Samenvatting H1

Paragraaf 1

Amsterdam was in de 16e eeuw een handelsstad. Er werd vooral hout graan en zout verhandeld. Graan en hout kwamen uit landen zoals Polen, Zweden en de Baltische Staten. Via Amsterdam gingen die producten verder door Europa. Deze handel werd ook wel de Oostzeevaart genoemd.

Antwerpen was een van de belangrijkste handelssteden van Europa. Hier werd vooral gericht op het doorhandelen van kant, tapijt, suiker, zilver, en laken.

Toen de Spanjaarden in 1585 Antwerpen veroverden, was het gedaan met de handel. Veel kooplieden vluchtten naar de Republiek (de meeste naar Amsterdam). Ook andere immigranten kwamen naar Amsterdam. Veel nieuwkomers bouwden in de stad nieuwe panden voor hun bedrijf en om er te wonen. Amsterdam moest daarom worden uitgebreid.

Amsterdam had vroeger een stapelmarkt: producten werden aan de grachten opgeslagen en zonder bewerkingen doorverkocht.

Bijna alles in de 17e eeuw draaide om handelskapitalisme (vorm van economie waarin handelaren zoveel mogelijk winst probeerden te maken).

Paragraaf 2

Omdat er steeds meer gebieden ontdekt werden, kwam er meer handel over de wereld in nieuwe producten. Zo werd er suiker, cacao, koffie, en tabak uit Amerika gehaald en peper, nootmuskaat, foelie en kruidnagels uit Azië.

Omdat de handel steeds meer wereldwijd ging noemen we dat de wereldeconomie.

In de Republiek werd veel handel gedreven. Aan het eind van de 16e eeuw wilden de Nederlanders de handel uitbreiden. Ze zagen de Portugezen veel winst maken op de handel in specerijen. Nederland ging daarom speciale bedrijven in Azië oprichten, ook wel compagnieën genoemd. Om sterk te staan tegenover buitenlandse concurrenten ging de compagnieën samenwerken.

In 1602 werd de zogenoemde VOC opgericht. Deze compagnie wilde winst maken met de handel op Oost-Indië. De VOC kreeg van de Republiek het monopolie van de Nederlandse handel op Oost-Indië. Dit betekende dat alleen de VOC handel mocht drijven met Oost-Indië.

In 1621 werd nog een andere handelmaatschappij op gericht, de WIC Ook de WIC kreeg een monopolie: deze onderneming mocht als enige handel drijven met Amerika en West-Afrika. De WIC hielt zich bezig met kaapvaart (hierbij werden schepen van andere landen overvallen en werd de vracht buitgemaakt). De bekendste verovering was die van Piet-Hein in 1628.
De WIC verdiende ook geld met slavenhandel van West-Afrika naar Suriname. Slaven moesten werken op plantage waar ze suiker en tabak moesten verbouwen.

De WIC was niet zo succesvol als de VOC.

Paragraaf 3

Nederland beleefde een zogenoemde 'Gouden eeuw' van 1588 t/m 1670.

Jacob Cats was de populairste dichter uit de gouden eeuw, veel van zijn dichtregels zijn bekende spreekwoorden geworden

De renaissance had gezorgd voor een nieuwe manier van denken in de wetenschap.
Zo had de Italiaan Galileo Galilei ontdekt met de telescoop dat sterren en planeten in beweging zijn en dat de aarde om de zon draait.
De Engelsman Isaac Newton ontdekte hoe je kon berekenen met welke snelheid een voorwerp door de zwaartekracht naar de aarde valt.

Omdat mensen in de 17e eeuw op een hele andere manier de wereld gingen bestuderen, spreken we ook wel van de wetenschappelijke revolutie.

De kennis uit de wetenschappelijke revolutie wilden de wetenschappers ook toepassen. Er werden veel uitvindingen gedaan. De wetenschappers uit de republiek liepen hierbij voorop.

Het gebrek aan landbouwgrond loste men op door verschillende meren in Holland droog te leggen. De bekendste hiervan is de inpoldering van de Beemster in 1612.