Vietnam

Het Vietnam-drama Na de 2e WO was Amerika in angst voor het communisme, waarom? De Sovjet-Unie en de VS kwamen uit de 2e WO als supermachten. Duitsland en Japan waren vernietigd en Engeland en Frankrijk waren uitgeput. In Europa waren de 2 legers elkaar in het midden tegengekomen. Nu Duitsland ingestort was, moesten de invloedssferen opnieuw ingedeeld worden. Dit leidde tot spanningen tussen de systemen Democratie en Kapitalisme. Dit had niet gehoeven maar Stalin voerde het communisme in, in alle gebieden die bevrijd waren door het rode leger. Hij deed dit omdat hij zijn westerse bondsgenoten niet meer vertrouwden, en in de gaten had dat zijn westerse grens zwak was. Hij voegde Estland, Letland, Litouwen, Roemenië en het Oosten van Polen bij de SU als satellietstaten. (veiligheidscordon). Op den duur namen ze alle macht in handen (dictatuur). Duitsland werd verdeeld in bezettingszones, uiteindelijk de BDR (westen) en de DDR (oosten). Liever kozen Duitsers voor de Amerikaanse economische hulp (Marshallhulp). De Amerikanen zagen de opgedrongen communistische dictatuur als bewijs van onbeperkte machtsovername. De Russische revolutie zou dan ook het startsein van de Communistische wereldrevolutie moeten betekenen. Bleven de invloedssferen hetzelfde na de 2e WO? De Amerikanen voelde zich bedreigd door groeiende communistische partijen. In Griekenland was een burgeroorlog waar zij ingrepen toen Groot-Brittannië geen geld meer had. Ook Turkije werd financiële en militaire steun verleend. Truman was ervan overtuigd dat de Amerikaanse politiek nodig was zich te verzetten tegen gewapende krachten van buitenaf. De VS bestreed het Communisme door de containment politiek (indamming van het communisme) waardoor het vanzelf zou bezwijken. Moskou verweet de VS echter van Westers Imperialisme. (Zou de wereld in greep van het kapitalisme willen krijgen, voor de afzetmarkt en de grondstoffen.) Door het onderlinge wantrouwen en militaire dreiging kwam er een wapenwedloop, na aanleiding van de atoombommen op Japan in 1945. Er werden steeds zwaardere wapens ontwikkeld tot het mogelijk was wederzijdse totale vernietiging te bewerkstelligen. Chroestsjov (US) voerde de vreedzame Coëxistentie in. De strijd moest uitgemaakt worden door economische concurrentie.
Welke invloed had dekolonisatie op de wereldpolitiek? Tot de 2e WO had Europa grote koloniale rijken in Afrika en Azië. Engeland heerste over Brits-Indië (India, Pakistan en Bangladesh), Birma en Maleisië. Nederland over Indonesië en Frankrijk over Indochina, Vietnam, Laos en Cambodja. Voor de 2e WO konden zij zich nog zeker stellen van deze zaak. Na de oorlog begon de dekolonisatie in Azië. De Nederlaag van de blanken stimuleerde het nationalisme. Het Japanse bestuur viel weg. De bestuurders waren weg en door het machtsvacuüm kon de macht dor de inheemse bevolking in handen genomen worden. Engeland legde zich neer bij de dekolonisatie en verleende zijn landen de onafhankelijkheid. Nederland werd in 1949 gedwongen weg te gaan door de VS, maar de Franse hielde stug vast aan hun eer en machtspositie. Stalin was tegen het kolonialisme, maar hij bemoeide zich hier weinig mee. Hij zou immers de boeren niet voor het communisme kunnen winnen omdat zij gericht waren op hun privé bezit. Hij was dus nauwelijks actief. De Amerikanen waren ook een antikoloniale mogendheid, zij hadden zich immers als eerste zichzelf eruit bevrijd. Zij legden de Europeanen op de koloniën de onafhankelijkheid te verlenen. Maar waarom traden zij dan niet op tegenover de Fransen? Het verzet werd namelijk geleid door communisten en Amerika wou in geen geval dat zij aan de macht zouden komen. In tegenstrijd met hun gewoonte bleven ze daarom neutraal. En vroegen zich af of ze overal geld en energie moesten steken voor de indamming van het communisme. Wat gebeurde er na de communistische machtsovername van China? Al velen jaren had een burgeroorlog tussen de communistische Mao Zedong en de nationalistische Chiang Kai-Shek. In 1949 grepen de communisten de macht in China. Stalin wilde samenwerken met deze grootmacht om het communisme te verzekeren. De