Economie en recht

• Goederen = stoffelijke zaken
- Economisch goed  schaars  betalen bvb eten
- Vrije goederen  niet schaars  niet betalen bvb lucht, zonlicht
- Gebruiksgoederen  duurzaam  meer dan 1x of lange periode, boek, fiets
- Verbruiksgoederen  Niet-duurzaam  1x of beperkte periode, krijt, groenten

• Diensten = arbeidsprestaties
- Prestaties die op moment zelf gepresteerd of verbruikt worden
- Bvb bediening in restaurant, dokters, diëtisten, openbaar vervoer


• Economische kringloop

BEDRIJVEN
PRODUCENTEN
Productieve diensten Lonen en wedden Consumptieve uitgaven Goederen en diensten
GEZINNEN
CONSUMENTEN

- Geldstroom  stippellijn
- Goederen- en dienstenstroom  volle lijn

• Economie
- Aanwenden van schaarse middelen om de verschillende behoeften te bevredigen
- Voor de bevrediging van onze behoeften, gebruik van goederen/diensten

• Indeling
- Gezinnen
• Klassieke gezin, eenpersoonsgezin, gezinsvervangende groep
- Bedrijven
• Primaire sector: produceren basisgrondstof bvb landbouw, bosbouw, visserij
• Secundaire sector: vormt grondstoffen om tot afgewerkte goederen jamfabriek
• Tertiaire sector: verdeling producten, openbare en particuliere diensten

- Overheid
• Centraal geleide economie:
- Ondernemingsgebeuren volledig in handen van de staat
- Weinig of geen privaat iniatief
- Weinig of geen vrije concurrentie
• Vrije economie:
- Overheid mengt zich helemaal niet in ondernemingsgebeuren
- Vrij in hun doen en laten
- Zeer grote vrije concurrentie tussen bedrijven
• Gemengde economie:
- Mengvorm van centraal geleide economie en vrije economie
- Particulieren mogen iniatieve nemen
- Vrije concurrentie is heel belangrijk, maar overheid waakt



• Inkomensvorming
- Inkomen door arbeid: loon of salaris van werkgever door arbeid
- Vervangingsinkomen: werkloosheidsuitkering, pensioen, bijslag van ziekenkas
- Aanvullend inkomen: kinderbijslag, studiebeurzen

- Regelmatig inkomen: intrest door sparen, huurprijs door verhuren
- Toevallig inkomen: lotto, erfenis suikertante

• Keuzeprobleem
- Elke verbruiker leeft in een conflictsituatie
• Onbeperkt aantal behoeften en een beperkt inkomen
- Oplossen
• Rangorde behoeften maken, nut en prijs afwegen tegen beschikbare inkomen

• Rangorde behoeften
- Nodige, levensnoodzakelijke goederen
- Nuttige behoeften
- Luxebehoeften

• Levensstandaard
- Hoe meer een gezin kan uitgeven aan nuttige en luxegoederen, hoe hoger de
levensstandaard van dat gezin
- Hangt af samenstelling gezin: hoe meer kinderen, hoe meer onkosten voeding enz

• Welvaart
- Over voldoende materiele middelen beschikken om voortreffelijk te kunnen leven

• Welzijn
- De kwaliteit van het leven, de mate van het menselijk geluk dat we beleven


• Consumententypes
- Impulsieve koper: bvb poes nemen omdat schattig,dan kunnen ze er niet voor zorgen
- Zelfbewuste koper: gaat zelfverzekerd iets kopen, hij weet goed wat hij wilt
- Kritische koper: gaat de dingen kritisch beoordelen, vooraleer hij koopt

• Factoren die het consumentengedrag beïnvloeden
- Psychologische
• Reclame: aanprijzing van goederen/diensten, met de bedoeling te kopen: tv
• Promotie: bevorderen, stimuleren van de verkoop door reclame: prijskortingen
• Prestige: psychologische factoren die iemand aanzetten tot kopen van dingen
• Mode: tijdelijk, voorbijgaand, wordt op zeker tijdstip algemeen gevolgd: kleren
• Trends: ontwikkelingslijn, nieuwe trend niet meer roken, mode over langer termij
• Tradities: overdragen van generatie op generatie, persoon op persoon: kerstmis
- Economische

