Amerika tot 1914

1. Land van vrije boeren 1492: Amerika door toeval ontdekt door Spanjaarden  noemden ’t West-Indie (Indianen). Pas na 1600 vestigden in Noord-Amerika  Engelsen + Nederlanders. Engelsen beheersen oostkust  zichzelf besturen, maar onder Britse soevereiniteit  2e helft 18e e. Amerikanen tegen verzetten  Britten stuurden ordetroepen: 1774: gezamenlijk bestuur; Amerika ook leger. 4 juli 1776: Amerika onafhankelijk  oorlog  1783: vrede getekend. Een kleine natie
Maar 4 milj. Mensen  13 deelstaten  3 delen: noorden + midden  handel + financien, 5 zuidelijk staten  slavenhouders. Sterk agrarisch (95% vd bevolking), nog geen grote steden

Een vriendschapsbond
Eind 18e e.: nog niet 1 natie. Congres  oefende gemeenschappelijk bestuur uit. 1786: opstand v arme boeren  nieuwe afspraken. ‘Fouding Fathers’ na 5 maanden vergaderen compleet nieuwe grondwet (1787): politieke macht verdelen, macht nationale regering versterkt  o.l.v. president. Besluiten niet eerst door deelstaten goedkeuren. Checks and balances
Regering gecontroleerd + in evenwicht door andere machten  deelstaten. Macht verdeeld over  uitvoerende, wetgevende + rechterlijke macht. u= president + ministers, w= Congres:regering controleren, r= opperrechters. Congres: Huis van Afgevaardigden + Senaat
Compromissen
Moesten gesloten worden, omdat belangen vd deelstaten sterk uiteenliepen. 3/5 clausule: slaven 3/5 vd bevolking met stemmen. B.v over slavernij: Onafhankelijkheidsverklaring gebaseerd op vrijheid en gelijkheid. In ’t zuiden nog steeds slavernij, grondwet beschermde slavernij zelfs. Grondwet veranderen via amendementen (1791)  10  Bill of Rights  democratische burgerrechten. Nog geen volledige democratie, stemrecht daarvoor te beperkt + discriminatie werd ondersteund. Uitverkoren volk
2 visies op de eenheid vd natie: Thomas Jefferson (president); Amerika is land van kleine zelfstandige boeren: yeoman farmer. Bestuur zoveel mogelijk gedencentraliseerd  geen gebrek aan controle. Voor democratie en boeren. Alexander Hamilton: steunde vooral machtige handelslieden, natie moest geleid worden door goed opgeleide en rijke elite. Mercantilistisch  handel moest in eigen land blijven. Tot 1800 Hamilton macht, daarna 8 jaar Jefferson president. Sociaal-economische ontwikkelingen
1787-1830 Amerika werd middelgrote natie, nog veel agrarisch. Verandering in deze jaren door: 1 Trek naar ’t Westen
2 Vooruitgang vd techniek door nieuwe uitvindingen
3 Verbetering vh vervoerssysteem
4 Sterke commercialisering vd landbouw + industrie kwam op. 1787 Pas 1e pionier richting Appalachen  steeds meer  de nog dun bevolkte gebieden opgedeeld in territoria  speciale vorderingen: Northwest Ordinance  1. inwoners burgerrechten 2. slavernij verboden 3. uiteindelijk 5 nieuwe deelstaten. VS kon groeien en tegelijk hun eenheid bewaren. Louisiana Purchase
1803 Jefferson verdubbelde grondgebied door Louisiana  tot 1802 v Spanje, daarna v Napoleon, verkocht ’t aan de VS. Er waren nog wel Indianen overal  1780 zonder oorlog terugdringen  daarna wel oorlog, Indianen bleken sterk, 3 jaar later verdragen stonden deel af, pas in 1813 ’t verzet neerslaan. Technische vooruitgang

