is dan de vrouwelijke erven. Zo erft in een familie een broer 2x zoveel als een zus. Het argument is dat de man meer sociale verantwoordelijkheden heeft naar de familie. De relatie van Islam met Jodendom en Christendom (de positie van Jezus) In de tijd van Mohammed was de Koran een soort spiegel van de belangrijkste aanwezige monotheïstische religies zoals de Islam, het Jodendom en het Christendom. Mohammed hoopte waarschijnlijk dat de Joden en Christenen zich religieus bij hem zouden aansluiten. Er zijn grote overeenkomsten tussen Islam, Christendom en Jodendom. Mohammed beschouwde ook de joden en christenen als mensen van het boek. Toen de Islamitische staat werd opgericht hadden zij ook vrijheid van godsdienst en mochten hun eigen wetten, hun eigen bezittingen, synagoges en kerken behouden. Privileges die zij in de eerste eeuw in het Romeinse Rijk nog zeker niet kenden. De meest markante overeenkomsten, gezien vanuit de Islam zijn: · Monotheïstische godsdiensten met dezelfde God. · Hetzelfde oerboek (Umm-Al-Kitab.) De Koran is volgens de Islam afkomstig van een boek dat altijd al bij God was, Umm-Al-Kitab, (moeder van het boek) (Soerat 43 vers 2-4). In dit oerboek staat ook alles wat ooit met de wereld zal gebeuren. In eerdere tijden waren al andere heilige boeken gebaseerd op dit oerboek aan de aarde doorgezonden zoals: o De Thora (Thawraat) aan Mozes

o Psalmen aan David
o Het Evangelie aan Jezus
o De Koran aan Mohammed
Omdat ze uit dezelfde bron komen zijn er veel overeenkomsten tussen de boeken. · Profeten. De Koran draagt de boodschap uit dat God aan verschillende volkeren profeten heeft gestuurd afkomstig uit hun eigen geledingen. Mohammed, de uitverkoren profeet is de laatste en wordt "zegel van de profeten" genoemd. Daarmee ziet de Islam zich als de vervolmaking van de door God gewilde oerreligie. De Koran maakt melding van heel veel profeten. Ongeveer 25 profeten zijn hetzelfde als in de joods-christelijke traditie. De belangrijkste profeten voor de tijd van Mohamed zijn: Abraham, Mozes en Jezus. · Jezus. De Islam vereert alle profeten die in de geschiedenis, voor de komst van Mohammed, door Allah naar de mensheid zijn gezonden, maar Jezus in het bijzonder. Zij zien hem als de grootste. De Koran bevestigt de maagdelijke geboorte van Jezus en beschouwt Maria als één van de zuiverste vrouwen van de hele schepping. Ook wonderen, die Jezus verrichtte worden in de Koran genoemd. Moslims geloven dat Jezus aan het einde der tijden zal terugkeren als volmaakte moslim en dan zal heersen over het nieuwe wereldrijk. · Abraham. Alle drie de monotheïstische godsdiensten Islam, Christendom en Jodendom gaan terug naar Abraham. Alle profeten uit deze religies stammen van hem af. · Engelen. Moslims geloven evenals christenen en joden in het bestaan van engelen. De engel Gabriël speelt in alledrie de religies een belangrijke rol als boodschapper van God. · Schepping en paradijs. God is schepping. "God is het die de hemelen en de aarde en wat er tussen beide is in zes dagen heeft geschapen". De eerste mens was Adam en hij werd geschapen uit klei, zijn nageslacht uit een "extract van verachtelijk water". (Soerat 32 vers 8). Het scheppingsverhaal heeft grote parallellen met de Joods-christelijke traditie. Moslims geloven dat Adam en Eva geschapen zijn van dezelfde ziel. Als Adam in het paradijs van de vrucht van de boom van het eeuwige leven eet, worden hij en Eva uit het Paradijs verstoten. De Islam kent dus evenals de joods-christelijke traditie de oeropenbaring en het oerverbond van God met Adam als eerste mens. Wel is er een fundamenteel verschil: In de islamitische traditie krijgt Adam spijt van zijn zonde en God vergeeft het hem. In de Joods-christelijke traditie daarentegen wordt het gehele nageslacht van Adam en Eva belast met de erfzonde. · De dag des oordeels. Moslims geloven in het bestaan van hemel en hel. De laatste dag zullen alle doden weer opstaan en weer een lichaam krijgen. Men spreekt in dit kader ook over de tweede schepping. De wederopstanding is een nieuw begin, voor de ware gelovige de terugkeer naar Allah zoals beloofd in ondermeer soerat 55 vers 26 en 27: "Eenieder die er op aarde is zal vergaan, maar jouw Heers gelaat van majesteit en eer blijft". Het is ook de dag van het laatste oordeel (Soerat 77 vers 18). Eenieder krijgt dan een boek overhandigd om daarin de beoordeling van al zijn of haar daden te lezen. Voor de gelovigen is er het paradijs en voor de ongelovigen het hellevuur. Wel is het zo dat Allah Mohammed toestaat, om voor sommige moslims in het hellevuur te bemiddelen en ze alsnog naar het paradijs te brengen. Om de mensen voor dit oordeel te waarschuwen heeft God steeds weer profeten naar de aarde gestuurd. BRONNEN: · ‘Islam’ · ‘moslim informatie center’ · ‘Een wereld van religies’ (De Morgen) · www.spiritualiteit.com· Colleges Islam - Dr. M.T. Heemskerk Faculteit Religiestudies, Katholieke Universiteit Nijmegen · An introduction to Islam - David Waines Professor of Islamic Studies, Department of Religious Studies, Lancester University · Islam Norm, ideaal en werkelijkheid - redactie Jacques Waardenburg · Een geschiedenis van God - Vierduizend jaar jodendom, christendom en Islam - Karen Armstrong, vertaald door Ronald Cohen · The Experience of Muslim Women - Jane I. Smith · Wereldreligies - Markus Hattstein · De Koran (Nederlandse vertaling) - Fred Leemhuis