Hoofdstuk 6

Geschiedenis MEMO H6 Par 1: Na het vertrek Franse troepen Willem 1 koning van Nederland
Belgen in opstand en in 1839 onafhankelijk
Nederland was een constitutionele monarchie maar Willem was toch een alleenheerser
Het parlement had niet veel te vertellen
Het bestond uit de 1e en de 2e kamer (staten-generaal) Het koninkrijk was dus geen echte democratie
De liberalen zagen de alleenheerschappij als een stap terug in de tijd
Zij waren voor: vrijheid van meningsuiting en geloofsvrijheid

Parlement moest meer te zeggen krijgen
Vrijheden en inspraak moest in de grondwet
Ook wilden ze meer economische vrijheid
Ondernemers vrijheid van goederen te produceren en te verhandelen
Liberalisme: stroming die opkomt voor zoveel mogelijk vrijheid voor de burgers
Libertas= vrijheid Par 2: Willem 1e werd in 1840 opgevolgd door zijn zoon Willem 2e
De koning en de meeste kamerleden wilde alles zoals het oude houden (conservatievelingen) Gebeurtenissen in 1848 brachten de koning en de kamer op ander ged8en
De koning was gevlucht dus was frankrijk een republiek er werd overal in europa gestreden voor een democatische regering en meer vrijheid
Thorbecke (leider van liberalen) moest met nieuwe grondwet komen
Nieuwe grondwet 1848 bracht de vernieuwing die veer liberalen wilden

Koning verloor macht aan het parlement
Nieuwe wetten pas geldig als ze door het parlement waren goedgekeurd
Ministers moesten tegenwoordig naar het parlement om goedkeuring te vragen voor hun plannen. De kamers zagen erop toe dat de ministers hun werk goed deden. De 2e kamer mocht ook wetsvoorstellen maken of veranderen. Elke 4 jaar waren er verkiezingen voor leden van de 2e kamernommaar nog steeds heerst er geen echte democratie
Alleen mannen die belasting betaalden mochten stemmen(censuskiesrecht) Par 3: Het socialisme kwam op voor de arme bevolkingsgroepen ze wilden een samenleving waarin iedereen gelijk was
De regering moest opbrengsten van producten eerlijk verdelen
Karl marx keerde zich tegen het economische liberalisme want daardoor werden de ondernemers steeds rijker en de arbeiders armer
1870 industrialisatie in Nederland op gang
Socialisten probeerden bij verkiezingen bij het parlement te komen
Dan konden zij ook dingen eisen om de werk en leefomstandigheden van de arbeiders te verbeteren
Domela Nieuwenhuis was een bekend socialistisch kamerlid
Kortere werkdagen hogere lonen en verbod op kinderarbeid
Algemeen kiesrecht zodat arbeiders ook konden stemmen

In 1872 mochten arbeiders vakbonden(vereniging van werknemers die de belangen van leden willen beschermen)oprichten. Ze kregen ook het recht om te staken
In 1874 nam 2e kamer een wet aan die kinderarbeid in fabrieken beperkte
Kinderwet was de 1e sociale wet in Nederland
Karl Marx boek:HET KAPITAAL Par 4: De katholieken werden achtergesteld sinds de opstand maar nu kregen ze vrijheid van godsdienst(nieuwe grondwet 1848) De liberalen vonden het niet goed als de kerk een te grote invloed had. De
De katholieken en protestanten besloten naast openbare scholen ook eigen bijzondere scholen te stichten vrijheid van onderwijs gaf hun daar het recht toe
Hierover brak een strijd los : de schoolstrijd
De protestanten en katholieken werden confessionelen (mensen die vinden dat het geloof richtlijnen geeft voor het besturen van een land) Uit de verenigingen waar mensen lid van werden en invloed probeerden uit te oefenen op het parlement ontstonden politieke partijen
In 1917 besloot het parlement dat de ook voor bijzondere scholen alle kosten moest betalen
Confessionelen hadden doel bereikt: schoolstrijd voorbij

Politieke partij van de arbeiders: sociaal-democratische arbeiderspartij streed voor uitbreiding van het kiesrecht
Anti-revolutionaire partij, opgericht in 1878 was de 1e politieke partij. Par 5: Nederland was in 1848 nog geen democratisch land
In de loop van de 19e eeuw werd het aantal kiezers steeds uitgebreider
De helft mocht echter niet stemmen(het waren vrouwen). Rond 1870 groeide de beweging die opkwam voor de rechten van de vrouwen(feminisme) Ze wilde gelijke rechten voor mannen en vrouwen
Ervoor strijden dat een groep mensen gelijke rechten krijg is emancipatie
Socialisten wilden ook gelijke rechten maar zij zagen het liefst dat mannen meer gingen verdienen dan konden vrouwen thuisblijven voor gezin
De confessionele waren tegen vrouwenkiesrecht. In 1917 werd de Nederlandse grondwet gewijzigd. Alle mannen kregen actief kiesrecht(het recht om te kiezen) En passief kiesrecht(het recht om gekozen te worden) Vrouwen kregen alleen passief kiesrecht
In 1919 wordt er een wet aangenomen waarmee vrouwen ook actief kiesrecht hebben
Vanaf dat moment algemeen kiesrecht (kiesrecht voor iedereen boven een bepaalde leeftijd)