Zuid-Afrika

Noem de vier bevolkingsgroepen in Zuid-Afrika, met hun afkomst en van groot naar klein. • Zwarten, afstammelingen van de oudste bewoners  Xhosa en Zoeloe • Blanken, Afrikaners afstammelingen van oudste groepen kolonisten en Engelstaligen. • Kleurlingen, afstammelingen van Maleiers, Chinezen en Khoikoi. • Indiers, afstammelingen van contractarbeiders die in de 19e eeuw naar Zuid-Afrika kwamen. Waarom landde Jan van Riebeeck in 1652 op Kaap de Goede Hoop? • Hij was in dienst bij de VOC die voer op Nederlands-Indie. Ze moesten een steunpunt oprichten voor de schepen van de VOC die daar vers voedsel konden inslaan en konden herstellen van scheurbuik.
Hoe heette deze post, welke bijnaam en waarom juist die bijnaam? • De post op Kaap de Goede Hoop werd Kaapstad genoemd en later Kaapkolonie. De bijnaam was ‘De Herberg van Twee Oceanen’, dit omdat de Kaapkolonie tussen de Atlantische Oceaan en de Indische Oceaan in ligt. Waarom keken de ambtenaren uit Kaapstad neer op de boeren uit het binnenland en wat was een gevolg hiervan? • De ambtenaren keken op ze neer omdat de boeren een eigen levenswijze en taal ontwikkelden, het ‘Afrikaans’, dit in tegenstelling tot de ambtenaren die correct Nederlands spraken. Een gevolg was dat de boeren zich ‘Boeren’ of ‘Afrikaners’ gingen nomen, een scheldnaam werd een erenaam. Wanneer en waarom veroverden de Britten de Kaapkolonie? • In 1806 veroverden de Britten de Kaapkolonie. Ze deden dit uit strategische overwegingen. Napoleontisch Frankrijk had de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden verovert en was ook nog in oorlog met Engeland. Wanneer je Kaapstad in handen hebt, kun je de zeeweg naar India afsluiten  strategische overwegingen. Welke opdracht kreeg het koloniale bestuur in 1828 en wat waren de reacties? • Ze kregen de opdracht om er voor te zorgen dat de oorspronkelijke inwoners van Zuid-Afrika dezelfde vrijheid en bescherming kregen als de andere vrije volken van de kolonie. Reacties hierop waren dat de gouverneur een wet aannam waarin Hottentotten en andere vrije gekleurde mensen voor de wet gelijk waren aan Blanken. Ook besloten de Engelsen tot de vrijlating van de slaven in Zuid-Afrika. Wanneer was de Grote Trek, waarom, hoe werden zij genoemd en wie was de leider? • De Grote trek was tussen 1836 en 1845. Dit was omdat de Afrikaners niets meer met de Engelsen en hun politiek te maken wilden hebben, ze waren tegen de Britse Verlichtingsideeën en waren het er niet mee eens dat de zwarte slaven vrij gelaten werden, ze vonden dat zij als christenen niet op een lijn gesteld konden worden met de zwarte slaven. Ook waren ze op zoek naar nieuwe landbouwgronden, wilden ze ergens heen gaan waar ze wel slaven mochten houden, ze wilden gewoon vrijheid dus. Zij werden de Voortrekkers genoemd en hun leider was Piet Retief.
