Hoofdstuk 3, Het rijk van het midden

Samenvatting hoofdstuk 3 geschiedenis 2: Paragraaf 1: De keizer aan het hoofd de boer aan de basis
In de originele Chinese maatschappij bestond er een strakke hiërarchie waarin iedereen een duidelijke plaats had. De oudere(mannen) hadden het meeste gezag.Dit gold ook voor de samenleving als een geheel daarin bestond een verschil tussen de bestuurders(mandarijnen) en degenen die bestudeerd werden. Elke laag had zijn eigen leefpatroon. Bestuurders waren welvarend. Zij deelden een nationale cultuur waarin hun kennis van de oude literatuur en hun ambtelijke functie erg belangrijk was. In het land waren allerlei verschillen in taal en volksgebruiken in de verschillende provincies van het rijk. Je positie werd weerspiegeld door je kleding. Het volk droeg een eenvoudige blauw- katoenen jas. De mandarijnen waren rijkelijk gekleed. De economie was zelfvoorzienend. Het zwaartepunt hiervan lag in de landbouw. Meer dan 80% van de bevolking bestond uit boeren en landarbeiders. Deze bevolking had geen invloed op het bestuur en hadden meer plichten dan rechten de belangrijkste plicht was belasting betalen. De bestuurders toonden zelden medelijden. Ze eisten betaling ook als de oogst was tegenstelling. Ze waren vaak gedwongen geld te lenen bij woekeraars, daardoor kwamen ze steeds verder in de zorgen. Jongens pasten op buffels geiten of eenden. Vrouwen hadden zorg voor de zijdeteelt. De zijde werd op de markt verkocht of als betaling gebruikt. Ze leefden over het algemeen in eenvoudige hutten her en der tussen de hutten. De overheid bemoeide zich niet rechtstreeks met de dorpen orde en rust werden bewaard door de dorpsoudsten, zij hadden veel gezag. Gehoorzaamheid aan ouderen was erg belangrijk ook na het overlijden elk huis had een altaartje met wierook en op belangrijke feestdagen werd er voedsel aan hen geofferd. De boeren leefden van een bestaansminimum. Een opstand van de boeren kon de dynastie ernstig in gevaar brengen. Opstanden werden dan ook vaak bloedig teneer geslagen. Het rijk van de Ming keizers was in 15 provincies opgedeeld, deze waren weer opgedeeld in prefecturen en deze prefecturen weer in een aantal districten. Elk district bevatte minstens één ommuurde stad. De zetel van de overheid. De stad had twee ommuringen tussen deze muren lagen vaak akkers, de stad was binnenin verdeeld als een schaakbord. Net als boeren leefden venters en ambachtslieden in armoede, maar er waren ook welgestelde families. Er was een economische opbloei ten tijde van de Ming. De handelaren waren economisch gezien het belangrijkste, maar in ogen van de mandarijnen het laagste. Het was namelijk niet in overeenstemming met Confucius om winstbejag en overdadige luxena te streven. Confucius eiste eenvoud en men moest eigenbelang ondergeschikt maken van wat de keizer wilde. De mandarijnen bepaalden wat wel en niet was toegestaan. Er was een strakke uitwisseling met het buitenland, uit angst voor opstandigheid. De kantoren van de mandarijnen lagen in de Yamen(=bestuursgebouw), dit lag in het hart van de stad. Belangrijkste taken mandarijnen: • Inning belastingen • Onderhoud, aanleg openbare werken • Waakten over openbare orde
Als er onder de bevolking onenigheid was probeerden straat - en wijkhoofden deze te bemiddelen. Ze hadden dezelfde rol als de dorpsoudsten, als zij er niet in slaagden om de orde terug te scheppen kon de hulp van de districtsmagistraat in worden geroepen. Tijdens verhoren werd gemarteld, ernstige misdrijven werden gestraft door onthoofding. Die als waarschuwing bij de stadspoort werden opgehangen. De steden werden als de Poolster gebouwd(verboden stad). Ambtenaren: • Civiele, (burgerlijke) meeste aanzien (confucius) • Militaire

Rang mandarijnen zichtbaar aan kleur gewaad en versierselen op de borst. Vrouwen moesten (bij welgestelde) binnen de muren van het huis blijven. Elite onderscheidde zich van volk door: • Kleding • Welbespraaktheid • Positie in hiërarchie