Amerikaanse leger had vuurwapens, Indianen niet. 1793: Whitney vond cotton gin uit  apparaat om vezels schoon te maken. 1815: ’t stoomschip, grote gevolgen voor ’t vervoer, New York werd de grootste Amerikaanse havenstad. Van ruilhandel naar markteconomie
Tot 1800 voornamelijk ruilhandel, geen geld. Door commercialisering meer voor markt produceren  1 industrieën ontstonden 2 groei v middengroepen 3 groeiend contact tussen regio’s. 1e helft 19e e: textielindustrie erg belangrijk, groeide steeds meer. Streken vd VS werden afhankelijk van elkaar. Commerciële boeren
Ervoeren boeren als positief. Boeren begonnen te verhuizen  de frontier (grens) schoof op  daar eerst nog dunbevolkte samenleving v pioniers  eerst pelsjagers, dan leger, dan boeren. Het leven aan de frontier • stimuleerde individualisme + gemeenschapszin • Frontier bood gelijke kansenmaar ’t recht vd sterkste gold ook daar. • Bracht economische ontwikkeling + verspilling v natuurlijk hulpbronnen  uitputting
Slaven
Slechts 10% vd zwarten was vrij  rest slaaf  leek afgeschaft maar kwam terug toen ze weer nodig waren bij de ‘cottin gin’  slaven ook geimporteerd  toen dat niet meer mocht: kopen + fokken. Werden beschouwd als bezit, waren rechteloos  in ’t Noorden was de wetgeving soepeler
Aanpassing en verzet
Slaven kwamen weinig in opstand  betekend niet dat ze tevreden waren  deden sabotage + verzet, bleven hun eigen cultuur in stand houden, vonden steun in ’t Christendom (eigen draai eraan gegeven) + in de Afrikaanse cultuur  eigen organisaties: African Methodist Episcopal. Veel blanken hadden geen slaven, hadden er nix aan. Veel racisme + angst. Eén of verdeeld? Onafhankelijkheidsverklaring (1776) + grondwet (1787)  politiek eenheid. Economische dynamiek leidde tot verdeeldheid. Mensen kwamen tegenover elkaar te staan  veel conflicten. Blanken – Zwarten/ Indianen. Grote ongelijkheid dus. 2. Groeiende tegenstellingen 1787-1830: Deelstaten + bevolking nam toe, nog steeds agrarisch. Frontier schoof steeds verder op. 1830 -1860: Karakter samenleving verandert, werd nu ook stedelijk + (tot 1830 protestants) door immigranten katholiek
Sociaal-economische ontwikkelingen
1830-1860: Op dit gebied veranderde de VS ingrijpend  aspecten vd economische ontwikkeling versterkten elkaar. Natie op de rails
Technische vooruitgang gesteund door groeiend aantal uitvindingen. 1830: stoomlocomotief  werd belangrijkste vervoermiddel goedkoop + snel. Zorgde voor commercialisering vd agrarische sector  ’t Westen

Een nijver volk
Na 1830: Industrialisatie zette zich door  slechte arbeidsomstandigheden  werd niet moeilijk over gedaan. Waren trots op de goede arbeidsomstandigheden (voor 1830) Arm en rijk
Na 1830: Verhoudingen harder + onpersoonlijker, meer discipline  door: genoeg arbeiders  ook levensomstandigheden achteruit  werkloosheid. Door markt-economie  goed-slecht-goed-slecht. 1e helft 19e: bracht grote welvaart  steeds groter verschil tussen arm & rijk. Het Zuiden
Werd steeds afhankelijker v katoenteelt slavernijopstand o.l.v. Nat Turner. Noorden had er afschuw voorabolitionisme, o.l.v. Garrisonblad, The Liberator + beweging, American Anti-Slavery Societyin ‘t Zuiden bleef de slavernij. ‘Underground railroad’hielp slaven ontsnappen naar ’t Noorden. Manifest destiny voor blanken
Self-help mentaliteitarmen hadden ’t aan zichzelf te danken. Groeiend nationalisme manifest destinyin heel Armerika vrijheid, beschaving + democratie  angst. Christenen en hervormers
Houvast in geloof in kerken veel emoties, dominees: you can do it if you want. (na 1830) nieuwe hervormingsbewegingen. Vrouwen
Domestic Ideologyverheerlijking huiselijke sfeerwerden buiten economie+politiek gehouden, wel arbeidersvrouwen. ‘Uncle Tom’s Cabin’(1852)  abolitionisme. 1848: Seneca Falls Cnventionrechten vd vrouwenwas nog ver weg. Indianen
Blanken wilden grond voor katoen + landbouw. Werden afspraken gemaakt sommige pasten zich aan/ verzetten zich/ stoken ze tegen elkaar op door blanken geschonden. Aantal Indianen nam massal afziekten + weggedreven waren machteloos. Gunden ze alleen een plekje als ze ‘beschaafd’ werden. De verwijdering vd Indianen
1830: Aanpassingspolitiek mislukte. Jackson nam removal act aan moesten naar reservaten achter de mississippivia Trail of Tears
States Rights versus Het American System (tot 1828) Niet veel bemoeienis - Clayoverheid welvaart stimuleren