• Budget: beschikbare geldbedrag dat consument kan uitgeven aan goed/ dienst
• Vraag en aanbod: prijs te hoog: consument koopt niet veel, prijs laag: veel kope
• Ethische: prijselasticiteit: levensnoodzakelijk goed niet elastisch, luxe zeer elasti
• Rechtvaardige wereldeconomi: marktprijs meebepaald door overheid: broodprijs
• Milieubewust: overheid: invoeren prijzenstop, belastingen verhogen: sigaretten

• Rechten van de consument
- Keuze
- Ruim assortiment van product: naar prijs, kwaliteit, materiaal, kleur, decoratie
- Meerdere verkoopplaatsen met gelijkaardig aanbod: mogelijkheid de koper te bedanken
- Gunstige omstandigheden om te kiezen, vergelijken en beslissen: passen, proefbestellin
- Informatie
- Mondelinge toelichting bij aankoop, duidelijke etiketten, gebruiksaanwijzing
- Dienst na verkoop, wettelijk verplichte aanduidingen: prijs, herkomst, hoeveelheid
- Bescherming gezondheid en veiligheid

- Wettelijk verplichte controles en aanduidingen
- Grondstoffen en materialen dat gezondheid en milieu niet schaadt
- Materialen, die bij correct gebruik geen gevaar opleveren
- Herstel en schadevergoeding
- Defect binnen garantietermijn: gratis herstelling of nieuw product
- Blijvende levering van aanvulstukken en wisselstukken
- Niet te hoge herstelkosten of voorafgaand offerte
- Wettelijke waarborg
- Inspraak
- Mogelijkheid ontevredenheid kenbaar te maken
- Suggesties te doen tot verbetering van een product

• Soorten voorraden
- Productievoorraden
• Grondstoffen: materialen uit natuur gehaald om iets van te maken bvb groenten
• Hulpstoffen: is terug te vinden in het eindproduct, geeft iets extra aan product
• Half afgewerkte producten: nog iets toegevoegd worden bvb pudding  suiker
- Commerciële voorraden

• Afgewerkte producten: product kan worden verkocht, is af

• Voorraadkosten
- Bestelkosten
• Hoofdzakelijk personeelskosten:
• Contacten met leveranciers: informatie vragen, telefoneren, onderhandelen
• Ontvangst en controle van de goederen
• Controle factuur
- Risicokosten
• Economische waardevermindering, kwaliteitsverlies, bvb fruit rot
• Fout bij bestelling, bedrijf wilt niet meer terugnemen, alles betalen
• Intrestkost: extra voorraad aanleggen door verwachte prijsstijgingen:
Intrestkost kan winst bij aankoop neutraliseren
- Bewaarkosten
• Verpakking: onverpakt, balen, vaten, containers
• Opslagmethode: op de vloer, in rekken, in silo’s,...
• Bewaarmethode: koeling, verluchting, verwarming

• Factoren die het voorraadpeil beïnvloeden

- Houdbaarheid van de goederen: seizoensvoorraden, lange levertijd: veiligheidvoorr
- Technologische factoren: transport, levering, door de leverancier
- Fysieke factoren: omvang en verpakking van het product
- Investeringskoste: product duur, op voorhand betalen, leverancier uitstel geeft of ni

• Optimaal bestellen
- Bestelmoment
• Goederen, deel uitmaken vast assortiment: op voorhand bestel en leveringsplan
• Vast, dagelijks, wekelijks, maandelijks of variabel naargelang de behoefte
- Bestelhoeveelheid
• Aankoopvoorwaarden  bepalingen ivm grote bestelling
• Min, max, bepaalde hoeveelheid overeengek op bepaald artikels, hele bestellin
• Voorwaarden kunnen verband houden met: prijs, volume, gewicht, aantal
• Kunnen kortingen voorzien worden als bepaalde hoeveelheid bereikt is
- Just in time
• Logistieke methode voor voorraadbeheersing
• Levering/productie op elkaar afstemmen, bijna geen voorraden bedrijf nodig zijn

• Leveringen gebeuren net op tijd  niet opslagen  wegvallen voorraadkosten
• Verstoring toelevering  hele bevoorradingsketen lam  geen buffervoorraden