Wie verzetten zich tegen de komst van de Boeren, noem twee gevolgen? • De Zoeloes verzetten zich tegen de komst van de Boeren omdat de Boeren in de gebieden van de Zoeloes neerstreken. Gevolg was dat de leider van de voortrekkers Piet Retief vermoord werd door Zoeloeleider Dingaan en dat de Boeren later wraak namen op de Zoeloes bij een rivier die vanaf dat moment de Bloedrivier heette. Een ander gevolg was dat er drie Boeren Republieken ontstonden, namelijk Transvaal, Natal en OranjeVrijstaat. Wat gebeurde er met de drie Boerenrepublieken? • Natal werd spoedig door de Britten veroverd. De twee andere Boerenrepublieken raakten verwikkeld in Boerenoorlogen, de eerste in 1880-1881. Deze werd gewonnen door de Boeren. Een tweede oorlog was er in 1899-1902, deze werd verloren door de Boeren olv Paul Kruger. Noem een gevolg van de nederlaag tegen de Engelsen in de laatste oorlog?En het hoogtepunt hiervan? • Een gevolg was dat het Afrikaner bewustzijn vergroot en de Afrikaners zich verdedigden tegen de Engelse taal en cultuur dmv verheffing van de eigen geschiedenis, taal en cultuur. • Het hoogtepunt was de symbolische Grote trek die werd overgedaan in 1938, 100 jaar na de overwinning bij de bloedrivier. Welke Britse maatregel uit 1853 werd door de Boeren met afkeuring begroet? • De maatregel dat alle volwassen mannen, in het bezit van 25 pond of met een jaarinkomen van 50 pond kiesrecht kregen. Hierdoor mochten 15% van de zwarten naar de stembus. Cecil Rhodes  Engeland  1853-1902  Zuid Afrika  fortuin maken  diamantvondsten Wat was Cecil Rhodes wens, geloof? • Hij droomde van een Afrika onder Britse invloed, hij had dus een idealistisch geloof in het Britse imperialisme. Waar werden diamanten gevonden en wat waren de gevolgen? • De eerste vindplaats was Kimberley 1868, De tweede vindplaats was in de buurt van Johannesburg. • Gevolg was dat er enorm veel immigranten naar Zuid-Afrika trokken. Zij vestigden zich in de grote steden. De blanke bevolking verdubbelde zich in ruim 10 jaar.
Waarom was er in het Engelse streven om geheel Afrika te onderwerpen geen plaats voor de zelfstandige Boerenrepublieken? • Er werden goud- en diamantvondsten gedaan. Deze gebieden lagen onder andere in Oranje-Vrijstaat en Transvaal, het goud en de diamanten waren dus in het bezit van de Boeren. In de ogen van de Engelsen was een oorlog de enige manier om in het bezit te komen van de goud- en diamantmijnen. Wat waren de houdingen van de Engelsen ten opzichte van het plan om geheel Afrika in Britse handen te krijgen? • Afwachtende houding, door de vele (Britse) immigranten, de ‘Uitlanders’, die in Transvaal kwamen wonen, zouden de Boeren wel langzaam in de minderheid raken, de tijd zou dus in het voordeel van de Britten werken. • Een andere houding was om oorlog te gaan voeren. Deze houding won het uiteindelijk. Wat was het gevolg van de tweede houding? • Tweede Boerenoorlog in 1899, Boeren verloren in 1902, zelfs nadat ze omschakelden op een guerrillaoorlog. Dit hield in dat de hele bevolking mee vocht, van mannen van 90 tot jongetjes van 15. Wat gebeurde er na de overgave van de Boeren? • De Boeren tekenden op 31 mei 1902 het ‘Verdrag van Vereeniging’ erkende Engelse koningin als soeverein in ruil voor zelfstandige status binnen het rijk. • Dit mondde in 1910 uit in de Unie van Zuid-Afrika. Deze bestond uit de voormalige Kaapkolonie, Natal en de twee Boerenrepublieken (Transvaal en Oranje-Vrijstaat). • De Unie van Zuid-Afrika werd een Brits dominion  ze hadden volledig zelfbestuur, maar onder gezag van de Engelse Koning. Wat was er mis met het kiesrechtsysteem? • Het was in alle vier provincies anders geregeld. In transvaal en Oranje-Vrijstaat mochten alle blanken stemmen, in Natal mochten alle blanke mannen die aan een laag economisch criterium voldeden stemmen en in de Kaapkolonie was het kiesrecht principieel niet-raciaal.