Bestuurders voelden zich ook verheven boven vreemdelingen. China was volgens hun het middelpunt van de aarde. Beschaving was zeer belangrijk. Er waren rauwe en gekookte barbaren. Rauwe waren vér van de Chinese beschaving gekookte waren meer toegenegen bij de Chinese beschaving. Contacten met vreemden werden met het tribuutstelsel onderhouden. Vreemdeling overhandigde het tribuut aan keizer (belasting) en maakte ketou(buiging, waarbij hij 3x grond raakte met voorhoofd). Door de Portugezen leerde de chinezen de Europeanen kennen als rauwe barbaren. (zeeroverij e.d.) Eind 16e eeuw leerde China een ander soort Europeanen kennen de missionarissen. Zij maakten indruk met hun kennis van wetenschap en techniek Paragraaf 2: Vernederd door vreemdelingen In 1644 bezette de leider van de Mantsjoes: Nurhachi, het noordelijke deel van China en riep zichzelf uit tot keizer van de nieuwe dynastie: de Qing dynastie. Daarna begon de opmars naar Centraal- Azie. Dankzij de Mantsjoes werd China groter dan ooit tevoren, daardoor hadden zij veel aanzien. Tijdens de regering:Kangxi enQianlong, maakte de binnenlandse economie een bloei door. De Mantsjoes maakten gebruik van de ervaring van de Chinese mandarijnen. Zij namen de regels taal en kleding over van hun. Hierdoor konden de chinezen hun gezag makkelijker accepteren. Mantsjoes waren goede ruiters en ze verdedigden de landsgrenzen goed, maar de kust minder, ze hadden geen vloot. Handel en zeevaart werden beperkingen opgelegd. Vrijwel alles bleef hetzelfde alleen de haardracht van de man werd op straffe des doods verplicht om het net zoals de Mantsjoes te dragen. Een staart en de rest kaal. Staart is een teken van onderworpenheid. In de 17e en 18e eeuw ging de westerse verkenning van Zuidoost- Azië door. Kanton belangrijkste haven. Daar kwam elke vreemdeling aan en er concentreerde zich de handel. Het tribuutstelsel bleef de sleutel tot de handel met China. Er werden allerlei technisch vernuft dingen cadeau gedaan, maar de keizer vond het niet nodig dat westerlingen vaak aan het hof kwamen. De nieuwe missionarissen: jezuïeten, pasten zich aan de mandarijnen aan om de elite te kunnen bekeren. Hun kennis interesseerde de Qing keizers. Ze werden benoemd tot hofastrologen en landmeetkundigen. Eind 17e eeuw leek het vruchten af te werpen. In 1685 werden de Chinese havens opengesteld voor de handel en in 1962 werd een keizerlijk decreet(=besluit) uitgevaardigd waarin de Rooms- katholieke kerk getolereerd werd. De keizer achtte de westerse beschaving niet hoog en begon zich vroeg 18e eeuw te ergeren aan de bemoeizucht van de missionarissen. Zijn geduld raakte op tijdens de ruzies over Chinese christenen (of zij hun eigen tradities wel of niet mochten houden) toen ook de paus er zich mee ging bemoeien. In 1721 werd het christendom verboden. Missionarissen werden in hun vrijheid beperkt en westerse schepen baarde de keizer zorgen. In 1757 werd het edict van 1685 herroepen. Kanton werd de enige handelshaven voor overzeese kooplieden. Oorlogsschepen moesten buiten blijven, vrouwen en kinderen mochten niet in handelshuizen verblijven. In Europa nam de vraag naar artikelen nu juist toe. Vanaf 1773 werd opium naar China gesmokkeld, daardoor verslechterde de houding tussen de Engelsen en de chinezen. Als Lord meccarthy in 1793 naar Peking gezonden word om diplomatieke contacten te leggen wordt de missie geen succes, hij wil geen ketou maken. In 1816 gaat een 2e engelse gezant erheen hij krijgt een verklaring van vriendschap mee. In 1819 vaardigt het Chinese hof ene edict uit waaruit blijkt dat Kanton de enige haven bleef voor de handel. Toen kwam de Europese expansie net opgang. De engelse handel met china was tot de 19e eeuw in handen van de East India Company. Daar kwam in 1834 een einde aan. Toen kregen privé handelaren de toegang, de smokkel van opium nam toen toe, spanningen liepen op en de Chinese overheid nam het in beslag. De Engelsen namen dit hoog op. In 1839 werd een troepenmacht aan land gestuurd om represailles uit te voeren. 