• Voorraadbeleid
- Waarderingssystemen
• FIFO: first in, first out: eerst aangekochte goederen, gaan er eerst uit
- Waardering: alleen laatste aankoopprijzen
• LIFO: last in, first out: laatst aangekochte goederen, gaan er eerst uit
- Waardering: eerste en laatste aankoopprijzen
• Omloopsnelheid: hoeveel keer per jaar de voorraad hernieuwd wordt
• Omlooptijd: tijd tussen ontstaan en beëindiging schuld OT dagen=1/OS*365

• Opslag en bewaren van voorraad
- Ontvangst en controle
• Controle: bestelde goederen geleverd, in de juiste hoeveelheid
• Overeengek voorwaard nageleefd: verpakkings1heid, stapeling, vervalter, uitzic
• Oke: ontvangstdocument ondertekenen, goederen in ontvangst nemen
- Voorraadadministratie

• Manueel: bestellingen op vast tijdstip, in systeem moet veiligheidsvoorraad
Onverwachte verhoging vraag  stockbreuk
• Geautomatiseerd: vooraf besproken drempel bereikt  automatische bestelling

• Opslagplaatsen
- Magazijn
• Blokstapeling of /Stellingen: grootvak-, pallet-, hoogbouw-, Inrijdstellingen
• Afhankelijk: uitvoering en afmeting van de goederen
- Koelruimte: 4°C, fruit, groenten, kaas, yoghurt, vlees, langer bewaren
- Diepvriesruimte: -18°C of lager, groenten, vlees, langer bewaren, water omzet ijs

• Verwantschap
- Bloedverwantschap
• Rechte lijn: ene stamt van de andere af (zoon en vader)
• Zijlijn: stammen af van gemeenschappelijke stamouder (broer en zus)
- Aanverwantschap:
• Bloedverwanten huwelijkspartner worden jou aanverwanten + omgekeerd
- Graad bloedverwant / aanverwant “ van je huwelijkspartner:

• 1ste graad: ouders, kinderen
• 2de graad: grootouders, kleinkinderen, broer/zus
• 3de graad: overgrootouders, achterkleinkind, neef/nicht, oom/tante
• Het huwelijk
- Vereisten:
• 18 jaar, verschillend of hetzelfde geslacht
• Onderlinge toestemming: jawoord / -18 toestemming ouders + jeugdrechtbank
• Niet met familie: zus, broer, tante, nonkel, neef, nicht (uitz mogelijk)
- Formaliteiten:
• 10 dagen ervoor: huwelijk bekend gemaakt aan gemeenschap, stadhuis en
woonplaats van betrokkenen
• Voltrekking: in openbaar, voor ambtenaar van burgerlijke stand, bijzijn 2 getuige
- 4 hoofdverplichtingen:
• Samenwonen onder echtelijk dak
• Trouw: geen seksuele betrekking tot andere pers.
• Bijstand: elkaars welzijn en geluk waarborgen
• Hulp: elkaar materieel en financieel steunen


• Echtscheiding (huwelijk wordt ontbonden door overlijden/echtscheiding)
- Echtscheiding op grond van bepaalde feiten
• Overspel, geweld, misdaad
• Procedure: - Rechtbank
- Voorlopige maatregelen: uitspraak rechtbank van 1ste aanleg
- Overschrijving in volksregister (scheiding definitief)
- Echtscheiding door feitelijke scheiding van 5 jaar
• Wanneer: meer dan 5 jaar apart wonen, dit geen gevolgen voor kinderen
- Echtscheiding door onderlinge toestemming
• Voorwaarden: minimum 20 jaar en ten minste 2 jaar getrouwd
• Procedure: - Overeenkomst wederzijdse rechten + verzoekschrift
ondertekend en ingediend bij de Rechtbank van Eerste Aanleg
- Na 3à 4 maand opnieuw overhoord om zeker te zijn
- Rechter niet akkoord overeenkomst ouders: kind gehoord i.v.m.
wat met hen gebeurd na scheiding

• Gevolgen: - Worden vreemden voor elkaar en erven niets meer van elkaar
- Afspraken gemaakt over onderhoudsgeld, co- ouderschap,...