Noem de verschillende partijen en de bijbehorende namen? • Nasionale Partij (Hertzog), Labour Party en de Suid-Afrikaanse partij (Botha en Smuts). • 1934 SAP&NP fuseren, Engelstaligen richten Dominion Party op, felle Afrikaner nationalisten richten de Gesuiwerde Nationale Partij op. • 1941 Alle Afrikaners verenigingen zich in de Nasionale Partij. Gevolgen Unie van Zuid-Afrika? • Schade door tweede boerenoorlog op platteland, tweede grote trek begon naar steden waar geen werk was, daardoor dreigde er een blank proletariaat te ontstaan. • Militaire nederlagen en het verlies van bezittingen hadden uitwerking op de psyche van de zwarten. Grond was kwijt  stamsituaties storten in want grond was belangrijkste fundament van de samenleving. Zwarten ontwikkelden gevoelens van minderwaardigheid en onderdanige houding onder invloed van vernedering en dienstbaarheid op blanke boerderijen. Hoe ontstond de economische malaise en waardoor werd t versterkt? • De economische malaise ontstond door de boerenoorlogen (schade platteland, trek naar steden waar geen werk was ed.). De economische malaise werd versterkt door WO I. Waar en waarom gingen de mijnwerkers staken? • Ze staakten bij het Witwaterstrand, ze wilden zich verzetten tegen een maatregel om de verhouding blanke en zwarte arbeiders te verhogen van 1:8 naar 1:11, dit vonden ze erg want z zouden er meer zwarten komen werken, deze zwarten stonden onderaan de maatschappelijke ladder en de mijnwerkers voelden zich dus verheven boven de zwarten Wie waren de oorspronkelijke inwoners van Afrika + bijnamen? • Khoikoi en San  Hottentotten en Bosjesmannen. Wie was de leider van de Zoeloes, waarom verlor hij zijn aanhang, aan wie en hoe kwam ie aan zijn eind? • De leider was Shaka, hij verloor zijn aanhang door zijn wreedheid en werd vermoord door zijn broer Dingaan. Bron 3 blz. 260 Beeld de ongelijke strijd uit tussen Engelsen en Boeren.
Waardoor konden de zwarte mensen in slechte tijden op elkaar terug vallen door middel van directe verhoudingen? • Het systeem van directe verhoudingen hield in: de samenleving in een dorp stond onder hoofd van een stamhoofd, deze wist alle regels waaraan de stamleden zich dienden te houden. Binnen de gemeenschap was de familie het belangrijkste element. Vele families hadden relaties door middel van huwelijken. Hierdoor wisten ze alles van elkaar en konden ze dus op elkaar terug vallen. Hoe kon het dat het traditionele gemeenschapsleven in het gedrang kwam? • De komst van de blanke boeren was de oorzaak, zij namen het land van de boeren, desnoods met geweld in bezit. Ook kwamen er zendelingen. Zij bouwden overal kerkjes en probeerden iedereen te bekeren, ze hadden weinig waardering voor de traditionele manier van leven van de zwarten. Waarom werd de ‘Land Act’ in 1913 aangenomen en wat hield het in en wat was het gevolg? • De landact werd aangenomen doordat de blanken uit waren op het vruchtbare land van de zwarten. • De wet hield in dat de zwarten 7% van het grondgebied kregen en soms kon er nog eens 6% extra gekocht worden, mits de blanken daar geen bezwaren tegen hadden. • Gevolg was dat 70% van de zwarte bevolking moest leven op 7% van de beschikbare grond. De zwarten trokken hierdoor weg, want de beste landbouwgrond hadden de blanken voor zichzelf gehouden. De gebieden waar de zwarten zich nu moesten vestigen werden reservaten genoemd, dit werden later door de blanken thuislanden genoemd. Waardoor veranderde het leven van de zwarte bevolking nog meer? • De zwarten waren naar de reservaten getrokken, waar nauwelijks werk was. Daarom gingen vele naar de grote steden om tegen ontzettend lage lonen in de goud- en diamantmijnen te werken. Welk probleem ontstond er voor de regering van Zuid-Afrika nadat vele zwarten naar de steden trokken? En wat deden ze eraan? Had het resultaat? Wat was het gevolg? • Er ontstond overbevolking in de steden met een zwart proletariaat. Ook al waren goedkope arbeidskrachten