Navajo

Inleiding:
Dit werkstuk gaat over de Navajo indianen. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat dit de eerste naam was die me binnenschoot toen ik aan indianen dacht omdat mijn broer Jimmy Navayo Heeres heet. Dit was dan ook de enige naam die ik kende. Ook heb ik dit onderwerp gekozen omdat het een vrij grote en bekende groep is en daarom denk ik dat ik er best veel informatie over kan vinden.

Conflicten en Leefgebied:
Rond 1880 trokken de Navajo het domein van de Hopi-indianen binnen om schapen te fokken waardoor de Hopi-indianen nog maar een klein deel van hun reservaat overhielden. Nu is het nog steeds niet opgelost.

Vandaag de dag is de Navajo het grootste volk in de Verenigde Staten met ongeveer 140.000 mensen.
Zij leven in het zuidwesten van de Verenigde Staten, het meeste in Arizona en New Mexico. De Navajo wonen in het gebied Utah, hier leven ze in een reservaat dat zelfs groter is dan Nederland en België.
Dit gebied word ook wel de ‘Beschilderde Woestijn’ genoemd omdat de grond, stenen en rotsen helderrood, wit, geel en bruin zijn. De heuvels bestaan uit blauwe en grijze klei.
Het klimaat is er ongeveer 0 tot 10 graden in januari en de neerslag is minder dan 25 mm. In juli is de temperatuur 20 tot 30 graden zijn en de neerslag is dan ongeveer hetzelfde als in januari.
De Navajo is één van de Apachegroepen, deze groepen stammen oorspronkelijk af van de Athapaskanen.
Ongeveer 1000 jaar geleden trokken zij over de Baringstraat, dit is het water tussen Rusland en Amerika. Toen die tijd was het water er bevroren en konden
Ze er gewoon over lopen.

Wonen:
De Navajo wonen in Hogan’s. een hogan is een laag, koepelvormig gebouw. De muren zijn van boomstammen afgesmeerd met klei en leem, deze muren zijn bedekt met aarde.
Constructies van de oude hogan:
Het geraamte bestond uit 3 palen die boven in elkaar gegrepen zijn. Aan de oostkant staan 2 palen die de ingang vormen. Behalve de deuropening en het rookgat bovenin was de hele hogan bedekt met aarde, er zijn geen ramen.

Constructies moderne hogan:
De moderne hogan is zeshoekig. Er staan vier gevorkte palen in de grond die het geraamte vormen. De muur is opgebouwd door boomstammen op elkaar te stapelen waar ook weer aarde over heen word gedaan.

Ook bij de moderne hogan heb je alleen de ingang en het rookgat dat niet bedekt is met aarde.

In de winter is het er warm en in de zomer blijft het lekker koel. Een familie heeft altijd meerdere hogan’s, één om in te wonen, één voor opslag en één voor gezinsrituele. Rondom de hogan’s stonden andere gebouwen zoals zomerhuizen –een afdakje tegen de zon- , hokken voor lammetjes, ruimte voor vee, openluchtovens en een zweethut.
Een hogan werd altijd gebouwd volgens de oude regels; de haard in het midden en de deur richting het oosten, de kant waar de zon opkomt.
De navajo’s sliepen en zaten altijd rond de haard, de mannen aan de noordkant en de vrouwen aan de zuidkant, als er gasten waren gingen die aan de westkant zitten, tegenover de deur.
De kruiden, het voedsel, de wapens, de ceremoniële voorwerpen en de kleren werden tussen de dakspanten gelegd of opgehangen aan de balken. Al het kookgerij stond rond de haard.
Navajo’s wonen met kleine groepjes verspreid over een groot gebied met een aantal woningen bij elkaar.dit waren vaak bij afgelegen plaatsen zoals bij een doodlopende ravijn of onder rotswanden.
Als een getrouwd paar bij elkaar ging wonen bleef de vrouw altijd in de buurt van haar moeder wonen maar de man bleef ook contact houden met zijn moeder, zo ontstonden er grote families, deze groepen van 50 tot 200 mensen werden ‘outfits’ genoemd. Een paar outfits samen was een ‘community’, deze hadden allemaal een leider maar de beslissingen werden altijd samen genomen.

Religie:
-Spaanse godsdienst
de Spanjaarden waren onder de indruk van de grote adobehuizen, het versierde aardewerk en de verzorgde katoenvelden, maar zij verafschuwde de dansen van de gemaskerde katchina’s en de andere godsdiensten. De indianen moesten bekeerd worden tot het christendom.
Dat probeerde de Spanjaarden onder andere bij de Pueblo-, Apachen- en de navajo indianen. De Pueblo aanvaardden het nieuwe christelijk geloof maar bleven in het geheim hun eigen rituele uitvoeren.
De Pueblo’s moesten de Spaanse koning en Katholieke kerk trouw zweren. Zij kregen Spaanse namen en godsdienstles.

