De dood

Opzet Dit werkstuk is onderdeel van het vak Levensbeschouwing. Van de leraar kregen we een A4tje met allerlei onderwerpen waar je uit kon kiezen. En het waren er veel, daarom was het ook extra moeilijk om te kiezen. Ik koos wel alvast voor de levensbeschouwelijke kant, daarnaast had je ook nog ethische onderwerpen maar die trokken mij niet zo. Daarna wilde ik voor mijzelf een onderwerp dat echt met levensbeschouwing te maken had en dat ook in alle levensbeschouwingen nadrukkelijk naar voren komt. Ik arceerde een paar onderwerpen die in die categorie vielen. Nu moest ik er een kiezen waarvan ik dacht dat ik er nog wat van zou kunnen leren. En toen kwam ik bij de dood, of in betere woorden eindigheid. Nou moest ik ook nog nadenken wat voor een hoofdstukken ik erbij zou maken. Toen bedacht ik dat ik kon uitzoeken wat de dood betekent bij verschillende levensbeschouwingen en hoe het verwerkt werd. Daarvoor wilde ik de grootste religies van de wereld nemen. Ook wilde ik onderzoeken hoe mensen over de dood denken en hoe makkelijk ze zichzelf en anderen doden. Inleiding De dood is bij heel veel religies een van de belangrijkste zoniet één van de belangrijkste bezigheden. Bijna alle gelovigen zijn dagelijks bezig met de dood, ze bereiden zich er op voor. Bij vele religies bestaat de overtuiging dat als je goed leeft je in de hemel komt ( Leven na de dood). Het echte goede leven komt pas na de dood. Ook bestaat er de opvatting bij religies dat na de dood de mens nog dichtbij blijft. Dood heeft vele definities, het is het absolute einde of een overgang of het is zelfs een verlossing. Dood is iets waar we ons allemaal wel eens mee bezig houden.
De dood bij het Christendom Het christendom is een van de grootste godsdiensten ter wereld. Overal in de wereld zijn er mensen die in het Christendom geloven. De meeste christenen wonen in de westerse wereld. De geschiedenis van deze godsdienst gaat wel 2000 jaar terug in de tijd. Toen werd de stichter Jezus geboren. Hij was de zoon van God. Jezus werd geboren in Palestina, het huidige Israël. Daar zijn nog veel meer godsdiensten geboren. In het Christendom komt ook vaak het woord eindigheid naar voren. Hierover bestaan vele standpunten. Volgens het Christendom zijn er twee bestaansvragen: Waar kom ik vandaan? Waar ga ik heen? Volgens hun is het antwoord daarop ‘God’. De mens komt voort uit God en zal uiteindelijk weer bij God terechtkomen. De mens moet ook beseffen dat hij eindig is. Hoe meer de mens hiernaartoe gaat hoe meer de mens naar de uiteindelijke vrijheid toeleeft. Dat wordt dan ook wel eens verlossing genoemd. Toch hoeft de mens dit niet, hij is vrij om te kiezen en kan dus zijn eigenlijke bestemming ontvluchten. De mens wil naar de oneindige wereld van God. Natuurlijk is er ook het standpunt van herrijzen. Als je dood bent en je hebt in de Christelijke God geloofd zal je na je dood herrijzen en een beloning naar verdienste krijgen. De ziel van het vorige leven wordt dan vergeten. Dit is ook de reden waarom de meeste mensen gedoopt worden; we worden opnieuw een kind van God, we worden wedergeboren. De mens mag tijdens zijn leven gelukkig zijn. Aan dit gelukkig zijn zit ook een grens, bijvoorbeeld bij seksuele ervaringen. Toch zal de mens zijn volledige geluk niet vinden. De mens zal altijd verlangens blijven houden naar het echte geluk, Heil. Dit kan de mens niet vinden in zijn eindige bestaan. Dit zal hij moeten vinden bij God. Toch is één van de bekendste visies die van hemel en hel. De hemel is een soort paradijs, een land zonder kwaad, waar alleen maar goed is. In de hemel komen al je dromen uit. Wil je in deze wereld terechtkomen dan zul je er ook in moeten geloven. Dat betekent onder andere dat je in het Christendom zult moeten geloven. Als je niet in dit geloof gelooft en je hebt slechte daden achter je naam staan zul je in de Hel terechtkomen. Dit is het huis van de duivel. Toch zijn er vele vragen bij dit geloof in de hemel. Waar zou die hemel