• Koopcontract
- Definitie
• Ene partij verbindt zich een zaak te leveren, andere daarvoor een prijs betalen
- Verplichtingen verkoper
1. Verkochte zaak leveren
2. Koper vrijwaren: ongestoord bezit, verborgen of koopnietigende gebreken
- Rechten koper
1. Ingebrekestelling v/d verkoper, ontbinding v/d koop of bezitsstelling
2. Ontbinding door koopvernietigend gebrek, zaak teruggeven, geld terug krijgen
Zaak bijhouden en een gedeelte v/d prijs laten terug betalen
- Verplichtingen koper
1. Prijs betalen in geld
2. Zaak in ontvangst nemen
- Rechten verkoper
1. Niet verplicht zaak te leveren: recht op terughouding v/d zaak
Rechtstreekse uitvoering of ontbinding eisen, zo zaak en eigendomsrecht terug

- Rechten koper
2. Zaak niet aanvaard: onmiddellijk bekendmaken aan verkoper
Wel aanvaard: ziet hij af van zijn recht om bezwaar in te dienen

• Huurcontract
- Definitie
• Gebruik/genot ontroerend goed, gedurende zekere tijd tegen betaling te verhure
- Verplichtingen verhuurder
1. Verhuurde goed leveren (afgesproken plaats, datum, tijd)
2. Verhuurde goed onderhouden (veiligheid, gezondheid, bewoonbaarheid)
3. Rustig genot waarborgen (vrijwaren tegen verborgen gebreken en stoornissen
4. Grote herstellingswerken uitvoeren (sanitair, dakwerken)
- Verplichtingen huurder
1. Verhuurde goed gebruiken als goede huisvader
2. Huurprijs op overeengekomen tijdstip betalen
3. Woning voorzien van voldoende huisraad
4. Teruggeven in de staat die hij ze ontving (plaatsbeschrijving), betalen

- Rechten verhuurder
1. Betaling eisen bij beschadiging of verlies
- Rechten huurder
1. Bij brand, beschadiging, verlies: bewijzen buiten zijn schuld ontstaan is
2. Via rechter de ontbinding vragen, schadevergoeding eisen
3. Eigenaar verplichten de nodige werken uit te voeren

• Verzekeringscontract
- Definitie:
• Verzekeraar verleent bepaalde prestatie aan verzekeringsnemer, tegen betaling premie, wanneer een onzekere gebeurtenis gebeurd, die niet mocht gebeuren
- Verplichtingen verzekeraar
• Binnen 30 dagen na ontvangst verzekeringsvoorstel:
1. Verzekeringsaanbod doen
2. Meedelen: verzekering afhankelijk wordt gesteld v/e aanvraag tot onderzoek
3. Verzekering weigeren
- Recht verzekeringsnemer
1. Automatisch overeenkomst gesloten op straf van schadevergoeding

- Verplichtingen verzekeringsnemer
1. Premie betalen
2. Schadegeval melden: zo vlug mogelijk, binnen contractueel bedongen termijn
3. Gevolgen schadegeval beperken/voorkomen: maatregelen nemen
4. Wijziging omstandigheden, invloed kan hebben op beoordeling risico, meedele
- Recht verzekeraar
1. Binnen 30 dagen voorstellen overeenkomst te wijzigen
2. Bewijzen: risico nooit zou hebben verzekerd, OK binnen 30 dagen opzeggen

• Huwelijksvermogensrecht
• Manier waarop bezittingen, schulden... verdeeld worden (HVR zelf te kiezen)
• Vermogen wordt ingedeeld in 3 delen:
- Eigen vermogen man, eigen vermogen vrouw, gemeenschappelijk vermogen
- Voor huwelijk  eigen / tijdens huwelijk  gemeenschap
• Afhankelijk soort HVR  tot welk vermogen, bepaald actief of passief behoord

- Zondagsrust: Verboden zondag werken, uitz:

• Werken die niet op andere dag kunnen
• Ploegenarbeid met opeenvolgende ploegen
• Distributiesector: bvb slagerij, bakkerij, jaarbeurzen, kleinhandelszaken
- Inhaalrust: In week die volgt op zondag
• Volle dag: zondagsarbeid +4u, minstens halve dag: zondagsarbeid -4:
• Arbeidsduur
• 8u/dag, 38u/week, tussen 6u en 20u, niet korter dan 3u
• Uitz: - 9u: per week buiten zondag, minstens een halve rustdag
- 10u: verre woonplaats / 11u: ploegenarbeid / 12u continuarbeid
- Nachtarbeid
• Tussen 20u en 6u verboden, uitzonderingen: hotel, rusthuis, bakker, ongeval
- Naleving uurroosters (niet buiten de arbeidstijd werken)
• Uitz dringende arbeid machines/materieel, werken van vervoer, laden en lossen
- Rusttijden
• 11 opeenvolgende u bovenop zondag, zodat min 35u / jonge werknemers +1u
- Rustpauze