Ze moesten verplicht werken op Spaanse boerderijen en veefokkerijen om de belasting te betalen.elk dorp moest verplicht hun eigen priester-wetgevers vervangen door Spaanse gouverneurs en luitenantgouverneurs .
De Apachen en de Navajo’s verzetten zich fel tegen de indringers en dat maakte de relatie tussen hun en de Pueblo’s kapot. Ze pleegde overvallen op de Pueblo’s want zij waren de bondgenoten van de Spanjaarden.
-Geestenwereld
als iemand geen natuurlijke dood sterft dan komt dat volgens de Navajo door hekserij.de Navajo gelooft namelijk in geesten en heksen. Zij zagen een geest altijd als een eenzame ziel dat uit het doderijk is terug gekomen om een andere ziel te zoeken of om wraak te nemen.
Ook konden zij terug komen als er iets niet in orden was met zijn of haar graf.
De geesten zijn een bedreiging voor de levende allen de zielen van oude of heel jonge mensen zijn ongevaarlijk. De geesten vertoonde zich ook allen in het donker, in een gedaante van een mens of dier. Meestal waren dat de uil of coyote.
De Navajo’s hebben ook allerlei ceremonies om mensen te genezen. Want ze willen dat mensen zo snel als mogelijk weer beter zijn want de navajo is bang voor ziektes en de dood. Deze geneesrituelen waren het zingen van heilige liederen, hier handen ze dan een speciale zanger voor, deze was dan een soort medicijnenman. Als er iemand ziek was ging een familielid naar de zanger om te vragen of hij voor de patiënt wou zingen.
Deze verzamelde dan kruiden, stuifmeel en gekleurd zand om een ‘droog schilderij’ te maken. Terwijl de zanger zong maakte hij een schilderij op de vloer door kleurig zand tussen zijn duim en wijsvinger te laten lopen. Deze ‘zang’ kon wel 4 dagen duren. Als het schilderij dan klaar was moest de zieke in het midden van het schilderij gaan zitten, dan word het zand beetje bij beetje op zijn of haar lichaam gebracht en werd de zieke beter. Deze droge schilderijen worden ook wel zandschilderijen genoemd.

Gezangen:
De Navajo zingt voor rituele en voor plezier, zij hebben echt overal een lied voor; wiegliedjes, kinderliedjes, grappige liedjes en ‘Geschenkliederen’ deze zing je als je een geschenk aan iemand geeft.

Een lied werd bijna altijd begeleid met een trommel of met fluiten van cederhout. Zoals in het vorige hoofdstuk vermeld is, heb je ook een zanger die als een soort medicijnman word beschouwd omdat de ‘zanger’ mensen beter maakt met zijn zang. De zanger of één van zijn helpers heeft dan een speciale ratel, het ‘snorhout’ of het ‘bromhout’. Dit bestaat uit hout dat van een boom is gehaald waar de bliksem in is geslagen. Als je de ratel ronddraait hoor je het geluid van de donder.

Mythen:
-Het Heilige Volk
volgens een verschijningsmythen van de Navajo leefde het Heilige Volk vroeger onder het aardoppervlak. Door dat er iemand hekserij had gebruikt moesten zij de hele tijd van de ene vlakte naar de andere trekken. Dit gebeurde een tijd lang tot dat er een hevige overstroming kwam. Het heilige volk vluchten door een rietsstengel naar boven en zo kwamen zij in deze wereld terecht. Dat is ook de reden dat de indianen vaak trekken, dat hebben ze vroeger bij het heilige volk namelijk ook vaak moeten doen.
-De Veranderende Vrouw
in veel mythen van het zuidwesten speelt de veranderende vrouw een rol, ook bij de navajo’s kennen ze haar. De Veranderende Vrouw had twee zonen, zij worden ‘de moedige tweeling’ genoemd. Zij gaan op weg naar het huis van hun vader, de Zon. Onderweg beleven ze veel avonturen en moeten ze ontelbare monsters doodde.
De moedige tweeling komt ook in het verhaal de Wolkenverslinder van de Zuñi voor.