dan moeten zijn? Ook is er nog het bijbelse boek Prediker. De schrijver van dit boek moet erg veel over de dood hebben nagedacht evenals de mogelijkheid op leven na de dood. De Prediker gaat onder andere over het begrip Dualisme. De mens bestaat uit een lichaam en een ziel. Het lichaam is sterfelijk en sterft dus af na de dood. De ziel is onsterfelijk en gaat na de dood afhankelijk van hoe je geleefd hebt naar de hemel of hel. Dit is de tegenstelling van lichaam en ziel. Dit denken vindt zijn oorsprong overigens niet in de bijbel. De dood bij de Islam De islam is net zoals het christendom een van de grootste religies van de wereld. De islam betekent in het Arabisch “overgave”. Overgave aan Allah, de God en enige God van de Islam (het is een monotheïstisch geloof). Dit staat in de Koran beschreven. De Koran is een soort bijbel alleen dan voor de Islam. Ook luisteren ze naar de uitspraken van de profeet Mohammed. De mensen die in de Islam geloven heten moslims, dat betekent: 'iemand die zich overgeeft'. Het geloof sticht zich vooral in Azië en dan het meest in het Midden-Oosten. Het middelpunt van de Islam op de wereld is de vaderstad Mekka. Daar werd in 662 Mohammed opgeroepen als profeet van Allah. Het gehele geloof wordt in 6 punten samengevat: God, zijn engelen, zijn profeten, zijn heilige boeken, de laatste dag met het oordeel, Gods bepaling van alles wat de mens overkomt. Net zoals bij het Christendom gelooft ook de Islam dat God na de dood van de mens bij hem blijft. Ook geloven zij in de verrijzenis. En in het eeuwige leven na de dood. Toch is er een verschil. De Islam had weinig aandacht voor de dood. Zij waren veel meer gericht op het leven. Voor het leven na de dood zul je verantwoording moeten afleggen bij God. De stervende wordt altijd richting Mekka gelegd. Hij/Zij wordt ook ritueel gewassen en er wordt hem een geloofsbelijdenis ingefluisterd. Daarna word hij/zij in witte doeken omwikkeld en in zijn/haar graf gelegd, niet in een kist. Na zijn/haar dood gaat de ziel naar de Rechter die bepaald of hij/zij naar Hemel of Hel gaat. Hier zal hij/zij blijven tot aan de Opstanding want dan gaat alles en iedereen dood en dat ook definitief. Alleen diegene die God bij zich wil houden zal overleven. De dood bij het Hindoeïsme Het Hindoeïsme is één van de oudere godsdiensten van de wereld. Ruim 500 jaar geleden is het ontstaan uit oude heilige teksten en volksgeloof. Het Hindoeïsme is de op twee na grootste godsdienst van de wereld. Het heeft ongeveer 660 miljoen aanhangers, verspreid over de hele wereld. De grootste groep begeeft zich duidelijk in India en de rest van Zuidoost Azië. Het Hindoeïsme gelooft net zoals de andere grote godsdiensten in één God. Toch is het wel wat anders want de God doet zich voor in vele gedaanten. Al die verschillende gedaanten hebben ook allemaal verschillende namen. Zo heb je de God als schepper, Braham. Je hebt de God ook als kracht van de wereld, Vishnu, en je hebt de God nog als vernietiger en die heet Shiva. Volgens de Hindoes is God overal. Binnen het Hindoeïsme is er een duidelijke opvatting over de dood, het leven is één grote kringloop. De Hindoes geloven dat er bij de geboorte je geest zich met het lichaam verenigt. De Hindoes geloven dus ook in het onderscheid tussen lichaam en geest. De geest wordt ook wel Atman genoemd. De Atman blijft bij het lichaam tot de dood hun scheidt. Daarna plaatst de Atman zich weer in een ander lichaam. Ook dit is al eerder naar voren gekomen want we spreken hier over wedergeboorte. Toch is de wens van de Hindoe niet om voor eeuwig door te leven. Om bevrijd te worden uit deze kringloop van leven en dood moet men goede daden verrichten. Het bevrijden uit de kringloop wordt ‘verlossing’ genoemd. De goede daden en alles wat erbij hoort word Karma genoemd. Een goede daad is afhankelijk van in welke kaste je leeft. Bij je geboorte word je in een kaste geplaatst en daar zul je je de rest van je leven aan houden. In deze kaste staat ook