Chinezen moesten onafhankelijkheidsbewegingen steunen met troepen, wapens en advies. Van uit Moskou zou Materiële steun gegeven worden. Aan de onderdrukte volken verkondigden zij dat de Amerikanen alleen hulp aanboden met politieke en economische redenen, zoals afzetmarkten en grondstoffen. Voor de Amerikanen zag het er naar uit of het communisme een vanuit Moskou geleiden wereldbeweging vormden, berust op macht. Ze wilden zich voortaan met alles bemoeien wat van belang zou zijn in de strijd tegen het communisme. ( containment politiek moest overal toegepast worden) In 1950 viel het communistische Noord-Korea het door Amerika gesteunde Zuid binnen. Er volgde een gevecht en uiteindelijk kwam er een wapenstilstand waarna de grenzen ongeveer gelijk bleven. Hierdoor werd Amerika nog alerter en zette economische, politieke en militaire hulp in. Hierdoor moest de populariteit van Amerika opgekrikt worden zodat ze marionettenregeringen kon blijven besturen. Amerika zag het communisme als een groot machtsblok maar eigenlijk was China zelfstandig en voelde niks voor de vreedzame coëxistentie zoals Rusland dat deed. De 2 grootmachten vielen uiteen. De Vietnamese deling: Hoe stond Amerika tegenover Indochina? Vietnam had zich vaak onafhankelijk gevochten maar tegen de Fransen konden zij niet op. Dit kwam omdat Vietnam nog nauwelijks ontwikkeld was, dus weinig industrie en dus ook geen moderne vuurwapens. Maar waarom gingen de Fransen na de 2e WO dan niet weg? In de 1e plaats ging het hen om macht en eer, maar belangrijker waren de grondstoffen en afzetmarkten. Om dit enigszins te rechtvaardigen verbeterden zij onderwijs, gezondheidszorg en ontgonnen landouwgronden. Opmerkelijk was dat de Fransen alleen aanwezig waren in vruchtbare gebieden. Bovendien waren ze autoritair en arrogant. Zij katholiek en de bevolking Boeddhistisch. Er was wel verzet maar dat was zo plaatselijk dat het makkelijk de kop in gedrukt kon worden. Alleen het communisme vormde een bedreiging tegen het koloniale gezag. Ho Chi Minh had een hekel aan de koloniale overheersers. Maar hij kreeg geen steun van de Amerikanen. Hij sloot zich aan bij de communisten. Hoewel deze juist de vrijheid zouden onderdrukken. Maar die zwarte kanten van het communisme waren toen nog niet bekend. Verder was Lenin ook tegen het communisme en deelden zij de gezamenlijke vijand: het westerse imperialisme. Maakte Ho Chi Minh gebruik van de haat tegenover de Fransen? IN 1923 won hij leden voor de Indochinese Communistische Partij . Maar de Fransen executeerden maar liefst 2000 partijleden. In 1941 keerde Ho terug en stichtte een nationale vrijheidsbeweging op (de Vietminh ). Na de nationale onafhankelijkheid zou een communistische revolutie kunnen ontplooien. Hij gaf Vo Nguyen Giap de opdracht aanhangers te winnen. Na het verwachte machtsvacuüm, toen in 1945 Japan capituleerde, werd de onafhankelijkheid uitgeroepen. Weer hoopte Ho op Amerikaanse steun, omdat president Roosevelt de Vietminh geholpen had in de strijd tegen Japan. Maar Roosevelt reageerde niet en liet de Fransen hun gang gaan. Hij wist wel degelijk dat Ho communistisch doeleinde had. In 1946 brak er een openlijke oorlog tussen de Vietminh-regering en frankrijk uit. De Fransen waren maar slecht opgewassen tegen de guerrillatactiek van de Vietminh. Tot 1950 had niemand Vietnam als onafhankelijke staat erkend maar na de machtsovername in China, die wapens en adviseurs leverde begon Stalin meer interesse te tonen. Toch hield Frankrijk de macht. Uiteindelijk werd ze gesteund door de VS omdat indamming van wereldsbelang zou zijn. Waarom was Vietnam het brandpunt van de Koude Oorlog geworden? In 1953 sloeg de oorlogsmoeheid toe. De VS betaalde al 80% van de oorlogsinspanning maar er werd nauwelijks vooruitgang geboekt. Er werd besloten een vredesconferentie te houden in Géneve. In N-Vietnam probeerden de Fransen in Dien Bien Phu alsnog de overwinning te forceren door een fort in te nemen. De Fransen werden verrast door de enorme hoeveelheid Vietminhstrijders en wapens die de Vietminh had aangevoerd. Frankrijk vroeg om steun, maar Eisenhower wilde niet als