Architectuur / toegepaste kunst

ARCHITECTUUR Veelnieuwe stromingen in de kunst ontstonden in de architectuur. Middeleeuwen  Romaanse en gotische kunst.  Barok en rococo zijn vernoemd naar decoraties die op gebouwen werden aangebracht. Modernisme, laatmodernisme en neomodernisme zijn afkomstig uit de architectuur. Bij de verschillende kunstvormen hoeft het product alleen maar te voldoen aan een esthetische doelstelling, bij de architectuur moet het product ook bruikbaar zijn voor de functie waarvoor het gebouwd is. Erg belangrijk is de rol van de gemeente. Door middel van bestemmingsplannen worden bepaalde wijken aangewezen als woongebied en andere als werk-winkel- of recreatiegebied. Wanneer het ontwerp voor een gebouw of wijk klaar is, gaat het naar de welstandscommissie. = een groep mensen, die burgemeester en wethouders van een gemeente adviseert wanneer een bouwplan ter goedkeuring wordt ingediend. Die commissie kijkt of het bouwwerk voldoet aan redelijke eisen van welstand. Er wordt gekeken naar: - de aanvaardheid van het bouwwerk in samenhang met het karakteristieke van de reeds aanwezige bebouwing, het landschap. - De massa, structuur, maat, schaal, detaillering, materiaalkeuze en kleurstelling - Samenhang in het bouwwerk. Prijsvraag = er wordt van tevoren door de opdrachtgever bepaald hoe duur het gebouw mag worden en wat er allemaal n moet. Seriebouw = de deuren en ramen zitten allemaal op dezelfde plaats. (Blz. 81 architectuurgeschiedenis.) TOEGEPASTE KUNST Bij toegepaste kunst gaat het er vooral om dat er over de vorm van het product of voorwerp is nagedacht. Toegepaste kunst = gebonden kunst, alle vormen van artistieke vormgeving, behalve de vrije kunsten, zoals schilder- en beeldhouwkunst. Toegepaste kunst is onder te verdelen in kunstnijverheid en industriële vormgeving. Vroeger werden alle gebruiksvoorwerpen met de hand gemaakt. De uitvinding van de stoommachine veranderde het productieproces.  ontwerp en vervaardiging waren vanaf dat moment niet langer in één hand. William Morris (leider van de arts and crafts movement) wilde de scheiding tussen ontwerper en uitvoerder, tussen kunst en ambacht, die tijdens de industriële revolutie ontstaan was terugdraaien. Morris ging uit van het materiaal zelf en de wijze waarop dat het beste bewerkt kan worden. Hij streefde ook naar een compleet decoratiesysteem binnen één interieur. De kunstenaars, architecten en vormgevers van het bauhaus verzetten zich na de 2e wereldoorlog niet tegen de industrie. Zij maakten gebruik van de technische ontwikkelingen. Zij streefden net als Morris ernaar, om kunst en ambacht zoveel mogelijk te scheiden. En ook om samenwerking tussen disciplines als architectuur, vormgeving en beeldende kunst. De kunstenaars van het bauhaus wezen onnodige ornamentiek (versiering) af en zagen de vorm van het voorwerp als uitdrukking van de functie (functionalisme) Door de groeiende welvaart in de loop van de jaren tachtig van de 20e eeuw zijn vormgeving en design volop in de belangstelling komen te staan. Autodidact = schilders, musici en acteurs die zichzelf het vak hebben geleerd. Opdrachtgevers voor vormgevers en ontwerpers: grote fabrikanten van gebruiksartikelen, fabrikanten van merkartikelen en grote warenhuizen. Het ontwerpen van een product: De ontwerper moet zich eerst oriënteren, hij maakt een inventarisatie van de eisen en wensen en bekijkt andere producten die vergelijkbaar zijn. Daarna maakt hij een lijstje met eisen en wensen. De eisen en wensen kunnen betrekking hebben op het materiaal, op technische en milieuaspecten, op het productieproces, op de kleur, op de veiligheid en op het gebruik. Ook de doelgroep speelt een belangrijke rol. De meeste ontwerpers maken daarna ontwerpcollages. De opdrachtgever keurt de ideeën en selecteert er enkele. De vormgever werkt doorgaans de ideeën van drie producten uit. Bij schrijvers worden hun teksten beschermd door het auteursrecht en bij ontwerpers door het recht van het industriële eigendom. De belangrijkste criteria waaraan elk product moet voldoen om als een kwaliteitsproduct kan worden gezien: - het product dient op een bijzondere manier te worden vormgegeven. - Het product moet voldoen aan de eisen die de gebruiker eraan stelt. (=fysieke ergonomie) - Het product moet handig in het gebruik zijn en gemakkelijk te bedienen (= cognitieve ergonomie) - Het ontwerp van het product moet zodanig zijn dat het zo efficiënt mogelijk, zo milieuvriendelijk en zo goedkoop mogelijk geproduceerd en vervoerd kan worden. - Het product moet voldoen aan een bepaalde prijs- kwaliteitverhouding. - Vorm, inhoud en functie moeten zo nauw mogelijk op elkaar aansluiten.