Internal Improvementsdeelstaten wegen zelf betalen
1828: Jackson aan de macht: geen importtarieven meer
Wankel evenwicht tussen noord en zuid
1820: Missouri Compromise: kwamen tegenover elkaar. ’t Werd een slavenstaat, daarboven verboden
1850: Compromise of 1850 Californie slavenvrij
De Burgeroorlog
Verschillen groot, tegen stelling Noord en Zuid. Noord meer macht  na 1850 natie niet meer bij een gehouden (1854) o.a. door slavernij  naar Kansas om ’t uit te vechten. 1860 Lincoln president  tegen slavernij burgeroorlog  1865: Noorden wint. 3. Industriële supermacht Door Burgeroorlog lijkt ontwikkeling VS niet geremd  nog steeds agrarisch  daarna industriële natie, sinds 1870 overheersten steden. Immigratie
Bevolking bleef stijgen, veel immigranten na oorlog  erg veel uit Europa
De frontier verdwijnt
Na 1860 steeds meer land vanachter de frontier opgeslokt. Aantal deelstaten groeide langzaam  1912- 48, alleen Alaska + Hawaï nog erbij
De spoorwegen

1860-1914: Enorme vooruitgang, hadden erg veel macht konden met geld politici + rechters naar hun hand zetten. Een gouden spijker
1862: Congres nam 2 wetten aan voor ontginning Westen: • Homestad Act  goedkope grond + bereikbaarheid  d.m.v.: • Pacific Railway Act  Union Pacific + Central Pacific, spoort ging overal doorheen, werkten met veel immigranten. 1869 Promontory Point  2 lijnen aan elkaar, steeds meer spoorlijnen. Lokten immigranten naar de Plains. De trein als locomotief vd economie
Spoorwegen speelden grote rol in de economie  beslisten waar landbouw + industrie tot bloei kwamen  grote organisatie: managerscultuur. Zorgden voor tijdmeteing  4 tijdzones
Het slechte voorbeeld
Speculatie, machtsmisbruik + ongeremde winstzucht  grove misverstanden  weerzin & woede  1887: Regulatory Agency: De ICC moest spoorwegsector reguleren, lukte pas na 1900. Het Wilde Westen
Na Gold Rush veel mijnwerkersstadjes saloons, bars,speelhuizen &bordelen
Was veel geweld daar. Later alles met kostbare mijntechnologie
Cowboys
Hadden longhorns die ze lieten zwerven, wanneer nodig zochten ze ze op. 1866: Kuddes naar ’t Noorden drijven  later via spoorwegen
Hadden saai leven. 1880: Ontstonden ranches (veefokkerijen) Crazy Horse en Buffallo Bill
Voordat blanken kwamen, Plains bewoond door Indianen oorlogszuchtig  1862: 500 blanken gedood. Assimilatiepolitiek (Indianen in reservaten + beschaafd maken) lukte niet. Crazy Horse + Sitting Bull opperhoofden van Sioux. Indianen behaalden overwinningen maar werden steeds verder teruggedrongen. Buffallo Bill roeide bizons uit. 1887: Dawes Act Indianen moesten privé boer worden om ze te beschermen. Gloeilampen en andere nieuwe producten
Steden werden soort van frontier  daar stortte iedereen zich op. Ontzettend veel uitvindingen. Laboratoria  Thomas A. Edison gloeilamp. 1876: Telefoon. Na 1900: auto + vliegtuig