Kleding en het Haar:
-Kleding
De kleding van de Apachen en de Navajo zijn van dierenhuiden gemaakt. De mannen hebben een lendendoek en een hemd met lange mouwen aan, de vrouwen dragen een jurk die uit twee delen bestaat of een rok..
Later namen zij de kledingstijl van de Pueblo over.
De vrouwen hadden vaak opvallende kleurige kleding aan tot in de 19e eeuw, toen namen de Europese stoffen mee zoals fluweel en katoen enz.
Toen gingen de vrouwen katoenfluwelen blouses en wijde rokken van calicot dragen. Als het koud was droegen alle volken dekens of poncho’s van aan elkaar genaaide konijnenvellen of andere dierhuiden dragen.

Na de introductie van wol namen de navajo vrouwen de ‘serap’ –omslagdoek-
Van de Spanjaarden over. Deze waren versierd met een dessin met ruiten, driehoeken en strepen.
De Navajo droeg schoenen van aan elkaar genaaide dierenvellen, van leer.

-Haar
de navajo verzorgde hun haar goed en maakten met planten zoals cactussen haarmiddeltjes en lotions. Ze hadden lang haar en staken dat op. Behalve bij ceremonies, dan hadden ze hun haar los.
De mannen hadden vaak een brede lap stof of een sjaal als hoofdband op.
De vrouwen bedekten hun hele hoofd met een lap stof en knoopte die in hun nek vast.

Kunst en Ambacht:
-Sieraden
De navajo waren waarschijnlijk de allerbeste edelsmeden. Van metalen zoals ijzer en koper maakten zij armbanden, kettingen, ringen en oorringen. In het zuidwesten was turkoois in overvloed te vinden. Dit komt omdat het zo gewild is omdat het en een mooie kleur is en het beschermt je tegen het kwaad.
De Navajo raakten in de ban van het metaal en de zilveren sieraden toen de Spaanse zilversmeden naar hun kwamen en in de 19e eeuw leerde de Navajo het van de Mexicanen.

-Weefkunsten

rond 1600 namen de Spanjaarden schapen mee naar het gebied van de Navajo en de Pueblo indianen en werd de wol geïntroduceerd. De navajo leerde het weven waarschijnlijk van de Pueblo maar het schapen fokken leerde ze van de Spanjaarden. Hier mee konden ze wol winnen.
Van de Amerikaanse kolonisten leerden ze dat er synthetische verfstoffen bestonden. Maar meestal hadden ze verfstoffen van de natuur, de vroegste kleuren waren bruin, wit en blauw. Dit waren belangrijke kleuren want bruin en wit zijn de natuurlijke kleuren van wol en blauw verven ze met indigo.
Maar ook rood was een geliefde kleur, deze werd gemaakt van cochenille uit lijfjes van schildluizen.
De Navajo meisjes hoeven niet te besluiten of ze wel willen weven, ze moeten! Al van vroegs af aan keken de meisjes naar hoe hun moeder weefde en de meisjes leren het net zo als lopen en fietsen, het gaat vanzelf.
Voor een geweven deken hebben de Navajovrouwen geen ontwerptekeningen, ze doen het allemaal uit hun hoofd.zij weven niet in rechte lijnen maar hebben stroken die zo breed zijn als de armlengte het toelaat.
De dekens hebben geen symbolische betekenissen maar worden rechtstreeks vanuit de geest gemaakt. Eigenlijk maakt de weefster het niet maar de geest, die bepaald hoe hij eruit gaat zien.
De dekens worden gebruikt om om je heen te slaan als een soort mantel,om op de grond te leggen om op te zitten maar nooit als vloerkleed, als deken op je bed en om in de deuropening van je huis te hangen.
De Navajo vrouwen weven op een staand weefgetouw, dit zijn de instructies van een weefgetouw: er zijn twee palen rechtop in de grond gezet die door grote stenen op hun plaats gehouden worden, je hebt balken die van onder naar boven gaan die vast gebonden zijn aan horizontale balken, zo ontstaat er een grote rechthoekige lijst.
Twee andere horizontale balken houden het weefsel op zijn plaats.
Dan word de lijst op de grond gelegd en worden de scheringdraden gespannen, dit zijn verticale draden die bepaald zijn voor de lengte en breedte van de deken.
Om te weven heb je natuurlijk ook wol nodig dat gespind was, het spinnen werd op een oude manier gedaan, zonder spinnewiel. De spinster heeft een spoel dat bestaat uit een houten steel en een houten schijf, deze schijf was ongeveer één vierde deel van de lengte van de steel.de spinster zat altijd op de grond waardoor het einde van de spoel ook de grond raakte, de spoel werd tegen de rechterdij aan gehouden, de dij diende dan als hefboom want met de rechterhand draaide zij de spoel, zo werd er gespind.


