Samenvatting Geschiedenis H10 (Feniks)

Kenmerkende aspecten van hoofdstuk 10:

1. De verdeling van de wereld in twee ideologische blokken in de greep van de wapenwedloop en de daaruit voortvloeiende dreiging van de atoomoorlog.
2. De dekolonisatie die een eind maakte aan de westerse hegenomie in de wereld.
3. De eenwording van Europa.
4. De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren zestig van de 20ste eeuw aanleiding gaf tot ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen.
5. De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.

Jort

Dekolonisatie: vanaf 1870 was er kolonisatie en na de eerste wereldoorlog begon daar verzet tegen, dus tegen hegenomie dit is westerse overheersing.

Redenen voor na Eerste Wereldoorlog en hier de oorzaken van dit proces:

1. Economische redenen: crisis en economische uitbuiting
2. Politiek redenen: geen inspraak in het bestuur.
3. Culturele redenen: offensief op beschaving, nationalisme hier was men tegen.

Internationale ontwikkelingen, dus een gevolg: Sovjet-Unie en Verenigde Staten waren al tegen de kolonisatie en imperialisme.

Oorzaken dekolonisatie na 1945, dus begin Tweede Wereldoorlog:

1. Koude Oorlog
   Sovjet-Unie en Verenigde Staten wilden bondgenoten dus ze gingen de koloniën bevrijden en steunen naar een onafhankelijke staat om ze als bondgenoot te winnen voor de Koude Oorlog.
2. Tweede Wereldoorlog
   Japan had in Azië laten zien dat de kolonisatie te verslaan is. Dus ze gaven stimulatie aan de Aziatische mensen. Ze gingen ook veroveren terug en werden onafhankelijk.

Gevolgen van de dekolonisatie:

• Veel landen waren niet gewend, er ontstond dictatuur en er is weinig vrijheid en veel burgeroorlogen.
• De hele economie was in handen van het westen dus ze blijven er wel zitten dus de economische uitbuiting blijft er gewoon zitten.

Koude Oorlog: een periode van oorlog tussen de VS en de Sovjet-Unie, 1945-1989.

• Ze zagen inrichting van maatschappij anders.
• VS was kapitalisme voor vrije markt en democratie en de Sovjet=Unie was voor dictatuur en een planeconomie, dus bepaald door de overheid ook communistisch.
• Sovjet-Unie vond het irritant dat de VS bezig was de wereld economisch afhankelijk aan hun te laten worden en de VS vond irritant dat de Sovjet-Unie hele wereld communistisch wilde hebben.

Er ontstaan twee blokken: NAVO (dus vrijheid) en Warschaupact (dus dictatuur), hier tussen is een grens: het ijzeren gordijn.

• Plan cointainment politiek: communisme moet beperkt blijven dus steun geven aan de niet communistische landen zodat zij dat niet worden. China werd communistisch dus gingen ze ook in Azië dit plan verder uitvoeren in plaats van alleen in het westen.
• Er ontstaan een wapenwedloop met atoomwapens. Er is hierdoor nooit een directe confrontatie geweest maar wel in de weg zitten via andere landen.

1. Groot voorbeeld: Berlijn (1947-1989):

• westen: VS, Engeland, Frankrijk
• oosten: sovjet unie.
• Hierdoor bouw van Berlijnse muur .

2. Ander conflict is de Korea oorlog (1950-1953)
Communistisch noorden en een democratisch zuiden, hier was wel een strijd en gevechten. Omdat ze niet direct in conflict komen heet deze oorlog een koude oorlog.

3. Cubacrisis (1962)
Cuba was bondgenoot van sovjet unie en de VS hoorde dat ze daar bezig waren met raket installaties. 1962 dichtstbijzijnde punt van een atoomoorlog, uiteindelijk gebeurde er niks.

4. Vietnamoorlog (1945-1973)
Eerst waren de Fransen de baas, ho ji min leider van nationalistisch verzet in Vietnam en roept onafhankelijkheid uit en hij is communist. VS ging bemoeien want ze wilde Vietnam niet communistisch dus ze gingen rond 1965 bemoeien 8 jaar lang maar ze verliezen.

Einde aan de koude oorlog:
Wapenwedloop was niet vol te houden, nieuwe leider Micheal Gorbatsjov vind dat er glasnost dus meer openheid moest komen. Dus de censuur ging weg de dictatuur dus er was weinig vooruitgang in het land. Hij was vooral voor hervorming van economie want de planeconomie werkte niet ook wel perestrojka genoemd zijn plan. Dit leidt tot meer vrijheid in Oost-Europa en de sovjet unie en hierdoor viel de Berlijnse muur in (1989).

de Eenwording van Europa

Na de Tweede Wereldoorlog, gaat de economie weer beter in Duitsland en de mensen zijn bang dat het militarisme dus het maken van een leger en het veroveren van gebieden wee terugkomt.