Tijd is geld
Massaproductie  zelfstandige ambachtslieden + bedrijfjes  corporaties (grote ondernemingen) Frederick Winslow Taylor  wetenschappelijk management: time is money bv bij Ford  heel veel goederen op de markt  reclame nodig
Zakenmagnaten
Veel bedrijven failliet door grote voorraden. Onzekerheden op de markt had 2 gevolgen: 1 concurrentie strijd o.a. door omkoping + chantage 2 steeds minder bedrijven: bedrijven samengevoegd
1900: Standard Oil v John D. Rockefeller. Staalindustrie US Steel Corporation v Andrew Carnegie. Bankwereld: John. P. Morgan  bepaalden ‘t leven. Rijken profiteerden, armen in bittere armoede. Het arme zuiden
Na burgeroorlog weinig plantages  veel eigenaren failliet. Zuiden totaal geïsoleerd door economische blokkade  eigen industrie  bleef armzalig. 4. Naar een multiculturele samenleving A Zwarten
Na burgeroorlog zwarte emancipatie: 1863 Lincoln  slaven vrijlaten. 1865: 13e amendement slavernij verboden. Ook via politiek: Radical Recontruction  14e amendement (burgerrechten ) + 15e (iedereen stemrecht). Freedmen’s Bureau  alle slaven voorzien van voedsel, grond, werk en onderwijs. Blanke zuiderlingen hier fel tegen, waren carpetbaggers (zakkenvullers) en die ’t steunden: scalawags. Ku Klux Klan tegen zwarten, carpetbaggers + scalawags. Reconstructie mislukte, 1877 officieel einde. Blijvende misère
Vrijheid vd slaven ook teleurstellingen  economisch nog steeds erg slecht. Door share-croppers systeem volstrekt gebonden + enorme armoede

Alleen voor blanken
Na 1877: situatie verslechterde – discriminatie enz. Sommige deelstaten ‘Jim Crow’-wetten rassenscheiding is oké( segregatie) Aantasting burgerrechten viel 1e 20 jaar wel mee. Eind vd eeuw ging ’t misracisme, steeds verder doorgevoerd. Segregatie werd geperfectioneerd (whites only/ colored), stemrecht einde. Toen 1e WO begon compleet
Zwarte lijdzaamheid
Booker T. Washingtonverzet had geen zin, ze moesten zich aanpassen. W.E.B. Du Bois vond dat hij verraad pleegde. 1909: richtte National Association for the Advancement of Colored People (NAACP), weinig succes. B Boeren
Ook boeren + zelfstandigen hadden ’t moeilijk. Voor oorlog ging ’t prima, daarna veel problemen. Eind jaren 80: overproductie, aanbod overtrof vraag  prijzen daalden, word verergerd door macht vd spoorwegen + banken  vroegen hoge tarieven. Velen hadden ook nog eens schulden. In ’t Zuiden was ’t nog erger. Het populisme
Ze gingen zich organiseren  Farmers’ Alliances: eisten overheidssteun. 1890: populisme waren 2 partijen: rovers + beroofden succes was van korte tijd (tot 1896). 1890: Sherman Act  geen ‘contract’ + samenzwering  maar was te vaag om iets te bereiken. C Arbeiders
Status steeds verder verslechtert. Waren genoeg arbeiders door immigratie, dus lonen erg laag. Ontzettend veel ongevallen elk jaar. Vanaf jaren 60: belangenorganisaties.Overheid koos vaak kant werkgevers. Doordat bonden tot in jaren 90 geen steun kregen, arbeidsconflicten chaotisch + gewelddadig. 1886 anarchisten (geweld) in Chicago de leiding door stakingen  velen doden zijn gevallen
Onder burgerij angst voor revolutie. Na 1900 veranderde houding vd werkgevers + overheid  American Federation Labor (AFL) serieuze gesprekspartner  veel succes, maar voornamelijk onder geschoolde arbeiders. D Immigranten
Hadden ’t erg moeilijk. Tot 1885 was Amerika enorm gastvrij, kregen de kans hun ‘American Dream’ te verwezenlijken  vonden makkelijk werk, aanpassing ging ook makkelijk, Duitsers alleen nog lang in groepen. 2 groepen minder gewaardeerd: Chinezen en Ieren. Chinezen: slachtoffer v rassenhaat. Anti-immigratie-wetgevingwerkgevers verzetten zich, want Chinezen erg goedkoop. 1882: immigratie Chinezen verboden. Ieren steeds meer gewaardeerd als degelijke vaklui. Giftige reptielen
Halverwege jaren 80: tegen immigranten, voelden zich bedreigd door Europa (mede door anarchisten) Haat op hoogtepunt tijdens economische crisis (1893-1897). Amerikanen kregen afkeer v immigranten, vooral tegen die uit Zuid- en Oost-Europa (slecht geschoold) Assimilatie