welkom, dit was niet wat ze wilden. • Daarom werd er in 1945 een wet opgesteld die de urbanisatie moest inperken. Iedere Afrikaan die wettig in een gemeente woont, mag zijn vrouw of kinderen slechts bij zich alten wonen als zij daartoe zelf vergunningen hebben gekregen. • Het resultaat was dat de regering voor het merendeel tijdelijke woonvergunningen verstrekte en er zo in slaagde de steden blank te houden. • Het gevolg was dat de gezinnen werden gescheiden omdat vader in de stad woonde en het gezin gedwongen in het ‘thuisland’ verbleef. Wie won in 1948 de verkiezingen, wat geloofden zij, hoe wilden ze dit uitvoeren, wat was het gevolg en noem een paar voorbeelden van segregatiewetten? • In 1948 won de Nasioanle partij van Malan de verkiezingen. • Zij geloofden dat God wilde dat de Afrikaners over de zwarten de baas waren. • Zij wilden dit uitvoeren door de immigratie van de Engelstaligen tegen te gaan en die van de Nederlanders juist te bevorderen. Ook werden de zwarten met allemaal wetten geconfronteerd. Hun hele leven werd bepaald door die wetten. • Het gevolg van deze segregatiepolitiek was de Apartheid. • Verbod op gemengde huwelijken, wet op de bevolkingsregistratie, wet op de groepsgebieden (bron 11 blz 262)
Wat was de voorgeschiedenis van het verzet van de zwarten tegen de Apartheid? • Het ANC (African National Congres) werd in 1912 opgericht, zij wilden de leiding op zich nemen in het verzet tegen de blanke onderdrukkers. Ze ageerden niet alleen tegen de ‘grote Apartheid’ (thuislandenpolitiek) maar ook tegen de ‘kleine Apartheid’ waar een zwarte iedere dag mee kreeg te maken. Dit waren allemaal kleine verboden en geboden. Het was een geweldloze partij tot 1960. Toen hielden ze een demonstratie in Sharpeville. Hier werden bijna 70 zwarten doodgeschoten door de politie. Een laffe daad, want ze waren allemaal in de rug geschoten. Noem enkele biografische gegevens van Nelson Mandela? • Geboren in 1918 te Transkei als lid van de Xhosa-stam. • Richt advocatenkantoor op met Oliver Tambo in 1953. • In 1956 wordt hij aangeklaagd voor hoogverraad, in 1961 vrijgesproken. • Wordt in de leiding van ANC opgenomen na Sharpville. • Oprichter van ‘Umkhonto we Sizwe’ (Speer van de Natie). • Hij wordt voor het oprichten van zijn partij in 1962 gearresteerd en tot levenslang veroordeeld en op Robbeneiland vastgezet. • Februari 1990 wordt hij vrijgelaten. Waardoor werd op 4 augustus 1977 de wet op preventieve hechtenis van kracht?En wat hield deze in? • Ook al kreeg het ANC een hele klap met de gevangen neming van Mandela en andere hoge leiders van het ANC. De strijd ging toch onvermoeibaar verder in de jaren 70. De Zuid-Afrikaanse regering had veel moeite om de orde te handhaven en daarm kwam de wet er. • De wet hield in dat iedereen die een gevaar vormde voor de openbare orde zonder vorm van proces en voor onbepaalde tijd gevangen kon worden gehouden. Waardoor kwam er een definitief einde aan de blanke overheersing? • Toen Nelson Mandela, als zwarte man, in 1994 president werd. Noem verschillende vormen van buitenlands verzet tegen de Apartheid + hun gevolg? • Actiegroepen traden op tegen bedrijven die met Zuid-Afrika handelden. Gevolg was dat de buitenlandse investeringen afnamen. • Er werd een sportboycot afgekondigd, gevolg was dat de Zuid-Afrikaanse sporters onmogelijk aan internationale toernooien mee konden doen. Wat waren argumenten van Zuid-Afrika waarmee ze de kritiek over de Apartheidspolitiek van de hand wezen? • Hoe konden andere landen over hun oordelen terwijl daar op grote schaal rassendiscriminatie werd toegepast. • Hoe konden andere landen over hun oordelen terwijl in die landen elk verzet tegen de regering op meedogenloze wijze onderdrukt werd. • En het gedeelte van de landsuitgaven dat wordt besteed aan onderwijs, medische zorg, behuizing, sociale diensten voor de niet-blanke bevolking 5 tot 6 keer zo hoog is als in enig ander land van het gehele Afrikaanse continent.
