Iason en de Argonautjes

Inleiding Dit werkstuk gaat over Iason en zijn avonturen. In hoofdstuk 1 behandel ik zijn woonplaatsen en geboorteplaats. In hoofdstuk 2 behandel ik zijn familie en vrouwen, in hoofdstuk 3 de mythe over hem en in hoofdstuk 4 een aantal afbeeldingen en een stripboek die met Iason te maken hebben. Ik vond het wel leuk en interessant om dit werkstuk te maken, maar ik had niet gedacht dat er zo veel tijd inging zitten. Ik hoop dat het, ondanks dat het zo lang is, leuk is om te lezen. Hoofdstuk 1 De geboorteplaats en woonplaatsen van Iason

Iason is geboren in Thessalië, maar is vlak na zijn geboorte naar het centaur Chiron gebracht om daar op te groeien tot een held. Toen Iason de leeftijd van 18 jaar bereikte, is hij terug gegaan naar zijn geboorteplaats. Daar is hij niet lang gebleven; hij ging varen. Hij heeft een hele tijd rondgezworven over zee en heeft daar verschillende eilanden bezocht om uiteindelijk in het land Kolchis te belanden. Daar is hij kort gebleven. Vervolgens is hij weer terug gegaan naar Thessalië om de troon op te eisen, maar daarna is hij verbannen door zijn neef naar het land Korinthe. Een paar jaar later is hij vertrokken naar het land van de doden en daar gebleven… Hoofdstuk 2 Zijn familie
De vader van Iason heette Aeson en zijn biologische moeder is onbekend, zij heeft Iason naar het centaur Chiron gebracht en is daarna spoorloos verdwenen. Aeson had een broer, Pelias genaamd en hij had weer een zoon die Akastos heette. Akastos had ook nog 2 zussen, hun namen zijn onbekend, net zoals de naam van de moeder van Akastos, de vrouw van Pelias. Iason is getrouwd met Medea, maar die vreugde was maar van korte duur. Toen Iason de hand van de dochter van de koning van Korinth kreeg aangereikt, nam hij die aan. Verblind door woede doodde Medea de zoontjes van Iason die zij gebaard had. Hoofdstuk 3 Het verhaal
Er is maar één mythe over Iason; namelijk Iason en het Gulden Vlies, het is wel een heel lang ingewikkeld verhaal, dus ik kon het niet te veel inkorten. Vroeger waren er twee kinderen, een jongen en een meisje genaamd Frixos en Helle. Zij woonden in het land Thessalië waar hun vader, Athamas genaamd, regeerde. De moeder van de twee kinderen heette Nefele, maar zij was door Ino weggejaagd, die koning Athamas begeerde. Ino had zo’n hekel aan de kinderen, dat ze hen wilde vermoorden. Gelukkig zag hun biologische moeder, Nefele, dat en zij gaf de kinderen een ram waarop zij konden vluchten naar het eiland Kolchis. Helaas viel Helle tijdens deze reis van de ram af in zee en zij verdronk. Sindsdien is de zee vernoemd naar Helle; de Hellespont oftewel de zee van Helle. Frixos kwam veilig aan in Kolchis. De ram vroeg aan Frixos of hij hem wilde slachten om hem te offeren aan de goden. Frixos deed dat. De ram had echter geen vacht, maar een Gulden Vlies. Die spijkerde Frixos aan een boom. Enkele jaren later overleed hij in het vreemde land. Enige tijd later waren er in dat zelfde land Thessalië een boel dingen gebeurd; de regerende koning Aeson had zijn jongere en fittere broer Pelias tot regent benoemd totdat de zoon van Aeson, Iason, oud genoeg zou zijn om zelf te regeren. Iason werd ondertussen opgevoed door een centaur genaamd Chiron, die bekend stond als de onderwijzer van vele helden. Toen Iason 18 jaar was besloot hij terug te keren naar zijn geboorteplaats. Onderweg kwam hij een oud vrouwtje tegen die klaagde dat ze de rivier niet kon oversteken. Iason hielp haar met de overtocht door haar op zijn rug te nemen, maar hij verloor daardoor 1 van zijn sandalen in de rivier. Het vrouwtje bedankte hem hartelijk en zei dat hij nog veel profijt zou hebben van zijn daad, want zij was eigenlijk de godin Hera vermomd in de gedaante van een oud vrouwtje; en Hera heeft Iason inderdaad altijd bijgestaan tijdens zijn avonturen. Toen Iason zich meldde bij Pelias kreeg deze bijna een