Kruisingen

Los Angeles, 2050 - De chimpanseemuis terroriseert steeds meer delen van Californië. De diersoort is enkele jaren geleden uit een laboratorium ontsnapt. Nu vreten duizenden chimpanseemuizen de voedselvoorraden van winkels, kantoren en huizen aan. De dieren gaan vaak in groepjes op jacht en omzeilen met gemak de muizenvallen en gifkorrels. Volgens sommige berichten gebruiken de dieren ook stokjes om koelkasten te openen. Verder kunnen ze agressief worden tegen mensen. Een inwoner van Santa Monica werd met ernstige beten in zijn been naar het ziekenhuis gebracht, toen hij de dieren probeerde te verjagen. Het idee van die muizen lijkt niet zo vergezocht. Toch gaat de wetenschap zo snel, dat dit in theorie al mogelijk is over een paar jaar. Of de dieren er echt komen, is de vraag. Maar mensen vonden het in ’97 al nodig om muizen met menselijke oren te maken. Dus wie zegt dat ze in de toekomst nog meer gekke dieren op de wereld brengen? En zelfs zonder die onderzoeken lopen we het risico dat er een vervelende combinatie opduikt, want in de natuur ontstaan soms kruisingen die je niet voor mogelijk houdt. LIJGERS Volgens de biologieboekjes zal een walvis niet snel vreemdgaan met een dolfijn. Toch kun je in Hawaï het resultaat van zo’n avontuurtje opzoeken. De ‘wolfijn’ Kekaimalu werd in 1985 in een dolfinarium geboren. Haar moeder is een dolfijn, en haar vader is een zwaardwalvis. De wolfijn heeft een uiterlijk dat precies tussen de vader en de moeder zit. Ze is zo groot als de moeder, en de vormen van haar vader. Zelfs haar gebit is een akkoordje tussen de vader en de moeder. Een dolfijn heeft 88 tanden en een zwaardwalvis 44. Kekaimalu heeft er 66. Ook op het land lopen dieren die je twee keer moet bekijken voor je ze kunt indelen. Zo vinden veel houders van katachtige dieren het stoer om een ‘lijger’ in hun collectie te hebben. Bij zo een kruising tussen een leeuw en een tijger krijgen bepaalde groeigenen vrij spel. Daardoor ontstaat vaak een beest dat een kop groter is dan zijn ouder. Lijgers staan zelfs bekend als de grootste katachtige dieren op aarde. Ze wegen rond de 450 kg en er zijn dieren van 3 meter lang. Als alle dieren aan ‘jouw vrouw, mijn vrouw’ zouden doen, kun je met een beetje fantasie de gekste dieren ontwikkelen. Maar niet elk koppel kan samen iets nieuws op de wereld zetten. Toch kun je al veel combinaties wegstrepen. Een olifant raakt niet snel opgewonden van een kikker. “Als twee dieren met elkaar willen paren is dat de eerste stap op weg naar een goede kruising,” zegt ene meneer Beukeboom, professor in biologie. “Maar daarna kan nog van alles misgaan. Zo moet alles natuurlijk wel alles passen, maar dat lukt weer vaker met dieren die erg op elkaar lijken.”
IN DE WAR Toch moeten ook twee dieren die op elkaar lijken wanhopig zijn om elkaar te bespringen. De meeste kruisingen ontstaan door ingrijpen van de mens. Als er nooit 2 dieren in dezelfde kooien werden gestopt, zou er nu geen lijger zijn. En je ziet in de natuur ook geen kameel die op zichzelf met een lama zal paren. Maar sjeik Mohammed bin Rashid van het oliestaatje Dubai moest en zou die 2 dieren laten paren. Hij dacht dat zo’n project een ideaal woestijndier zou opleveren, met de draagkracht van een kameel en de zachte vacht en de gehoorzaamheid van de lama. Zijn wetenschappers slaagden erin om een lama te bevruchten. De sjeik was dolblij!!! Tot hij het resultaat zag… De eerste ‘kama’ was uitgegroeid tot een gemeen beest met een klein lichaam en 2 lange, dunne poten, dat weigert zich voort te planten. Wat uiterlijk en karakter betreft, hadden de wetenschappers gewoon pech. Maar je ziet dat wel bij meer kruisingen terug. DE ULTIEME MENSAAP Hoe lang duurt het dan nog voordat er een aap geboren word die kan praten? Sommige Amerikaanse wetenschappers zien geen enkel bezwaar om een zogenaamde humanzee te fokken, ’n kruising tussen een aap en een mens. In 2001 zetten onderzoekers de eerste stap. Ze spoten een kleine hoeveelheid menselijke cellen in de hersenen van apen. De cellen werden zonder problemen bij de apen opgenomen in de hersenen Maar de dosis was zo klein dat er niks veranderde. Sindsdien zijn er in de VS veel protesten tegen die kruising. Maar volgens de bedenker ervan, ene Robert Streiffer kann het geen kwaad. Stel je voor dat er een chimpansee is die roept “eten! Eten! Eten!