enige vechten. Engeland wilde niet meevechten omdat t bang was voor een confrontatie met China of de Sovjet-Unie. Toch wilde Eisenhower niet dat Vietnam communistisch werd. Hij hield vast aan de dominotheorie. Zo zouden ze miljoenen mensen, hulpbronnen en verdediginglinies verliezen. In het akkoord stond dat de Vietminh zich moest terugtrekken ten noorden van de 17e breedtegraad. De Fransen moesten binnen 2 jaar vertrekken, Vietnam moest neutraal blijven en er werden nationale verkiezingen beloofd. Deze kwamen echter nooit omdat de VS weigerde te tekenen. Het argument was dat de verkiezingen nooit eerlijk konden verlopen omdat Noord-Vietnam onder communistische controle stond. De Sovjet-Unie en China verzetten zich niet. Ze wilden geen confrontatie met de VS en bovendien gold Vietnam als een bufferzone tegen het imperialisme voor China. Ho was echter niet tevreden hij moest veel grondgebied inleveren en stond onder druk door een Amerikaanse militaire bedreiging. Hoe veranderden Noord en Zuid in vijandige staten? Noord Vietnam richtte zich eerst op de interne revolutie. De planeconomie moest nog helemaal opgebouwd worden. Daarom was het in het begin nog niet al te streng. Plantages van Franse bedrijven werden tot staatsbezit gemaakt en verdeeld onder de boeren. Zo hoopte de regering meer steun te krijgen, ’t klassenverschil te verkleinen en bovendien de voedselproductie opvoeren. Handel en industrie kwamen volledig in de handen van de staat, de rijstproductie ging met 40 % omhoog. In 1961 ging een 5 jarenplan in om de industrie op te bouwen, wat door de bombardementen nooit gelukt was. Maar hiervoor had Noord Vietnam meer tegenslagen. 800 Duizend mensen vluchten naar het Zuiden, vaak hoog opgeleiden. Hierdoor moesten Chinese managers en technici te hulp staan. De VS zetten Ngo Dinh Diem in om een kapitalistische democratie op te zetten. Hij slaagde erin een eind te maken aan het koloniale bewind en trad hard op tegen het communisme. Toch stelde hij Amerika teleur. Van de steun die hij van Amerika kreeg (geld en militair) bouwde hij een politiestaat op. Het tegengestelde van het Amerikaanse ideaal gebeurde…familie en andere katholieken minderheden kregen sleutelposities en de corrupte politie perste burgers geld af, anders zouden ze als communist opgepakt worden. Maar Amerika vond het best, omdat Vietminhstrijders naar het Noorden vluchten en duizenden communisten werden geëxecuteerd. De economie ging alleen goed dankzij Amerika, maar Diem verdeelde de grond niet onder arme boeren en evenmin kwam een eigen industrie tot ontwikkeling.
Waarom hervatte Noord-Vietnam de strijd ? In 1950 werd beweerd dat alleen met vreedzame middelen naar eenheid gestreefd werd. Maar in 1959 zou daar verandering in komen. Hiervoor hadden de communisten zich alleen beziggehouden met de opbouw van t communisme in eigen land. Maar nu Diem zich zo gehaat maakte, zagen zij de situatie kansrijk. Maar ook gevaarlijk omdat ze met totale vernietiging werden bedreigd. Daarom werd besloten een volksbevrijdingsleger de Vietcong op te stichten waarin alle krachten tegen het Diem-regiem werden herenigd onder communistische leiding. Dit gebeurde natuurlijk in het geheim. En zo werden infiltranten en wapens via de Ho-Chi-Minh-route naar Zuid gesmokkeld. Door boerenopstanden te steunen kreeg de Vietcong grote delen van het platte land in handen. Bovendien maakte Amerika ‘versterkte dorpen’, stenen huizen met sanitaire voorzieningen, gezondheidszorg en scholen. Maar door de boeddhistische voorouderverering was dit onverenigbaar met de burgers, daarom moesten velen gedwongen worden. Bovendien voelden de dorpen als een controle en moesten ze corrupte ambtenaren betalen voor de grond en huizen. Hier maakte de Vietcong gebruik van. De meerderheid boeddhisten werd gediscrimineerd door een klein groepje katholieken. Boeddha’s geboortedag mocht bijvoorbeeld niet met vlagvertoon gevierd worden. Hierdoor werd geprotesteerd door intellectuelen en katholieke studenten. Een boeddhistische monnik stak zich zelf in brand op een kruispunt in Saigon. De foto’s wekten overal ter wereld verontwaardiging. Toen