Voedsel:
Net zoals bijna alle indianen jaagde de Navajo ook, zij jaagden vrijwel op bizons. Hier hadden zij een vermommingtechniek voor; zij deden een bizonskop op hun eigen hoofd, bizons kunnen niet zo goed zien maar wel goed ruiken, daarom smeerde zich in met bizonsvet. Voor de zekerheid slopen ze tegen de wind in naar de kudde, zochten een goed plekje en schoten de bizons dood met hun pijl en boog.
Het paard was een godsgeschenk voor de indianen want hiermee konden zij nog beter op de bizons jagen. Als ze met een groep gingen jagen op een bizonkudde hadden ze altijd wat verkenners, deze speurde de lucht af voor bizonsvogel. Deze vogels leefden van de teken die op de huid van de bizon zitten en zijn dus nooit ver weg van een kudde.
Elke pijl was gekenmerkt met een speciale kleurencombinatie zodat de jagers konden zien welke bizon van hem was.
Als je niet raak had geschoten kon je nog altijd een knoop in de staart van een bizon leggen, dan had je het recht voor ook een portie vlees.
De jongens leerde al vanaf hun zesde hoe je een paard moet berijden en op je twaalfde mocht je mee op jacht, dan was je een paardenjongen want dan mocht je het paard van een jager verzorgen.

Lange mars:
In 1863 verordonneerde generaal Carleton, de bevelhebber van New Mexico, dat de Navajo moesten verhuizen naar het Bosgue Redondo reservaat bij Fort Summer in New Mexico.Iedere navajo die weigerde te vertrekken voor 20 juli dat jaar werd als vijand voor de Verenigde Staten beschouwd. Maar alle Navajo’s weigerde om van hun grond weg te gaan, tot dat er een nieuwe methode werd toegepast; alle oogsten en veestapels werden door de soldaten vernietigd tot er niks meer over was van de Navajo. Nu waren zij gedwongen om te vertrekken. In 1864 begon de Lange Mars, dit was een tocht van 400 á 500 km. Die de navajo te voet moesten afleggen, iedereen die stopte met lopen omdat hij moe was, een gewonde ging helpen of omdat hij geen zin meer had werd doodgeschoten door de soldaten.enkele honderden navajo’s stierven door honger, dysenterie of kou.
Toen ze in Bosgue Redondo aankwamen was het er niet erg beter op, de Navajo moesten in kuilen in de grond slapen en er waren geen bomen of struiken waar ze brandhout van konden maken, vuur maakte ze daarom met wortels. Er waren veel overstromingen, droogtes en plagen, ook hadden ze geen landbouw want de grond was er totaal onvruchtbaar.

In 1866 werd Carleton vervangen door Norton. Deze liet een onderzoek gaan bij de reservaten van de Navajo waaruit bleek dat de grond totaal ongeschikt voor landbouw was en het water nauwelijks drinkbaar was.
Een kwart van de ongeveer 8000 Navajo’s die overleden waren, zijn gestorven aan ziektes.
Op 1 juni 1868 werd er een nieuwe vredesverdrag ondertekend, de Navajo beloofde zich van vijandigheden te onthouden en de wetten van de Verenigde Staten te respecteren. Toen de navajo dit ondertekend had mochten zij terug naar hun geboortegronden.

Nawoord:
Ik vond het best wel leuk om dit werkstuk te maken maar het begon niet makkelijk, ik dacht namelijk dat ik vrijveel over Navajo zou kunnen vinden omdat zij vrij bekend staan om hun dekens en omdat ze zo’n grote groep zijn.
Maar toen ik op internet zocht heb ik bijna niks kunnen vinden omdat het bijna allemaal engels was en dan werd het wat te moeilijk voor mij.
Toen ik in Cuijk naar de bibliotheek ging waren er ook geen boeken over de Navajo maar wel over andere Indianen alleen waren die haast allemaal uitgeleend, aan het boekje wat ik geleend had over de indianen had ik namelijk niks. Toen ben ik naar het Amerika Museum in Cuijk gegaan en heb verteld dat ik een werkstuk over de Navajo indianen moest maken en of ik even tussen de boeken in een bibliotheek mocht kijken voor informatie. Dat mocht en ik ben er in twee dagen tijd ongeveer vijf uur geweest om boeken te lezen, het meeste heb ik uit de boeken:
-Tipi’s, Totems en Tomahawks van Theo Vijgen
-Navajo dekens
-De Apachen van Alys Swan – Jackson
ik heb in het Amerika museum een tijd aan mijn werkstuk besteed en ik hoop dat het werkstuk de moeite waard was, voor mij in ieder geval wel.