Fotorealisme

Inleiding & de Geschiedenis van het fotorealisme Voor Beeldende vorming (tekenen) moesten we een kunststijl om naar aanleiding van die kunststroom tekeningen, schetsen en schilderwerken te maken. Nadat je de kunststijl had gekozen, moest je uit diezelfde kunststroom een kunstenaar kiezen. Ik vind fotograferen wel leuk en daar wilde ik wel wat mee doen. Zo ben ik op het fotorealisme gekomen. Ik wil zelf ook graag foto’s maken (dat is er helaas nog niet van gekomen) en die dan naschilderen. In de kunststijl die ik heb gekozen zijn maar weinig bekende schilders, kunstenaars, vooral Amerikaanse kunstenaars. Ik heb uiteindelijk dan ook maar gekozen voor de Nederlandse kunstenaar Cor Groenenberg. Er zijn dus veel buitenlandse kunstenaars die deze kunstroom volgen, zoals Chuck Close, Duane Hanson en Richard Estes. Maar het werk van deze drie mannen vond ik niet echt mooi. Chuck Close de enige van deze drie alleen het fotorealisme als stroming heeft. Hij schildert uitvergrote foto’s na en manipuleert die. Later ging hij collages gebruiken van papier mache. Hij kreeg zijn inspiratie door veel vreemde ongebruikelijke materialen te gebruiken in zijn werken. Veel van zijn werk bestaat uit kleine vierkantjes soms wel 100.000. En dan al die vierkantjes een andere kleur geven, maar dat is nu met een computer voor iedereen mogelijk. Iedereen kan het nu. Duane Hanson wordt ook gezien als een popartkunstenaar. Hij gebruikt de doorsnee Amerikaan als zijn onderwerp. Daar maakt hij vooral sculpturen van, levensgrote sculpturen uit het dagelijkse leven van de Amerikanen. Het zijn heel gedetailleerde sculpturen, soms is het net alsof ze echt zijn, zo goed zijn ze. Ze zijn gemaakt van fiberglas en polyester. Hij maakte zijn werk tussen 1965 en 1996, maar er zijn ook nieuwere sculpturen. Het enige waaraan je kon zien dat ze niet uit die tijd kwamen waren de sigarettenpakjes en de tijdschriftencovers. Ze worden ook wel eens de driedimensionale snapshots genoemd. Richard Estes maakt foto’s van heel gewone dingen en weet die dan zo neer te zetten dat het heel mooi is. Vooral van etalages (door glas geïsoleerde doorkijkjes) die laat hij op allerlei manieren afdrukken; zwart-wit, negatief. Hij brengt het focuspunt van verschillende foto’s op verschillende punten in het schilderij even scherp als de vervormingen, normaal ziet men die dingen helemaal niet. Alles kan je zien, alle diepte in de ruimte. Op alle werken van Estes zie je maar weinig mensen, in zijn laatste werken heeft hij ze zelf helemaal weg gelaten, auto’s zonder chauffeur, stoepen zonder voorbijgangers, roltrappen zonder mensenmassa’s, het lijkt wel abstract. Geen van deze drie bekende kunstenaars sprak mij aan, dus ben ik verder gaan zoeken. Tot ik de Nederlandse kunstenaar Cor Groenenberg vond. Zijn werk sprak mij heel erg aan, dit was wat ik ook in gedachten had om te doen. Hij schildert hele mooie, grote, vrolijke ook soms een surrealistische foto’s na. Door hem ik me laten inspireren. En hij voelde zich erg vereerd. Cor Groenenberg Cor Groenenberg werd op 8 november 1968 in het Hollandse Giessen geboren. Hij woont nu in Groningen. Hij verschillende opleidingen gedaan; van 1987 tot 1991 aan de HKA van Arnhem een 1e graads lerarenopleiding tekenen daar is hij in 1991 voor geslaagd. Een paar jaar later, in 1996, heeft hij in Groningen aan het MFA Frank Mohr instituut een vervolgopleiding schilderen gedaan, ook daar is hij voor geslaagd, in 1998. Hij is nu dus een gediplomeerde schilder. Hij gebruikt voor zijn schilderijen verschillende technieken; acryl, fotografie en digitale technieken (digitale foto’s). Hij schildert voornamelijk realistisch en soms ook figuratief, ik vind sommige van zijn werken ook wel een beetje surrealistisch. Als thema heeft hij de mens en diens maatschappij, dat is goed te zien in de schilderijen. Hij krijgt ook wel opdrachten van particulieren en hij heeft ook al verschillende keren op tentoonstellingen gestaan. In 1993 had hij zijn 1e solotentoonstelling. En in 2001 stond hij ook in de KunstRai. Cor doet ook mee met de serie Boomerang kaarten die kan je gratis vinden op verschillende plaatsen in Nederland. Ook is hij een jaar de assistent geweest van Rob Scholte op Tenerife. Dit jaar heeft hij een CD cover gemaakt voor The Full Minties, “Doe niet zo