Diems schoonzus over een boeddhistische barbecue sprak was er duidelijk bewijs van de arrogantie en gevoelloosheid van t Diem-regiem. Hoe probeerde Amerika Zuid-Vietnam van ’t communisme te redden? In Amerika was weinig aandacht van de media over Vietnam. Toen Kennedy net aan de macht was kreeg hij meteen een alarmerend rapport dat Vietnam in gevaar was. Hij was ook van mening dat de VS zich geen communistische nederlaag kon veroorloven. De belangen van de wereld werden aangevallen vanuit Peking en Moskou door Ho Chi Minh. Kennedy geloofde niet dat Amerika hetzelfde zou gebeuren als de Fransen in Vietnam. Hij besloot daarom het aantal Amerikaanse adviseurs uit te breiden en helikopters, ontbladeringsmiddel en napalm toe te staan. In de contraguerrillaoorlog moesten helikopters t leger bewegelijk maken en napalmbommen de vijand angst inboezemen. Kennedy vond dat Zuid-Vietnam de oorlog zelf moest winnen, maar in t geheim vechten de adviseurs mee. Hun aantal nam behoorlijk toe… Maar Kennedy begreep dat de oorlog niet gewonnen kon worden met militaire middelen. Democratie en sociale rechtvaardigheid moesten hier voor zorgen. Omdat Diem hier niet bepaald voor zorgden kondigden zij aan dat ze geen bezwaar hadden tegen een staatsgreep. In 1963 was t zover en de afgezette dictator werd op zijn vlucht vermoord. Drie weken later zou ook Kennedy vermoord worden. Juist nu rukte de Vietcong op, was er geen stabiele regering meer, militairen vochten om de macht onderling, dienstplichtigen ontvluchtten, en t eigen leger presteerde nauwelijks iets. Hoe moest Johnson Amerika helpen de wereld van t communisme te redden? Grof gezien had Johnson drie mogelijkheden. Als hij zou terugtrekken zou ’t gezag van Amerika instorten. Kernwapens inzetten zou weinig met een Amerikaanse ‘beperkte’ oorlog te maken hebben. Bovendien had men tijdens de cubacrisis al op de rand van een kernoorlog gestaan. Wel zou t weinig Amerikaanse slachtoffers kosten. De andere mogelijkheid was nog meer gevechtstroepen sturen. De Congresleden waren bang dat Amerika steeds verder in t moeras zou wegzakken en overwogen onderhandelingen met t Noorden. Maar dit wilde Johnson niet zolang er geen stabiele regering was in Saigon. Hij deed net genoeg om het Zuid Vietnamese regiem niet in te laten storten. Hij wilden zijn geld liever investeren in zijn great society waarin armoede en discriminatie bestreden moest worden. Onderwijs, sociale voorzieningen, goede huisvestigingen, gezondheidszorg en sociale voorzieningen moesten daar voor zorgen. In 1964 kreeg Johnson na aanleiding van ’t Tonkin-incident oorlogsbevoegdheden. Johnson liet gelijk Noord Vietnamese havens aanvallen. Waarop Noord heftig reageerde. Omdat Johnson zich verkiesbaar had gesteld met de belofte geen Amerikaanse jongens de oorlog in te sturen, dacht de Vietcong kans te maken de VS met geweld af te schrikken. Toen Johnson gekozen werd moest het Congres hem er van overtuigen dat juist militaire actie nodig was een stabiele regering te krijgen. Nu moest Johnson wel. Toen op 7 februari 1965 de Vietcong een helikopterbasis in Pleiku aanviel begonnen talloze vergeldingsacties. Je zou kunnen veronderstellen dat dit het startsein van de oorlog was. Hoe kwam het dat de militairen de oorlog niet tot een einde konden brengen? Eerst probeerde Johnson met de Operatie Rolling Thunder (systematisch platbombarderen) Noord Vietnam over de pijngrens heen te krijgen. Hiernaast kwam blokkades onder de 17e breedtegraad en probeerde de Ho-Chi-Minh-route te isoleren. Maar de communisten waren sterk en er moesten meer troepen worden gestuurd. Van 75 in 1965 werd t aantal militairen uitgebreid tot 540 duizend in 1968. Bovendien hadden de Amerikanen in 68 meer bommen gegooid dan te voren. Amerika riep een limited war te voeren; weinig Amerikaanse slachtoffers, conventionele middelen, beperking tot Vietnam. In dit laatste slaagde Johnson door met China aan tafel te gaan. Zolang Zuid Vietnam geen buurlanden of het Noorden aanviel was er niets aan de hand. Dit was vooral lastig voor Westmoreland (legeropperbevelhebber) Hij kon op deze manier niet de Ho-Chi-Minh-route