hartverzakking omdat een orakelspreuk hem had gewaarschuwd voor een “ mono-sandalos”, een éénsandaler. De spreuk had gezegd: “ Hoed u voor een man, die met slechts één schoen tot u komt, want hij zal u het rijk ontnemen”. Pelias gaf Iason een opdracht, hij moest eerst het Gulden Vlies voor hem halen en dan kreeg hij de troon. Iason stemde hierin toe. Maar Pelias hoopte natuurlijk dat Iason bij deze opdracht zou omkomen, zodat hij de troon kon houden. Iason riep de moedigste helden van heel Griekenland aan de voet van de berg Pelioon bij elkaar op. Er waren grote namen bij : Zetes en Kalaïs, de gevleugelde zonen van de wind, Herakles en de vader van Achilleus, Peleus, en Lynkeus en Telamoon, de beroemde zanger Orpheus en de jonge Theseus en de beroemde Discoturen Kastor en Pollux. Daar bouwden zij samen met de godin Hera de Argo, wat snel betekent. De bemanning werden de Argonauten genoemd, wat snelle opvarenden(nautai is het Grieks woord voor opvarenden) betekent. Avonturen tijdens de reis De Argonauten moesten tijdens hun tocht veel gevaren doorstaan. Zij meerden aan bij het eiland Lemnos waar de vrouwen alle mannen hadden vermoord om zelf de heerschappij te voeren. De vrouwen kwamen er echter al snel achter dat zij zo niet konden overleven en dus smeekten zij aan de Argonauten om daar te blijven. Maar gelukkig haalde Herakles de Argonauten met moeite over om het eiland te verlaten. Vervolgens kwamen de helden aan op een klein eiland aan de Frygische kust dat werd bewoond door de Dolionen, een vreedzaam volk, en door wrede, woeste, 6-armige reuzen. Zij werden warm onthaald door de koning omdat een orakelspreuk hem ooit had voorspeld dat als hij “ de goddelijke schare der Heroën “ niet vriendelijk zou ontvangen, hij door hen zou worden gedood. De koning, Kyzikos, deed dus ook erg zijn best om het zijn gasten naar de zin te maken. Maar de reuzen hadden gehoord over de komst van de vreemdelingen en probeerden om de haven, waarin de Argo lag, met rotsblokken te blokkeren. Dankzij de moed en de kracht van de helden vluchtten de reuzen weg, maar toch besloot Iason dat ze meteen weg gingen. Die avond werden zij door een heftige storm overvallen en op een onbekend eiland geworpen. Daar werden zij door een onbekend leger overvallen dat zo sterk was dat ze zich maar moeite staande konden houden. In het ochtendlicht zagen beide partijen dat ze een verschrikkelijke vergissing hadden begaan; De Argonauten waren weer terecht gekomen bij de Dolionen die hen eerder zo gastvrij ontvangen hadden. Nu was het uitgelopen tot een bloedbad waarbij de koning der Dolionen was gedood. In diep rouw vertrokken de Argonauten. Na een tijdje belandden ze in het gebied van Troje. Daar ging de mooie Hylas, tevens boezemvriend van Herakles, van boord om drinkwater te zoeken. Toen hij na enige tijd nog niet was teruggekeerd begon Herakles zich ongerust te maken. Hij ging het bos in op zoek naar Hylas. De arme jongen bleek door een bronnimf, die verliefd op hem was geworden, het water in te zijn getrokken. Herakles was ten einde raad en vastbesloten om zijn vriend te wreken, hij ging dus niet meer verder met de Argonauten. In de zee van Marmora ligt een eiland dat Berbyreus heet. Daar woonde de verschrikkelijke tiran Amycus die iedere bezoeker dwong om met hem te boksen. Toen de Argonauten op Berbyreus aanmeerden, werden zij dus ook uitgedaagd. Kastor, één van de twee Discoturen, meldde zich vrijwillig als tegenstander van de Amycus. Na een spannend gevecht won Kastor. De volgende plaats waar de helden voor anker gingen was Salmydessus, een stad in Thracië. Daar woonde koning Phineus, die de goden had beledigd. Als straf was hij blind geworden en ieder keer als hij wilde eten kwamen er Harpijen aan, wezens die half gier/half vrouw waren, en zij bevuilden zijn eten en vraten het op. De koning was de hongerdood nabij. Phineus smeekte de Argonauten