Egypte

Geschiedenis hoofdstuk 3

De Nijl en de Egyptenaren.
Ten oosten, zuiden en westen van het Nijldal ligt woestijn. Alleen via het noordoosten hadden de Egyptenaren veel contacten. Soms voerden ze oorlog met andere volken.
De natuur van Egypte word bepaald door de Nijl en de bestrijd. De Nijl was voor het oude Egypte erg belangrijk. De Nijl:
Leverde voor de landbouw: water en vogels.
Verschafte als voedsel aan de mensen: vissen en vogels.
Was ook belangrijk als: verbindingsweg.


De dood van Cleopatra
Cleopatra was de laatste farao en heeft de Egyptenaren een tijdlang bij de Romeinen weg kunnen houden. Eerst was ze met Caesar, daarna met Antonius. Toen ze met Antonius tegen Octavianus gingen strijden verloren ze en werd Egypte een provincie van de Romeinen. Cleopatra pleegde zelfmoord.

1 Het ontstaan van Egypte
De eerste mensen in het Nijldal leefde van vruchtbare nijldal en verzamelen. Tussen 5000 en 4000 voor Chr. Werden akkerbouw en veeteelt de belangrijkste middelen van bestaan. De twee belangrijke veranderingen als gevolg daarvan waren:
De mensen hoefde niet meer te trekken op zoek naar voedsel. Daardoor ontstonden er dorpen.
Er ontstonden ook veel nieuwe beroepen zoals timmerman, smid.
De Egyptenaren leerde de Nijl te beheersen met dammen, dijken en sloten. Ze zorgde ervoor dat het water niet direct wegstroomde als het waterpeil begon te zakken. Het vruchtbare slib had zo de tijd om zich op de bodem vast te zetten. Deze beheersing van de Nijl noemen we de waterhuishouding. Om de waterhuishouding goed te regelen was er samenwerking tussen verschillende dorpen nodig. Sommige dorpen veroverde het grondgebeid van andere. Zo ontstonden er grote gebieden geleid door een koning. Rond 3100 voor Chr. Wist Menes, koning van Boven-Egypte een gebeid te vormen met een staat.

Wat is een staat?
Een staat is een land met duidelijke grenzen. In Egypte had de farao de leiding. Hij werd geholpen door ambtenaren. Alle ambtenaren samen noemen we het bestuurs apparaat. Het leven in een staat had voor de gewonen man nadelen:
Hij moest een deel van zijn oogst als belasting betalen.
Hij was verplicht te helpen bij het leger en de waterhuishouding.
In oorlogstijd moest hij als soldaat.
Hij had geen invloed op het bestuur.

Maar het had ook voordelen:
De waterhuishouding werd goed geregeld.
Betere bescherming
Meer beroepen

2 Oorlog met andere staten
Een oorlog is een gewapende strijd. In 30 voor Chr. Werd Egypte deel van het Romeinse rijk. De laatste farao was Cleopatra.

3 Een gelaagde samenleving
Toen Egypte een staat werd moest er veel geregeld worden.
Sommige mensen kregen meer macht andere werden rijker. Zo ontstond er een gelaagde samenleving. Dat is een samenleving die verdeeld is in verschillende lagen. In Egypte was het mogelijk om van de ene laag naar de andere te komen.
Laag 1: Farao
Laag 2: hoogste ambtenaren, vizier
Laag 3: hoge ambtenaren
Laag 4: lage ambtenaren, schrijvers, priesters.
Laag 5: ambachtslieden, kooplieden

Laag 6: boeren, landarbeiders, bediende.
Laag 7: slaven.

4 De macht in handen van weinig mensen
De Egyptenaren dachten dat het overstromen van de Nijl het werk was van de goden. Omdat de koning de waterhuishouding van de Nijl regelde, vereerde zij hem als een god. Niet alleen de koning maar ook de priesters hadden in de Egyptische samenleving veel te zeggen. De priesters hadden veel invloed omdat zij:
De tempel verzorgde.
Veel grond hadden.
Hun bezittingen zelf bestuurden
De goden vereerden.