tegenhouden. Bovendien mocht het grensgebeid met China niet gebombardeerd worden, Hanoi moest ontzien worden (Chinese en Russische diplomaten) en Haiphong mocht niet gekrenkt worden. (wapentuig aanvoer van China en Rusland). Maar ook in Zuid Vietnam viel de oorlog zwaar. Door een gangenstelsel werden dorpen geïnfiltreerd. Omdat de Vietcong bijna altijd het initiatief voerde leken de Amerikanen te strijden tegen een onzichtbare vijand. Maar hoe voerde Amerika dan zijn strijd? Ten eerste pasten zij de search-and-destroy techniek. De vijand werd opgespoord en vernietigd. Daarna werden de lijken geteld (bodycount). Hierbij werden hele dorpen in de brand gestoken. Bovendien werd met agent orange (oranje vaten met gif) ’t voedsel van de vijand vernietigd en bovendien zijn schuilplaats. Hoewel er veel meer communistische strijders ten prooi vielen kunnen we niet zeggen dat het voorspoedig ging met Amerika, ondanks dat de stemming toen nog erg optimistisch was. Ze wachten zich niet in steden zonder tanks en niet in oerwouden zonder helikopters. Waarom restte Nixon de vietnamisering? Begin 1968 verzekerde Westmoreland nog dat het goed ging in Vietnam. Het leek erop dat een overwinning nabij was. Maar Tet het Vietnamese nieuwjaar brak aan. Overal kwamen communistische strijders vandaan en drongen de Amerikaanse ambassade in Saigon binnen. Amerikaanse steden in diverse dorpen werden aangevallen en t platteland kwam in handen van de Vietcong. Westmoreland had zich vergist, de situatie was niet onder controle, overal zaten verzetskernen en zelfs de steden waren niet veilig. Hoewel de Amerikanen de situatie binnen een paar dagen weer in hun hand hadden was dit een enorme tegenslag. Het maakte een eind aan het Amerikaanse oorlogsoptimisme. Westmoreland vroeg Johnson om 200 duizend man, maar deze kreeg hij niet omdat hij niet kon verzekeren dat hiermee de oorlog beëindigd kon worden, zelf niet met de bombardementen. Johnson besloot te onderhandelen en ook Noord Vietnam stelde zich bereid. De president zou zich niet herkiesbaar meer stellen, en wilde een eind aan de oorlog. De vredesbespreking was op 13 mei 1968. Maar weer werd er keihard gevochten om een betere positie te krijgen met onderhandelen. Ook de bombardementen op Noord werden hervat. Richard Nixon werd in november president. Een anticommunist die zich voordeed als een man van de vrede. Hij hield ook vast aan de dominotheorie, en wilde zeker niet de eerste president die een oorlog verloor zijn. Hij wilde “eervolle vrede”. Die wilde hij bereiken door te vietnamiseren, Amerikaanse troepen terugtrekken en tegelijkertijd het Zuid Vietnamese leger versterken. Maar het was een hopeloos leger omdat het onbetrouwbaar was. Ook wilde Nixon het Noorden bang maken met roekeloze bombardementen waardoor ze moesten denken dat hij een gek was die in staat was tot alles.
Wat kwam van Nixon ’s eervolle vrede terecht? In 1969 begonnen de vredesbesprekingen dan echt. Noord had drie eisen; alle Amerikaanse troepen weg, Vietcong in de nieuwe Zuid Vietnamese regering, nationale verkiezingen. Er werd ontkend dat er troepen in Zuid waren en bovendien wilden het Noorden niks toegeven aan Zuid. Hierop liet Nixon Ho weten dat als hij Zuid niet met rust zou laten dat grote gevolgen voor hem zou dragen. Nixon wilde namelijk Hanoi en de haven van Haiphong bombarderen, wilde grote overstromingen veroorzaken, wilde met invallen in de buurlanden en kernwapens de Ho-Chi-Minh-route blokkeren. Hij viel uiteindelijk alleen de buurlanden in, wat al een hele uitbreiding was van de oorlog. Dit werkte redelijk. Amerikaanse troepen werden teruggetrokken en ’t Zuid Vietnamese leger werd versterkt met Amerikaanse wapens en geldsteun. Op papier een groot leger maar ’t presteerde weinig zonder luchtsteun. De vredesonderhandelingen zaten muurvast. Nixon hoopte dat als China en Rusland niet meer achter Vietnam zouden staan ze zouden toegeven. Helaas ontstond alleen een betere band tussen de grootmachten maar de communistische landen gingen onverstoord door met het aanvoeren van munitie. In 1972 was bijna de vrede getekend. Maar weer liep dit mis. Nadat 120000 man met tanks Zuid binnen kwam rollen, reageerde Nixon met mijnen in Haiphong, bombardeerde Vietnamees Chinees grensgebied. De onderhandelingen waren onder deze druk zo geworden Amerika zou terugtrekken maar mocht zijn Zuid Vietnamese regering houden maar Noord mocht zijn veroverde gebieden in Zuid behouden. Kissinger riep de vrede uit. Maar Zuid kwam met nieuwe eisen, waarop Noord van de onderhandelingstafel wegliep
