Historische context Duitsland

De opkomst van Hitler

1929: Beurskrach in Amerika en zij trokken hun leningen terug -> instorting Duitse economie. 1931: Half Duitsland zonder werk en politieke chaos. De conservatieven probeerden weer van democratie af te komen. Hitler profiteerde van de chaos en beloofde een eind te maken aan de crisis en het gehate verdrag van Versailles. Hij dankte zijn succes ook aan zijn redenaarstalent ondersteunt met propaganda en moderne campagnetechnieken. De SA vocht voortdurend met de communisten, wat het verlangen naar een sterke man die de orde zou herstellen vergrootte. De NSDAP groeide hierdoor uit tot een massapartij. De conservatieve elite gebruikte Hitler nu om definitief van de democratie af te komen.

30 januari 1933: Hindenburg benoemt Hitler tot rijkskanselier. De conservatieven dachten dat ze hem wel de baas konden maar al snel bleken zij zich te vergissen. Vrijwel direct begon Hitler met de vestiging van een totalitair regime waarin zijn macht door niets beperkt was.

De Rijksdagbrand
Een van de oorzaken waardoor Hitler in korte tijd alle macht naar zich toe kon trekken was de Rijksdagbrand. Hitler zei dat de brand het sein was voor een communistische revolutie aangezien t was aangestoken door een communist. Hitler liet Hindenburg een noodverordening afkondigen. Daarmee werden de grondrechten opgeschort. Communisten en sociaaldemocraten werden opgepakt en hun kranten werden verboden. Om de macht volledig in handen te krijgen liet Hitler de Weimar-grondwet afschaffen. Op 23 maart keurde de Rijksdag, en daarmee zijn eigen afschaffing, met twee derde meerderheid goed. Alleen de sociaaldemocraten stemden tegen;’de communisten zaten gevangen of waren ondergedoken.

Par. 2.3 Nazi-Duitsland (1933-1945)

Terreur

Na de machtsovername van Hitler begonnen de nazi’s met de opbouw van een totalitaire staat waarin iedereen doordrongen was van hun ideeën. Bij deze nazificatie gebruikten ze terreur, censuur en propaganda. In maart 1933 werd in de buurt van München het eerste concentratiekamp in gebruik genomen, kamp Dachau. De gevangenen waren rechteloos en werden met dwangarbeid uitgeput. De concentratiekampen waren bedoeld om de tegenstanders bang te maken. De in 1933 opgerichte politie, de gestapo, probeerde alle tegenstanders van het regime po te sporen waardoor er in het Derde Rijk nauwelijks politiek verzet was. In 1935 had Duitsland nog maar 3500 politieke gevangenen; heel weinig op een bevolking van tachtig miljoen mensen.

Propaganda
Hitler liet in maart 1933 ook een ministerie van Propaganda oprichten. Tot de eerste acties van dit ministerie onder leiding van Goebbels hoorden openbare boekverbrandingen. 10 mei 1933: Brandstapels waarop boeken werden gegooid van linkse, joodse en andere schadelijke schrijvers. In september 1933 stelde Goebbels de Rijkscultuurkamer in. Journalisten, schrijvers, muzikanten en andere kunstenaars en artiesten mochten alleen nog werken als ze er lid van waren. -> 2000 mensen uit de culturele sector verlieten het land. 1935: Alleen nazi’s en meelopers werkzaam in de Duitse media. Om de propaganda optimaal te verspreiden werd een goedkope radio uitgevonden waarmee geen buitenlandse zenders waren te ontvangen. In 1939 had 70% van de Duitsers een radio. Hitler dankte zijn populariteit ook aan echte successen. De Duitsers waren enthousiast omdat de economie zich vanaf 1933 herstelde. De werkloosheid verdween in hoog tempo en de meeste Duitsers profiteerden van een bescheiden welvaartsgroei. Bovendien lapte Hitler straffeloos het gehate verdrag van versailles aan zijn laars.

Rassenwetten

Ondanks het ontbreken van verzet werden de concentratiekampen vanaf 1935 voller. Dat kwam doordat de nazi’s ook anderen aanpakten die volgens hen niet pasten in de volksgemeinschaft. (Bijv. Jehova’s, homo’s, Sinti en Roma en vooral joden). Hitler wilde de joden voorgoed uit Duitsland laten verdwijnen. Tot 1941 probeerde hij dit door hun leven zo zuur te maken dat ze zouden vluchten. Er kwamen honderden maatregelen die een nromaal leven onmogelijk maakten. In 1935 kondigde Hitler op een massale partijbijeenkomst in Neurenberg de twee belangrijkste anti-joodse wetten aan. De eerste van deze Neurenberger wetten bepaalde dat joden geen Duitse staatsburgers waren. De tweede verbood huwelijk tussen joden en Germanen en stelde seks tussen hen strafbaar. Jood was iedereen die drie of vier voorouders had met het joodse geloof. In 1933 werden ook alle ambtenaren ontslagen die niet konden aantonen dat ze vier Arische grootouders hadden.