vastgesteld wat een goede en wat een slecht daad is, dit verschilt per kaste. Een goede daad zal in je volgende levend beloond worden. Als je dit volhoudt en volgens de heilige boeken blijft leven zul je ooit uit de kringloop ontsnappen en verlost worden. De uiteindelijke verlossing van de ziel van het lichaam wordt ook Nirvana genoemd. Hierna zal de ziel zich nooit meer met een lichaam verenigen. De dood bij het Jodendom Het joodse geloof en de joden stammen af van volksstammen die 4000 jaar geleden in het Midden-Oosten leefden. Volgens heilige boeken was Abraham de eerste jood. Hij hoorde een stem van God om naar het beloofde land te gaan. Dit land is tegenwoordig Israël. De joden hebben ook maar één God. Tegenwoordig beschouwen ze Abraham als vader van hun geloof. Het jodendom is een streng geloof met vele verboden en geloven. Alles volgen ze via heilige boeken. Het jodendom begeleidt de joodse mensen hun hele leven in verschillende fasen. De geboorte, besnijdenis, Bar Mitswa, Bat Mitswa, huwelijk, ritueel bij levenseinden en de begrafenis. Vroeger was een marteldood bij de Joden een eervolle zaak, het heette Isaak. In de joodse bijbel is er weinig te vinden over de dood alleen in oude teksten staat er af en toe wat. Volgens de joden was er onder de aarde een plaats waar doden een duister en slecht leven lijden. Die wereld noemen ze sjeool. Volgens de joden bestaat er in de dodenwereld geen contact meer met God. In de sjeool wordt een selectie gemaakt: de rechtvaardigen gaan naar het paradijs, in het joods Gan-Eden. De goddelozen verblijven in de hel, in het joods Gehenna. Onder Grieks invloed kwam er ook nog een tweede bij namelijk de visie van de eeuwige ziel. Als iemand stervende is moet die iemand niet in een richting gaan liggen of zoiets. Bij de joden is het gebruikelijk dat als je op sterven ligt die iemand zich dan in orde brengt en hij moet zich daarnaast ook nog verzoenen. Als degene uiteindelijk dood is zullen zijn of haar broers en zussen de dode wassen en linnen doodskledij aantrekken. De kist waarin de dode komt te liggen moet van onbewerkt hout gemaakt zijn. Het ritueel bij de begrafenis is weinig bijzonders, de familieleden scheuren de kleren van de dode kapot en daarna wordt er zand over de kist gestrooid. Op het einde wordt een kaddiesj gehouden, een gebed waarin niets over de dood gezegd wordt. De dood bij andere geloven In deze paragraaf ga ik het hebben over de natuurvolken en het boeddhisme. De definitie van natuurvolken is de schriftloze volken. Een volk dat geen schrift heeft waar alle regels in staan. Dit betekent natuurlijk niet dat de natuurvolken geen regels hebben. Op de wereld zijn vele natuurvolken vaak met een beperkte aanhang. Het boeddhisme is één van de oude grote religies. Het boeddhisme is een verzamel naam voor een groot aantal stromingen, sekten en kerkgenootschappen. Allemaal baseren ze zich op een leer, de boeddha. In het boeddhisme bestaat ook een kern, die kern heet ‘de Vier Edele Waarheden’. Deze zijn: 1. alle bestaan is lijden. 2. lijden ontstaat door begeerte. 3. de begeerte moet vernietigd worden. 4. de begeerte kan tenietgedaan worden door het volgen van het achtvoudige pad: juist inzicht, juist besluit, juist woord, juiste daad, juist leven, juist streven, juist denken en juiste meditatie. Het boeddhisme is vooral in Azië en heeft naar schatting zo’n 300 miljoen aanhangers. Natuurvolken beschouwen de dood meestal als een abnormaliteit, die verklaring eist. Vandaar dat er mythen voorkomen die vertellen hoe de dood in de wereld kwam. Mensen hebben altijd al geprotesteerd tegen de dood. Daardoor ontstond de gedachte van een onsterfelijke ziel, een ziel die dus niet dood kon gaan en waar niks tegen te protesteren was. Het boeddhisme lijkt in het opzicht van dood een beetje op het Hindoeïsme. Bij het boeddhisme streven ze er uiteindelijk ook naar om niet weer herboren te worden. Dit kun je in de laatste fase van je leven bereiken en het heet paranirvana. Bij het boeddhisme geldt ook dat het leven bedoeld is om te streven naar volmaaktheid. De dood is niet iets om te treuren maar om volmaaktheid te zoeken. Het streven naar volmaaktheid lukt natuurlijk niet in een leven, wel in verschillende levens. Elk leven komt men in een andere vorm van volmaaktheid. Die toestanden zijn: - rijk van oneindigheid van ruimte - rijk van oneindigheid van bewustzijn - rijk van oneindigheid van niet-zijn - rijk dat noch mogelijk is voor te stellen, noch mogelijk het zich niet voor te stellen