Waardoor kwam er steeds meer weerstand tegen de Zuid-Afrikaanse regering? • Door het geweld dat de Zuid-Afrikaanse regering gebruikte om de Apartheid in stand te houden en de dood van Steve Biko. Wie was Steve Biko, wat deed hij en waarom schokte de dood van Biko de rest van de wereld? • Biko was de leider van de ‘Black people’s Convention’. Deze organisatie hield zich bezig met vakbondsactiviteiten en een alfabetiseringsprogramma. Deze beweging groeide erg snel. De regering beloofde hervormingen en de zwarten kregen hierdoor hoge verwachtingen. Maar deze kwamen niet uit en er kwamen vele uitbarstingen van verzet. De economische crisis die er heerste vergrote de onrust. Biko werd gearresteerd en doodgemarteld. Dit was zo schokkend omdat hij het ideaal was voor honderdduizenden jonge zwarten. Wat stond de regering nu te doen van Zuid-Afrika en waarom dat? • Met alle kracht die ze hebben het verzet in het binnenland in de kiem smoren. • Angst voor zwart geweld, ontzetting over het westelijk aandringen op ‘one ma, one vote’ en het gevoel van een beslissende eigen superioriteit op het gebied van wapens. Wat gebeurde er allemaal nadat F.W. de Klerk in 1989 president werd van Zuid-Afrika? • In zijn toespraak in februari 1990 zei hij dat de periode van geweld voorbij was, en dat de tijd van wederopbouw en verzoening aan brak. • Een week hierna werd Mandela vrijgelaten. • Het ANC mocht weer in de openbaarheid treden. • Er kwam op 5 december 1993 een nieuwe grondwet. • In 1994 kwamen er verkiezingen, waaruit het ANC als grote winnaar te voor schijn kwam, Mandela werd president. Behoorde na de wisseling van macht alle problemen tot het verleden? • Nee, dat is duidelijk te zien aan de sport. Er wordt gezegd dat sport verbroedert. Mandela noemde sport het ‘symbool van hoop en toenadering’. Maar in Zuid-Afrika gaan de blanken schoon over een geasfalteerde weg naar de rugby- en cricketstadions, terwijl de zwarten stoffig over een hobbelige weg naar de voetbalstadions gaan.
Welk probleem moet Zuid-Afrika zien te overwinnen? • Men zal moeten proberen de welvaart eerlijker te verdelen, nu zijn de zwarten nog arm en wonen in krotten terwijl de blanken rijk zijn en in villa’s wonen. • Ook moet men proberen het verleden te overwinnen. Het geweld dat gepleegd is, de herinneringen aan het verleden zijn nog niet verwerkt net zo min als dat de oude vooroordelen er nog steeds zijn. Wat willen sommige Afrikaners en hoe uiten ze dit en hoe wordt er tegen opgetreden? • Sommige Afrikaners verlangen terug naar de tijd van de Apartheidspolitiek, sommigen streven zelfs naar een eigen thuisland voor de Afrikaners. Ze uiten dit door eigen organisaties op te richten zoals de Wit Wolve en de Afrikaner Weerstandsbeweging. Er wordt ontzettend hard tegen op getreden, recentelijk werden er enkele gezochte personen van de Afrikaner Weerstandsbeweging aangehouden en in koele bloede werden ze doodgeschoten door de politie. Waar en tussen wie bestaat onenigheid en waar mond dit in uit? • In het voormalige thuisland KwaZulu bestaat grote onenigheid tussen twee groepen zwarten, namelijk de Inkatha-beweging van ‘chief’ Buthelezi en het ANC. Wat voor belangrijke hulp kan toerisme zijn en wanneer kan toerisme pas een hulp zijn? • Toerisme kan een belangrijke hulp zijn tegen de armoede, maar kan alleen een hulp zijn wanneer de misdaadgolf wordt teruggedrongen. Waarom vervult Mandela bij de oplossing van het bovenstaande probleem een sleutelrol? • Omdat velen naar hem opkijken, blanken en zwarten. Hij symboliseert voor veel mensen de hoop op een betere toekomst zonder armoede en geweld. Wat voor toekomstmogelijkheden zijn er voor Zuid-Afrika? • Het heeft een enorme economische potentie, dus er zijn genoeg mogelijkheden om iedereen een goed leven te geven. Ook zullen de democratische ontwikkelingen hoop bieden. In principe heeft Zuid-Afrika dus een goed toekomst beeld, alleen zal er nog veel moeten gebeuren, voor het geweld zal drastisch moeten verminderen, maar dit kan alleen wanneer de armoede ook terug loopt, want dit is vaak een oorzaak voor de daders.