om hem te verlossen van de zijn kwelgeesten. Daar draaiden de stoere zeemanslieden hun hand niet voor om en dit karweitje hadden zij ook zo geklaard. Als dank gaf Phineus hen deze raad: “ Als jullie de rotsen van de Symplegaden passeren, moeten jullie een duif vooruitlaten vliegen”. Iason bedankt hem voor deze raad. Toen zij bij de Symplegaden waren aangekomen liet Iason een duif los. De vogel kon net tussen de rotsen door vliegen, hij verloor wel een paar staartveren. Deze rotsen hadden namelijk de vervelende gewoonte dat als er iets of iemand tussendoor wilden, zij samentrokken. Er was nog geen enkel schip heelhuids gepasseerd. De Argonauten maakten meteen flink veel vaart toen de rotsen weer ontspanden en toen Orpheus op zijn lier begon te spelen werden de rotsen zo ontspannen dat ze sindsdien niet meer samentrokken. Het eiland Kolchis
Eindelijk hadden de Argonauten hun doel bereikt: het eiland Kolchis. Nu moest Iason het Gulden Vlies te pakken zien te krijgen om zijn opdracht te voltooien. De koning die toentertijd regeerde, genaamd Aeëtes, was niet erg blij met de vreemdelingen. Hij zei dat als zij niet onmiddellijk vertrokken hij hun handen liet afhakken en hun tong liet uitrukken. Iason liet zich niet afschrikken door de dreigementen en ging verder met onderhandelen. Tijdens de onderhandeling kwam de mooie prinses Medea binnen. Zij wees haar vader op zijn plichten van gastheer en daardoor voorkwam ze uitzetting van Iason en zijn kameraden. Toen vroeg Aeëtes wat hij hier eigenlijk kwam doen. Iason antwoordde dat hij hier was om het Gulden Vlies mee te nemen. De koning zei dat als hij het Gulde Vlies wilde meenemen, hij eerst drie opdrachten zou moeten volbrengen. Bij de eerste opdracht moest hij met twee stieren, die met metalen poten en vuurspuwende neusgaten hadden, een akker omploegen. Vervolgens moest hij in de pas omgeploegde akker drakentanden zaaien. De drakentanden zouden bij dageraad uitgroeien tot ijzeren mannen met maar één doel: Iason vermoorden. Als hij dat had overleefd, had hij nog één taak; het Gulden Vlies onder de neus van een dikke draak weghalen. Deze dingen had Iason nooit overleefd als hij Medea niet had. De tovenares was bij de eerste aanblik van Iason smoorverliefd geworden en zij wilde hem dus ook erg graag helpen. Voor de eerste opdracht had zij een zalfje gemaakt waardoor Iason goddelijke krachten kreeg en de hitte van de stieren kon doorstaan. Voor de tweede opdracht, het verslaan van de ijzeren mannen, had Medea een toversteen gemaakt. Die moest Iason bij het zaaien van de drakentanden in het midden van het veld neerleggen. De mannen zouden de steen allemaal willen hebben en elkaar vermoorden voor het voorwerp. Voor de derde opdracht had Medea ook een tovermiddel bij de hand: ze had een slaapdrankje gemaakt waardoor de draak die het Gulden Vlies bewaakte in een diepe slaap zou vallen en Iason kon dan ongestoord de draak vermoorden en het Gulden Vlies pakken. Het gebeurde allemaal precies zoals Medea het had bedacht. Daarna ging Iason zo snel mogelijk naar de Argo samen met Medea, aan wie hij zijn trouwbelofte had afgelegd. Medea nam haar broertje mee voor de terugreis. Intussen had koning Aeëtes spijt gekregen van zijn belofte en liet een paar snelle schepen de achtervolging inzetten. Hij was de Argo al heel dicht genaderd toen hij het hoofdje van zijn zoon in het water zag drijven. Medea had een afschuwelijke daad begaan om de Argo een voorsprong te geven, zij had haar eigen broertje vermoord in de hoop dat haar vader zou halt houden om de stoffelijke resten te verzamelen. En zo gebeurde het ook. Uiteindelijk kwam de Argo na een lange reis terug in het land Thessalië. Toen Pelias zag dat Iason het Gulden Vlies had meegebracht, kon hij er niet meer onderuit komen; hij droeg de troon aan Iason over. In de tijd dat Iason weg was had Pelias zich ontdaan van zijn oudere broer