Bij het laatste stadium is het bewustzijn opgehouden en is men eeuwig. Euthanasie Euthanasie betekent letterlijk ‘goede dood’. Het is uit het Grieks afgeleid en ‘eu’ betekent goed en ‘thanatos’ betekent dood. Euthanasie wordt vaak verward met levensbeëindiging van mensen (bijvoorbeeld bij pasgeboren baby’s met een afwijking) zonder toestemming van de betrokkenen. De humanisten verstaan onder euthanasie: ‘de pijnloze levensverkorting door een arts bij een mens die, door welke oorzaak ook, in een lichamelijke en/of geestelijke toestand verkeert waaruit de geïnformeerde betrokkene geen herstel tot een zinvolle en waardige levensstaat verwacht en uitdrukkelijk en zo mogelijk herhaaldelijk zijn/haar wil kenbaar heeft gemaakt’. Hierin staat de wil van de betrokkene dus vooraan. Er zijn verschillende manieren om euthanasie te plegen: Hulp bij zelfdoding: de arts helpt de patiënt om zelfdoding uit te voeren. De arts geeft een medicatie om als de patiënt zelf wil een overdosis te nemen met als gevolg de dood. Actieve euthanasie: Dat is het toedienen van medicijnen die het lijden verminderen en de dood versnellen. Dit is vaak het geval bij een ongeneselijke ziekte waar de zieke erg lijdt. Hij of zij zal dan aan de arts vragen om zo’n medicatie. Dit is erg moeilijk voor de arts want voor hem is het net alsof hij iemand vermoordt. Passieve euthanasie: Dit is bijvoorbeeld het stop zetten van apparatuur bij iemand die klinisch dood is. Hij of zij wordt met apparaten levend gehouden maar er kan door familieleden of andere naaste besloten worden om die manier stop te zetten. Dit kan ook zijn bij het niet meer toedienen van medicijnen omdat er toch nog maar weinig te redden valt. Een andere vorm van passieve euthanasie is als de patiënt zelf vraagt tot stopzetting van een behandeling. In Nederland is euthanasie nu wettelijk toegelaten. Dit heeft in de hele wereld veel te weeg gebracht. Die wet is wel aan regels gebonden dat wil zeggen niet iedereen kan even zomaar om euthanasie vragen en niet iedereen kan het zomaar plegen. Er zijn in het huidige wetsvoorstel een paar afspraken gemaakt daarover. De voorwaarden zijn: - Je kunt alleen om euthanasie vragen wanneer je meerjarig bent of als je ontvoogd minderjarig bent. Ook moet je wel handelingbekwaam en zelfbewust zijn. Niet dat je helemaal gek bent of zoiets. - Ook moet euthanasie vrijwillig ingewilligd worden. Je moet er ook over nagedacht hebben en het kan alleen als het niet anders kan. De beslissing moet zonder druk van buitenaf genomen zijn. - De patiënt moet zich in een medisch uitzichtloze situatie bevinden van aanhoudend fysiek en/of psychisch lijden dat het gevolg is van een ernstige en ongeneeslijke aandoening. Op de euthanasievraag van iemand die levensmoe of depressief is kan niet ingegaan worden op een wettelijke manier. In de procedure tot euthanasie zijn er twee mogelijkheden. De ene is bij mensen die binnen afzienbare tijd komen te overlijden en de andere is bij mensen waar het overlijden nog wat langer kan duren. Dit wordt ook wel terminaal en niet-terminaal genoemd. De procedure bij terminale patiënten is vaak korter en een stuk makkelijker: - De patiënt moet ingelicht worden over de eventuele oplossingen voordat hij of zij beslist om euthanasie aan te vragen. - Er moet nog een tweede dokter bij betrokken worden die ook de diagnose stelt dat euthanasie mag en het misschien ook wel het beste is. - Er moet een verplegend team bij betrokken