Naar een nieuwe oorlog
Herstel Duitse economie in 1933 doordat Hitler een nieuwe oorlog voorbereidde. -> Werkgelegenheid in de wapenindustrie en militaire dienstplicht. Hitler zei dat Duitsland geen overzeese kolonies nodig had maar voor hun behoefte aan ruimte, voedsel en grondstoffen moesten de Germanen lebensraum in het oosten veroveren. In zijn buitenlandse politiek richtte Hitler zich eerst op de annexatie van alle Duitstalige gebieden. 1938: Anschluss van Oostenrijk. Ondanks dat dit in strijd was met het VVV deden de andere mogendheden niets. De Britten hoopten oorlog te voorkomen door Hitler tevreden te stellen. (Appeasement politiek) Op Conferentie van Munchen werd een hoogtepunt bereikt: Hitler dreigde met een invasie als Duitsland de 3,5 miljoen Duitstaligen in het Tsjechische Sudetenland niet mocht beschermen. De regering in Praag gaf onder Britse druk toe. Maar Hitler vond die concessies niet genoeg. September: Chamberlain wou dmv persoonlijke geprekken met Hitler de vrede redden. Maar Hitler schroefde zijn eisen zo hoog op dat oorlog onvermijdelijk leek. Tsjecho-Slowakije mobiliseerd en Frankrijk en GB beloofden militaire steun. Mussolini, Chamberlain en Daladier spraken af dat Hitler het Sudetenland mocht hebben, want zij waren nog niet klaar voor oorlog. (Vredesconferentie van München) Hitler beloofde af te zien van verdere gebiedsaanspraken en zou geen oorlog voeren met GB.

De Tweede Wereldoorlog

Binnen een jaar kwam er toch oorlog. Hitler begon Polen te bedreigen en ging ervan uit dat GB en Frankrijk hem weer zijn gang zouden laten gaan. Maar op 3 september 1939 verklaarden ze Duitsland de oorlog. Hitler voorkwam een tweefrontenoorlog doordat hij een paar dagen voor de inval in Polen een niet-aanvalsverdrag met Stalin sloot. Ondanks de oorlogsverklaring vielen GB en Frankrijk Duitsland bij het invallen van Polen niet aan, waardoor Polen snel verslagen werd. Hitler nam meer landen over en overheerste hierna het Europese continent tot aan de Sovjet-grens. Een tegenvaller voor Hitler was dat GB doorvocht. Hij had vrede verwacht na de nederlaag maar onder leiding van Churchill vochtten ze door. Hierdoor raakte Duitsland alsnog in een tweefrontenoorlog verwikkeld tot Hitler op 22 juni 1941 de Sovjet-Unie binnenviel. Ze drongen diep in Rusland door, maaar konden de Sovjet-Unie niet verslaan. 1943: Ommekeer bij verlies slag om Stalingrad. Juni 1944: Amerikaanse, Canadese en Britse troepen landden in Normandië. Hitler wilde niet opgeven en de oorlog eindigde op 8 mei 1945, een paar dagen nadat de Russen Berlijn hadden ingenomen en Hitler zelfmoord had gepleegd. Nederlaag voor Duitsland.

Binnen een jaar kwam er toch oorlog. Hitler begon Polen te bedreigen en ging ervan uit dat GB en Frankrijk hem weer zijn gang zouden laten gaan. Maar op 3 september 1939 verklaarden ze Duitsland de oorlog. Hitler voorkwam een tweefrontenoorlog doordat hij een paar dagen voor de inval in Polen een niet-aanvalsverdrag met Stalin sloot. Ondanks de oorlogsverklaring vielen GB en Frankrijk Duitsland bij het invallen van Polen niet aan, waardoor Polen snel verslagen werd. Hitler nam meer landen over en overheerste hierna het Europese continent tot aan de Sovjet-grens. Een tegenvaller voor Hitler was dat GB doorvocht. Hij had vrede verwacht na de nederlaag maar onder leiding van Churchill vochtten ze door. Hierdoor raakte Duitsland alsnog in een tweefrontenoorlog verwikkeld tot Hitler op 22 juni 1941 de Sovjet-Unie binnenviel. Ze drongen diep in Rusland door, maaar konden de Sovjet-Unie niet verslaan. 1943: Ommekeer bij verlies slag om Stalingrad. Juni 1944: Amerikaanse, Canadese en Britse troepen landden in Normandië. Hitler wilde niet opgeven en de oorlog eindigde op 8 mei 1945, een paar dagen nadat de Russen Berlijn hadden ingenomen en Hitler zelfmoord had gepleegd. Nederlaag voor Duitsland.

Onder Duitse heerschappij

Tijdens de oorlog werden alle landen die Duitsland had verslagen onderworpen aan het Nazi-regime. Waardoor Duitsland maar weinig troepen nodig had voor de bezetting van West-Europa. Anders ging het in Oost-Europa. Daar werd eerst West-Polen bij Duitsland gevoegd. De Polen werden verjaagd naar een ander deel van polen, waar de nazi’s een schrikbewind voerden. De inval in Sovjet-unie leidde tot nog grootschaliger vernietiging. In het racistische wereldbeeld van de nazi’s waren jodendom en communisme nauw verbonden. De SS  kreeg opdracht alle joden en communisten te vernietigen. Kort na de inval in de SU besloot Hitler dat ook in de rest van Europa de joden moesten worden uitgeroeid. 1941: Joden moesten naar vernietigingskampen. 20 januari 1942: 15 hoge ambtenaren kwamen bijeen aan de Wannsee in Berlijn. Op de conferentie bracht de tweede man van de SS, Heydrich, de ministeries op de hoogte van de belangrijkste besluiten. Ze bespraken hoe ze de joden naar de vernietigingskampen gingen brengen. Twee maanden daarna kwamen de eerste treinen. In mei 1945 waren er 6 miljoen joden vermoord.