kelten

De Kelten

Kunst
Kenmerken v.d. Keltische kunst.
De Keltische kunst is ontstaan in de jonge ijzertijd en is niet vergelijkbaar met andere kunsten. Onze kunst bestaat vooral uit schilderijen en beelden. De Keltische kunst daarentegen bestaat uit juwelen en versieringen op voorwerpen. Dit is waarschijnlijk zo omdat de Kelten eerder praktisch aangelegd waren. Hun ideeën voor het ontwerp van vlechtwerk in Keltische tekens vonden ze in de ambachten, zoals weven en manden maken.

Je vindt ook vrijwel nooit verhalen in hun kunst, want dit laten ze over aan de dichters. Dagelijkse taferelen komen niet voor en helden worden niet realistisch afgebeeld, maar ze worden voorgesteld met lijnen en kronkels. Ook menselijke en dierlijke vormen zijn onrealistisch, men stelt ze gestileerd of vervormd voor. Keltische kunstvormen worden ook gekenmerkt door de vele geometrische figuren en de grote symbolische waarde ervan.


Vanaf de 8ste eeuw v.C wordt er een grote verandering vastgesteld in de Keltische kunst: er komt een decoratieve stijl. Deze stijl werd vooral aangetroffen in Oost-Europa & Groot-Brittannië . In O-Europa met de Halstatt cultuur, en in Groot-Brittannië met de La Tène-cultuur, die 1400 jaar blijft bestaan. Deze 2 culturen zijn ongeveer rond de vierde à vijfde eeuw voor Christus ontstaan in de streek rond Oostenrijk en Midden-Frankrijk en ze zijn genoemd naar de 2 grootste gemeenschappen uit de vroeg Keltische periode. De La Tène-cultuur is meer precies ontstaan in het noorden van de Alpen, en genoemd naar een Zwitsers plaatsje waar een heel Keltisch paaldorp in een meer is gevonden. De La Tène stijl daarentegen is te vinden van Ierland tot Turkije en is de tegenhanger van de klassieke kunst. De Hallstatt-cultuur ontstond een paar honderd kilometer ten oosten van La Téne. Ze worden gezien als de basis voor de latere Keltische culturen die enkel nog beïnvloed werden door de Grieken en het christendom.

Hét symbool.
Het belangrijkste en het meest voorkomende symbool is zonder enige twijfel de gewone spiraal. De spiraal stond bij de Kelten voor de zon maar ook voor groei en "kosmische energie".
De negatief georiënteerde spiraal stelt net als de gewone spiraal de zon voor. En volgens sommigen stelt ze zelfs de zon in verduistering voor. Van dit symbool is de betekenis lang onduidelijk geweest. Maar toen een professor op het lumineuze idee kwam om stand van de sterren van de voorbije duizenden jaren te vergelijken met het patroon van de spiraal, bleek dat het patroon overeenkomt met de stand van de helderste sterren tijdens de zonne-verduisteringen van ongeveer 2000 jaar geleden.
Dit is iets wat erop zou kunnen duiden dat de vroege Kelten dit symbool gebruikten om een verduistering voor te stellen en dat de latere Kelten het hebben overgenomen zonder te weten waarom.

Wie kon zich deze kunst veroorloven?
De kunst was allesbehalve goedkoop waardoor het alleen voor de rijkere mensen bestemd was. Naast de dure materialen zoals ijzer, zilver en goud was de kunst ook duur door het zware vakmanschap. De koningen en krijgsheren droegen het dan om op te vallen op tornooien en banketten en om zichtbaar te maken dat ze een overheersende positie hebben.

De sieraden.
Broches, armbanden, ringen… ze werden allemaal in de La Tène-stijl gemaakt maar halsbanden waren toch een van de typerendste sieraden. Vaak hadden ze een soort slot waarmee ze de ketting rond de hals hingen. Sieraden waren trouwens niet alleen voor vrouwen bestemd, ook voor mannen! Hiermee gaven ze hun sociale en religieuze status aan.

* Claddagh
De Claddagh is een hart dat door twee handen
word vastgehouden, met een kroon erboven.

De twee handen staan voor vriendschap, het
hart voor liefde en de kroon voor loyaliteit.
Het is van oorsprong een Iers symbool.

Wapens.
Ook de wapens, helmen, schilden en gespen werden versierd met figuren en lijnen. Alweer om aan te tonen hoe rijk je wel bent en hoeveel macht je wel had.
Drinkgerei.
Er wordt wel eens gezegd dat de Keltische kunst zijn roem te danken had aan de ‘Keltische dorst’. Bij het begin van de La Tène periode voerden de Kelten namelijk veel handel met een Griekse kolonie in Marseille. Daar kochten ze Griekse wijn in versierde vaten met klassieke patronen. Zo zijn de metaalsmeden van de Kelten deze wijnvaten zelf gaan maken met Keltische ingevingen.
Instrumenten.
De Kelten gingen zelfs zo ver met hun kunst dat ze de harp, de viola da gamba en andere akoustische instrumenten ook gingen versieren met de La Tène-stijl.

