One Flew Over the Cuckoo's Nest (1975)

Algemene gegevens

Titel One flew over the cuckoo's nest.
Regisseur Milos Forman.
Jaartal 1975
Hoofdrolspelers Jack Nicholson, Louise Fletcher, Brad Dourf.
Film gezien op school
Filmgenre : melodrama.

Plot

Mcmurphy is door een truc zijnerzijds uit de gevangenis in een psychiatrische inrichting gekomen, terwijl hij geen psychische afwijking heeft. De patiënten daar zijn over het algemeen willoze schepsels die stijf staan van de medicijnen. En doen ze een keer iets wat de hoofdzuster niet zint, krijgen ze elektroshocks. Vooral met die hoofdzuster ligt Mcmurphy constant overhoop. Mcmurphy heeft hele andere ideeën dan deze vrouw, hij vindt bijvoorbeeld dat de beruchte "praatuurtjes" wel vervangen kunnen worden door televisie kijken. Mcmurphy brengt leven in de brouwerij, hij ontsnapt bijvoorbeeld een keer, kaapt een bus en gaat met de patiënten uit varen. Als hij op een gegeven moment ontdekt dat de Indiaan Chief waarvan iedereen dacht dat hij doof was, niets mankeert, wordt hij Mcmurphy's klankbord. Ze maken plannen om samen te ontsnappen. Maar als Mcmurphy op een avond 2 meisjes in de inrichting haalt, en één van de patiënten met een meisje in bed duikt, staat de boel weer op stelten. De patiënt, een stotterende jongen, wil niet dat de hoofdzuster zijn moeder inlicht, en als de zuster dat toch doet pleegt hij zelfmoord. Na de opmerking van de hoofdzuster dat ze "gewoon met de routine door moeten gaan", probeert Mcmurphy de zuster te wurgen. Hierna wordt Mcmurphy weggevoerd. Als hij terugkomt op de afdeling en Chief hem weer ziet, is Mcmurphy erg lam en lusteloos. Chief bemerkt daarop een litteken op Mcmurphy's voorhoofd, en begrijpt dat een stuk van zijn hersenen is weggehaald. Hierop vermoordt hij Mcmurphy, omdat zijn persoonlijkheid, wat hem tot die man maakte, weg is. Daarna ontsnapt Chief alsnog - alleen.

Middelen

Locaties: De inrichting, met name de zitruimte, praatruimte en slaapzaal. "loopveldje", een bus, die Mcmurphy kaapt als hij ontsnapt is, en een boot, op dezelfde kaaptocht.

De inrichting: schept een ziekenhuisachtige sfeer door de koude belichting, de ziekenhuiskleding van zowel de zusters als de patiënten, en het kille meubilair.
Het loopveldje: Het lijkt gezellig door het basketballveldje, maar door de hoge hekken eromheen voelt het toch nog ongezellig (vooral door het prikkeldraad).
De boot: Door de shots van de eindeloze zee, voelt het erg vrij.
Kleding: De witte ziekenhuiskleding zorgt voor de kille sfeer in de inrichting, de mensen zijn er niet thuis.
Muziek: Ik kan nergens informatie vinden over de muziek van de film. Het diende echt als achtergrondmuziek, had geen cruciale rol.
Geluidseffecten: Er waren geen geluidseffecten aanwezig.

Personages.

Hoofdpersonen:Mcmurphy, een man van midden dertig, voor wat hij allemaal doet zie samenvatting. De dissonant in de inrichting en de "held" van de film. Hij is lichtelijk brutaal en het meeste van wat hij doet heeft ook vooral nut voor hem. Toch neemt hij de rest van de patiënten mee.
Chief, die zich eerst voor doof en stom hield, blijkt later prima te horen en ook al te kunnen praten. Hij mankeert ook niets aan zijn psyche, en maakt samen met Mcmurphy plannen om te ontsnappen. Later vermoordt hij Mcmurphy, nadat een stuk van Mcmurphy's hersenen zijn weggehaald bij wijze van therapie.

Billy, een stotterende jongen die op een avond met een meisje van buiten in bed duikt, niet wil dat zijn moeder daarvan in kennis gesteld wordt en daarom zelfmoord pleegt. Billy is nogal verlegen en één van de "echte" patiënten die vrijwillig in de inrichting is.
Zuster Ratchel, de keiharde hoofdzuster die geen medelijden of menselijkheid lijkt te kennen. Ze handhaaft de orde als een heilig iets, en gebruikt alle wettelijke middelen om dat te zo te houden. Zoals: electroshocktheraphie, medicijnen (elke dag) en zelfs lobotomie.

Vertegenwoordiging van de tijd en omgeving: sommige dingen als lobotomie en shocktherapie zijn nu gelukkig afgeschaft, dus je begrijpt wel dat het niet van de laatste tijd is. De andere patiënten hebben in tegendeel tot Mcmurphy wel een psychische afwijking, en zij zijn dus plaatsgebonden.

Thematiek en interpretatie.

Thema : De film is een soort strijd tegen deze vorm van psychiatrie (bijv. lobotomie).
Boek : De film is een verfilming van het gelijknamige boek van Ken Kesey.

Boeiende werking.

Wij werden geboeid door de weergave van het psychiatrische systeem dat rond die tijd gebruikt werd, met name de wrede behandeling zoals de electroshocks en vooral lobotomie. Het einde boeide ons ook zeer, het was geheel onverwacht: we hadden niet gedacht dat het slecht zou eindigen.
Volgens ons heeft de regisseur bij het einde als Chief het bassin door het raam gooit in slow motion opgenomen om het er nog boeiender uit te laten zien. We weten zo even geen moment te herinneren dat we het niet boeiend vonden.

Camerawerk en montage.

Bijgebleven scènes: Wanneer Billy zelfmoord pleegt: eerst zie je een zuster met bloed, dus niet meteen het lijk. Daarna Billy dood op de vloer, vol bloed. Als Mcmurphy terug komt van de electroshocks. Eerst loopt hij nogal te schokken, maar dan loopt hij ineens normaal verder. Dat was een grappig effect. De moord op Mcmurphy: Mcmurphy komt terug van de behandelkamer waarin lobotomie op hem uit werd gevoerd. Als Chief dat merkt, vermoordt hij hem.