gemeen”. Zijn werk gaat over de kleinen dingen, niet over politiek, oorlog of over de maatschappij. Zijn werk gaat over huid. Eigenlijk hoe huid voelt. Over sensualiteit. Hij wil mensen laten zien hoe huid voelt. “Aaien met je ogen dicht” . Hij vindt het belangrijk als mensen de gewone, alledaagse dingen kennen de wereld om hun heen. Dat men weet hoe de kleine dingen uit het leven aanvoelen. Iedereen heeft wel eens een stuk vlees vastgehad, maar heeft iemand er wel eens echt naar gekeken? Daar wil hij mensen van bewust maken. Hij heeft een schilderij van een paprika gemaakt, waar hij nog veel reacties op. Veel mensen moeten nog bij elke paprika denken aan zijn schilderij. Hij wil mensen bewuster naar de wereld om hun heen laten kijken. Als mensen een foto zien geloven ze dat wat er op staat echt is gebeurd of echt bestaat. Dat is voor hem de kracht van de fotografie. Aks hij een voorwerp of een persoon na zou schilderen zou hij een “impressie” geven van die persoon of van dat voorwerp. Dan zie je het zoals hij vindt dat het er uit ziet. Bij een foto zij er een heleboel dingen die je normaal niet ziet, maar wel op de foto. Je hebt ook veel meer tijd voor een foto dan voor een fruitschaal die er al een maand staat, een foto is een moment opname die er altijd zal blijven, er kan niets meer aan veranderen, maar het blijft wel altijd even mooi. Het gaat over datgene dat is vastgelegd, niet om alle andere dingen. Hij wil juist dat ene laten zien wat hij belangrijk vindt, de herkenbaarheid en de geloofwaardigheid van de foto met het persoonlijke, krachtige en sensuele van het schilderij. Zijn statement over zijn beeldende kunst: Met de fotografie als uitgangpunt wil ik mijn schilderijen een zinnelijke ontdekkingstocht laten zijn. Sensualiteit en verleiding zijn de werkzame bestanddelen in een hyperrealistische, schilderkunstige mix van snapshots, reclamebeelden en "found footage". Ik zet een vergrootglas op de poriën van de mij omringende wereld, waardoor het buitenissige banaal en het alledaagse buitensporig wordt. Zweet stinkt niet, het schittert!
Fotorealisme/Hyperrealisme Het hyperrealisme is een van de vele benamingen voor onder andere het superrealisme, fotorealisme en Sharp Focus Realism, voor een bepaalde manier van schilder- en beeldhouwkunst die in de jaren zeventig meer bekendheid kreeg in Amerika. Het hyperrealisme is een kunststroom in de moderne kunst die recht tegenover de abstracte kunst en de art-informal gingen en meer naar het realisme trok. Het wordt voornamelijk gebaseerd op de fotografische weergave van de werkelijkheid . De kunstenaars die zich bezig houden met het hyperrealisme, halen hun ideeën uit het dagelijkse leven, soms is er bij bepaalde voorwerpen overdreven precisie bij het schilderen. Het merendeel is gekopieerd van foto’s terwijl de beelden, uit deze kunststroom, zijn vervaardigd door lichaamsafgietsels te maken, waarbij de beelden bijna niet van echt te onderscheiden zijn. In het begin stond het hyperrealisme heel dicht bij de pop-art, maar het ontwikkelde zich later tot een zelfstandige kunststroom, die vanuit Amerika steeds meer Europese kunstenaars ging beïnvloeden. De bekendste kunstenaars van het hyperrealisme zijn Chuck Close, Richard Estes en Duane Hanson die, zoals u in het eerste hoofdstuk al gelezen heeft, de kunststroom allemaal op een andere manier invullen. De termen hyperrealisme worden vaak door elkaar heen gebruikt en een verschil is er ook eigenlijk niet echt. Het hyperrealisme is een algemenere term dan het fotorealisme, dat is namelijk meer specifieker voor een groep Amerikaanse schilders die in de jaren zeventig door Louis K. Meisel bij elkaar zijn gebracht en hij heeft ze ook “gelanceerd”. Hij was ook degene die de term heeft bedacht. Bij het fotorealisme gaat men altijd van foto’s uit en bij het hyperrealisme hoeft dat niet. Een heel realistisch stilleven kan hyperrealisme zijn als het gewoon in een atelier heeft gestaan en daarvan nageschilderd is. Als er een heel realistisch beeldhouwwerk is (met haar en helemaal beschilderd) is het logischer als dat hyperrealisme wordt genoemd dan fotorealisme, omdat een plat plaatje veel dichter bij een foto komt dan een driedimensionaal beeld. Fotorealisme is dus eigenlijk fotorealisme, maar hyperrealisme hoeft geen fotorealisme te zijn.