De visie van jongeren op de dood

Kinderen tot +/- drie jaar oud weten helemaal niets van de dood. Zij kunnen nog geen verschil maken tussen levende en niet levende dingen. Ze vinden het wel eng om apart gelaten te worden van mensen waar ze heel veel mee omgaan, zoals hun ouders. Ze weten namelijk wel wat verlies is en kunnen daar dus ook onder lijden. Ze gaan nog op een heel natuurlijke manier met de dood om. Wat oudere kinderen, tussen de drie en de zes jaar oud, kunnen wel onderscheid maken tussen leven en dood. Ze weten dat iemand dood kan gaan, maar niet wat dat nou precies betekent. Ze zien de dood als iets tijdelijks, een soort slaap, waarbij degene die dood is gegaan niet meer kan zien en bewegen. Zij zijn over het algemeen niet bang voor de dood. Dat komt omdat ze denken dat de dode wel blijft leven, maar onder andere omstandigheden. Kinderen tussen de zes en negen jaar beginnen kinderen te beseffen dat de dood 'onomkeerbaar' is. Zij kunnen alleen nog niet begrijpen wat zo'n definitief einde inhoudt. Ze hebben veel belangstelling voor de veranderingen die aan het uiterlijk optreden als iemand doodgaat. Op deze leeftijd zijn kinderen bang om dood te gaan en vinden de dood maar een verwarrend verschijnsel. Ze kunnen nog niet begrijpen dat de dood een onvermijdelijk en een algemeen voorkomend iets is, maar het interesseert hen wel wat er na de dood gebeurt. De onvermijdelijkheid en universaliteit van de dood dringt tot kinderen door als ze zo rond de tien jaar oud zijn. Omdat de kinderen slimmer zijn geworden, zien ze de dood als een onvermijdelijk einde van het leven. Het jonge kind probeert er niet aan te denken dat de dood een persoonlijke gebeurtenis is, en bekijkt het meer als een abstract gebeuren, waardoor het op afstand blijft. Kinderen van negen tot twaalf jaar oud weten dat mensen, dieren en planten leven, en ook dat alles wat leeft nou eenmaal een keer dood gaat. De oorzaak van de dood wordt niet meer alleen beschouwd als een verschijnsel wat van buitenaf komt (extern), maar ook als iets interns, zoals dood door ouderdom. Op die leeftijd is het toch heel pijnlijk voor een kind als er een geliefd iemand overlijdt (bijvoorbeeld een opa of oma). De dood wordt dan niet meer zo afstandelijk bekeken; ze merken dat het ook een verschijnsel van heel dichtbij kan zijn.