• Kwartier na max 6u ononderbroken werken, uitz: hoofd bieden ongeval
- Overwerk
• Arbeid verricht boven normale dag- of weekgrens, soms toelating nodig
- Uiterste dag- en weekgrenzen
• 50u/week 11u/dag, continuarbeid: 12u/dag en 50u/week of 8/dag en 56u/we
- Inhaalrust
• Voor elk overuur, binnen trimester, inhalen per 8u, op normale arbeidsdag
- Keuze uitbetaling/inhaalrust
• Bij overwerk door buitengewone vermeerdering werk / onvoorziene noodzaak
- Overloon
• Boven 9u/dag, of boven 40u/week, of boven lagere grenzen door CAO
• Tenminste 50%meer, zon-en feestdag 100% meer dan gewone loon
• Betaald samen met gewone loon voor normale arbeidsduur bij eerste betaling
• Gewone loon gepresteerde overuren, betaald wanneer inhaalrust opneemt
- Informatieplicht

• Werkgever aan werknemer: staat van z’n prestaties bij elke betaling
• Waarop: vermelding werk dat hij verricht heeft, dagelijkse en wekelijkse prestaties die hij normaal moest verrichten

• Kinderarbeid
- Kinderen
• Minderjarigen die: jonger dan 15 ofwel nog voltijdse leerplicht hebben
- Leerplicht
• Voltijds: tot 15 (+ lager en 2 jaren secundair), anders tot 16
• Deeltijds: 18 voor 30 juni: tot 18j / 18 in de 2de helft van jaar: tot 30 juni
• Deeltijds: kan geen voltijds AO sluiten/ zou gemidde arbeidsduur overschrij
Tijd van het onderwijs is gelijkgesteld met arbeidstijd
- Verbod kinderarbeid
• Buiten kader van hun opvoeding of vorming
• Iets dat nadelige invloed kan hebben op
- Ontwikkeling van pedagogisch, intellectueel of sociaal vlak
- Zijn fysieke, psychische, of morele integriteit in gevaar brengt
- Schadelijk is voor zijn welzijn

- Kinderen mogen werken als
• Acteur, figurant, zanger, danser, muzikant, model in modeshows
• Mag enkel tussen
- 8u-19u: t/m 6j / 8u-22u: 7 t/m 11j / 8u-23u: 12 tot 15j of nog voltijds leer
• Loon dat kind hiervoor krijgt
- Op spaarrekening worden gestort op naam kind
- Jaarlijkse intresten moeten gekapitaliseerd worden
- Uitz gevallen mag ouder, voogd: geld hieraf halen in belang van kind
- Geschenken: aangepast aan vorming en ontwikkeling kind
• Jeugdige werknemers
• Minderjarige werknemers van 15j of ouder, geen voltijdse leerplicht meer
- Verbod van bepaalde arbeid
• Geen ondergrondse arbeid in mijnen, groeven en graverijen
• Arbeid dat hun krachten te boven gaat
• Hun gezondheid bedreigd, of hun zedelijkheid in gevaar brengt
- Mogen niet aanwezig zijn

• Plaatsen waar dieren worden geslacht
• Plaatsen waar werken gebeuren die brand of ontploffing kan veroorzaken
- Mogen dit zelf niet uitoefenen
• Bedienen van toestellen en voertuigen voor graafwerken
• Slopen van gebouwen
• Onderhouden, reinigen en herstellen van elektrische installaties in hoogspanningscabines
- Mag wel
• Als jobstudent met schriftelijk studentencontract, moet: 15+, voltijds leren
• Gedurende voltijdse leerplicht: werk dat deel uitmaakt van hun vorming
• Acteur, figurant, zanger, danser, muzikant, model in modeshows
• Mag enkel tussen
- 8u-19u: t/m 6j / 8u-22u: 7 t/m 11j / 8u-23u: 12 tot 15j of nog voltijds leer
• Loon dat kind hiervoor krijgt
- Op spaarrekening worden gestort op naam kind
- Jaarlijkse intresten moeten gekapitaliseerd worden
- Uitz gevallen mag ouder, voogd: geld hieraf halen in belang van kind