5 Godsdienst, bouwkunst en schrift.

Godsdienst
De Egyptenaren aanbaden veel goden. Zij vonden sommige dieren heilig omdat zij bijzondere eigenschappen hadden.
Een verzameling verhalen over goden noemen we mythologie.

Bouwkunst
Van de Egyptische dorpen is weinig bewaard gebleven, omdat de meeste gebouwen gemaakt werden van gebakken klei. Farao’s lieten zich begraven in piramiden en rotsgraven.

Schilderkunst
Wat was er bijzonder aan de Egyptische schilder kunst:

Het tekenen van mensen.
Het tekenen van dieren
Het tekenen van dingen.
Zoals ze het best zichtbaar waren
Bijvoorbeeld:
Ogen, schouders en handen van voren maar het hoofd opzij.


Het belang van de uitvinding van het schrift
Het schrift is ongeveer 3100 voor Chr. Uitgevonden steeds meer dingen moesten er worden opgeschreven. Dat kwam doordat de samenleving ingewikkelder werd.
De uitvinding van het schrift was heel belangrijk omdat wetten, afspraken en gedachten opgeschreven konden worden. De mensen waren hierdoor in staat om kennis te bewaren. Het schrift van de Egyptenaren bestond uit hiërogliefen. Dat zijn mensen dieren en dingen.

Het Egyptische dodenboek
Pas na een moeilijke reis kon je het dodenrijk binnentrekken. De doden moesten eerst naar een rechtbank waar goden en godinnen hem vragen stelde over zijn leven. Anoebis bracht de overleden naar de weegschaal. Daar werd beken of die de waarheid had gesproken. Als je had gezondigd in je leven dan werd je overgeleverd aan de godin. Een monster dat het mengsel was van een krokodil een leeuw en een nijlpaard. Osiris heet de doden welkom in zijn rijk.


Achnaton, een buitenbeentje als farao
Farao Achnaton probeerde Egypte tijdens zijn bestuur te veranderen. Hij wou dat ze maar in een god gingen geloven: zonneschijf Aton. Dat wouden de meeste niet omdat ze daardoor minder belangrijk werden. De farao die na Achnaton kwam heeft ook meteen een eind gemaakt aan het geloven in maar een god.

Aboe Simbel, Twee tempels die gered werden
Te Aboe Simbel liggen vlakbij de rivier twee rotstempels, een voor farao Ramses II en een voor zijn vrouw. Door de bouw van een stuwdam dreigde de tempels onderwater te raken. Door een reddingsactie van Unesco zijn ze nog blijven bestaan.

De steen van Rosette
Het hiërogliefenschrift is in 1822 ontcijferd door Champollion. In 1799 was in Rashid een steen gevonden met daarop tekst in het hiërogliefenschrift en in het Grieks. Champollion wist het Grieks te lezen maar de hiërogliefen niet. Door de tekst met elkaar te vergelijken (eerst de namen van Cleopatra en Ptolemaios) kwam hij er toch achter.

Hoe liep de slag bij Kadesj Adel af?
In 1299 voor Chr. Vond de slag bij Kadesj plaats tussen de Egyptenaren onder leiding van Ramses II en de Hittieten onder leiding van koning Moewatallis. Reden: gebiedsuitbreiding.
Beide partijen hebben de veldslag beschreven: dus verschillende bronnen van een historische gebeurtenis.

Het graf van Toetanchamon
In 1922 werd het graf van farao Toetanchamon door de Engels man Howard Carter ontdekt. Hij leefde in de 14e eeuw voor Chr. , was niet belangrijk. Reden dat hij bekend is geworden is dat zijn graf nog niet geplunderd was. Door de vele voorwerpen in het graf weten we veel over de Egyptenaren.
Waren vrouwen in het oude Egypte gelijk aan mannen?

Volgens de Griek Herodotus (450 jaar voor Chr.) die door Egypte reisde gingen de Egyptische vrouwen naar de markt en dreven handel en zaten de mannen thuis en weefden kleden.
Of het waar is weten we niet, maar het lijkt erop dat de vrouwen gelijk waren aan de mannen in het oude Egypte.