Het zwaarste bombardement sinds dien werd op kerst uitgevoerd. Er werd op de burgerbevolking in Hanoi gemikt. Nu moest Noord wel onderhandelen. Onder advies van China werd dit gedaan, ze zouden toch wel overwinnen als de Amerikanen weg waren. 23 januari werd het akkoord getekend. (73) Er braken opnieuw gevechten uit, maar ditmaal kwam er geen (wel beloofde) Amerikaanse hulp. In 75 leidde het offensief tot de val van Saigon. 30 April was hereniging van Vietnam een feit. Amerika had voor niets gevochten. Hoe kon het dat zelfs thuis de militairen niet hartelijk meer werden ontvangen? Dat de oorlog verloren was ,was voor een deel te danken aan de guerrillatechniek van de vijand. Als Vietnam geen onderdeel geweest was van de Koude Oorlog had het ook geen machtige vrienden gehad. China leverde bijvoorbeeld voedsel, wapens, munitie, technici en arbeiders, waardoor talloze Vietnamese mannen en vrouwen dienstplichtig gesteld konden worden. De Sovjet-Unie stuurde gedurende de hele oorlog hoogwaardig wapentuig omdat zij geloofden dat dit een strijd was om de leiding aan ’t communisme in de Derde Wereld. Hierdoor kon Vietnam China en de Sovjet- Unie tegenover elkaar uit spelen. Bovendien wou de Amerikaanse regering geen directe confrontatie met de grootmachten. Bovendien was er in ’t thuisfront een grote protestgeneratie die politieke verdeeldheid zaaide en met behulp van de media de vrede opdrong. Zij zetten zich af tegen ’t gezag van Amerika, ’t materialisme en het arbeidsethos. Ho-Chi-Minh en Ché Guevara waren hun helden. Bovendien hadden zij geen angst voor het communisme, ze hadden de 2e WO niet eens meegemaakt. Bovendien moesten ze ook nog eens zelf in dienstplicht. In 1965 kwam voor ’t eerst een openbare discussie en hierop volgden protestmarsen. Ze waren tegen Johnson en Nixon, bovendien ontvluchtten zij dienstplicht en luisterde naar anti-oorlogsliederen. In1968 leidde het protest er zelfs toe dat de gevestigde orde eindigde in veldslagen met ordetroepen. Nixon begon langzaam troepen terug te trekken en diensplicht te beperken. In 1969 leidde ‘Het nationale protest” ertoe dat Nixon afzag van zijn agressiefste plannen. In meid 1970 was het protest zo hevig dat er vier doden vielen. De politie hield de situatie niet meer in de hand. Scholen en universiteiten werden tijdelijk gesloten. Men protesteerde omdat Nixon Cambodja binnenviel. Hoe verscheurde de media Amerika in twee fronten? De oorlog in Vietnam was de eerste televisieoorlog. Maar de stations beeldden alleen de heldhaftigheid het optimisme en het nationalisme uit. Toen in 65 in beeld gebracht werd hoe Amerikaanse jongens een dorp plat brandde, reageerde Johnson woedend. Vooral jonge verslaggevers werden woedend van de vertekende beelden die ze moesten maken. In 67 rekende ze dan ook af met het vertekende beeld dat er geen burgerslachtoffers zouden vallen. Ook de beelden van het Tet-offensief, en generaal Loan die een vietcongstrijder executeerde raakte menig Amerikaans burger. Journalisten geloofden niet meer in de overwinning en hadden veel oog voor de slachtoffers. Nu werd de media aan de andere kant weer beschuldigd voor landverraad. Johnson had met list en bedrog oorlogsbevoegdheid gekregen en verzweeg kosten en informatie. Ondanks dat een groot deel van het Congres voor terugtrekken was. In het openbaar moesten zij zich voordoen of zij zich achter de president schaarden. Bovendien konden zij de militairen die al in Vietnam zaten onmogelijk in de steek laten! Dus moesten ze wel middelen zenden om hen te verdedigen. 