Hiertegen had Ronald Schuman een plan: Hij heeft de Franse en Duitse industrieën onder een gemeenschappelijk bestuur gezet, want dit had je nodig met productie wapens.

1952: samenwerking EGKS in kolen en staal. Italië, Frankrijk, Duitsland, België en Nederland.

1957: EEG is de Europese gemeenschap met meer dingen gaan ze samenwerken en komen meer landen bij.

1973: olie crisis: je moest nu blijven samenwerken wil je nog rol spelen in de economie.

1992 wordt dit de Europese unie. De nationale verschillen moeten weg en de Duitse eenwording zorgt voor meer Europese samenwerking. En de Europese landen krijgen meer macht, 1999 gezamenlijke Europese munt.

2004: 10 nieuwe lidstaten bij.

Er worden nieuwe voorstellen gedaan voor een gezamenlijke grondwet in 2005, maar Nederland is hier tegen, want :

• Dit kan ten koste gaan van de nationale soevereiniteit dus het onafhankelijk en vrij zijn, Brussel was te ver je moest het regelen in eigen land vonden de Nederlanders.
• Toetreding van arme landen is een bedreiging op de welvaart.
• dit heeft voor een lange vrede gezorgd.

Welvaart en cultuur

Na de tweede wereldoorlog 1945-1955 is de periode van schaarste. Willem Drees speelt hierin een grote rol. Hij stelt lonen en prijzen vast, en er komt bevordering tot industrialisatie dus werkgelegenheid, en begin van een verzorging staat dus uitkeringen. Dit slaagt en de welvaart neem toe er ontstaat consumptiemaatschappij ook wel uitgeven.

Televisie, auto neemt toe, allemaal luxe ook gaan ze op vakantie.

Dit duurt tot 1973 er was toen een crisis: oliecrisis, de olie producerende landen mochten geen olie meer leveren aan het westen, er komt een tekort. Prijs stijgt dus er komt een stagnatie 1985 is een slome economische groei en de industrie neemt weer af.

Hoe komt het dat de industrie afneemt: werk gaat naar lage loon landen, daarom made in China veel. En veel mens werk wordt overgenomen door computers.

Informatiemaatschappij: automatisering 1995: een samenleving die na de industriële samenleving komt ook wel postindustriële samenleving.
Denk aan dienstsector, en kennis dus websitewerkers.

Groeiende welvaart, door deze toenemende welvaart komen er sociaal en culturele veranderingen.

1. Ontkerking en ontzuiling, kerkbezoek neemt af en minder christenen
2. Jongeren komen op met een bepaalde muziek, kleding stijl en hebben vaak een kritiek op de politiek.
   Ze nemen minder gezag aan van maatschappij en leraren aan. Waarom: toenemende welvaart, luxe opgroei en verwend en vrije tijd dus hier willen ze van genieten. Ouderen snappen dit niet, want zij hebben oorlog meegemaakt dit maakt een generatieconflict. Ze gaan zich ook tegen de regering afzetten.
3. Individualisering: komt door vrije tijd als individu. En hoeft niet altijd naar school.
4. Mobilisering: auto’s komen en worden gekocht, hierdoor gingen ze buiten de stad en ook verkennen. Zo komt men in aanraking met een andere groep met andere ideeën.

Tweede feministische golf: sociale rechten, gelijke behandeling en op alle vlakken.
eerste golf was voor politieke rechten zoals stemrechten.

Pluriforme en multiculturele samenlevingen

• multicultureel: veel verschillende culturen die door elkaar leven
• pluriform: wonen veel verschillende groepen mensen samen en met elkaar.
• Onderscheid: cultuur is afkomst of religie en pluriform is de leefwijze, wat voor seksuele aantrekking en welke muziek.

Voordelen en nadelen:

• voordelen: culturele verrijking dus je pikt ideeën van andere mensen op en je doet nieuwe contacten op ook in andere landen, dit is goed voor de economie.
• Nadelen: maatschappelijke spanningen, dus misschien een conflict en ook moeilijk als nieuwkomer om je hieraan aan te passen want je moet wel met elkaar leven en niet naast elkaar.

Immigratiegolven: redenen hiervoor:

1. Indonesiërs, vooral door de dekolonisatie want hebben toch een band met nl.
2. Spaanse, Portugese en Griekse, voor de arbeid want hier goede economie.
3. Surinamers ook als ze onafhankelijk worden, hierna oorlog redenen zoals van irak.