- Geschenken: aangepast aan vorming en ontwikkeling kind
- Beperking arbeidsduur
• Niet meer dan 8u/dag en 38u/week / kan door koning op 10u/dag en 50u/we
- Rusttijden
• Max 4u en een half ononderbroken werken
• Half u  arbeidstijd meer dan 4u en een half / 1u  arbeidstijd meer dan 6u
- Verbod zondagsarbeid
• Alleen: dringende arbeid aan machines of materieel
• Bij voorgedaan of dreigend ongeval, bij uitzonderingen voorzien bij KB
- Inhaalrust
• Voor einde week volgend op week waarin overuur werd gepresteerd
• Arbeid op zon-en feestdag, bijkomende rustdagen: min 36u opeenvolgend
• Inhaalrust: week na zondag, of binnen 6 weken na feestdag
• Volle dag: arbeid +4u, minstens halve dag: arbeid -4:
• Halve dag: niet langer dan 5u worden gewerkt
• 12 opeenvolgende u rust tussen beëindiging en hervatting werk

- Verbod nachtarbeid: uitz
• 16+: 22u-6u of 23u-7u (ploegenarbeid of werk niet onderbroken mag worden)
• Dreigend of voorgekomen ongeval / dringende arbeid aan machines/materieel

• Vrouwenarbeid
- Verbod: ondergrondse arbeid, ongezonde arbeid
Gewone bevalling Bevalling van een meerling
Prenataal 6 weken
Waarvan: 5 facultatief
1 week verplicht 8 weken
Waarvan: 7 facultatief
1 week verplicht
Postnataal 9 weken verplicht
+ eventueel max 5 weken 11 weken verplicht
+ eventueel max 7 weken
- Moeilijke zwangerschap
• Arbeidsongeschikt tijdens de volledige prenatale: +1 week, medisch attest
- Langdurig verblijf kind in ziekenhuis na bevalling
• +7 dagen moederschapsverlof verlengd met aantal dat 7 overschrijdt
• Ononderbroken, max 24 weken, aanvraag bij werkgever en ziekenfonds

- Omzetting moederschapsverlof in vaderschapsverlof
• Bij hospitalisatie of overlijden moeder/ duur = overblijvende prenatale rust
- Verboden activiteiten (tijdens zwangerschap)
• Overwerk / geen arbeid dat gezondheid kind of haar zou kunnen schaden
- Bescherming tegen ontslag
• Zodra werkgever op hoogte zwangerschap  niet ontslagen
• Uitz: reden niets te maken met zwangerschap
• Tot 1 maand na verstrijken postnataal verlof
• Toch ontslag: schadevergoeding = bedrag opzegvergoeding + forfaitaire vergoeding gelijk aan 6 maanden loon

• Arbeidsovereenkomst
- Wat is het
• Overeenkomst tussen werknemer en werkgever
• Waarbij werknemer zich verbindt
- Arbeid te verrichten
- Tegen betaling van een loon
- Onder gezag van een werkgever
- Indeling: verrichte werk
• Werklieden: hoofdzakelijk handenarbeid
• Bediende: hoofdzakelijk hoofdarbeid

• Handelsvertegenwoordiger: spoort klanten op,zaken te sluiten en onderhandel
• Dienstboden: huishoudelijke arbeid ivm huishouding werkgever of zijn gezin
- Indeling: duur v/d arbeidsovereenkomst
• Onbepaalde tijd
- Geen duurtijd bepaald, geen geschrift = onbepaalde tijd
- Nooit voor het leven: elke partij moet eenzijdig kunnen beëindigen
• Bepaalde tijd of een duidelijk omschreven werk
- Duidelijk begin en eind tijdstip, of geschatte tijd voor bepaald werk
- Uiterlijk op ogenblik start: schriftelijk contract, anders = onbepaalde
- Na verstrijken einddatum, werk verder gezet = onbepaalde tijd
- Max 4 opeenvolgende AO, duur (elke) min 3 maand, (totaal) max 2 j
• Vervangingsovereenkomst
- Nieuwe werknemer vervangt een andere die afwezig is door
ziekte, zwangerschap, arbeidsongeval,…
- Schriftelijk contract: reden van vervanging, identiteit en voorwaarden
- Duur: afhankelijk van afwezige, max 2 jaar