1e keer westerse militaire machtsmiddelen op Chinese bodem. Weinig tegenstand, kustwacht was façade. Verdrag van Nanking(1842), China wordt verplicht Britse onderdanen te laten verblijven in Kanton en enkele andere steden, in 1860 vervolgde een tweede expeditie nadat China hier niet tot bereid was. Door boerenopstanden bleef het land moeilijk bereikbaar(in Zuiden). Belangrijkste opstand: Taipings. Hoe streng de overheid ook was, het gebied van hen groeide snel. 1851: Hemelse rijk van de Grote Vrede (leider taipings). Blijft tot 1868 als staat in een staat bestaan, met eigen geld en ambtenaren. De overheid slaagde er met veel moeite in om opstanden te onderdrukken. De hoge piefen van China kwamen tot de conclusie dat de westerse technieken gebruikt moesten worden als ze staande wilden blijven in de moderne wereld en de westerlingen wilden verdrijven. Er werd een bureau voor buitenlandse zaken opgericht, de 1e studenten en gezanten werden naar het buitenland gestuurd. Het versterken van militaire middelen en nieuwe kantoren van de overheid was een breuk met de traditie. Daardoor kwam er weerstand. 1894-1895 China had een nederlaag in de oorlog met Japan. Allerlei landen claimden concessies (Rusland - mantsjoerije). Qing stemde toe (wegens zwakte). Onder intellectuelen drang voor hervormingen. Japan vb. 1898 Guangxu vaardigt decreten om China modern te maken, vele prog. Intell. vluchten demonstratief knipten ze hun haar af. Bokseropstand, tegen Mantsjoes, door manipulatie tegen Westerlingen. Bloedige aanslagen op buitenlanders en bekeerlingen. 1900 dieptepunt. Westerse diplomaten gedood, samen werd opstand neergeslaan. Westerlingen dwongen mantsjoerije nog meer gebied af te staan. Vernedering compleet. Dynastie tot 1911, 1912 republiek. Paragraaf 3: China’s revoluties De revolutionairen van 1898 organiseerden zich in het buitenland, China moest een moderne natie worden, het westen moest ‘weg’. Sun-yat-sen was de belangrijkste onder hen, een arts. In 1912 werd China een republiek, maar het succes was van korte duur. De militairen deden een greep naar de macht. Meer dan 10 jaar werd het onder warlords verdeeld (generaals). In Parijs maakte Japan aanspraak op China (na WO 1). 4 mei 1919 demonstratie op plein van hemelse vrede. Protest breidde uit, China weigerde verdrag te ondertekenen. Erg nationalisme toen, veel demonstraties tegen westerse en Japanse imperialisme. Belangrijkste partijen: • KMT (kuo min tang) • CCP(Chinese comm. Partij), onderhield contacten met SU. Na tevergeefs proberen bij westen ook KMT steun van SU. Zo probeerden ze het communisme uit te breiden. CCP zocht samenwerking van KMT. KMT: wou eenheid China, Sun (leider) overleed in 1925, opvolger Chiang- kai- shek. Veldtocht naar het noorden moest einde aan heerschappij warlords maken, keerde zich tegen het communisme. 1927 veel comm. Leiders geëxecuteerd. 1928 Peking door KMT ingenomen. Shek voorzitter van Nationalistische regering, maar de strijd was nog niet gestreden. Steden voornamelijk op KMT gericht, veel aanhangers studeerden in het buitenland, door vervreemding geen invloed op het platteland. Communisten net omgedraaid. Mao Zedong wist communisme op een creatieve manier te interpreteren. Nadruk op revolutionaire kracht van de boeren. CCP-KMT voortdurende staat van oorlog, KMT omsingelde ‘sovjet”. 1934 CCP doorbreekt omsingeling van KMT. Lange mars van ongeveer 12000 km (130000 personen) naar Yenan, kwart komt aan. Japan: leger heeft macht overgenomen, valt in 1937 China binnen en bezet kustgebieden. CCP en KMT werken voor tweede keer samen tegen Japan. Door Pearl HArbor krijgt China als bondgenoot van de VS internationale erkenning, westen geeft concessies op. Daardoor eisen voor soevereiniteit herstelt. Na capitulatie Japan strijd tussen KMT en CCP weer heftig. Communisten wisten overwinning te behalen. KMT vluchtte naar Taiwan, daar werd Chinese republiek voortgezet. VN erkent Taiwan als officiele China. 1949 Mao Zedong roept Volksrepubliek China uit, hervorming binnenland, omscholing bevolking. Propaganda. China ongeveer ingericht als dictatuur onder Stalin. Begin herstel binnenlandse economie, nadruk op zware industrie. Hulp van Sovjet- Unie.. China zoekt contact met het oostblok. En andere Europese landen, het probeert Taiwan te isoleren, vs- china tijdens de Korea oorlog. De verhoudingen verstarden in 1954 toen de Vs met taiwan een verdrag voor militaire steun sloot. China wist in de conferentie van Azuatusche en Afrikaanse landen (1955, bandung) te gebruiken om bijval te krijgen tegen het optreden van de VS.. China en anderen verklaarden nadrukkelijk voorstander te zijn van vrede rond taiwan. Vs werd veroordeeld