1966 was de klap die Amerika in fronten verdeelde. Senator William Fullbright uitte openlijk zijn kritiek op Johnson. Hij had ontdekt dat Johnson leugens had verkocht, daarom kondigde hij een parlementaire hoorzitting aan. Hierin werd duidelijk gezegd dat elke dag langer in Vietnam het prestige ondermijnde van Amerika. Nog maar de helft van de Amerikanen steunde de president. Er ontstonden 2 kampen. De duiven drongen aan op onderhandeling en beperking van geweld. De haviken vonden dat Amerika de oorlog moest forceren. De duiven wonnen Johnson voor zich en nu moest hij zich wel terugtrekken uit Cambodja. Na het vredesakkoord in Parijs stelde het Congres geen geld meer beschikbaar voor de oorlog. In 73 raakte de president zijn oorlogsbevoegdheid kwijt en voortaan gold de War Powers Act. President is tegenwoordig verplicht toestemming te vragen om strijdkrachten in te zetten. Hiermee was het voor Nixon onmogelijk geworden Zuid alsnog te hulp te schieten! Hoe erg was Vietnam ontwricht? Het leven in Vietnam werd beheerst door de oorlog. ’t Land werd ’s nachts bewerkt en ’t fabrieksleven speelde zich af onder de grond. Bovendien konden er 200000 dienstplichtigen opgeroepen worden per jaar. Deze werden ingezet op de Ho-Chi-Minh-route. Vrouwen en Chinezen moesten de Noord- Vietnamese economie draaiende houden. De economie was streng met een bonnensysteem. Hierdoor konden hongersnoden uitblijven. Toch waren ze broodmager, maar ze wisten niet beter. Bovendien hadden ze het erger gehad toen de Japanse bezetters nog aan de macht waren. Toch kwamen er meer mensen in het Zuiden om het leven. In dorpen moest men schipperen om in leven te blijven. Of je aansluiten bij 1 van de legers. Maar liefst 90 % van de bombardementen was op het Zuiden gevallen. De landbouw was kolossaal vernietigd en burgers vluchten naar de steden die explosief groeide. Het Zuiden mocht dan talloze welvaartsartikelen hebben, maar deze waren allen leunend om de Amerikaanse miljarden steun. De meeste banen waren afhankelijk van de Amerikanen. Aan bijna alles was een tekort, en Amerika vulde dat tekort maar aan. Bovendien groeide de horeca, ’t gokwezen en de prostitutie schandalig. Ondertussen ging het kapot bombarderen gewoon door. Ondertussen werd voorkomen dat de Vietcong voedsel voorzieningen had voorkomen door landbouw te bombarderen. Hierdoor kwamen talloze vluchtelingenkampen bij de steden. Mensen smeekte om baantje maar moesten vaak heil zoeken in prostitutie en misdaad. Medische zorg was er eigenlijk grof weg alleen uitsluitend voor de rijken. Er was maar 1 arts per 40000 inwoners… De tegenstelling groeiden ook. Noord had nog steeds een straatarme agrarische samenleving en het Zuiden een gekunstelde stedelijke samenleving met enorm grote inkomensverschillen. Men zag elkaar alleen op het slagveld. Oorlogscontacten waren het enige contact. Wat had Amerika voor littekens achter gelaten op zijn dienstplichtigen? Er was sprake van een working-class war. Hierin was het voorzet voornamelijk van de welvarende middenklasse. De lagere middenklasse was echter trots op hun dienstplicht en vond het (nog) geen kwestie van moeten. Studenten konden er nog onderuit komen door hun studie…Uitstel betekende vaak afstel. Het werd het jongste leger ooit met een gemiddelde van 21 jaar. Geen van hen was voorbereid op Charly(Vietcong). ’t Zorgde voor gekmakende angst, de soldaten raakte hun zelfvertrouwen kwijt door het lijden van de bevolking en het verlies van hun maatjes. Bovendien moesten ze vechten tegen het klimaat. Vooral na 68 was het uitzichtlozer dan te voren… De frustratie leidde tot een enorm aantal heroïne gebruikers, massale optochten naar bordelen en bars, een permanente roes en bovendien rassenhaat (ook in het leger zelf). Soldaten deserteerden massaal (ontvluchte dienstplicht). Bovendien leidde de frustratie zelfs tot oorlogsmisdaden! Een walgelijk voorbeeld hiervan is het dorpje My Lai. Tijdens het Tet-offensief werden 300 vrouwen en kinderen vermoord en velen verkracht. Maar werd het dan veel beter toen ze weer thuis waren? De meeste voelden zich onbegrepen en konden het niet verwerken. Ze raakte psychisch ernstig in de knoop, talloze zelfmoorden volgden, huwelijken liepen kapot. Bovendien hadden de meeste ernstige lichamelijke klachten als verminkingen en