…” KUNSTMATIGE KRUISING Kunnen dit soort ‘gezonde’ kruisingen zich nou tot een compleet nieuwe diersoort ontwikkelen? Of blijven het gewoon bezienswaardigheden? “Kruisingen tussen twee bestaande dieren kunnen tot een nieuwe soort uitgroeien,” zo zei weer die meneer Beukeboom. Maar dan moet alles meezitten. Eigenlijk ontstaat er een nieuw dier. Maar een kruising is vaak een versnelde verandering, dat later verkeerd uitpakt. En alleen de sterkste overleven. En vergeet ook niet, dat als een wolfijn met een dolfijn paart, dat dat jong ¾ dolfijn is, en maar ¼ dolfijn. Als die dan weer paart, is het een ‘gewone’ dolfijn… en dan zijn er geen wolfijnen meer. Er moet dus heel wat gebeuren voordat er scholen wolfijnen door de oceanen zwemmen. Maar aan de andere kant worden er in laboratoriums steeds makkelijker dieren gekruist, zoals die olifant en de kikker. Als de dieren zelf niet willen paren, doen de wetenschappers dat wel… Ze doen dat op een schaaltje, of spuiten cellen in. Dat heet met een moeilijk woord kunstmatige inseminatie. Als een ongeboren baby van een mens of dier een paar dagen oud is, kan alles nog tot van alles uitgroeien. Pas na een week komt het vast te liggen. Dan ontwikkelen de cellen zich tot hersencellen en levercellen. DIEREN ONTWERPEN Wetenschappers kunnen de groei van de cellen steeds meer sturen. De bijnaam van stamcellen is niet voor niets ‘Gods klei’. Met speciale recepten zijn onderzoekers in staat om klompjes cellen tot organen te laten groeien. Daarnaast kunnen ze stamcellen van het ene dier in het andere inspuiten. Zo slaagden wetenschappers uit Israël er in 2002 in om een kleine varkensnier in een muis te laten groeien. En het kan gekker, er zijn muizen waarvan hun geslachtsorganen van apen zijn… Eigenlijk zijn dit geen kruisingen, maar noem je het tissue engineering, of met een moeilijk woord chimerisatie. Het dier blijft eigenlijk zichzelf en heeft een klein stukje van een ander dier. Weer komt die professor Beukeboom voorbij, die vindt dat we daar niet zo moeilijk over moeten doen. Hij vindt dat dat net zo goed kruisingen zijn, omdat wetenschappers een heleboel stappen hebben overgeslagen. Ze combineren zelf de cellen, en zo kun je heel precies die dingen ontwerpen. Eigenlijk levert dit geen gevaar op,want de meeste dieren leven in laboratoriums. En op eigen houtje zouden ze ook niet overleven, maar als iedereen deze techniek klakkeloos gaat gebruiken is de kans groot dat er eentje ontsnapt. En als dat dier dan ook nog over eigenschappen beschikt die hem groter en sterker maken dan zijn soortgenoten zou dat niet zo beste gevolgen kunnen hebben. Maar de onderzoekers zijn niet voor de lol gaan knutselen. Ze zullen geen konijn met giftanden of een slang met vleugels op de wereld zetten. Ze kweken alleen beesten die de wetenschap vooruit kunnen helpen. Maar ook dan is het moeilijk aan te geven waar de grenzen liggen. Om het tekort aan donors op te lossen doen onderzoekers al veel experimenten, waarbij ze menselijke organen door laten groeien in dieren, maar in Europa zijn die dingen strikt verboden. Maar in Japan zijn onderzoekers al konijnen met menselijke huid aan het fokken. Ook in de VS lopen schapen rond met menselijke levers. En in Minnesota (VS) lopen varkens rond met menselijk bloed. MUIS MET MENSENBREIN??? Heel wat wetenschappers hebben zo hun bedenkingen met vreemde creaties. Maar naast de eventuele risico’s zijn er ook nog andere risico’s. Straks hebben muizen menselijke organen en gaan ze paren… Dan zou er dus een baby in een muis groeien, maar wat er dan met die muis gebeurt??? En er zijn nog meer vragen: hoe ver kunnen onderzoekers gaan? Zullen ze ook chimpansees met mensen kruisen? En hoeveel menselijke cellen moeten die kruisingen hebben om mensenrechten te krijgen? Voorlopig doen de wetenschappers heel onbezorgd over de kruisingen. Ze hebben het wel druk met plannen. Zo wil professor Irving Weissman van de Stanford School of Medicine zo snel mogelijk een muis op de wereld zetten met de hersens van een mens. En waar de grens volgens Weissman ligt? Weismann vindt dat als de dieren echt raar gedrag gaan vertonen, een supergoed geheugen hebben, of grote problemen gaan oplossen, dan wordt het tijd om te stoppen…