worden. - Er moet contact worden opgenomen met naaste familie tenzij de patiënt dat niet wil. De procedure bij een niet-terminale persoon gaat een stuk moeilijker en duurt ook wat langer. Omdat de persoon toch nog wat langer te leven heeft moet alles nog eens bekeken worden. Bij hetgeen wat al genoemd is komt ook nog: - Er wordt een tijdslimiet van een maand in gevoegd omdat het niet meer zo dringend is en er ook beter beslist kan worden. - Er wordt nog een derde dokter bij betrokken die dezelfde procedure volgt als de tweede dokter maar ook nog gespecialiseerd is in de ziekte. Als al dit is gebeurd kan de euthanasie worden uitgevoerd. Zelfdoding Per jaar zijn er ongeveer 1500 mensen die zelfmoord plegen. Vaak wordt zelfdoding veroorzaakt door een psychische ziekte zoals psychose en schizofrenie. Psychose is een ziekte waarbij een persoon moeite heeft om contact te leggen met de buitenwereld. Een persoon kan geen onderscheid maken tussen eigen gevoelens en indrukken vanuit de buitenwereld. Bij schizofrenie is de persoonlijkheid van iemand geheel gespleten en kunnen die persoonlijkheden tegen elkaar gaan werken. Een ander veelvoorkomende oorzaak is depressie. Bij depressie hebben mensen vaak een probleem dat ze zelf niet kunnen oplossen. Het probleem neemt iemand helemaal mee en de persoon zal helemaal in de ban zijn van het probleem. De enige uitweg lijkt dan de dood. Toch zijn het niet altijd psychische problemen die de aanleiding zijn tot zelfmoord. Hier volgen nog een aantal voorbeelden: - Sociale problemen: Dit zijn mensen die niet zo goed in omgang met anderen zijn. Vaak mensen met weinig vrienden. Ze zijn ook vaak erg verlegen en zeggen haast nooit iets. Dit kan tot gevolg hebben dat ze het idee krijgen dat ze niet bij de maatschappij horen. Zelfmoord kan dan een uitweg bieden. - Financiële problemen: Dit is ook een veel voorkomende oorzaak voor zelfmoord, mensen die zo diep in de schulden zitten dat ze niks anders weten dan maar zelfmoord te plegen. Er zijn ook vele oorzaken van die schulden. Één oorzaak van de schulden kan zijn het gokken. Mensen zijn verslaafd aan gokken en werken zich vaak diep in de schulden om aan het gokken te komen. - Een groot probleem is het alom bekende drugs en alcoholprobleem. Mensen raken er verslaafd aan en vergeten hun problemen. Aan deze verslaving is wat aan te doen. Maar als de mensen dan weer nuchter zijn komen al de oudere problemen weer bij hun op. Dit kan hun drijven tot zelfmoord of ook opnieuw de verslaving aan drugs of alcohol. De mensen die zelfdoding plegen zijn in een aantal groepen in te delen. Er zijn mensen met de psychische problemen, deze heb ik hierboven al besproken. Van alle mensen die zelfdoding plegen is 40 procent opgenomen geweest in een psychiatrisch ziekenhuis. Een ander groep mensen pleegt zelfmoord na een grote schok in het leven. Dit kan een ernstige ziekte zijn of bijvoorbeeld het verlies van een echtgenoot. Één op de drie zelfmoorden in deze groep wordt gepleegd door mensen boven de zestig jaar. Er zijn ook mensen die over de dood fantaseren als bevrijding van het leven. Deze mensen zorgen dat ze tijdens hun poging niet gevonden kunnen worden, dat er niets ‘mis’ kan gaan. Andere feiten zijn bijvoorbeeld dat wel 2 keer zoveel mannen zelfmoord pleegt als vrouwen. Ook is bij vrouwen de gemiddelde leeftijd waarop ze zelfmoord plegen hoger dan die bij mannen. De meeste mensen die zelfmoord plegen hebben dat al een keer eerder gedaan. Ook is bij twintigers en dertigers zelfmoord de voornaamste oorzaak van het overlijden. De verschillende manieren van zelfdoding is bij vrouwen en mannen ook anders. Bijna de helft van de mannen kiest ervoor om zichzelf op te hangen terwijl dat bij de vrouwen maar een derde is. Vrouwen plegen vaker zelfmoord door middel van medicijnen en ze laten zich ook vaker verdrinken of springen van een hoogte. Het aantal vrouwen en mannen dat voor de trein springt is naar verhouding evenveel. In het Christendom en dan