als agressor. Tegelijk werd angst militaire acties van China weggenomen. Door de destalinisatie van de communistische landen maakte China een ommezwaai in 1958 in het programma voor economische opbouw. Ze gingen de industrie gelijk verdelen over het land: de GROTE SPRONG VOORWAARTS, het bestuur werd gedecentraliseerd, dan kon men belangrijke beslissingen ter plekke nemen De boerderijen werden gecollectieviseerd en geregeld in volkscommunes. Het werk in deze communes werd verheerlijkt met propaganda. Heel de bevolking werd gemobiliseerd. In ± 1960 raakte china internationaal geisoleerd het liep uit tot een grensconflict met de SU, adviseurs werden teruggetrokken. De contacten bekoelden. Een conferentie bijeenroepen waarin de Su uitgesloten zou worden mislukte. 1966: alles wat in strijd was met de communistische ideologie moest kapotgemaakt worden (zei Mao Zedong tegen de jeugd) Scholen werden gesloten en Mao werd verheerlijkt. De rode gardisten gebruikten mao’s Rode boekje als een soort communistische bijbel. De rode gardisten begonnen steeds meer te vernietigen en ze werden steeds gewelddadiger. Bij het kleinste beetje vermoeden werd je al aangepakt. In 1968 probeerde de overheid de orde te handhaven, in 1969 waren er WEER grensconflicten met de Sovjet- Unie. Toen zocht de VS contact met China. 1971 VN laat China weer toe in vergadering. 1972 Nixon bezoekt China, achteraf werd er door beide landen een overeenkomst getekend waarin stond dat ze elkaars zelfbeschikkingsrecht en de soevereiniteit zouden respecteren. Vanaf toen werd de relatie tussen China en het westen steeds beter. Paragraaf 4: Communisme met Chinese kenmerken: 1976: Mao Zedong sterft. Deng steeds meer invloed. Eind 1978 maakt de CCP bekend dat China een nieuwe economische koers gaat bevaren. Nadruk op: Modernisering van de landbouw • Industrie • Wetenschap&Technologie • Nationale defensie
Deze vier veranderingen worden ook wel de Vier moderniseringen genoemd. Op het platteland werden volkscommunes ontmanteld en de boeren kregen grote zelfstandigheid. Ze moesten een deel van hun opbrengst aan de staat verkopen, de rest mochten ze zelf verhandelen. In de steden werden privé-bedrijfjes aangemoedigd. Zo werden de stappen naar het kapitalisme ingevoerd. Ze gingen, om technische kennis te verwerven, contacten sluiten met het buitenland. Veel vestigingen in de jaren 80 in de : speciale Economische zones. Daar waren goedkope arbeidskrachten en een voordelig belastingklimaat. Er werden meer studenten naar het buitenland gestuurd en het land stond steeds meer open voor toerisme. De tegenstellingen tussen arm en rijk, tussen stad en platteland groeiden HEEL erg. Westerse boeken en films werden vertaald. Maar door de tegenstellingen nam de ontevredenheid toe. In de jaren 80 kwamen er opstanden, meestal door initatiefnemers. 1989 een grote demonstratie, studenten wilden een democratie. Na dagen van protesteren werd er met geweld een einde aangemaakt. Veel studenten werden gevangen genomen ook velen van hen vluchtten naar het buitenland
Verschillende Chinese tradities heeft men proberen uit te bannen, maar dat is lang niet altijd gelukt: • Kinderen: een echtpaar moest minstens één zoon hebben, maar daarna gingen velen door met kinderen krijgen. Daarom werd de een-kindpolitiek ingevoerd. Toch hield men zich er vaak niet aan. En vaak werden meisjes gedood of te vondeling gelegd. • Huwelijk: ze werden door de ouders geregeld i.p.v. door de kinderen. Er werden vaak dure geschenken uitgewisseld. Zo stak men zich diep in de schulden. In 1950 werden onvrijwillige huwelijken verboden, en aangespoord om niet te veel geld er aan te besteden. Toch wordt dit nog veel gedaan vooral op het platteland. • Begrafenissen: in het traditionele China was een begrafenis erg belangrijk.Als je boven de 60 was koos je je eigen grafkleding en kist uit. De kist werd als pronkstuk in huis bewaard. De CCP trachtte dit af te schaffen en in de steden lukte dat redelijk. Daar worden nu best veel mensen gecremeerd. Maar de oude rituelen leven nog voort, vooral op het platteland daar worden mensen nog steeds mensen ten midden van de akkers begraven. Ook tempels, talismannen en nieuwe geesten worden nog regelmatig geraadpleegd.