Familieleven.

- Hier een stukje Latijnse tekst uit D.B.G. VI, 19 over de samenleving van de Kelten.
"Viri in uxores, sicuti in leberos, vitae necisque habent potestatem; et cum paterfamiliae illustriore loco natus decessit, eius propinqui conveniunt et , de morte si res in suspicionem venit, de uxoribus in servilem modum queastionem habent"
De mannen hebben tegenover de vrouwen en kinderen het recht op leven en dood. Wanneer een vader van tamelijk aanzienlijke afkomst sterft, komen zijn verwanten bijeen en indien er argwaan ontstaat wegens on zijn dood, onderwerpen ze zijn vrouw aan een pijnlijk verhoor, zoals ze dat met de slaven doen.


Inleiding
Een belangrijk punt in de Keltische samenleving is de plaats van de vrouw.
Het was ook zo dat de keltenvrouw een passieve maar toch een hogere positie innam dan de man.
Vanuit hun religie en hun levensfilosofie waren de mannen en vrouwen gelijkwaardig. Maar de vrouw was degene, die nieuw leven kon voortbrengen, en dat gaf haar die bijzondere plaats in de samenleving.

De mannen.
Een Keltische man droeg als symbool van zijn invloedrijke positie een halsring om zijn nek. Hieruit kunnen afleiden dat hij behalve een krijger ook een boer en het hoofd van zijn familie was. Voor hem betekende het gezin meer dan alleen zijn vrouw en kinderen. In de Keltische cultuur was er sprake van polygamie.

De vrouwen.
De vrouwen hadden huishoudelijke bezigheden zoals koken.
Het koken gebeurden in ketels die aan dwarsbalken waren opgehangen.
Ze weefden hun eigen kleding van schapenwol.
Ze maakten hun eigen kleding, waaronder broeken met lussen eraan voor tijdens het paardrijden. Hoewel de man meestal het gezins- of familiehoofd was, schijnt het toch zo te zijn dat veel vrouwen als gelijken werden beschouwd.
Bovendien genoten de hoofdvrouw en haar kroost speciale voorrechten die niet golden voor alle andere leden van de familie. Wanneer ze geen kinderen voortbracht ( wat vaak de reden was dat een man meerdere vrouwen nam), konden haar erfrechten overgaan op de kinderen van de bijvrouwen. Keltische vrouwen waren veel opener en genoten meer vrijheid in hun seksuele relaties dan de Romeinse vrouwen. Er is ook een vermoeden dat de vrouwen gebonden waren aan de 3 klassieke "K"'s: keuken, kemenade ( =vrouwenvertrek) en kinderen. In sommige adellijke families werden de vrouwen de heersers en veel van hen werden samen met hun kostbare sieraden begraven. Familiebanden moeten toen belangrijk zijn geweest, omdat beelden uit de Romeinse tijd aantonen dat de Kelten die verslagen werden, liever hun vrouw en daarna zichzelf doden dan slaaf te worden. Hieruit leiden we af dat de man veel respect had voor zijn vrouwen.

De kinderen.
Er is maar weinig bekend over de kinderen van de Kelten. Gezien er geen school was, zullen ze in huis of op de boerderij hebben moeten werken, zodat ze zich nuttig konden maken. Het staat wel vast dat een jongen zich buitenshuis niet in de vriendenkring van zijn vader mocht vertonen, want dat werd als een regelrechte schande gezien.


Het gezin.
De Kelten waren zeer gastvrij en waren vlotte babbelaars. Ze nodigden zelfs vreemdelingen uit om te komen eten en ze vroegen pas na het eten wie ze waren.
Tijdens het eten daagden ze elkaar uit voor een gevecht, en ze waren niet bang om te sterven. Zij hebben lyrische dichters, die zij barden noemen, die zingen onder begeleiding van een muziekinstrument dat wel wat weg heeft van een lier
Ouderen en armen
De Kelten bekommerden zich om mensen die oud, arm of ziek waren. Ze zorgden ervoor dat ze voedsel, kleding en onderdak hadden.
Als deze mensen zelf geen familie hadden, werd er binnen hun plaatselijke woongemeenschap voor hen gezorgd.

Huisdieren
In de hele Keltische wereld zijn er bij opgravingen kleine modellen van honden gevonden. Daarom lijkt het dat ze als huisdieren werden gehouden, evenals als werkhonden.