ook in de bijbel bestaat geen echt oordeel over zelfdoding. Al wordt er in de bijbel wel over geschreven en ook flink beschreven, er is in de tekst geen oordeel over zelfdoding ontdekt en dus ook niet geschreven. Er staan in totaal wel 6 zelfdodinggevallen beschreven. Volgens het boeddhisme volgt het bewustzijn na een zelfdoding een slechte karma. Hierdoor kan een kwade geest de levenskracht innemen. Euthanasie is volgens het karma geen slechte daad. Het is een manier om lijden te vermijden. Maar het is ook geen goede daad en daardoor zal er niks aan de karma veranderen. Bij het boeddhisme wordt zelfdoding niet goedgekeurd maar Euthanasie wel. De doodstraf De doodstraf, al sinds mensenheugenis de zwaarste straf die er is. Door een misdrijf je eigen leven beëindigen. In de meeste landen is de doodstraf al lang afgeschaft. Ook in Nederland is de doodstraf sinds 1983 verboden. In andere landen wordt de doodstraf nog vaak uitgevoerd. In alle Afrikaanse landen maar ook in een westers land zoals Amerika. Daar zitten nog ruim 3000 misdadigers te wachten tot ze uiteindelijk ter dood worden gebracht. In Zuid-Amerika zijn er nog 11 landen die de doodstraf uitvoeren. In Azië, Australië en Europa is de doodstraf zo goed als verdwenen. De doodstraf kan op verschillende manieren worden uitgevoerd. Eén van de meest bekende en die vroeger meestal werd gebruikt is de galg. In Afrikaanse landen wordt gebruik gemaakt van de kogel. Vijf mensen schieten en niemand weet wie hem nou eigenlijk dood heeft geschoten want in vier van de vijf zitten losse flodders. Daarnaast word er in Amerika vaak gebruikt gemaakt van de elektrische stoel of een dodelijke spuit. De laatste wordt tegenwoordig niet meer gebruikt maar wel in de tweede wereldoorlog en dat is de gaskamer. Eigenlijk zijn alle levensbeschouwingen tegen de doodstraf. De Christenen bijvoorbeeld vinden niet dat je de doodstraf mag uitvoeren omdat ze luisteren naar de bijbelse uitspraak ‘gij zult niet doden’. Ook vinden ze dat je bij het doden van een moordenaar je jezelf verlaagt naar zijn of haar niveau. Ook het boeddhisme en het hindoeïsme zijn fel tegen de doodstraf. De eerste leefregel van het boeddhisme is ‘dood geen levend wezen’. Ook het hindoeïsme leeft die regel na. Ook de socialisten zijn tegen de doodstraf evenals de humanisten die vinden dat je ‘respect voor anderen’ moet hebben en dus ook voor iemand anders zijn leven. Eigen Mening De Dood Ik ben zelf niet zo erg gelovig in wat voor een God dan ook. Ik geloof dus ook niet in de bijbel of elk ander religieus schrift. Ik geloof in de wetenschap. Wetenschap bij het ontstaan van het heelal, bij het ontstaan, bij de geboorte en bij de dood. Volgens vele geloven is er leven na de dood of er is een ziel die voor eeuwig doorleeft. Persoonlijk denk ik dat het bij de dood is gebeurd. Dan is er niks, je leven is opgehouden en er is gewoon niks meer. Ik geloof ook niet in de ziel en het lichaam. Het is gewoon een mens, één geheel.
Euthanasie Ik vind dat Nederland er goed aan doet om Euthanasie te legaliseren. Natuurlijk mag je over jezelf of een naaste beslissen over de dood. Je weet zelf heel goed of je dood wilt of niet en wat er dan wel na de dood gaat gebeuren. Een naaste weet ook heel veel over jou en kan dus best voor jou beslissen of je dood wilt of niet. En dat dat niet goed gekeurd wordt door de kerk dat zal wel, dan plegen de gelovigen toch geen euthanasie. Waar doet de kerk dan moeilijk om. De doodstraf De doodstraf vind ik een belachelijke straf. Niet alleen omdat je iemands leven beëindigd (wat tegen alle regels in gaat) maar ook omdat je iemand beter kan laten lijden als hij iets misdaan heeft. Je kunt beter mensen levenslang in de gevangenis stoppen waar ze niks hebben te doen en waarvan ze weten dat ze hier sterven. Nu weten ze dat het fout was wat ze gedaan hebben. Ook al ben ik niet gelovig, die mensen in de meeste landen zijn wel gelovig en toch voeren ze de doodstraf uit. Ik vind het echt niet kunnen.