later ziektes als diabetes, kanker, zweren, bloedingen en onvruchtbaarheid. Dit waren de gevolgen van bijvoorbeeld agent orange. Bovendien werden ze uitgekotst in de maatschappij waar zij zo plichtsgetrouw voor hadden gevochten. Al deze narigheid werd het Vietnamsyndroom genoemd. Uiteindelijk werden de problemen bespreekbaar. In de jaren 80 kwamen er speciale ziekenhuizen, werk-en scholingsprojecten, informatiecentrums en studiebeurzen. Wel kregen ze kansen die ze uit hun eerdere milieu nooit gekregen hadden. Films en monumenten maakte plaats voor de opkomende waardering. Vroegere dienstweigeraars worden nu als laf bestempeld. Juist zij hebben nu last van de oorlog. Wat was er gebeurd met het zelfvertrouwen van Amerika? Amerika was altijd het voorbeeld geweest van welvaart, democratie, beschermer tegen fascisme en communisme…De Vietnamoorlog maakte een einde aan het optimisme van de toekomst. Bewondering was in Europa ingewisseld voor afkeer. Ook de economie van Amerika stortte in, hoewel het altijd economische leiding had gegeven aan Europa. De regering had teveel geld uitgegeven aan de oorlog. Omdat de wereld nu overspoeld werd met dollars werd de koppeling met de dollar overal los gelaten. Amerika raakte in een recessie. Daarbij kwam dat Europa ook nog eens een concurrent was geworden. Amerika werd zelfs gezien als ruis tussen betere relaties met ’t Oosten. Nederland had Amerika altijd gesteund maar de kerstbombardementen kon ze gewoon niet goed keuren. Niet alleen stond Amerika in een slecht licht in de wereld, thuis was er ook grote verdeeldheid. Men beschuldigde elkaar van landverraad. Johnson en Nixon deden er met weinig emotie aan mee. Toen de Pentagon papers uitlekte was het gedaan met het vertrouwen. (7000 pagina’s van de minister van defensie over de vietnampolitiek). Hierin werd duidelijk hoe Johnson alles bij elkaar gemanipuleerd had. In 72 werd Nixon betrapt op ’t afluisteren van ’t Watergate gebouw. Hij had geïntimideerd en omgekocht. Het vertrouwen in de politieke leiders was afgelopen! Zo kwam het dat in 76 een man uit de provincie, zonder geld en contacten gekozen werd. Vietnam was een en al trauma geworden. (Jimmy Carter)
Wat liet de oorlog na als erfenis? Miljoenen waren gevlucht, verminkt of wees geworden. De landbouw was vernietigd en vergiftigd. Mijnen bleven levens eisen en kinderen werden geboren met allerlei ziekten. De hele Zuid- Vietnamese economie stortte in, waarop gelijk alle boeren van land onteigend werden van land, zonder enige compensatie. Overal werd belasting op geheven en voor iets kleins als een ventilator moest je urenlange rijen trotseren. Het werd alleen nog erger toen communist Pol Pot in 75 aan de macht kwam. Hij vermoorde 3 miljoen mensen, waaronder achtergebleven Vietnamezen. In 77 viel het Vietnam aan waarop in 78 de Vietnamezen Pol Pot het oerwoud in joegen en marionettenpoppetjes vestigden. Hierop viel China Vietnam binnen. In Vietnam werd weer afgerekend met de minderheid Chinezen. Het werd een wedloop om bootvluchtelingen. Voor geld werden Vietnamezen en Chinezen hun vrijheid gegeven door ze op gammele bootjes het gevaarlijke water in te dumpen. Velen verdronken of vluchtten. (Pol pot kwam in de macht in Cambodja) Daarnaast brak er hongersnood uit. Hierdoor moest de regering het communistische regiem wel iets verzwakken. Ze probeerde zelfs contact met Amerika te krijgen. De ellende was namelijk verergerd door een handelsverbod dat Amerika ook aan Westerse landen oplegde. Bovendien waren ze hun bondgenoot de Chinezen kwijt. Aan de Russen hadden ze echter maar weinig…het waren Amerikanen zonder dollars. Toen in 81 het land met Amerika onderhandelde over betere verhoudingen eiste de VS opheldering over alle vermiste MIA’s (Missing-In-Action) Vietnam werkte mee, maar volgens de VS niet genoeg. In 93 stopte de VS eindelijk het blokkeren van internationale hulp. Er vestigden zich talloze Amerikaanse bedrijven zoals Nike. In 2000 was het land weer 3e rijstexporteur maar nog altijd straatarm! De dienstensector en de industrie zijn nog steeds nauwelijks in ontwikkeling… De band met Amerika is wel recht gezet.