- Langer dan 2 jaar, of geen schriftelijk contract = onbepaalde tijd
- Indeling: omvang van de arbeidsprestaties
• Voltijds
- Arbeidsduur gelijk aan in arbeidswet vooropgesteld
- In principe: 38u per week en 8u per dag
• Deeltijds
- Regelmatige en vrijwillige arbeid
- Arbeidsduur korter dan in arbeidswet vooropgesteld
- Afzonderlijk, schriftelijk contract, uiterlijk op ogenblik start
- AO moet vermelden: de deeltijdse arbeidsregeling, het arbeidsrooster
- Niet vermeld: werknemer zelf kiezen, welke hem meest gunstig zijn
- Verplichtingen
• Werknemer
- Werk: zorgvuldig, eerlijk, nauwkeurig op tijd, plaats en wijze overeengek
- Zowel tijdens als na beëindiging: geen geheimen bekendmaken
- Niets doen: schade zou veroorzaken veiligheid hem, werkg, andere, 3de

- Gereedschap/ongebruikt grondstoffen in goede staat terug geven werkg
• Werkgever
- Werknemer te doen werken op overeengekomen tijd, plaats en wijze
- De nodige hulp, hulpmiddelen en materialen te bezorgen
- Zorgen dat arbeid kan verricht worden in veiligheid en gezondheid
- Ongeval: eerste zorgen toedienen, daarvoor verbandkist aan personeel
- Mag de arbeidsvoorwaarden niet eenzijdig wijzigen
- Einde arbeidsovereenkomst
• Niet beëindigd door
- Huwelijk, bevalling, pensioengerechtelijke leeftij, bij beslag op loon werkn
• Wel beëindigd door
- Bij bepaalde duur: bij verloop termijn
- Voltooiing werk, waarvoor overeenkomst werd afgesloten
- Bij onbepaalde duur: door opzegging
- Dood werknemer of door een dringende reden
• Proefbeding
- Definitie
• Clausule in AO waardoor werkgever gedurende bepaalde tijd kan nagaan of werknemer geschikt en bekwaam is en de werknemer kan uitmaken of het opgedragen werk hem past
- Geldigheidsvoorwaarden

• Schriftelijk in AO, voor elke werknemer afzonderlijk, uiterl op ogenblik indienst

Werklieden Bedienden
Duur proeftijd - min 7, max 14 dagen
- geen duur bepaald: 7 d
- min 1, max 6 maanden
- geen duur bepaald: 1 m
Beëindiging AO - eerste 7 dagen:
Niet, tenzij dringende reden
- vanaf 8ste dag:
Zonder opzegging
- eerste maand:
Opzegtermijn 7 dagen
- vanaf 2de maand:
Opzegtermijn 7 dagen
Gevolg schorsing - tijdens proeftijd:
Contract verlengt voor duur schorsing, max voor 7 dagen
- tijdens eerste 7 dagen:
Periode waarin contract niet kan beëindigd worden, verlengd tot uiterlijk de 14de dag, te rekenen vanaf begin van de proeftijd - tijdens proeftijd:
Contract verlengt voor duur schorsing

- arbeidsongeschiktheid:
Zonder opzegging, indien
meer dan 7 dagen duurt

• Doel Sociale Zekerheid
• Alle werknemers menswaardig bestaan te verzekeren in alle omstandigheden
• Vooral wanneer werknemer ongeschikt is arbeid te verrichten, geen inkomen
- Voorziet in
• Vervangingsinkomen: bij ziekte, werkloosheid, ouderdom, vakantie
• Aanvullend inkomen: als verhoging van het loon in geval van kinderlast

• Structuur van de RSZ (Rijksdienst Sociale Zekerheid)
• Instelling int werkgevers- en werknemersbijdragen
• Verdeelt onder instellingen die zorgen voor uitkeren vergoeding rechthebbend
- Instellingen waarvoor bijdragen ontvangen worden
• RIZIV: rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering
• RVA: rijksdienst voor arbeidsvoorziening

• RKW: rijksdienst voor kinderbijslagen voor werknemers
• RP: rijksdienst voor pensioenen
• RJV: rijksdienst voor jaarlijkse vakantie
- Int ook de werkgeversbijdragen voor
• FAO: fonds voor arbeidsongevallen
• FBZ: fonds voor beroepsziekten