Ellis Islandgebouw waar alle immigranten werden onderzocht, niet oké?  dan teruggestuurd. Immigranten bleven komen, vooral omdat ze daar niet werden vervolgd. Er ontstonden allerlei gemeenschappen bosseshielp ze in ruil voor steun bij verkiezingen. Veel bleven bij eigen cultuur, maar niemand ontkwam aan assimilatie en accommodatie van Amerikaanse samenleving. E Stedelijke middengroepen
Particulieren stichtten vanaf jaren 90 opvangtehuizen voor immigranten + mensen in nood Hull House v Jane Adams bekendst. Velen probeerden maatschappelijke kwalen te bestrijden tegen drank en prostitutie. 1916 helft vh land drooggelegd. Meeste hervormers waren blanke protestanten hadden veel succes. Het tijdperk van de progressieven
Hervormers domineerden begin vd 20e eeuw. 1895-1920 Progresive Era. Wat werd er bereikt: 1 politiek democratischer, referenda, 17e amendement (1913) senatoren direct gekozen. 2 wetten die economie reguleerden + machtsmisbruik tegengingen. Federal Reserve Act (1913) door de overheid gereguleerde bank. 1906 Voedselwet (kwaliteit). Sherman wet werd uitgebreid + verbeterd. Vanaf 1900 vele monopolies ontbonden. 1914 Federal Trade Commission  controle naleving handelswetten. Sociale wetgeving kwam tot stand, Amerikaanse verzorgingsstaat begint. F Vrouwen
Hoofdrol in hervormingsbeweging carrièremogelijkheden in ’t ambtenarenapparaat. In 1912 nog maar 9 deelstaten kiesrecht, pas na 2e WO met 19e amendement vrouwenkiesrecht (1920) in het hele land. Maatschappijvisies
Noorden na burgeroorlog alleenheerschappij (State’s Rights traditie: centrale regering)  Radical Recontruction hielp daarbij. Economie ging in hoog tempo door. Tot jaren 80 optimistisch, daarna kapitalisme  machtsmisbruik – arm/ rijk  toch dachten ze een stralende toekomst te hebben  from rags to riches. Kapitalisten bewonderd. Veranderde opvattingen
Jaren 80 en 90 tegen kapitalisme + geldmagnaten. Overheid moest economie helpen. Rond 1900 veranderde Amerikaans beeld wilden meer democratie (continuïteit), boerennatie was verleden: stedelijke middenklasse, kregen meer vrije tijd  consumptie + vermaak  bedrijfsleven groeide gestaag
Massacultuur
Ontstond door toename vrije tijd. Sociale klassen + etnische groepen namen er aan deel  integratie in samenleving. Immigranten uit Zuid- en Oost-Europa leidden tot 4e verandering in zelfbeeld tot 1880 hun natie melting pot (smeltkroes waarin verschillende volkeren werden omgesmolten tot 1 volk) Kon dat ook met de nieuwe immigranten was ’t niet nation of nations, konden ze zoveel culturen veroorloven? Daarom White Anglo Saxon Protestant (WASP) + aanpassen. Eén of verdeeld? Tussen Noord en Zuid verdeeldheid leek niet meer door Reconstructie, maar was eigenlijk niet zo  federalisme (wetten ontwijken) VS geen ideale eenheid overal economische en sociale verschillen. Halverwege jaren 80 arbeiders+boeren organiseren verwachtten dat managers ’t op zouden lossen  overheid speelbal v grote bedrijven. Door Progressiva Era vrijheid, gelijkheid en democratiemaar successen beperkt. Verzet tegen machts- en inkomensongelijkheid beperkt: 2 oorzaken door racisme geen samenwerking + Amerikanen bleven geloven in American Dream.