Aeson, de vader van Iason, want hij had niet verwacht dat Iason zou terug keren. Door deze afschuwelijke daad beroofde de moeder van Iason zich van het leven. Voor deze gruweldaad nam Medea wraak voor Iason: zij sneed een ram in stukken en maakte een speciale toverdrank waarin zij de stukken van de ram kookte. Plotseling sprong er een jong lammetje uit de pan. De dochters van Pelias vroegen aan Medea of zij ook niet zoiets voor haar vader konden doen. Medea beloofde dat zij hun vader zou verjongen, maar toen de dochters van Pelias Pelias in stukken hadden gesneden hield kwam Iason alsnog niet aan de macht omdat de zoon van Pelias, Akastos, hen het land uitjoeg. Daarna leefden Medea en Iason in Korinthe, waar Medea twee jongens het leven schonk. Zij leidden daar een rustig bestaan, totdat de koning van Korinthe de hand van zijn dochter aan Iason aanbood. Verblind door hebzicht en macht nam Iason deze aan. Medea was hier zo razend over dat zij haar eigen kinderen, de kinderen van Iason, doodde. Iason rende het hele paleis door op zoek naar zijn zoontjes maar toen hij hen vond was het al te laat. Boven zich hoorde hij een raar geruis. Toen hij omhoog keek zag hij dat de toverkol in een met draken bespannen wagen er vandoor ging. Iason zag toen geen andere uitweg meer en stortte zich in zijn eigen zwaard. Een klassieke afbeelding van Iason: Iason overhandigt het Gulden Vlies aan Pelias, een rood-figurige vaasschildering uit +/- 340 v. Chr. Rechtsachter Pelias staat een slavin, maar ik weet niet precies wie die figuren daarboven zijn. Die met die vleugels geeft Pelias een krans, misschien wel omdat ze blij is dat hij terug is
2 moderne afbeeldingen van Iason: Iason en de draak, hij geeft aan de draak het slaapmiddel, een ets uit 1703 gemaakt door Bauer. In de boom hangt over een tak het Gulden Vlies. De figuren op de achtergrond zijn een beetje onduidelijk, ik denk dat het schip op de achtergrond de Argo is. De tekst die er boven staat betekent: Iason brengt de draak, de bewaker van het Gulden Vlies, in slaap. en de tekst die er linksonder staat: De zoon van Aeson brengt de razende mond van de draak tot bedaren met kruiden. Nadat hij het vel heeft weggenomen rooft hij het gouden kwaad (?) en rechtsonder ( de Duitse tekst): Dan is de draak getemt en neemt hij het Gulden Vlies

Deze vertaling is mede mogelijk gemaakt door Dhr. Hendriks. Ook Iason en de draak, deze keer staat Medea er ook bij op. Het is een aquarel schilderij gemaakt door A. Fantalov in 2001. In de boom tussen Iason en de draak hangt het Gulden Vlies. Een voorbeeld van Iason uit de moderne “literatuur”: Er is een stripboek gemaakt, “ de Argonautjes”, waarin Iason ook voorkomt. Het is geen literatuur, maar ik vond dat in dit geval niet zo belangrijk. Het gaat over de Argonauten en hun nakomelingen, daarom worden zij ook de Argonautjes genoemd. Er zijn een aantal overeenkomsten tussen de echte Argonauten en de Argonautjes:  Uiteindelijk halen ze altijd hun doel, het zijn onoverwinnelijke helden  De (plaats)namen zijn gedeeltelijk hetzelfde  Het orakel speelt een belangrijke rol in beide verhalen
Er zijn ook een paar verschillen:  Er spelen een aantal figuren mee die niet in het gewone verhaal meespelen (Hermes, Koning Midas, Achilleus).  Het doel in het stripboek is heel anders dan het doel in het gewone verhaal.  Iason speelt in het originele verhaal de hoofdrol; in het stripboek speelt hij een bijrol. Bronvermelding Boeken: - De Griekse Mythologie in een Notendop, geschreven door Hein L. Van Dolen - Euripedes, Alkistes, Medea vertaald door Gerard Koolschijn; de schrijver is onbekend - Argonautika, oftewel de tocht van de Argoanauten geschreven door Apollonis Rhodis en vertaald door Wolther Klassies - Griekse Mythen en Sagen geschreven door Gustav Schwab
Internet: - 2 stukken bruikbare tekst van www.scholieren.com - de zoekmachine van google voor plaatjes