Romaanse kunst

Samenvatting Romanen periode 900-1150 (blz 27 t/m 31) - Kunst op niveau -Inleiding -Architectuur -Schilder kunst -Beeldhouwkunst -Tapijtkunst -Invloed op latere stromingen
Inleiding
Omstreeks 910
Ontstaan v/d Romaanse kunst. • pogingen om het christelijk geloof nieuw leven in te blazen.  nieuwe scholen, kloosters en kerken gebouwd. In de kloosters waren allerlei ambachten: • klokken gieten • glasblazen • beeldhouwen enz. 10e eeuw • Mensen kregen behoeften om graven van heiligen of relikwieën ( overblijfselen van heiligen, zoals bijvoorbeeld plukken haar) te bezoeken. • Bedevaarten zijn de tochten naar de relikwieën of graven. De mensen die dat deden hoopten op een goede plaats in de hemel, genezing of boete doen voor zonden. • Bedevaarten waren meestal van Frankrijk => Santiago Compostella in Spanje. • Op de route: Bedevaartskerken (rijkelijk versierd) en kloosterkerken. Romaans is afgeleid van Romeins, omdat er veel overeenkomsten zijn. Architectuur
Vormgeving: Zie je tekening in je schrift van de plattegrond van de kerk. In de samenvatting van de gothiek staat ook hoe de plattegrond van de kerk in elkaar zit. De kerk is in de vorm van een latijns kruis. Het bestaan uit een midden schip met zijbeuken en dwars daar op het dwarsschip (transept). Op de kruising is het koor met de vieringtoren en daaronder het hoofdaltaar. Torens en het koor meestal voorzien van arcaden( rij zuilen of pilaren met elkaar verbonden). Op de muren van de kerken: reliëfachtige versieringen in vorm van pilasters en rondbogen. Romaanse bouwmeester van de keren bouwde volgens een vast maatsysteem voor goede verhoudingen en volumes. Dikke steunberen en zuilen waren om het gewicht van het gewelf te dragen, de ramen waren klein om de muren stevig te houden. Functie: Romaanse kerken zijn erg groot. Het tongewelf boven het middenschip word ondersteunt door gordelbogen, die op halfzuilen rusten die tegen over elkaar staan. De muren zijn dik en tevig om het tongewelf te dragen. 3 verschillende gewelven: - tongewelven - kruisgewelven - koepelgewelven

absiden/straalkapellen zijn half ronde uitbouwsels aan het koor van een kerk. Daarbij is er ook een kooromgang voor bedevaartgangers. In de kapellen waren de relikwieën te zien. Schilderkunst
voorstelling
Werk van uit 1200, de kunstenaars gebruiken Byzantijnse vormen en het centrale thema is Majestas Domini. Afb. 5 blz 29, God als architect, hij schiep de kosmos. Afb 6. blz 29, San Angelo in Formis bij Napels heeft de ‘Majestas toegevoegd’ met 4 evangelisten. Onder de Majestas zijn engelen en de Christus figuur is niet afgebeeld in een madorla maar met een aureool. Moniken schrijven gedeeltes v/d bijbel over met mooie illustraties, vooral de 1e letter v/h hoofdstuk of de pagina. Vormgeving
Contouren om de schilderijen met decoraties. Fresco is een schildering aangebracht in natte kalk v/d muur. Zuilen, kapitelen en bogen ook versierd. Compositie is symmetrisch en met strenge liniaire vormgeving en natuurgetrouwe weergave. Schilderingen op houten panelen van altaarstukken ( met de temperatechniek: pigment en gom op eiwitbasis) Oost-Europese kerken: wanden voorzien van fresco’s. Functie
Fresco’s => dienen gelovigen tot onderwijs en meditatie. De bijbelse taferelen waren boven het altaar in de absis te vinden. Beelhouwkunst
Voorstelling
Midden portaal rijkelijk versierd met beeldhouwwerk. Timpaan( afb. 8) boven het protaal met heiligen afgebeeld. De figuren herkenbaar aan attributen/symbolen. Christus => aureool
Petrus => Sleutel
Bij de vroeg Romaanse bouwkunst, bijna geen beeldhouwkunst. Vormgeving
Beelden op het timpaa, niet vrijstaand, je kan ze maar van 1 kant bekijken. Stijf en onpersoonlijk, emotieloos. Niet realistisch, ze willen alleen de bijbelse geschiedenis vertellen met symbolen. Voorwerpen met een religieuze bedoeling zijn rijk versierd. Goud en edelsmedentechnieken werden toegepast op kelken, wierookvaten, kandelaars enz. In de reliekschijnen werden de relikwieën bewaard, die versierd waren met zilver, goud, parels en edelstenen. Voorwerpen voor de eredienst waren meestal van ivoor, zoals de altaarversieringen en boekbanden. Functie
De beelden bij de kerk ingang brachten de gelovigen in een gewijde stemming. Evangelisten (de beelden in het koningsportaal) werden vervangen door symbolen

Johannes => adelaar
Lucas => os
Marcus => leeuw
Mattheüs => engel
Christus => aureool
Tapijtkunst
In de periode van 900 tot 1100 zijn er een paar bijzondere weefsels overgebleven. Bij voorbeeld een van Karel de Grote, met klassie hellinistische elementen. Afb. 10 en afb. 11 zijn belangrijke Middeleeuwse textielkunst.onderdeel van bijna 70 meter lange doek met streipverhaal geborduurd van de verovering van Willem de Veroveraar. Waarschijnlijk geborduurt door de vrouw van Willem, Mathilde. De vormgeving van het stripverhaal is over het hele tapijt hetzelfde. Voor de tksten, contouren, gezichten en handen zijn ketiing, steel en splijtsteken gebruikt. De vlakken zijn ingevult met spansteken, die schuin over elkaar liggen. Invloed op latere stromingen
Invloeden van de robuuste Romaanse architectuur zijn terug te vinden in de neo-romaanse architectuur van de 19e eeuw.